Giáo trình Phay, bào mặt phẳng ngang, song song, vuông góc, nghiêng (Nghề: Cắt gọt kim loại - Trung cấp) - Trường TCN Kỹ thuật công nghệ Hùng Vương

UY BAN NHAN DAN QU~N 5
TRUONG TRUNG CAP NGHE KY THU~T CONG NGH¥ HUNG VU'ONG

,

'

GIAOTRINH
?

Phay, bito mJt phi'ing ngang,
song song, vuOng g6c, nghieng
'

,

Nghe: Cat gqt kim lo~i
TRINH DO TRUNG CAP
"

TPHCM-2019



1

I. Vj tri,

LOI GIOI THIEU
.

y nghia, vai tro Bao mijt phing:

Bao mijt phfulg bao g6m cac bai h9c v@ cfiu ti;io, nguyen ly lam vi~c cua m(:>t sf> may
bao thong d\lllg, tu ca sa d6 giup cho h9c sinh hinh thafih cac ky nang ban dfiu v@
cac cong ngh~ CO' ban tren may bao.
II. MlJC tieu cua
Bai nay nhim ren luy~n cho h9c sinh: C6 dfiy du kiSn thtrc CO' ban v@ du ti;io,
nguyen ly lam vi~c cua cac may bao thong d1,mg. Trinh bay duqc cac d~c diSm v@
qua trinh cit khi bao. C6 du ky nang tfnh toan, lµa ch9n. dao, d\lllg c1,1 ga, ga lip
duqc dao, phoi. Bao duqc cac m~t phfulg ngang, cac m~t phfulg song song, vuong
g6c, m~t b~c, m~t ph~ng nghieng tren may bao di;it yeu cfiu ky thu?t, thoi gian va an
toan.
III. MlJc tieu thvc hi~n :
- H9c xong h9c sinh c6 kha nang:
- Trinh bay duqc cfiu ti;io, nguyen ly hoi;it d(:>ng va chtrc nang cac b(:> ph?n chfnh cua
m(:>t sf> may bao thong d\lllg.
-Xac djnh dfiy du d~c tfnh khac bi~t cua qua trinh cit khi bao.
- V~ hanh may bao thanh thi;io theo dung quy trinh va n(:>i quy su d1,1ng.
- Ch<;>n chuful va ga lip phoi tren eto va m(:>t sf> d6 ga thong d1,1ng dam bao ctrng
vung va phu hqp v&i bu&c gia cong.
- Ch9n dao, mai sua va su d\lllg dao hqp ly, cho hi~u qua cao v&i tung bu&c cong
ngh~.
- TiSn hanh bao duqc cac mijt phfulg ngang, mijt phfulg song song, vuong g6c, m~t
phfulg nghieng, m~t b~c di;it yeu c§u ky thu~t, dung thai gian quy dinh va an toan.
- Su d\lllg cac d\lllg Cl,l do kiSm va tiSn hanh kiSm tra chfnh xac cac kfoh thu&c.
- Xac djnh dung cac di;tng sai hong va phuang phap d@ phong, khAc ph1,1c.
- Thµc hi~n d~y du rn}i quy su d\lllg va cham soc may.
- Thu xSp nai lam vi~c dam bao g<;>n gang, si;ich se va aq, toan.
IV. Nqi dung chinh
- Khai ni~m CO' ban vS bao

- f)~c tfnh ky thu~t va su d\lllg m9t sf> may bao thong d\lllg
- Ch9n, SU d\lllg cac d\lllg Cl,l d6 ga thong d1,1ng tren may bao
- Ch9n dao, mai sua va each ga d~t dao bao


2

- Bao mijt phfulg ngang
- Bao mijt phfulg song song va vuong g6c
- Bao mijt b?C
- Bao mijt phfulg nghieng
- T6 chuc nai lam vi~c va cong tac an toan

