sáng kiến kinh nghiệm địa lý thpt

3
A. ĐIỀU KIỆN, HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN
Địa lý là một mơn học đặc thù, học Địa lí có thể mang lại cho người học những
biểu tượng, những sự vật, hiện tượng mà chúng ta khơng dễ gì thấy được ở ngồi thực tế;
học Địa lí cũng giúp chúng ta bổ sung thêm nhiều kiến thức để có thể giải thích được
những sự vật hiện tượng đang diễn ra xung quanh chúng ta … Như vậy có thể thấy học
Địa lí quả là thú vị. Tuy nhiên, trong xu thế hiện nay, khơng phải học sinh nào cũng u
thích, có hứng thú học tập bơ mơn. Cũng có nhiều nguyên nhân một là do chủ quan, hai
là cũng do nhiều yếu tố khách quan Trong q trình ơn luyện học sinh ít chú tâm trong
việc ơn luyện. Để học sinh trở nên u thích mơn học tích cực trong việc ôn tập nhất là
ôn thi THPT người giáo viên cần phải đổi mới phương pháp dạy học, khơi dậy sự say mê,
hứng thú và tích cực trong việc ơn thi THPT từ đó mới đạt kết quả cao trong kỳ thi.
Đổi mới phương pháp giảng dạy cũng chính là đổi mới cách dạy và cách tổ chức một
giờ học của người thầy, người thầy cần phải đổi mới cách truyền đạt kiến thức cho học
sinh dễ hiểu nhất có thể, để học sinh dễ tiếp thu kiến thức. Hiện nay, với sự phát triển của
công nghệ thông tin như vũ bão, nhu cầu học sinh ngày càng khác so với trước, phương
pháp dạy học mới hiện nay phải lấy học sinh làm trung tâm…. Vì vậy, người giáo viên
phải tự đổi mới chính bản thân của mình để đạt được mục tiêu quan trọng mà toàn ngành
đang hướng tới đó là đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cho tương lai. Để đạt được
hiệu quả tối ưu trong hoạt động dạy và học, người giáo viên luôn trăn trở, tìm tịi cho
mình một phương pháp tối ưu nhất để giúp học sinh hứng thú, tích cực trong việc ôn
luyện.
Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến phức tạp, nhiều thảm cảnh
đáng buồn đang diễn ra tại quốc gia láng giềng ở Nam Á là Ấn Độ không khỏi khiến
nhân loại chúng ta cảm thấy đau xót. Các nước cạnh có chung đường biên giới với Việt
Nam như Campuchia và Lào cũng có số ca nhiễm và tử vong tăng cao từng ngày từng
giờ. Ở Việt Nam chúng ta vào thời điểm này dịch bệnh cũng đang diễn biến phức tạp,
nhiều tỉnh thành đã cho học sinh tạm dừng việc đến trường cho đến khi có thơng báo trở
lại. Tuy nhiên với tinh thần của Bộ giáo dục là tạm dừng đến trường nhưng không dừng
việc học. Việc giảng dạy trực tuyến cũng đã được tiến hành từ năm trước giúp cho học
sinh ở nhà nhưng vẫn được cung cấp kiến thức và ôn tập bài dưới sự hướng dẫn của giáo

viên. Đối với các em học sinh lớp 12 hiện nay trước ngưỡng cửa của kì thi THPT Quốc
gia và xét tuyển vào các trường Đại học, việc hệ thống và củng cố kiến thức là việc vô
cùng quan trọng. Đây là nỗi lo của các em, phụ huynh và các thầy cô giáo.
Trịnh Thùy Dương


4
Trước thực trạng như vậy, tác giả đã xây dựng cho mình một hướng đi mới. Để tạo
buổi ơn tập hiệu quả, học sinh tích cực tham gia ơn thi, tơi đã lựa chọn giải pháp sử dụng
trị chơi trong ôn thi tốt nghiệp THPT môn Địa lý 12 theo chuyên đề để giúp cho học sinh
thêm yêu thích học tập bộ môn, giúp giáo viên cảm thấy nhẹ nhàng hơn mỗi khi ơn thi
cho các em. Trong q trình kiểm tra đánh giá tơi có tổ chức các bài thi thử trực tuyến
thông qua ứng dụng MyAloha. Trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp trong tình
hình hiện nay việc học tập và kiểm tra thông qua trực tuyến online là một việc làm cấp
thiết, đảm bảo nhu cầu học tập của học sinh và sự mong mỏi của phụ huynh. Bản thân
mơn Địa lí vốn là mơn học thuộc lĩnh vực xã hội, xu hướng hiện nay nhiều học sinh lựa
chọn môn thi này khá nhiều. Tuy nhiên, mơn học này có khối lượng kiến thức rất lớn,
việc ôn luyện cho học sinh đơn thuần bằng các bài thi trên giấy ở lớp chắc chắn không
thể giúp học sinh ôn luyện được nhiều kiến thức, giáo viên cũng khơng có nhiều thời gian
cho học sinh luyện các đề khác nhau, cũng như khơng có nhiều thời gian giải chi tiết từng
các đề thi cho học sinh. Để giúp học sinh ôn luyện được nhiều kiến thức, tiếp cận nhiều
dạng câu hỏi khác nhau, củng cố kiến thức tốt hơn và nâng cao trình độ của mình thì việc
cho học sinh ơn tập thơng qua các trị chơi theo từng chuyên đề và làm các bài thi thử các
trực tuyến do giáo viên biên soạn là một hướng đi mới, mang lại hiệu quả đáng kể trong
quá trình ôn luyện cho học sinh.
Việc ôn tập thông qua các trị chơi theo từng chun đề Địa lí và hình thức thi trắc
nghiệm trực tuyến mang lại nhiều lợi ích cho học sinh trong q trình ơn luyện để bước
vào kỳ thi quan trọng, thời gian thi thử trực tuyến học sinh có thể chủ động được và thi
nhiều lần, giúp học sinh hiểu sâu hơn kiến thức, củng cố kiến thức cũ kịp thời thay đổi
phương pháp học tập của bản thân từ đó giúp bản thân tự tin hơn khi bước vào kì thi

