Tài liệu bài giảng sinh học môi trường doc

1

2



Phần 1. Sinh học và môi trường
Phần 1. Sinh học và môi trường
Chương 1. Mở đầu
Chương 1. Mở đầu
Chương 2. Khủng hoảng môi trường và các
Chương 2. Khủng hoảng môi trường và các
nguyên lý sinh thái học ứng dụng trong khoa học
nguyên lý sinh thái học ứng dụng trong khoa học
môi trường
môi trường
SINH HỌC MÔI TRƯỜNG
SINH HỌC MÔI TRƯỜNG

3
1.1.
1.1.
Một số khái niệm cơ bản
Một số khái niệm cơ bản
1.2.
1.2.
Quan hệ giữa môi trường và sự phát triển
Quan hệ giữa môi trường và sự phát triển
1.3.
1.3.

Sinh học môi trường (CNSH môi trường)
Sinh học môi trường (CNSH môi trường)
SINH HỌC MÔI TRƯỜNG
SINH HỌC MÔI TRƯỜNG
Phần 1. Sinh học và môi trường
Phần 1. Sinh học và môi trường
Chương 1. MỞ ĐẦU
Chương 1. MỞ ĐẦU

4
1.1. Một số khái niệm cơ bản
1.1. Một số khái niệm cơ bản
1.1.1. Môi trường sống (gọi tắt là môi trường)
1.1.1. Môi trường sống (gọi tắt là môi trường)
1.1.2. Phân loại môi trường
1.1.2. Phân loại môi trường
1.1.3. Cấu trúc và chức năng của môi trường
1.1.3. Cấu trúc và chức năng của môi trường
1.1.4. Nhân tố sinh thái (NTST)
1.1.4. Nhân tố sinh thái (NTST)
1.1.5. Giới hạn sinh thái (GHST)
1.1.5. Giới hạn sinh thái (GHST)
1.1.6. Hệ sinh thái (HST)
1.1.6. Hệ sinh thái (HST)
1.1.7. Sinh quyển (SQ)
1.1.7. Sinh quyển (SQ)

5


CẤU TRÚC MÔI TRƯỜNG
CẤU TRÚC MÔI TRƯỜNG
Môi trường
Môi trường
Khí quyển
Khí quyển
Thủy quyển
Thủy quyển
Thạch quyển
Thạch quyển

6
*
*
Chức năng của môi trường
Chức năng của môi trường
:
:
- Là không gian sống
- Là không gian sống
- Là nơi chứa đựng các nguồn tài
- Là nơi chứa đựng các nguồn tài
nguyên
nguyên
- Là nơi chứa đựng chất thải
- Là nơi chứa đựng chất thải
- Là nơi lưu trữ và cung cấp thông tin
- Là nơi lưu trữ và cung cấp thông tin
- Là nơi giảm nhẹ các tác động có hại

- Là nơi giảm nhẹ các tác động có hại
của thiên nhiên.
của thiên nhiên.

7
1.2. Quan hệ giữa môi trường và sự phát
1.2. Quan hệ giữa môi trường và sự phát
triển
triển
Mời các bạn xem đoạn Video sau và nêu nhận xét (7).
Mời các bạn xem đoạn Video sau và nêu nhận xét (7).
??
??
Theo các bạn, môi trường và phát
Theo các bạn, môi trường và phát
triển có mối quan hệ như thế nào?
triển có mối quan hệ như thế nào?
??
??
Cho ví dụ chứng minh nhận định
Cho ví dụ chứng minh nhận định
của mình?
của mình?

8
1.2. Quan hệ giữa môi trường và sự phát
1.2. Quan hệ giữa môi trường và sự phát
triển
triển
MÔI

MÔI
TRƯỜNG
TRƯỜNG
PHÁT
PHÁT
TRIỂN
TRIỂN

9
1.3. Sinh học môi trường (CNSH MT)
1.3. Sinh học môi trường (CNSH MT)
1.3.1. Định nghĩa
1.3.1. Định nghĩa
1.3.2. Vị trí của SH MT trong sinh thái
1.3.2. Vị trí của SH MT trong sinh thái
1.3.3. Phạm vi nghiên cứu của SH MT
1.3.3. Phạm vi nghiên cứu của SH MT
1.3.4. Vai trò của SH MT
1.3.4. Vai trò của SH MT

10
1.
1.
So sánh sự giống và khác nhau giữa các
So sánh sự giống và khác nhau giữa các
ngành
ngành
Kỹ thuật môi trường (KTMT), SH MT,
Kỹ thuật môi trường (KTMT), SH MT,
CNSHMT

CNSHMT
?
?
2.
2.
Theo bạn, như thế nào là ngành
Theo bạn, như thế nào là ngành
SHMT
SHMT
? Vai
? Vai
trò, ý nghĩa, phạm vi nghiên cứu của ngành
trò, ý nghĩa, phạm vi nghiên cứu của ngành
SHMT
SHMT
?
?

