Tài liệu Chăm sóc trẻ sinh thiếu tháng ppt

Chăm sóc trẻ sinh thiếu tháng

Trẻ sơ sinh thiếu tháng thường chưa thích nghi được với môi trường
bên ngoài nên rất dễ bệnh tật và suy hô hấp, nên việc chăm sóc theo dõi các
bé là cực kỳ quan trọng.
Về chức năng hô hấp
Trẻ sinh non thường dễ bị suy hô hấp vì lồng ngực dễ biến dạng, do các
xương sườn còn mềm, các cơ gian sườn còn yếu, phổi chưa giãn nở tốt, các phế
nang chưa trưởng thành, cấu tạo của trung tâm hô hấp chưa hoàn chỉnh, nhu mô
phổi giãn nở không đầy đủ để trao đổi khí. Trong thời gian này, trẻ thường thở
bằng miệng, phình bụng lên khi hít vào, thở theo chu kỳ, có thể ngưng thở dưới 15
giây. Nếu thời gian ngưng thở kéo dài hơn 15 giây kèm theo tím tái, nhịp tim
chậm thì cần được theo dõi và xử trí kịp thời, vì suy hô hấp là nguyên nhân dễ gây
tử vong cho trẻ sơ sinh thiếu tháng.

Chức năng điều hòa thân nhiệt
Trẻ dễ bị nhiễm lạnh vì trung tâm điều hòa thân nhiệt ở não còn yếu, kém
vận động do trương lực cơ yếu, kết hợp với lớp mỡ dưới da chưa phát triển nên dễ
bị mất nhiệt. Khi lạnh, trẻ không run được để sinh ra nhiệt chống lại môi trường
lạnh. Vì vậy, việc theo dõi ủ ấm lau khô cho trẻ là hết sức cần thiết. Nếu để thân
nhiệt trẻ hạ xuống dưới 350C sẽ có thể dẫn đến hàng loạt các biến chứng suy hệ hô
hấp, tổn thương thần kinh và có khi gây xuất huyết ở não.
Tốt nhất, nên giữ nhiệt độ trong phòng trẻ nằm thích hợp, tối thiểu là 24 -
26oC, trẻ được ủ ấm bằng lò sưởi, lý tưởng là trẻ được sưởi trong lồng ấp chuyên
biệt, bé được mang bao tay, tất và đắp chăn ngang bụng.

Chức năng tuần hoàn
Do trẻ sinh non, các mao mạch dễ vỡ, những yếu tố đông máu chưa hoàn
chỉnh nên nguy cơ bị xuất huyết cao, vì vậy thường phải được bổ sung vitamin K
để phòng xuất huyết.

Chức năng tiêu hóa và dinh dưỡng
Trẻ thiếu hụt enzyme chuyển hóa bilirubin gián tiếp thành bilirubin trực
tiếp nên thường bị vàng da nặng và kéo dài, cần được theo dõi thường xuyên.
Dạ dày của trẻ thời kỳ này có thể tích nhỏ, nằm ngang, thiếu hụt các men
tiêu hóa nên hấp thu không hết thức ăn, cho dù chỉ là sữa mẹ, do đó dễ bị đầy
bụng, ói. Với đặc điểm như vậy, nên cho bé bú từ 40 - 60ml sữa trong khoảng thời
gian từ 2 - 4 giờ, tùy vào sức bú của bé, có thể tăng dần lượng sữa. Bé bú sữa mẹ
thường bú lâu hơn và mau đói hơn bú bình.
Nếu bé sinh trên 32 tuần, cân nặng trên 2.300g đã có phản xạ bú thì tập cho
bé bú mẹ càng sớm càng tốt, bú theo nhu cầu của trẻ, bú cạn một bên vú rồi hãy
chuyển sang bên kia. Nếu sữa mẹ quá nhiều mà bú không hết thì nên nặn lấy sữa
đầu ra ly, rồi sau đó dùng muỗng đút sữa cho bé uống dần thay nước lọc, không
nên cho bé uống thêm các loại nước khác, vì sử dụng bú sữa mẹ là đủ. Nếu trẻ sinh
dưới 32 tuần chưa có khả năng bú, phải nặn sữa mẹ rồi cho ăn qua ống thông dạ
dày 8 - 10 lần trong ngày.

Những chăm sóc khác
Việc chăm sóc và giữ cuống rốn cho bé cũng không kém phần quan trọng
vì rất dễ nhiễm trùng, giữ cuống rốn càng khô và sạch thì càng mau rụng. Cần đảm
bảo vô trùng cho bé, hạn chế người thân đến thăm, tiếp xúc hoặc sờ vào người bé
do trẻ sinh non dễ nhạy cảm với kích ứng và nhiễm trùng, bé cần được tiêm phòng
như các bé sinh đủ tháng.
Khi chăm sóc ở nhà không nên tắm hàng ngày vì da bé dễ bị khô. Giữ sạch,
hấp hoặc ủi, khử trùng đối với tã lót trước khi sử dụng, có thể tắm cho bé 1 -2 lần
trong tuần, đặc biệt là khi trời lạnh cần lưu ý giữ ấm. Tắm nắng cho bé để tận
hưởng nguồn vitamin D từ ánh sánh mặt trời, thời gian tốt nhất để tắm nắng là
trước 9 giờ sáng (khoảng 10 - 15 phút mỗi lần). Cũng không nên tự ý sử dụng bất
kỳ loại thuốc nào cho bé khi chưa có chỉ định của bác sĩ, cho dù là thuốc bổ.
Nuôi dưỡng và chăm sóc trẻ sơ sinh thiếu tháng mất nhiều thời gian, công
sức và tốn kém. Để phòng tránh nguy cơ sinh con thiếu tháng, trong quá trình

chuẩn bị làm mẹ đòi hỏi cần có sức khỏe tốt, khi mang thai luôn chú trọng bồi
dưỡng bằng chế độ ăn uống, làm việc nghỉ ngơi hợp lý, tránh lao động quá sức,
giữ tâm lý vui tươi, thoải mái, lưu ý khám thai định kỳ, đặc biệt là trước 37 tuần