chính thức. Chính vì vậy, bản thân tôi mạnh dạn áp dụng giải pháp đổi mới q trình ơn
tập và kiểm tra đánh giá thơng qua các bài thi thử trực tuyến và tổng hợp là hình thành
nên sáng kiến “ Triển khai các giải pháp nâng cao hiệu quả ôn thi THPT Quốc gia
môn Địa lí 12 trong thời gian dịch bệnh diễn biến phức tạp”. Tơi ln mong muốn
sáng kiến của mình sẽ góp một phần nhỏ bé vào việc ơn tập củng cố kiến thức và kiểm tra
đánh giá kiến thức giúp các em học sinh vững vàng trong kì thi THPT Quốc gia 2021 sắp
tới và đạt được kết quả cao như mong đợi.
1. Mục tiêu của việc triển khai các giải pháp giúp nâng cao hiệu quả thi THPT
Quốc gia trong thời gian dịch bệnh diễn biến phức tạp

Trịnh Thùy Dương


5
- Trong bối cảnh dịch bệnh như hiện nay và những yêu cầu của việc ôn tập và kiểm
tra đánh giá của kì thi THPT Quốc gia hiện nay, tơi thấy việc ôn thi học sinh lớp 12 bằng
tổ chức các trò chơi theo chuyên để bài học và làm bài thi thử trực tuyến mang lại hiệu
quả đáng kể, giúp giáo viên đánh giá thực lực học sinh và điều chỉnh phương pháp giảng
dạy phù hợp.
- Thứ nhất, với kinh nghiệm của bản thân và nắm bắt được tình hình học tập ở
trường nơi tơi đang cơng tác giảng dạy, tôi thấy việc ôn thi học sinh lớp 12 vào thời điểm
“nước rút” rất áp lực, thời tiết thì nắng nóng, học sinh phải tiếp thu nhiều kiến thức thức
mơn học khác nhau. Vì vậy, bản thân tơi thấy việc sử dụng trị chơi trong ơn thi giúp
giảm sự căng thẳng trong q trình ơn thi của học sinh, tạo sự thích thú trong ơn thi. Việc
sử dụng trị chơi ôn tập theo chuyên đề sẽ giúp học sinh tự hệ thống kiến thức cho mình,
giúp các em củng cố kiến thức cũ và học thêm được những kiến thức mới, đồng thời giúp
các em phát huy một số kỹ năng của bản thân như kỹ năng quan sát, phân tích, làm việc
nhóm, kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng hợp tác nhóm. Việc ơn thi theo giải pháp này
cũng giúp học sinh hứng thú hơn trong quá trình ơn luyện, học sinh sẽ chủ động về thời
gian đồng thời đo lường được kiến thức của mình từ đó điều chỉnh và có phương pháp ơn

tập tốt hơn cho chính bản thân của mình tại nhà, tự tin bước vào kỳ thi chính thức.
- Thứ hai, việc thi thử trực tuyến sẽ giúp học sinh 12 củng cố kiến thức cũ, học
nhiều kiến thức mới, tiếp cận nhiều dạng câu hỏi khác nhau. Việc ôn thi này cũng giúp
học sinh hứng thú hơn trong q trình ơn luyện, học sinh sẽ chủ động về thời gian đồng
thời đo lường được kiến thức của mình để điều chỉnh và có phương pháp ơn tập tốt hơn,
tự tin bước vào kỳ thi chính thức.
2. Phạm vi nghiên cứu
Về nội dung, giải pháp nghiên cứu mức độ hiệu quả của việc sử dụng trị chơi trong
việc ơn thi tốt nghiệp theo chun đề. Giải pháp trị chơi sẽ ơn luyện khi học sinh đã hồn
thành chương trình.
Về nội dung, giải pháp nghiên cứu mức độ hiệu quả của việc thi thử trực tuyến. Việc
cho học sinh thi thử chỉ tiến hành khi học sinh đã kết thúc chương trình lớp 12 và trong
thời gian ôn luyện. Việc luyện đề này sẽ song song với ôn luyện của giáo viên ở lớp học.
Về thời gian, giải pháp được tiến hành khi học sinh kết thúc chương trình 12. Năm
học 2020 - 2021, giải pháp đã được thực nghiệm ở Trường THPT Chuyên Lê Hồng
Phong. Bản thân tôi bắt đầu cho học sinh thi thử trực tuyến từ tháng 4 năm 2020 và dự
kiến kết thúc vào thời điểm 23/6/2021.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
Trịnh Thùy Dương