11
1.3.1 Định nghĩa SHMT
1.3.1 Định nghĩa SHMT
Môi trường
Môi trường
Điều tra ô
Điều tra ô
nhiễm
nhiễm
Cải tạo ô
Cải tạo ô
nhiễm

nhiễm
Xử lý ô nhiễm
Xử lý ô nhiễm
Sinh học
Sinh học
Cơ thể SH
Cơ thể SH
Quá trình SH
Quá trình SH
Phản ứng SH
Phản ứng SH
SINH HỌC MÔI TRƯỜNG
SINH HỌC MÔI TRƯỜNG

12



VỊ TRÍ CỦA SINH HỌC MÔI TRƯỜNG
VỊ TRÍ CỦA SINH HỌC MÔI TRƯỜNG
Thực
Thực
vật
vật
SINH
SINH
HỌC MÔI
HỌC MÔI
TRƯỜNG
TRƯỜNG

Mặt trời
Mặt trời
(năng lượng)
(năng lượng)
Không khí
Không khí
O
O
2
2
, N
, N
2
2
,
,
CO
CO
2
2
, H
, H
2
2
O
O
Đất +
Đất +
Nước
Nước

(Dinh
(Dinh
dưỡng)
dưỡng)
Động vật ăn cỏ, ăn
Động vật ăn cỏ, ăn
thịt (SV tiêu thụ)
thịt (SV tiêu thụ)
Vi sinh, ĐV ko xương
Vi sinh, ĐV ko xương
sống (SV phân hủy)
sống (SV phân hủy)

13



PHẠM VI NGHIÊN CỨU
PHẠM VI NGHIÊN CỨU
SINH HỌC MÔI TRƯỜNG
SINH HỌC MÔI TRƯỜNG
Đất
Đất
Nước
Nước
Không khí
Không khí

14


VAI TRÒ SINH HỌC MÔI TRƯỜNG
VAI TRÒ SINH HỌC MÔI TRƯỜNG




SHMT (CNSH MT) tham gia xử
SHMT (CNSH MT) tham gia xử
lý các chất gây ô nhiễm MT và có
lý các chất gây ô nhiễm MT và có
thể dùng để điều tra, đánh giá MT
thể dùng để điều tra, đánh giá MT
Xem đoạn Video (8)
Xem đoạn Video (8)
Chấ
Chấ
t
t
thải
thải

15
ÔN TẬP CHƯƠNG 1
1.
1.


Cấu trúc và chức năng của môi trường

Cấu trúc và chức năng của môi trường
2.
2.


Định nghĩa, phạm vi nghiên cứu, vai trò
Định nghĩa, phạm vi nghiên cứu, vai trò
của ngành sinh học môi trường.
của ngành sinh học môi trường.

16
2.1. KN Khủng hoảng môi trường
2.1. KN Khủng hoảng môi trường
2.2. Nguyên nhân và hậu quả do khủng hoảng
2.2. Nguyên nhân và hậu quả do khủng hoảng
môi trường
môi trường
2.3 Các nguyên lý sinh thái học ứng dụng trong
2.3 Các nguyên lý sinh thái học ứng dụng trong
khoa học môi trường
khoa học môi trường
Phần 1. Sinh học và môi trường
Phần 1. Sinh học và môi trường
Chương 2.
Chương 2.
KHỦNG HOẢNG MÔI TRƯỜNG
KHỦNG HOẢNG MÔI TRƯỜNG
VÀ CÁC NGUYÊN LÝ SINH THÁI HỌC
VÀ CÁC NGUYÊN LÝ SINH THÁI HỌC

17
1. Theo các bạn, thế nào
1. Theo các bạn, thế nào
là khủng hoảng môi
là khủng hoảng môi
trường, biểu hiện (thế
trường, biểu hiện (thế
giới, Việt Nam)?
giới, Việt Nam)?
2. Nguyên nhân và hậu
2. Nguyên nhân và hậu
quả của khủng hoảng
quả của khủng hoảng
môi trường là gì?
môi trường là gì?
Xem các đoạn Video sau (9, 10).
Xem các đoạn Video sau (9, 10).