Qujn 5, ngay ...... thang ..... nam 20 .. .
·•

Tham gia bien so~n
1.Nguy~n Hfru Dang
2.Le Ngqc Tin
A

~

'-

r

r

'-

,

A

YEO CAO Ve DANH GIA HOAN THANH MO DUN
1. Ki~n thfrc:
Trinh bay duqc cfiu t~o, ho~t d()ng cua cac b9 ph~ chinh cua may bao.
Neu ra duqc sg khac nhau cua qua trinh cit khi bao so v&i qua trinh cit khi ti~n, phay.
Neu duqc cac phuang phap bao: Mijt phfing ngang, mijt phfulg song song, vuong g6c,
mijt b?c, mijt phfulg nghieng.
Chi ra duqc nhfrng d~g sai hong va each dS phong.
Qua bai ki@m tra viSt v&i cau tg lu~, tdic nghi~m.
2. Ky nang:
Su dµng may bao ngang thanh th~o
Nh~ d~ng, lga ch9n duqc cac d\lllg C\l, d6 ga thich hqp, mai sua dao phu hqp va
dung yeu cfiu.
Bao duqc cac mijt phfulg ngang, mijt phfulg song song, vuong. g6c, mijt b?c, mijt phfulg
nghieng d~t yeu cfiu ky thu~t, thai gian va an toan.
Buqc danh gia bfuig quan sat va bang ki@m d~t yeu cfiu.qua qua trinh thgc hi~n.
3. Thai dq:
Th@ hi~n tinh nghiem me trong cong vi~c, qua trinh gia cong. Tinh thfin trach nhi~m
va hqp tac trong khi lam vi~c.
C6 trach nhi~m v&i yeu cfiu cua Sall phfim, giu gin Va bao quan d\lllg C\l, thiSt bi.
Tuan thu quy trinh va ngan ngira cac sai hong, tai n~ c6 th@ xay ra.


3

Bai 1:

SU DUNG
. MAY BAO NGANG
I. Gi6i thi~u:

Trong cong CUQC cong nghi~p hoa va hi~n d~i hoa dfit nu6c, nganh ca khi n6i
chung va nganh cilt g9t kim lo~i n6i rieng dong m9t vai tro to Ion. Vi v~y dS thi.rc
hi~n tf>t cac cong vi~c tren may bao thong d\Ulg, h9c sinh c&n c6 cac ki@n thuc ca
ban vS thao tac, sir d\Ulg may, cac d~c tinh ky thu~t cua may nh~m phat huy tf>t
nhfit cac ky nang thµc hanh tren may bao ngang.

II. My.c tieu thvc hi~n:
- Trinh bay dfiy du cfiu t~o, cong dvng, nhfing d~c tinh ky thu~t va phan lo~i may
bao.
- Trinh bay va giai thich dugc cac ho~t d9ng cua cac b9 ph~n chinh, cac ca cfiu
di@u khiSn, di@u chinh va nhung d~c tnmg cua may bao B650.
"'

- V~n hanh may bao thanh th~o dung quy trinh va dung n9i quy.

III. N{>i dung chinh:
- Khai ni~m ca ban vS gia cong bao
-May bao (cfiu t~o, cong d\Ulg va phan lo~i.)
-Nguyen ly lam vi~c
- D~c tinh ky thu~t cua lo~i may bao ngang
- Cac ca ciu di@u khiSn va phuang phap di@u chinh
- V~ hanh va bao duong may
- Cac bi~n phap an toan, bao duong may bao
1. HQC

TREN LOP

1.1. Khai ni~m

CO'

ban v~ gia cong bao.

