Chuong otruot

Môn học Nguyên Lý – Chi Tiết Máy

Bộ môn Thiết Kế Máy

Slide 1

12:25 AM

Trần Thiên Phúc


Môn học Nguyên Lý – Chi Tiết Máy

Chương 12

Slide 2

12.1 Khái niệm chung
12.2 Vật liệu chế tạo ổ trượt
12.3 Nguyên lý bôi trơn thủy động
12.4 Khả năng tải của ổ trượt
12.5 Các dạng hỏng và chỉ tiêu tính
12.6 Tính tốn ổ trượt
12.7 Ổ bôi trơn thủy tỉnh
12.8 Ổ bôi trơn khí động

Bộ mơn Thiết Kế Máy

12:25 AM

Trần Thiên Phúc

Môn học Nguyên Lý – Chi Tiết Máy

12.1 Khái niệm chung:
Cấu tạo chung
Phân loại

Slide 3
Theo hình dạng bề mặt làm việc: trụ, nón, cầu,
phẳng
 Theo khả năng chịu tải: đỡ, chặn, đỡ chặn
 Vị trí cần ổ rời hai nữa
 Theo phương pháp bôi trơn: thuỷ động, thuỷ tĩnh,
Tốc độ rất cao hay rất thấp
khí
 Kích thước quá lớn

Kết cấu thơng thường

 Có tải va đập

Ưu nhược điểm

 Làm việc trong mơi trường ăn mịn, nhiệt cao
 Độ tin cậy cao ở vận tốc lớn

Phạm vi sử dụng

 Chịu tải va đập

 Làm việc êm
 Kết cấu đơn giản
 Kích thước hướng kính nhỏ, dọc trục lớn
 Tổn thất ma sát lớn
 u cầu chăm sóc, bảo trì thường xun

Bộ môn Thiết Kế Máy

12:25 AM

Trần Thiên Phúc


Môn học Nguyên Lý – Chi Tiết Máy

Slide 4

12.2 Vật liệu chế tạo ổ trượt:
Chủ yếu là lót ổ, thường chọn vật liệu thoả bền mỏi, có kả năng chống mịn và
dính, hệ số ma sát với trục thấp, dễ hình thành màng dầu bơi trơn, dẫn nhiệt và
chạy mịn tốt.
Vật liệu kim loại:
 Đồng thanh: cơ tính cao, thích hợp áp suất cao và vận tốc trung bình
(BrSnP10-1, BrSnPb10-10, BrPb30, BrSnZnPb6-6-3, BrSnZnPb5-5-5…).
 Babit:rất mềm thường tráng thành lớp mỏng (B83, B89, B91, B93, B16…).
 Hợp kim nhôm: hệ số ma sát thấp, dẫn nhiệt chạy mòn tốt nhưng dễ xước.
 Gang xám: dùng với trục chạy chậm, áp suất thấp.
Vật liệu gốm kim loại:dùng kim loại thiêu kết như bộ đồng thanh grafit, sắt grafit...
Vật liệu phi kim loại: Chống dính, chạy mịn tốt, có thể bơi trơn bằng nước hoặc
sử dụng trong mơi trường ăn mịn (chất dẽo, gỗ, textolit, polyamid…).

Bộ môn Thiết Kế Máy

12:25 AM

Trần Thiên Phúc


Môn học Nguyên Lý – Chi Tiết Máy

Slide 5

12.3 Nguyên lý bơi trơn thuỷ động:
 Khe hở hình chêm

Ma sát trong ổ trượt:

 Dầu phải có độ nhớt nhất định và chảy qua chêm
 Ma sát ướt (f = 0,001 – 0,008):
 Vector vận tốc tương đối giữa hai bề mặt là phù
hợp

 Ma sát nữa ướt (f = 0,01 – 0,1)
 Ma sát nữa khô (f = 0,1 – 0,4)
 Ma sát khô (f = 0,4 – 1)
Định luật Petrov:
 Từ định luật Newton

ta suy ra hệ số ma sát

trong

trường hợp ổ trượt ta viết lại dưới dạng định luật Petrov để thấy được quan hệ
tuyến tính giữa f và

như sau:

Nguyên lý và điều kiện bôi trơn thuỷ động

Bộ môn Thiết Kế Máy

12:25 AM

Trần Thiên Phúc


Môn học Nguyên Lý – Chi Tiết Máy

Slide 6

12.4 Khả năng tải của ổ trượt:
Ba giai đoạn bôi trơn theo tốc độ quay của ổ trượt.
Khả năng tải của lớp dầu bơi trơn trong ổ trượt (tải trọng hướng kính tối đa mà ổ
có thể mang được):

Chiều dày tối thiểu của lớp dầu:

Bộ môn Thiết Kế Máy

12:25 AM

Trần Thiên Phúc


Môn học Nguyên Lý – Chi Tiết Máy

Slide 7

12.4 Các dạng hỏng và chỉ tiêu tính:
Mịn: khi điều kiện bơi trơn ma sát ướt khơng thoả hoặc có nhiều hạt mài rơi vào
bề mặt làm việc của ổ trượt.

Dính: thường xảy ra với ổ trượt chịu tải trọng lớn và các bề mặt làm từ vật liệu
mềm.

Tróc rỗ bề mặt do mỏi: thường xảy ra với ổ chịu tải va đập.
Chỉ tiêu tính tốn ổ trượt:
 Tính tốn ma sát ướt: tính bề dày lớp dầu.
 Tính tốn quy ước ổ trượt: tính theo p hoặc pv.
 Tính tốn nhiệt.

Bộ môn Thiết Kế Máy

12:25 AM

Trần Thiên Phúc


Mơn học Ngun Lý – Chi Tiết Máy

Slide 8

12.5 Tính tốn ổ trượt:
Tính tốn bơi trơn ma sát ướt:
 Chỉ tiêu:
 Trình tự.

Tính tốn bơi trơn ma sát nữa ướt (tính quy ước):
 Với ổ quay chậm, bơi trơn gián đoạn:
 Với ổ quay với vận tốc trung bình:

Tính tốn nhiệt cho ổ trượt:
 Cơ sở tính tốn cân bằng nhiệt:

Bộ môn Thiết Kế Máy

12:25 AM

Trần Thiên Phúc


Môn học Nguyên Lý – Chi Tiết Máy

Slide 9

12.6 Ổ bôi trơn thuỷ tĩnh:
Nguyên lý hoạt động.
12.7 Ổ bôi trơn khí động và khí tĩnh:
Ngun lý hoạt động.

Bộ mơn Thiết Kế Máy

12:25 AM

Trần Thiên Phúc