18
Các dạng ô nhiễm môi trường
Các dạng ô nhiễm môi trường

19
Môi trường
Môi trường
đất
đất
Môi trường
Môi trường

nước
nước
Môi trường
Môi trường
không khí
không khí
KHỦNG HOẢNG MÔI TRƯỜNG
KHỦNG HOẢNG MÔI TRƯỜNG
Khủng
Khủng
hoảng
hoảng
môi
môi
trường
trường
Suy
Suy
thoái
thoái
Đe
Đe
dọa
dọa
đời
đời
sống
sống
SV
SV

20
Khủng
Khủng
hoảng
hoảng
môi
môi
trường
trường
Ô nhiễm MT
Ô nhiễm MT
đất
đất
Ô nhiễm MT
Ô nhiễm MT
nước
nước
Ô nhiễm MT
Ô nhiễm MT
K.khí
K.khí
Ô nhiễm thực
Ô nhiễm thực
phẩm
phẩm
Ô nhiễm
Ô nhiễm
phóng xạ
phóng xạ

Ô nhiễm tiếng
Ô nhiễm tiếng
ồn
ồn


21
Nguyên nhân khủng hoảng môi trường
Nguyên nhân khủng hoảng môi trường
Tự nhiên
Tự nhiên
Nhân tạo
Nhân tạo
Vật lý
Vật lý
Hóa học
Hóa học
Sinh học
Sinh học
Con người
Con người
Xem các đoạn Video sau (11, 12)
Xem các đoạn Video sau (11, 12)

22
*
*
Đối với sức khỏe
Đối với sức khỏe
: bệnh ung thư, …

: bệnh ung thư, …
*
*
Đối với khí hậu
Đối với khí hậu
: bức xạ mặt trời, bức xạ trái
: bức xạ mặt trời, bức xạ trái
đất
đất


hiệu ứng nhà kính, mưa acid, thủng tầng
hiệu ứng nhà kính, mưa acid, thủng tầng
ozon, khói mù quang hóa, Elnino và lanina…
ozon, khói mù quang hóa, Elnino và lanina…
*
*
Tai biến môi trường
Tai biến môi trường
:
:
2.2.2. Hậu quả do khủng hoảng môi trường
2.2.2. Hậu quả do khủng hoảng môi trường

23
1.
1.
Theo bạn, thế nào là tai biến môi trường?
Theo bạn, thế nào là tai biến môi trường?
Biểu hiện (Diễn biến) của nó ra sao?

Biểu hiện (Diễn biến) của nó ra sao?
2.
2.
Bạn thử đề ra các phương pháp ứng phó với
Bạn thử đề ra các phương pháp ứng phó với
tai biến môi trường?
tai biến môi trường?
Xem các đoạn Video sau (10.1).
Xem các đoạn Video sau (10.1).

24
-
-
KN
KN
: là quá trình gây mất ổn định các yếu tố trong hệ
: là quá trình gây mất ổn định các yếu tố trong hệ
thống môi trường
thống môi trường
TAI BIẾN MÔI TRƯỜNG
TAI BIẾN MÔI TRƯỜNG
GĐ nguy cơ (hiểm
GĐ nguy cơ (hiểm
họa)
họa)
GĐ phát triển
GĐ phát triển
GĐ sự cố MT
GĐ sự cố MT
(thảm họa MT)

(thảm họa MT)
Sông Thị Vải – Xưa
Sông Thị Vải – Xưa
và nay
và nay
Xem các đoạn Video
Xem các đoạn Video
sau (13, 14)
sau (13, 14)

25
1.
1.
Theo bạn, thế nào là tai biến môi trường?
Theo bạn, thế nào là tai biến môi trường?
Biểu hiện (Diễn biến) của nó ra sao?
Biểu hiện (Diễn biến) của nó ra sao?
2.
2.
Các phương pháp ứng phó với tai biến môi
Các phương pháp ứng phó với tai biến môi
trường?
trường?