1.1.1. Khai ni~m:

Bao tuc la hot di m9t lop kim lo~i tren b@ m~t gia cong dS co chi ti@t d~t hinh
d~g, kich thu6c va d9 mham b@ m~t theo yeu c&u. Trong d6 chuySn d9ng chinh
la chuySn d9ng tinh ti@n cua d&u bao mang dao, chuySn d9ng ph\l la chuySn d9ng
tinh ti@n cua ban may mang phoi.
1.1.2. Cac y~u

t8 cua ch~ d{> ciit:


4

Hinh 27.1.1. Khai ni?m c~t g9t khi bao

1.1.2.1. Vqn t6c c&t (V): La quang duong do duqc mil luai cit cua dao tham gia

cit g9t trong m9t phut.

V=

KL(1+m)
1000

ml h
p

Trong d6:
K - la s6 hanh trinh kep ma d§u bao di duqc trong m9t phut

L - la chiSu dai cit.
m - la ty s6 truySn d9ng gifra t6c d9 lam vi?c va t6c d9 ch~y khong
(thuong m duqc xac dinh va tinh toan ClJ thS theo ly lich may, may bao m = 0.75;
mayx9cm= 1)
1.1.2.2. ChiJu sau c&t g9t (t). La khoang each gifra bS m~t tru6c khi cit va sau

khi cit trong m9t l~n cit.
1.1.2.3.Lu()'ng chc;,,y dao (s). La luqng chuySn d<)ng eua v{it gia cong tuong ung

v6i m9t lk chuySn d9ng theo hu6ng thfuig g6c v6i chuySn d9ng chinh
sau m6i hanh trinh.
1.1.2.4. ChiJu r(mg c&t (a). Duqc xac dinh b&ng chiSu r9ng cua phoi sau m9t

l~n cit.
1.1.2.5. ChiJu r9ng c&t( b). Duqc do theo luai cit chinh (tiSt di?n tiSp xuc gifra

luai cit chinh va phoi).
Quan h? gifra chiSu day cit va luqng ch~y dao, gifra chiSu r9ng cit va chiSu
sau
cit : a = -.t_ Trong d6

sm
1.2. Cong d1}ng va phan lofi may bao

Bao la qua trinh cit g9t di l~i theo hu6ng chuySn d9ng thing, nen trong qua
trinh cit va ch~m m~nh. Sau m9t khoang lam vi?c l~i c6 m9t khoang ch~y khong
nen duqc g9i la m9t chu trinh kep. T6c d9 cit luon luon biSn d6i duqc thS hi?n
bfuig hanh trinh chuySn d9ng. Qua trinh ch~y dao sau m9t luqt di lam vi?c, l~i c6
m9t luqt vS ch~y khong nen tu6i thQ cua dao cfing duqc nang cao.


5

1.2.1. Cong dl}ng ciia may bao

Gia cong cac lo?i m?t phfuig ngang, m?t ph~ng song song vuong g6c, m?t b~c,
nghieng, m?t cong, m?t djnh hinh, cac lo?i ranh, banh rang, thanh rang ...Do d?c
di@m cua qua trinh cit khi bao, thuong nguai ta dung may bao d@ bao nhung m?t
phing 16n va dai, h~p va dai, nhfmg v~t c6 kich thu&c cf>ng'k@nh, n?ng ...
1.2.2. Phan Io~i

Phv thu9c vao tinh chfit va cac d~c di@m chung, ma c6 th@ chia tfit ca may bao
thanh 2 nh6m co ban: may c6 cong dl)Ilg chung va may chuyen mon hoa (may
chuyen dung).
May c6 cong dl)Ilg chung la: May bao ngang va may bao d9c (giuong).
May chuyen mon hoa g6m: May chuyen dung d@ gia co_ng nhung chi ti@t nhfit djnh
chu y@u dung trong san xufit hang kh6i.
"'
1.3. May bao B650.
1.3.1. Cac d{ic tinh k~ thu~t ciia may bao ngang B650.