6
- Nhiệm vụ thứ nhất của giáo viên trong giải pháp này thiết kế các trò chơi theo
chuyên đề sao cho hấp dẫn, phù hợp với đối tượng học sinh và sử dụng trị chơi để ơn thi
cho học sinh.
Trong khn khổ sáng kiến tác giả xin giới thiệu trị chơi liên quan đến 2 chuyên
đề, chuyên đề địa lý vùng kinh tế và chuyên đề khai thác Atlat Địa lý Việt Nam.
- Nhiệm vụ thứ hai là biên soạn các bộ đề theo đề minh họa của Bộ năm 2021, có các
mức độ và đúng cấu trúc.
Sau khi đã biên soạn xong các bộ đề giáo viên sẽ tiến hành đưa các đề của mình lên

trang để học sinh làm bài thi. Tôi đã tạo một trang Fanpage trên Facebook vào đưa đường
link bài thi cho học sinh, khi kết thúc thời gian thi nhiệm vụ của giáo viên đưa ra đáp án
và lời giải để giúp học sinh hiểu rõ, giải đáp một số câu hỏi mà học sinh thắc mắc.
4. Đối tượng và phương tiện nghiên cứu
Trong giải pháp này đối tượng mà tôi nghiên cứu là học sinh lớp 12 ơn thi đại học
mơn Địa lí mà trường tôi hay gọi là các lớp ghép năm học 2020-2021, tơi áp dụng giải
pháp này mục đích để so sánh, đối chiếu kết quả điểm thi của các em với học sinh ở các
khóa trước. Từ đó định hướng và có giải pháp mới hơn để nâng cao kết quả điểm thi của
các em học sinh ở các thế hệ sau.
Phương tiện để thiết kế trò chơi theo chuyên đề này là chương trình Powerpoint,
chương trình này sẽ giúp giáo viên dễ dàng thiết kế trò chơi theo ý tưởng của mình.
Trong việc tham gia ở trường phải có đầy đủ hệ thiết bị phục vụ dạy học như máy chiếu,
âm thanh, hệ thống bảng tương tác, thông minh…
Phương tiện để thiết kế bài trắc nghiệm trực tuyến từ phần mềm của trang web My
Aloha, chương trình này sẽ giúp giáo viên đưa các bộ đề mình đã soạn để học sinh tham
gia thi trực tuyến.
Giáo viên sử dụng mục soạn trắc nghiệm để thiết kế các câu hỏi. Khi học sinh tham
gia thi qua hệ thống đường link mà giáo viên chia sẻ giáo viên sẽ biết được số lượng học
sinh tham gia thi, điểm thi của học sinh, có thể điểm danh học sinh thơng qua việc thi
trực tuyến.
5. Phương pháp nghiên cứu
Để thiết kế các trò chơi theo chuyên đề và biên soạn các bộ đề trắc nghiệm chất
lượng, giúp học sinh ôn luyện đạt kết quả cao, học sinh hứng thú và tích cực trong q
trình ơn luyện tơi đã sử dụng một số phương pháp nghiên cứu sau:
Phương pháp quan sát: Trong quá trình giảng dạy tơi thấy khối lượng kiến thức 12 ở
chương trình phổ thơng rất lớn, việc ơn luyện để đạt chất lượng hiệu quả giáo viên phải
Trịnh Thùy Dương


7

có giải pháp mới, giải pháp này phải giúp học sinh hứng thú trong q trình ơn luyện. Ở
các khóa trước nhiều em học sinh ôn luyện thụ động, thờ ơ trong q trình ơn luyện, các
em ít quan tâm đến việc ơn thi. Vì thế, để giúp học sinh tham gia tích cực trong việc ơn
thi bản thân tơi đã quyết định sử dụng trị chơi trong ơn thi để các em thoải mái, giảm đi
căng thẳng trong quá trình ơn thi và luyện đề thi thử. Vì thế, thứ nhất để giúp học sinh
tham gia tích cực trong việc ôn thi bản thân tôi đã quyết định sử dụng trị chơi trong ơn
thi để các em thoải mái, giảm đi căng thẳng trong q trình ơn thi.Thứ hai việc học sinh
tham gia thi thử trực tuyến sẽ giúp học sinh tiến bộ, tiếp cận nhiều kiến thức mới, củng cố
kiến thức cũ, các em luyện được nhiều bộ đề hơn từ đó nâng cao thành tích học tập, chất
lượng kiến thức và tăng tỉ lệ tốt nghiệp cho học sinh.
Phương pháp chuyên gia: Trong quá trình biên soạn đề để đạt chất lượng, hạn chế
sai sót bản thân tôi đã tham khảo ý kiến của các chuyên gia giảng dạy ở các bậc đại học
nhất là các thầy, cô đang giảng dạy tại trường Đại học Sư Phạm Hà Nội, học hỏi nhiều trị
chơi trên mạng thơng tin để thiết kế riêng cho lớp tôi giảng dạy.
Phương pháp thực nghiệm khoa học: Tôi đã sử dụng giải pháp này áp dụng vào việc
học sinh 12 thi Đại học. Việc sử dụng trị chơi ơn tập chun đề và hình thức ơn thi trực
tuyến chắc chắn sẽ giúp học sinh nâng cao kiến thức, điểm thi ơ môn học từ đó nâng cao
chất lượng giảng dạy trong nhà trường.
B. MƠ TẢ GIẢI PHÁP
1. Mơ tả giải pháp trước khi có sáng kiến
Năm học 2020 - 2021 là năm đầu tiên tôi được phân công giảng dạy học sinh 12 Sử
là đối tượng học sinh ôn thi Đại học môn Địa lí. Tơi có tìm hiểu các em học sinh ở khóa
trước từ năm học 2016 - 2017 trở về đây việc học sinh ơn luyện mơn Địa lí chưa đạt chất
lượng cao, nhiều em thờ ơ trong việc ôn luyện và ít chú tâm vào việc luyện đề thi. Vì vậy,
chất lượng điểm thi của các em học sinh tại trường chưa đạt được nhiều điểm cao như kì
vọng và chưa có nhiều thủ khoa đại học.
Việc ơn luyện của đại bộ phận giáo viên trong trường vẫn chưa có nhiều giải pháp
mới mang tính đột phá. Thiết nghĩ để nâng cao chất lượng điểm thi cho học sinh tại
trường giáo viên ơn luyện phải có những giải pháp mới giúp học sinh ôn luyện hiệu quả,
say mê môn học, chủ động hơn trong quá trình luyện đề. Các giờ học trên lớp học sinh

