Tài liệu Cải thiện và phòng tránh tật khúc xạ ở trẻ docx

Cải thiện và phòng tránh tật khúc xạ ở trẻ

Nhìn chung mắt có tật khúc xạ là mắt có thị lực kém và trẻ thường biểu
hiện bằng nheo mắt, nghiêng đầu, vẹo cổ khi nhìn, đôi khi có thể có nhức đầu,
nhức mắt Trong lớp học, trẻ không nhìn rõ trên bảng, hay cúi đầu lại gần sách để
nhìn cho rõ, hay chép nhầm bài, đọc nhầm chữ, ảnh hưởng đến chất lượng học tập.
Những trường hợp này cần được phát hiện sớm và có phương hướng điều trị thích
hợp.
Cần phát hiện sớm các bất thường chức năng nhìn của trẻ
Chức năng của mắt là giúp cho chúng ta nhìn rõ được những vật ở xung
quanh. Mắt bình thường (hay còn gọi là mắt chính thị, mắt không có tật khúc xạ)
là mắt có hình ảnh của vật hội tụ đúng trên võng mạc và chỉ khi đó thì vật mới
được nhìn rõ. Khi mắt không có khả năng hội tụ một cách chính xác những tia
sáng đi từ ngoài vào mắt đúng trên võng mạc thì gọi là mắt có tật khúc xạ. Đây là
bệnh rất hay gặp ở trẻ em, cần nhận biết và có biện pháp khắc phục sớm.
Cận thị là mắt có trục nhãn cầu dài hơn bình thường hoặc công suất khúc xạ
quá lớn, khi đó hình ảnh của vật rơi vào phía trước của võng mạc. Người bị cận thị
nhìn xa mờ nhưng nhìn gần vẫn rõ nhờ vào chức năng điều tiết của mắt trừ khi cận
thị quá nặng. Cận thị có thể là bẩm sinh hay mắc phải. Điều chỉnh mắt cận thị là
đeo kính phân kỳ để giúp cho ảnh của vật rơi đúng vào võng mạc và khi đó vật sẽ
được nhìn rõ.
Viễn thị ngược lại với mắt cận thị là mắt có trục nhãn cầu ngắn hơn bình
thường và khi đó hình ảnh của vật rơi vào phía sau của võng mạc. Người bị viễn
thị nhìn xa rõ hơn nhìn gần. Điều chỉnh mắt viễn thị bằng đeo kính hội tụ để kéo
ảnh của vật về đúng trên võng mạc. Cần lưu ý là mắt viễn thị thường gây nhược
thị và có thể là yếu tố gây ra lác điều tiết nên cần phải được phát hiện và điều trị
sớm.
Loạn thị là mắt có các kinh tuyến khúc xạ không đều nhau. Vật nhìn không
in hình rõ nét trên võng mạc và người bệnh nhìn mờ cả xa và gần. Trẻ bị loạn thị
thường nhìn mờ khi nhìn lên bảng hay đọc nhầm chẳng hạn như chữ H đọc thành
chữ N, chữ B đọc thành chữ H, chữ I đọc thành chữ T Loạn thị có thể là đơn

thuần hoặc phối hợp với cận thị hay viễn thị. Điều chỉnh mắt loạn thị bằng cách
đeo kính trụ.
Lệch khúc xạ là hiện tượng có sự khác nhau về khúc xạ giữa hai mắt có thể
là một mắt cận còn mắt kia viễn hoặc cả hai mắt cùng cận hay cùng viễn nhưng
khác nhau về mức độ. Đôi khi là một mắt chính thị còn mắt kia là cận thị đơn
thuần, viễn thị đơn thuần hay cận loạn hoặc là viễn loạn.
Những trường hợp này cần được phát hiện sớm và đi khám bác sĩ chuyên
khoa mắt để có phương hướng điều trị thích hợp. Ngoài ra trẻ phải tuân thủ đầy đủ
chế độ vệ sinh học đường như tư thế ngồi học, bàn ghế bảng đen, ánh sáng phòng
học, chế độ giải lao vui chơi và dinh dưỡng hợp lí để không bị mắc phải cận thị
học đường hoặc nếu có bị những tật khúc xạ bẩm sinh thì cũng không bị nặng hơn.

Nhìn nhận đúng về lác mắt
Lác mắt là hiện tượng lệch trục nhãn cầu biểu hiện bằng độ lác khi quan sát
thấy. Đây không chỉ là vấn đề thẩm mỹ mà còn gây ra nhược thị và rối loạn thị
giác hai mắt đi kèm. Lác có thể là lác trong (khi nhãn cầu lệch vào trong), lác
ngoài (khi nhãn cầu lệch ra ngoài) hay lác đứng (khi nhãn cầu lệch lên trên hoặc
xuống dưới). Khi mắt bị lác, hai mắt sẽ nhìn theo hai hướng khác nhau và sẽ bị
nhìn hai hình. Lúc đó não sẽ xoá bỏ hình ảnh của mắt lác ức chế không cho mắt
này nhìn và gây ra nhược thị. Vì vậy người bệnh sẽ mất khả năng nhìn bằng hai
mắt đồng thời sẽ không có được thị giác hai mắt. Bất cứ trẻ từ 1 tháng tuổi trở lên
xuất hiện lác cần phải coi là nghiêm trọng và phải được đưa đi khám ngay.
Điều trị lác có 3 bước liên quan chặt chẽ với nhau là: điều trị nhược thị,
điều trị thẳng trục nhãn cầu để hết lác và điều trị phục hồi thị giác hai mắt. Thời
gian điều trị lác càng sớm càng tốt, điều trị sớm không những rút ngắn thời gian
điều trị mà còn tăng cường hiệu quả điều trị và nâng cao cơ hội phục hồi thị giác
hai mắt. Các phương pháp điều trị khác nhau như: đeo kính, bịt mắt tập chỉnh
quang, điều trị bằng thuốc hay phẫu thuật Ngoài ra trẻ sau khi điều trị khỏi lác
vẫn cần phải theo dõi lâu dài và duy trì kết quả điều trị đã đạt được.
Nhược thị và khiếm thị

Nhược thị là hiện tượng mắt kém ở một hoặc hai bên do các nguyên nhân
khác nhau như: lác mắt, do tật khúc xạ hay một số bệnh lí tại mắt. Tuy nhiên
nhược thị có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu như được phát hiện sớm và điều trị
đúng. Các phương pháp điều trị nhược thị có thể là đeo kính, bịt mắt lành, tập
chỉnh quang hay phẫu thuật
Khác với nhược thị, khiếm thị là một tình trạng khiếm khuyết về chức năng
của cơ quan thị giác gây ra bởi các bệnh mắt bẩm sinh, di truyền hay mắc phải, do
chấn thương mắt trong cuộc sống mà không thể điều trị khỏi được bằng các
phương pháp điều chỉnh khúc xạ, bằng thuốc hay bằng phẫu thuật. Phương pháp
điều trị đối với trẻ bị khiếm thị là sử dụng các phương tiện trợ thị thích hợp để
giúp cho trẻ có thể tận dụng một cách hữu ích nhất phần thị lực còn lại để có thể
hoà nhập với cuộc sống cộng đồng.