- Khoang ch?Y l&n nhat 650mm
- Khoang ch?Y nho nhfit 95mm

- Khoang ban may l&n nhfit 600mm
- Khoang len xuf>ng l&n nhfit cua ban may 300mm ~- Khoang len xu6ng l&n nhfit cua dAu trugt 175mm
- Goe quay cua dAu dao ± 60°
- T6c d9 dAu bao duqc tinh bfulg hanh trinh kep 12.5 d@n 73 lugt I ph
- T6c d9 luqng ch?y dao 0.33 - 3 .3mm/ph
- Cong sufit d9ng co N = 4.5kw, n = 950v/ph
- Kich thu&c may cao x dai x r9ng la: 1700 x 2060 ~ 450 (mm)
- Tr9ng luqng 1975 kg.
1.3.2. Cftu tao
Tren (hinh 27.1.2) trinh bay cfiu t?o cua may bao ngang B650. Nhin vao hinh
ve ta thfiy may bao ngang ho?t d9ng nha CO' cfiu culit (banh rang cheo - con trugt
va tay bien). Nhung b9 ph~ chu y@u la: 1- Con trugt vuong; 2- Tay bien; 3- Ca
cfru dai 6c diSu chinh khoang ra vao cua dAu bao; 4- D&u bao; 5- Vit me; 7Thang thu&c xoay g6c nghieng d&u dao; 8- D&u dao; .9- Th&t dao; 10- Gia dao;
11- Gia b~t dao; 12- Ca cau gift gifta b~ da va ban may; 13- B~ da ban may; 14Ban may; 15- Ca cfiu nang ban may len xu6ng; 16- Ca cfiu gift tay bien; 17- B~
may; 18- H9p t6c d9; 19- Banh rang cheo 102; 20- Banh rang truy@n d9ng d@n
banh rang cheo c6 Z = 25.


6

4

14

N =3.5 Kw
n =950 v/ph

12
13

Hinh 27.1.2. C~u t~o may bao ngan~ B650
1.3.3. Nguyen

Iy lam vi~c

1.3.3.1. Chuyin tl9ng tlfiu bao.

Tu chuySn d<)ng cua mo ta d@n h<)p t6c d<), nho hai }?anh rang cheo 25/102 .
Banh rang cheo 102 duqc n6i voi tay bien nho con truqt vuong. Nen khi banh
rang cheo 102 quay thi con truqt vuong quay theo, df>ng thoi truqt len, truqt
xu6ng trong ranh tay bien. Tay bien se lie toi lie lui. E>~u tren cua tay bien duqc
n6i ch~t vm d~u bao nho khop n6i, nen khi tay bien lie thi d~u bao cung lie theo.
Nhu v~y khi lam vi~c con truqt cung m<)t Hie thl,rc hi~n ba chySn d<)ng:
6

--,

Hinh 27 .1.3. Ca c~u chuySn d<)ng culit
- Quay tran tren trvc (quay quanh n6)
- Quay trcm theo banh rang cheo


7

- Truqt len xu6ng trong tay bien

111

Khi lam vi~c tay bien thvc hi~n hai d:()ng tac: Lie qua, l~i lam cho d:fiu truqt
chuySn d:()ng theo hai hu6ng tiSn valid thanh m()t hanh trinh khep kin.

Ta quan sat (hinh 27.1.3.) f)fiu bao chuySn d:9ng d:ugc la nha S\J' di l~i cua
bien dao d:9ng. Banh rang (1) quay nha chuySn d:9ng cua h()p t6c d:9, truySn
chuySn d:9ng cho banh rang cheo (2), trong banh rang cheo co ranh chua con truqt
(3). Con truqt (3) n~m trong ranh cua tay bien d:6ng t]aai n~m trong ranh cua tay
bien (4). Khi con truqt thvc hi~n cac d:9ng tac chuySn d:9ng (d:a neu 6 tren) lam
cho tay bien lie t6i, lie lui. Do phia tren cua canh tay bien d:ugc n6i ch?t v6i d:fiu
bao nha kh6p n6i (5). Nen keo theo d:fiu bao (6) lie t6i, lie lui tr& thanh m(>t hanh
trinh khep kin.