chủ yếu củng cố dàn ý lý thuyết làm các bài tập điền khuyết, điền lược đồ trống, sau đó
làm đề luyện theo từng chuyên đề, đề thi giáo viên soạn bám sát đề thi minh họa của Bộ
Giáo dục đưa ra. Việc làm này diễn ra hàng ngày thường xuyên và liên tục, lặp đi lặp lại
dễ khiến cho học sinh nhàm chán cảm thấy mệt mỏi, mất hết hứng thú học tập.
Trịnh Thùy Dương


8
Thời gian ôn luyện của học sinh lớp 12 thường rơi vào tháng 4,5 ,6 là những tháng
cao điểm. Học sinh phải ôn một khối lượng kiến thức lớn, nhiều phân mơn khác nhau
trong bối cảnh thời tiết nóng bức mùa hè nếu cứ dạy theo phương pháp truyền thống sẽ
khiến học sinh mệ mỏi, giờ học diễn ra năng nề.
Việc đổi mới việc ôn tập của học sinh theo các dạng chuyên đề và hình thức kiểm tra
đánh giá của học sinh là vơ cùng cần thiết. Để kích thích nhiệt tình của các em trong q
trình học tập cũng như tạo khơng khí lớp học trong những giờ ôn thi không còn căng
thẳng mệt mỏi như trước nữa, giáo viên cần dày công nghiên cứu các phương pháp mới,
đổi mới hình thức tổ chức dạy học, hình thức thi kiểm tra đánh giá để sao cho đạt được
mục tiêu cao nhất là giúp học sinh ơn tập có hiệu quả và đạt kết quả cao cao trong kì thi
THPT Quốc gia.
2. Mơ tả giải pháp sau khi có sáng kiến
2.1. Khái niệm trò chơi và thi trực tuyến
Về khái niệm trò chơi trong dạy học vốn là hoạt động quen thuộc của nhiều giáo
viên. Trò chơi học tập được hiểu đơn giản nhất là các hoạt động gây hứng thú cho học
sinh bằng các giải pháp thi đua giữa các cá nhân hay các tập thể nhằm đạt được hiệu quả
về kiến thức hay kĩ năng liên quan đến việc học tập bộ mơn. Thơng qua trị chơi, ngồi ý
nghĩa về việc cung cấp kiến thức, trị chơi cịn có giá trị to lớn góp phần phát huy sự
nhanh nhạy, quyết đốn của người chơi, phát huy tính tập thể của nhóm lớp. Trị chơi cịn
có ý nghĩa lớn trong việc hình thành các kĩ năng sống, nhân cách của học sinh thông qua
biểu hiện đơn giản nhất là tôn trọng người chơi, lắng nghe đáp án và phản biện một cách
hợp lí.

Về khái niệm thi trực tuyến thì hiện nay chưa có khái niệm về việc thi trực tuyến,
tuy nhiên ở các trang mạng và nhiều nhà nghiên cứu về thi trực tuyến đều cho rằng thi
trực tuyến là một hình thức kiểm tra, đánh giá diễn ra trên mạng internet, mà người tham
gia thi nhận được kết quả ngay lập tức sau khi kết thúc bài thi.
Hình thức thi trực tuyến đa phần chỉ áp dụng ở dạng câu hỏi lựa chọn phương án
đúng nhất, hình thức này chỉ áp dụng ở những bộ môn thi trắc nghiệm.
2.2. Giá trị của việc tổ chức trò chơi ôn tập chuyên đề địa lí và thi thử trực tuyến
Trong giải pháp này, trò chơi sẽ giúp học sinh giảm bớt căng thẳng trong q trình
ơn thi vì thời điểm này là giai đoạn quan trọng các em có nhiều áp lực, lượng kiến thức
các em ôn lại rất lớn. Việc ơn thi bằng giải pháp trị chơi sẽ giúp các em giảm sự mệt
mỏi, nhàm chán tạo nên khơng khí lớp học náo động, sơi nổi hơn từ đó giúp các em thoải
mái trong việc ơn thi.
Trịnh Thùy Dương


9
Trò chơi còn giúp các em lĩnh hội kiến thức mới đồng thời cũng cố những kiến
thức cũ từ đó các em sẽ tự đưa ra chiến lược ôn tập tại nhà một cách hiệu quả hơn.
Trị chơi hình thành cho các em nhiều kỹ năng có ích cho bản thân như kỹ năng
quan sát, phân tích…những kỹ năng này rất cần thiết cho các em.
Thi thử trực tuyến là một hình thức thi phổ biến trong thời gian gần đây, tuy nhiên
việc tạo các đề thi thử chủ yếu ở các trang mạng nổi tiếng có nhóm giáo viên, đội ngũ lớn
mạnh và có trình độ nhất định về việc ứng dụng công nghệ thông tin.
Cá nhân giáo viên ít ai nghiên cứu về việc ôn luyện cho học sinh thơng qua hình thức
thi trực tuyến chính giáo viên ôn luyện là người biên soạn các dạng đề thi. Bản thân tơi
thấy hình thức thi trực tuyến đã mang lại nhiều giá trị cho giáo viên và học sinh.
Đối với giáo viên: Chủ động trong quá trình biên soạn đề, soạn được nhiều dạng đề
khác nhau hoàn toàn miễn phí cho học sinh. Khi học sinh thi xong sẽ biết được từng
điểm thi của các em, biết điểm yếu điểm mạnh của các em từ đó đưa ra các phương pháp
ôn luyện, giảng dạy trên lớp học tốt hơn.