1.3.3.2 Chuyin tv ll9ng ban may ngang.

3

2-r--f'r::.-::CA.
1 ...,,__:,..,...

5

8

Hinh 27.14.Ca c§u tv d:9ng ban may
Tu chuySn d:9ng cua h()p t6c d:9 qua banh rang cheo 102. TruySn chuySn d:9ng
qua h~ th6ng ban may ngang (hinh 27.1.4) bfug thanh truy@n (9), lam cho thanh
gifug ( 6) chuySn d:9ng t6i, lui theo nguyen tic chuySn d:9ng culit. f)fiu tru6c cua
thanh gifug d:ugc g~ v6i h~ th6ng con c6c an kh6p v6i banh c6c (3) nha con lfiy
(4). Khi thanh gifug chuySn d:(:mg lui t6i se keo theo con c6c lie t6i, lie lui lam
cho ban may chuySn d:9ng cung hanh trinh v6i t6c d:9 cua cua d:fiu bao.
Tom l~i: BS h~ th6ng ban may chuySn d:9ng tv d:()ng v6i lugng tiSn (s) theo
yeu cfiu, phv thu()c vao khoang ha cua s6 rang cua banh c6c nhiSu hay it. M?t
khac phv thu()c vao khoang ha gifra tam cua thanh n6i (8) v6i tam cua trvc chinh

may bao. a
(hinh 27.1.4) biSu hi~n CO' c~u con c6c va gia tri cua khoang di chuySn ('If). ChiSu
chuySn d:()ng cua ban may phv thu9c chi@u lorn cua c6c.


8

Hinh 27.1.5. Ca c~u con c6c
Con (hinh 27.1.5) thS hi~n chiSu cua ban may se tiSn ngugc chiSu kim d6ng
h6 (rue la ban may tiSn tu ngoai vao trong). DS diSu chinh chiSu xoay Cl.la con c6c
nguai ta phai nang num (3) keo ngam c6c (4) len phia thfulg dung va xoay num
(3) di m9t g6c 180°. Khoang che (1) cua la biSu thi ma s6 rang ma c6c phai dich
chuySn.
1.3.4. Di~u chinh t6c d{>.
1.3.4.1. SO' il8 biing t6c ii~.
1

Nhin vao c~u true cua bang diSu khiSn t6c d9 may bao ngang, ta th~y may
bao ngang c6 hai tay g~t: tay g~t Ava tay g~t B. Tay g~t A c6 hai vi tri (I) va (II),
tay g~t B c6 3 vi tri: l;.2; 3. Ta c6 thS xac dihli ngay la may bao ngang B650 c6 6
~c~:
.
.
Khi A:1 - B:1, 2, 3 va khi A:11 - B:1, 2, 3. ,


9

~-.
Bang 1.1. Bang di~u khi~n tBc di) may bao ngang B650

2

II

A

B

.

I

A

3

II

B

1

2

3

1

2

3

Lugt/
phut

12.5

17.9

25

36.5

52.5

73

1.3.4.2. Bi~u chinh tBc di):
~

a day ta co t6c d9 th&p nh&t tuc la s6 hanh trinh ma dfiu bao chuySn d9ng
trong m9t phut co s6 lfin hanh trinh la 12.5 htk (hanh trinh kep) trong m9t phut khi
ta djch chuySn tay g~t A a vi tri (I) va tay g~t Ba vi tri (1). Cu nhu thS ta co t6c
d9 16n nh&t tuc la s6 hanh trinh ma dfiu bao chuySn d9ng trong m9t phut co s6 Ifill
hanh trinh la 73 htk. Ta dich chuySn tay g~t A a vi tri (II) va tay g~t Ba vi tri (3).
xem (bang 1.1) Bang diSu khiSn t6c d9 may bao ngang B650.

1.3.4.3. M6i quan h~ gifra chi~u dai ciit voi t6c di) d~u bao.

BS dam bao an toan trong qua trinh cit va dam bao ch&t luqng cho san phAm.
Vi~c chQn t6c d9 dfiu bao ung v6i khoang ch~y d~u bao (tuong ung chiSu dai cit
cua chi tiSt) v6i v~n t6c cit duqc thS hi~n 6 bang 27.1.2.
Vi d1.1-: Khi ta ck gia cong bao v6i khoang ch~y cua hanh trinh la 24 5mm.
Nhin vao bang nSu ch9n chiSu dai khoang ch~y cua dfiu bao la 250mm, a day
xu&t hi~n cac chi s6 duqc chQn nhu la t6c d9: 2; 3; 4; 5; 6 (17.9 dSn 73 htk) ta
dSu ch9n duqc ca. Nhung trong truong hqp su d1,mg t6c d9 ( 1) tung ung v6i
khoang ch~y la 12.5 htk/p thi khong nen dung v6i ly do khong phu hqp boi chiSu
dai cit ngin khong nen dung t6c d9 qua th&p (lang phi).
Tuy nhien each ch9n nay ph1.1 thu9c vao ySu t6 cua qua trinh cit nhu: V~t
li~u lam dao, v~t li~u gia cong, cac yeu cfiu ky thu~t, cac d~ng cong ngh~ gia
cong. Gia su: Ta SU d1)ng v~t li~u lam dao va v~t li~u chi tiSt cho cac d?Ug gia
cong la gi6ng nhau, nhung khi bao g6c thi ta ch9n t6c d9 co thS la t6i thiSu (17.9


10

htk), con dung dao bao d§.u thrtng d@ bao m~it phrtng ngang thi t6c d(} c6 th@ la
t6i da (73 htk).
Luu y: - Nhung o tr6ng ma khi hanh trinh cua dfiu bao c6 khoang ch~y la
150mm, ho~c 250 mm, n&m 6 nhung tr6ng (150.1.1; 150.1.2; 150.1.3; 250.1.1)
Thi khong nen su d1,1ng bai khoang ch~y ng~n + t6c d9 thfip.
- Nhung o tr6ng ma hanh trinh dliu bao c6 khoang ch~y la 450; 550; 650, nb
6 nhung o trf>ng (450.2.3; 550.2.2; 550.2.3;
650.2.2; 650.2.3). Thi ciing khong
,
nen su dl,lilg bai khoang ch~y dai + toe d9 cao khong an toan cho may ciing nhu
d9 chinh xac cua chi ti@t.
~

Bang 27.1.2. ChQn t6c d{> diu bao ung voi chi~u dai cit
I

A

II
~

8

1

-

,

... ... ,

2

I◄
1::ib

1/.Y

rm,

1

·1

2b

lJ...

150
2-0

?.G.6

X m I Ph

8.1

11.-1

9.5
16.3

11

H.4
19

22b
77 J\

11.2

22.8

33.-1

12.8

18.!i

26

38

I.I
9.IR

!550

2

3

b2.b

ll

13.6
23.6

18.9
32.8

32.4

Htkl p,

1?.R
16.3

3bU
.,ffi 0

mo

3

~

.

,o


11

1.4. Gi6i thi~ u may bao gm:rng
6

Hinh 27.1.6. May bao giuong 2 trg
,)

Khi chS tmay; b~ may, ta SU' d1;mg may bao guong m<)t trg, hai trg, ba trg dS bao. (Dva vao

cac d~c tinh ky thu~t c6 thS thfiy ring may bao guong m<)t trg, hai trg it duc;rc SU
dgng a cac phan xuang nho mang tinh sua chfra).
Tren hinh 27.1.6 mo ta t6ng quat may bao giuong 2 trg g6m: 1- f)S may; 2Cfr hanh trinh ban dao d9c; 3- Mota di~n; 4- Cfr hanh trinh ban dao len xu6ng; 5Than may; 6- xa tren; 7- Trg tru6c; 8- Ban may; 9- Diu dao; 10- Dao.
Ngoai ra ta tham khao cac d~c tinh ky thu~t cua cac may bao giuong kiSu 1
trg sau:

Bang 1.2. Dijc tinh ky thu~t ciia may bao gll'~ng ki~u mQt trv.