Đối với học sinh: Học sinh được ôn luyện nhiều dạng câu hỏi khác nhau, mức độ
khác nhau. Học sinh sẽ tự điều chỉnh phương pháp học tập của mình để cải thiện điểm số
ở các lần thi sau cũng như kỳ thi chính thức. Các em sẽ củng cố kiến thức của mình thơng
qua các lần thi thử. Tiếp cận với xu hướng và cấu trúc đề thi mới, giúp các em nắm bắt
kịp thời cấu trúc đề thi, mức độ câu hỏi ở các chuyên đề.
3. Nội dung giải pháp
Nội dung sáng kiến của tôi được chia ra 2 nội dung. Một là sử dụng trị chơi ơn thi tốt
nghiệp THPT theo chuyên đề, hai là tổ chức thi thử trực tuyến để kiểm tra đánh giá kiến
thức cho học sinh
3.1. Sử dụng trị chơi ơn thi tốt nghiệp THPT theo chuyên đề
Năm học trước, tôi đã thiết kế một số trị chơi theo từng chủ đề để ơn thi tốt nghiệp
THPT môn Địa lý. Thời gian để thiết kế trị chơi cần phải hồn thành trước khi tiến hành
ôn tập cho học sinh và cần nhiều thơi gian để hồn thành các trị chơi.
Trong khn khổ sáng kiến này tơi đã thiết kế các trị chơi theo chun đề, mục
đích giúp các em nắm những kiến thức từng chuyên đề môn học, nhằm giusp các em học
sinh tự hệ thống kiến thức cho mình cũng như những thiếu sót ở bản thân để các em điều
chỉnh và có phương pháp ôn tập tại nhà tốt nhất cho bản thân của mình.
Trong sáng kiến này, bản thân tơi đã thiết kế các trò chơi thành chuyên đề như sau:
BẢNG TRỊ CHƠI ƠN THI TỐT NGHIỆP THPT NĂM 2021 THEO CHUYÊN ĐỀ

Trịnh Thùy Dương


10
TÊN CHUYÊN ĐỀ

NỘI DUNG BÀI

TỔ CHỨC

2, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 15

2 lần

16, 17, 18

1 lần

Địa lý ngành kinh tế

20, 22, 24, 26, 27, 28, 30, 31

2 lần

Địa lý vùng kinh tế

32, 33, 35, 36, 37, 39, 41, 42

2 lần

Kỹ năng khai thác Atlat

Sử dụng Atlat Địa lý Việt Nam

1 lần

Kỹ năng khai thác bảng số liệu, biểu đồ

Khai thác bảng số liệu, biểu đồ

1 lần

Địa lý tự nhiên
Địa lý dân cư

Dưới đây là hình ảnh trị chơi do bản thân tôi thiết kế ở 2 chuyên đề Địa lý vùng kinh
tế và chuyên đề kỹ năng khai thác Atlat, giúp học sinh ơn tập tích cực, hứng thú trong
việc ôn luyện và đạt hiệu quả cao trong việc thi tốt nghiệp THPT năm 2020.
Chuyên đề : Địa lý vùng kinh tế
Đối với chuyên đề vùng kinh tế trong chương trình Địa lý 12, bản thân tơi thiết kế
trò chơi thành 4 vòng thi. Giáo viên phải thiết kế trò chơi sao cho cung cấp những kiến
thức cần thiết để phục vụ cho việc thi tốt nghiệp, cần phải trọng tâm của nội dung bài
học, đảm bảo kiến thức, kỹ năng cho học sinh. Cụ thể chuyên đề này tơi thiết kế trị chơi
cho các em ơn tập như sau:
Với vịng 1: “ Đi tìm cái nhất của vùng”, giáo viên sẽ giúp học sinh ôn lại kiến thức
trọng tâm của các vùng kinh tế, biết được những cái nhất của vùng, dễ dàng ôn lại kiến
thức tổng qt của từng vùng thơng qua trị chơi.
Vịng 1: “ Đi tìm cái nhất của vùng”

Trịnh Thùy Dương


11

Trịnh Thùy Dương


12

Trịnh Thùy Dương

13

Trịnh Thùy Dương


14

Trịnh Thùy Dương


15

Trịnh Thùy Dương


16

Trịnh Thùy Dương


17

Trịnh Thùy Dương


18
Vòng 2: “ Vượt chướng ngại vật”
Đối với vòng 2: Câu hỏi sẽ giúp học sinh tìm hiểu những kiến thức liên quan đến

một vùng bất kỳ thông qua những dự kiện mà giáo viên đặt ra trong trò chơi, học sinh sẽ
nắm kiến thức sâu hơn của từng vùng từ đó các em tự hệ thống kiến thức của từng vùng.
Trò chơi còn giúp học sinh rèn luyện kỹ năng Địa lý ở như quan sát, phân tích, làm
việc nhóm…Thơng qua trị chơi các em cịn học hỏi được tính cẩn thận, chính xác khi
đưa ra quyết định ở câu trả lời, giúp ích cho các em trong việc làm bài thi chính thức
trong kỳ thi THPT năm 2020.