12

Ki~u
may

Die tinh

7110
Kich
, thu&c 16n
nhat cua v~t gia
cong n)ng X dai
mm

7122

1000 X

1250 X

3000

4000

7116
1400x
6000

7134
1600x
6200

2000 X

7134
1400

7142a
1500

7142a

6000

'(._;

Ki~u may

Die tinh
Chieu cao 16n nhat
cua chi ti@t gia

cong
mm
Khoang each 16n
nhftt gifra ban may
va ban ngang, mm
Khoang each gifra
cactr\lmm
Kh6i luQ'Ilg l&n
nhftt
cua san phfun tren
m9t m chiSu dai
ban may, kg
Kich thu&c m~U
lam
vi~c cua ban may,
(r(lng x dai), mm

7110
900

7122
1120

7116
1230
·1

1000

1220

1250

1500

1600

1100

1350

1660

1800

2100

2000

3300

~~

-

1500

2000

2000

;'i_

900x
3000

1120 X

1250 X

1400 X

1800 X

4000

6000

6000

6000

3200

4200

6200

6200

6000

300

300

300

300

420

Chi@u dai l&n nhat
cua hanh trinh ban
,
may, mm
Chieu dai l&n nhat
cua di chuy@n d~u
bao,mm
Goe quay tinh theo
d9.
Gi&i hlµl toe d9
lam vi~c cua ban
maym/p:
- Giai 1

±60

±60

±60

±60

±60

6 - 90

6.,5 - 80

4,5 - 75

6,5 - 80

6 - 75

- Giai 2

4 - 60

4 - 48

.,:

4- 50


13

Ki~u

7110
Gi6i h~n toe d9
hanh trinh nghich
cua ban may:
- Giai 1

- Giai 2

7122

7116

Gi6i h~n lugng
ch~y dao cua ban
may, mm/htr .k.
Gi6i h~n lugng
ch~y
dao ngang va ch~y
dao thang dung
cua ban dao ngang,
mm/htr .k.
Cong suat d9ng ca
di~n cua chuySn
d9ng ban may,
KW.
Khoi lugng cua
may, kg.
Kich thu6c ngoai:
'

dai
- Chieu
?

- ChiSu r9ng
-

ChiSu cao

7134

7142a

20- 80

12 - 75

el/;

20-90

20 - 80

12 - 60

12 -48

4,5 - 75

12- 50

Ki@umay

D~c tinh

.

may

Bjc tinh

7110

7122

0.5 - 25

0.5 - 25

,.

7116
0.5 - 25

7134

7142a

0.5 - 25

0.5 - 25

.,,,

0.25 12.5

0.25 12.5

40

50

0.25 12.5

0.25 12.5

0.25 12.5

55

75

75

C

27.500

35.000

40.500

48.000

58.150

7950

9950

13700

14000

14000

4000

4500

4360

4800

5350

3450

3800

3700

4350

4160

-·


14

1.5. Quy trinh v@,n hanh va sir dyng may bao
1. Sip x@p va v~ sinh may

Vi tri lam vi~c phai d~y du khong
gian va khong con cac nguy co tai n:;m.
Cac trang bi cong ngh~ c6 dinh, cac
tr~ng bi tieu chufui phai gc;m gang, ngan
nap.