Vịng 3: “ Tăng tốc”
Trịnh Thùy Dương


19
Vòng 3: Học sinh sẽ vận dụng kiến thức của vùng, rèn luyện cho học sinh nhiều kỹ
năng quan trọng như kỹ năng quan sát, kỹ năng phân tích. Vịng thi này u cầu học sinh
nhanh và chính xác.
Thơng qua trò chơi các em sẽ biết sắp xếp thời gian hợp lí, lựa chọn đáp án chính
xác. Trị chơi sẽ giúp các em phân chia thời gian trong quá trình làm bài một cách khoa
học.

Trịnh Thùy Dương


20

Vịng 4: “ Về đích”
Vịng 4: Vịng thi này u cầu học sinh nhớ lại kiến thức đã học về các vùng kinh
tế, vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi lý thuyết ngắn.
Câu hỏi ở vịng này có nhiều mức độ khác nhau, mỗi nhóm sẽ lựa chọn các câu hỏi
ngẫu nhiên. Để tăng thêm sự kịch tính trong trị chơi ở phần về đích bản thân tơi đã tạo
thêm ngơi sao hy vọng cho những nhóm tự tin với kiến thức của mình để nhân đơi số

điểm ở câu hỏi đó.

Sau khi kết thúc 4 vịng thi giáo viên cần tổng kết lại số điểm của các cá nhân,
các nhóm, giải thích những câu hỏi các em sai, định hướng cho các em ôn tập hiệu
quả và khen thưởng cho những cá nhân, nhóm có thành tích tốt trong phần thi.

Trịnh Thùy Dương


21
Chuyên đề kỹ năng khai thác Atlat Địa lý Việt Nam
Trị chơi này giúp học sinh ơn luyện kỹ năng khai thác Atlat, kỹ năng này rất cần
thiết cho tất cả các em học sinh vì ở các đề thi mỗi năm phần này chiếm tổng số câu trong
đề thi khá nhiều, phần này tuy dễ lấy điểm nhất nhưng trong q trình ơn luyện học sinh
thường có xu hướng nhàm chán.
Để tham gia trò chơi này, học sinh sẽ phải sử dụng Atlat Địa lý Việt Nam xuyên
suốt trong q trình tham gia trị chơi. Ở mức độ đơn giản chỉ là câu hỏi trắc nghiệm
ngắn. Tuy nhiên, việc sử dụng các câu hỏi trắc nghiệm ngắn trong quá trình ơn luyện học
sinh dễ nhàm chán. Vì vậy, tơi đã biến hóa câu trắc nghiệm trong kỹ năng khai thác Atlat
thành trị chơi giải trí đã mang lại hiệu quả đáng kể trong việc ôn tập cho học sinh. Trị
chơi này sẽ kích thích sự năng động, sáng tạo, nhanh nhẹn trong học sinh, học sinh sẽ
thấy thích thú và hào hứng hơn trong việc ơn tập.
Trị chơi này tơi tổ chức theo nhóm, các nhóm cùng giải các từ khóa. Các nhóm
cùng lúc giải các hàng ngang để tìm ra mật mã từng trạm, nhóm nào nhanh nhất và chính
xác nhất sẽ được chữ ký của giáo viên và giành số điểm cao nhất ở trạm đó, sau đó tiếp
tục qua trạm tiếp theo. Số điểm các nhóm sẽ thay đổi liên tục, làm cho trị chơi kích thích
hơn. Nhóm 1 có thể điểm cao nhất ở trạm 1 nhưng cũng có thể trở thành nhóm điểm thấp
nhất ở trạm 2 và ngược lại. Cuối cùng tôi sẽ tổng kết số điểm của từng trạm và trao phần
thưởng là những món quà tinh thần cho các nhóm.
Tên các trạm thi giáo viên tự đặt các tên, nội dung câu hỏi giáo viên tự đặt ra và

nghiên cứu sau cho ơ mật mã có ý nghĩa, ơ hàng ngang chính xác. Trị chơi thiết kế phải
phục vụ kiến thức, mang lại hiệu quả cao trong việc ôn thi trung học phổ thông.
Trạm 1: Ai nhanh hơn

Ở

Trịnh Thùy Dương


22
trạm 1, có 5 câu hỏi chứa các hàng ngang. Mỗi hàng ngang là đáp án mà các nhóm đưa
ra. Mỗi hàng ngang trả lời chính xác các nhóm sẽ có 1 ký tự ở ơ màu là ký tự duy nhất để
dùng trả lời cho ô mật mã cuối trạm 1. Ở trạm này, mức độ khó khơng cao, chỉ cần các
nhóm có kỹ năng khai thác Atlat tốt, biết phân chia công việc sẽ giành chiến thắng.
Thông thường tơi chia thành 4 nhóm, phát tờ giấy in sẵn trị chơi cho các nhóm, u cầu
các nhóm giải xong các từ hàng ngang mới được phép giải ô mật mã. Nhóm nào giải đầy
đủ và chính xác sẽ nhận được 20 điểm ở vòng này, nhận được chữ ký của giáo viên và sẽ
bước tiếp vào trạm thứ 2, nhóm nào giải cuối cùng số điểm sẽ cịn 5 điểm.
Trạm 2: Thử tài tiên đoán

Ở trạm thứ 2 này có 7 câu hỏi, mức độ cũng khá đơn giản, các đội cũng tìm các đáp
án cho các câu hỏi hàng ngang. Sử dụng ký tự tại ô màu để giải các mật mã. Tuy nhiên, ở
Trịnh Thùy Dương


23
trạm này có mức độ khó nhất ở câu số 7, câu này khơng có gợi ý ký tự ơ màu bất kỳ nào,
học sinh sẽ cùng tư duy, suy nghĩ để lựa chọn ký tự thích hợp nhất sao cho ơ mật mã tim
ra có nghĩa. Việc sử dụng kỹ năng Atlat trong trị chơi này mục đích giúp học sinh tìm
đáp các ơ hàng ngang chính xác để phục vụ cho việc ôn thi trung học phổ thông. Vì câu

hỏi ở ơ hàng ngang là dạng câu hỏi trắc nghiệm sau này các em sẽ gặp trong kỳ thi cịn
việc tìm các ơ mật mã mục đích giúp cho việc ơn tập của học sinh trở nên thích thú hơn,
say mê hơn. Ngồi ra, việc giải các ơ chữ hàng ngang chính xác sẽ giúp các em hào hứng,
tự tin hơn trong việc làm bài thi trung học phổ thông.
Trạm 3: Thử tài leo núi

Trịnh Thùy Dương


24

Trạm 3 này có 7 câu hỏi, các nhóm cùng đưa ra các đáp án ở từ hàng ngang để tìm
các ký tự cần thiết để giải mật mã. Ở trạm này, mức độ khó hơn so với trạm 1 và trạm 2.
Ở câu đầu tiên có 3 ơ màu cịn các câu cịn lại chỉ có 2 ơ màu. Các nhóm sẽ trả lời các
hàng ngang để tìm ra các ký tự ở ơ màu, sau đó ghép các từ đó sau cho có nghĩa. Như ban
đầu tơi đã trình bày, việc tìm ra ơ mật mã khơng phải là mấu chốt ở trò chơi này, trò chơi
này để giúp các em rèn luyện kỹ năng Atlat với dạng câu hỏi trắc nghiệm khơng có đáp
án cho sẵn để giúp các em tìm ra và tự tin hơn trong quá trình làm bài thi.

Trịnh Thùy Dương


25

Trạm 4: Về đích
Ở trạm 4, trạm cuối cùng mức độ câu hỏi ở các hàng ngang cũng như các trạm trước
vì mục đích giúp các em rèn luyện kỹ năng Atlat. Ở trạm này các từ hàng ngang có 3 ơ
màu, các nhóm cùng tìm ra các ơ màu đó để lấy ký tự thích hợp giải ơ mật mã. Khi có 1
nhóm giải xong ơ mật mã ở trạm cuối cùng cuộc thi sẽ tiếp tục diễn ra. Khi hết thời gian
giáo viên yêu cầu các nhóm dừng lại và tổng kết số điểm cho các nhóm và kết thúc trò

chơi. Cuối trò chơi giáo viên nhận xét, phân tích cho các em, các nhóm, giải thích câu hỏi
của các em và trao phần thưởng cho các nhóm xuất sắc. Trị chơi nay bản thân tơi đã áp
dúng nhiều lần, tiết học sôi nổi, các em hào hứng và tham gia tích cực trong ơn thi.
3.2. Một số lưu ý khi tổ chức trị chơi ơn thi tốt nghiệp THPT
Để tiến hành tổ chức trò chơi đạt hiệu quả cao, thu hút nhiều em tham gia, giúp các
em hào hứng, chủ động tích cực trong việc ơn thi tôi thấy giáo viên cần lưu ý một số vấn
đề sau:
Việc tổ chức trò chơi được tiến hành trong quá trình ơn tập trên lớp, giai đoạn này
đã kết thúc chương trình mơn học và trong giai đoạn ơn tập. Trong giai đoạn này học sinh
đã lĩnh hội được nhiều kiến thức trong bài học, các em đủ kiến thức để tham gia trị chơi
trong ơn tập. Việc lĩnh hội nhiều kiến thức các em sẽ tự tin tham gia trị chơi, tích cực
hơn trong việc ơn tập.
Trong q trình tổ chức trò chơi giáo viên cần phải quy định rõ ràng với lớp ôn
luyện về vấn đề tham gia trị chơi như thái độ ơn tập, tinh thần ơn tập, hoạt động nhóm.

Trịnh Thùy Dương


26
Mục đích việc ra quy định giúp các em ơn luyện nghiêm túc, giúp các em ngày càng tiến
bộ hơn trong việc ơn luyện.
Để tổ chức trị chơi trên lớp quan trọng nhất phải có các trị chơi đã chuẩn bị, giáo
viên phải tạo ra các trò chơi trước khi tiến hành ôn tập bằng giải pháp này. Việc thiết kế
trị chơi u cầu phải có trình độ cơng nghệ thơng tin nhất định của người giáo viên, nội
dung trị chơi phải liên quan đến kiến thức trọng tâm và phục vụ chủ yếu việc thi của các
em học sinh, giải pháp thiết kế phải hấp dẫn để kích thích học sinh tham gia.
Giáo viên là trọng tài, công bằng, quyết đốn và kiến thức chắc chắn để giải thích
những vấn đề học sinh thắc mắc, giáo viên phải là người nhiệt tình qua hoạt động, giọng
nói, cổ vũ cho các đội, nhóm, cá nhân tham gia trị chơi.
Khi sử dụng trò chơi cần chú ý đến các phương tiện hỗ trợ để tăng tính hiệu quả,

chẳng hạn như tranh ảnh, âm thanh, bảng con...Các trò chơi cần xây dựng thành chủ đề,
cập nhật và đa dạng để thu hút học sinh tham gia.
Thơng qua trị chơi giáo viên cần phải đúc kết và nhận xét tình hình tham gia trị
chơi của học sinh, mức độ nhiệt tình và lĩnh hội kiến của các em ở mức nào từ đó điều
chỉnh mức độ câu hỏi, nội dung trong trò chơi phù hợp hơn.
3.3. Tổ chức thi thử trực tuyến
3.3.1. Sự cần thiết phải tổ chức thi thử trực tuyến
Với sự phát triển của công nghệ thông tin cũng như nhu cầu người học ngày càng
khác, lượng kiến thức học sinh tiếp nhận nhiều, áp lực ôn thi của học sinh khơng hề nhỏ.
Vì vậy, giáo viên cần có những giải pháp mới nhằm mang lại hiệu quả cao trong quá trình
ơn luyện cho học sinh. Ở mơn Địa lí lượng kiến thức mà học sinh tiếp nhận để thi
THPTQG rất lớn đa phần kiến thức 12 nhưng cũng có phần nhỏ ở kiến thức ở lớp 11,
giáo viên cần phải có những đổi mới trong việc ơn luyện để cho học sinh chủ động hơn
trong quá trình tự luyện. Bằng những hiểu biết của bản thân trong quá trình giảng dạy
cũng như theo dõi tình hình học tập của các em học sinh khối 12 mơn Địa lí ở trường nơi
tôi đang công tác, tôi thấy việc tổ chức thi thử trực tuyến trong q trình ơn luyện học
sinh là rất cần thiết:
Thứ nhất, việc tổ chức thi thử trực tuyến sẽ tiết kiệm chi phí và thời gian cho cả giáo
viên và học sinh. Đối với học sinh sẽ thuận tiện hơn về thời gian các em có thể luyện đề ở
nhiều không gian khác nhau mà không cần lên lớp, tiết kiệm được thời gian đi lại. Đối
với giáo viên chủ động được thơi gian cho học sinh ôn luyện, tiết kiệm nhiều chi phí in
đề, phiếu trả lời trắc nghiệm, đi lại, thời gian coi thi và chấm thi, sửa bài thi.

Trịnh Thùy Dương


27
Thứ hai, việc thi thử trực tuyến sẽ tạo sự hứng thú hơn cho học sinh. Nếu đơn thuần
theo hình thức thông thường các em sẽ làm giấy do giáo viên phát thì việc thi trực tuyến
các em có thể có những hình ảnh màu thay vì trắng đen, thời gian thi được tính giờ sẽ gây

áp lực và thơi thúc các em tập trung cao độ, sự dụng hết khả năng của mình để làm sao
giải đề nhanh nhất và chính xác nhất. Sau khi các em làm xong và kết thúc bài thi các em
sẽ nhận được số điểm và thứ hạng của mình, biết bản thân đúng và sai ở câu nào từ đó
các em có thể kiểm tra được năng lực mình tới đâu để đưa ra phương pháp học mới, thay
đổi chiến lược ôn thi một cách phù hợp cho đợt làm bài tiếp theo và cho việc thi chính
thức.
Thứ ba, việc thi thử trực tuyến cũng giúp các em thoải mái hơn về không gian và thời
gian. Việc thi thử trực tuyến giúp các em linh động về thời gian thi các em có thể tham
gia thi bất kỳ thời gian nào mà các em mong muốn ở các bài thi trước đó và hồn tồn
chủ động về thời gian khơng như trên lớp học. Về khơng gian các em có thể thi bất kỳ
nơi nào chỉ cần các em có điện thoại kết nối mạng internet, các em có thể thi ở nhà các
em, nhà bạn, ở công viên, ở quán cafe, ở quê của gia đình, ở bất kỳ nơi nào mà các em
thấy thoải mái nhất để tham gia thi trực tuyến. Ngoài ra việc thi thử trực tuyến cũng giúp
các em thêm kiến thức về kỹ năng sử dụng mạng, kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin,
giúp các em tiếp cận hình thức thi mới và trải nghiệm cho bản thân trong q trình ơn
luyện giúp ích cho tương lai sau này cho các em.
Với những lí do trên, bản thân tôi quyết định tổ chức các đợt thi thử trực tuyến cho
học sinh tại trường nơi tôi đang công tác, giúp học sinh ôn luyện đề chủ động thời gian,
không gian và ôn luyện được lượng kiến thức lớn hơn, tự tin hơn trong kỳ thi chính thức.
3.3.2. Quy trình tổ chức thi thử trực tuyến
Để tạo đề thi thử trực tuyến trên mạng xã hội giúp học sinh tham gia trong q trình
ơn luyện cần phải tiến hành qua các bước sau:
Bước 1: Đăng ký làm giảng viên ở số trang mạng miễn phí.
Trong giải pháp này tơi thấy trang web My Aloha là trang miễn phí cho giáo viên
đăng ký, nhiều chức năng trong quá trình soạn thảo trắc nghiệm, dễ dàng đưa các bài trắc
nghiệm của giáo viên vào trang này. Đồng thời trang web cũng nhiều giáo viên trong
nước tin tưởng, chất lượng dịch vụ chăm sóc giảng viên chu đáo, tận tình. Hệ thống chức
năng thi khoa học, mới mẻ, giao diện làm bài và vinh danh rất ấn tượng. Vì vậy, tơi đã
quyết định đăng ký trên trang.
Bước 2: Biên soạn các bộ đề để chuẩn bị thi thử trực tuyến

Trịnh Thùy Dương