Cac b9 ph~n cua may phai dam bao
f--------------+-s_,:;i.'--c~ se, d~c bi~t cac
cfiu truySn d9ng.
2. KiSm tra h~ th6ng boi tran
May phai du muc d~u theo quy dinh

ca

D~y du d~u boi tran tren cac b9 ph~n
truy~n d9ng
3. Ki Sm tra cac b9 ph~n truySn

d9ng

- Tfo;ic hi~n thanh th:;i.o cac thao tac ngu9i
dS di~u khiSn cac b9 ph~n truySn d9ng cua
may :)ao.

4. Tim hiSu cac b9 ph~n co ban - Mo ta dugc cac b9 ph~n co ban, cong
va cac d~c tfnh ky thu~t cua
d\lllg va cac d~c tfnh ky thu~t cua may.
may bao,
XQC thong dµng
5. DiSu khiSn cac b9 ph~n cua
maybingtay

Thay d6i dugc cac f6c d9 cua d~u trugt,
khoang ch:;i.y cho phep cua d~u bao, trinh tv
cac bu6c v~n hanh may khi khong c6 di~n.

6. V~n hanh may khong tai

Cac b9 ph~n truySn d9ng ho:;i.t d9ng
t6t:
DiSu khiSn ban~may chuySn d9ng
ngang, len xu6ng

7. Cho may ch:;i,y thu va di Su chinh

Dong ngu6n di~n dung ky thu~t
Cho may ch:;i.y dung trinh t\I

DiSu chinh h@t d9 ro cua cac b9 ph~n
co (ck thi@t)
('

8. DiSu khiSn d~u bao

- DiSu khiSn dugc d~u bao v6i t6c d9 va
khoang ch:;i.y thfch hgp.


15
1.6. Cham soc va bao du&ng may

Bay la m9t vfui dS rfit quan tn;mg nh~m dam bao d9 chinh xac cua may, nang
sufit khi cit g9t, d6ng thoi dam bao tu6i th9 cua may.
1.6.1. Lau chui may

Tnr&c khi lau chui may phai dung h~n may, d9n phoi bkg bang xo, ch6i
mSm, dung gie tfim dAu mazut lau s~ch sau do dung gie kho, s~ch lau l~i. NSu
nghi lau ngay phai boi m9t lap dAu mo len tren may d@ ch6ng ri ret.
1.6.2. Tra diu m&:

Thuong xuyen theo doi dAu mo qua kinh sang. (H()p t6c d9, h(>p ch~y dao c6
dAu mo da dung luQTig quy dinh chua), nSu thiSu phai b6 sung cho du, trong
tnrong hqp nghi lam vi~c qua lau ngay dAu mo co nhung hi~n tuQTig biSn chfit, ta
nen thay dAu, mo m&i. Ngoai ra phai cho dAu vao dAu truqt hang ngay theo chi
dfui duqc gin tren than may, cac bang tnrqt dAu dao, ngang, len xu6ng ban may, ..
kiSm tra dAu mo xem c6 hi~n tuQTig tic thi phai sua chua ~gay.

Chu y: Chung lo~i d&u, mo phai dung v&i ly lich m~y.

IV. Cao hoi va bai t~p
Cao hoi di~n khuy~t
Hay di~n n{>i dung thich hQ'p vao ch6 tr6ng trong cac trucmg hQ'p sau
day:

1) Banh rang cheo duqc n6i v&i tay bien b~ng nen khi 102 quay thi con tnrqt
vuong quay theo dong thoi tnrqt len, tnrqt xuong trong ranh tay bien 2) Be dieu
chinh khoang ch~y dAu bao ta phai ...
'

,

,,.

?

'

Cau hoi dung sai
Cao hoi tric nghi~m:

Khi diSu khi@n may bao ngang mu6n cho hanh trinh dAu bao chuy@n d(>ng dai
ta phai:
,
a. Cho t6c d9 cua may bao tang len?
b. f)iSu chinh tam con truqt roi xa tam cua banh rang cheo?
c. Cho t6c d9 may bao giam xu6ng?
d. BiSu chinh tam con tnrqt gAn v&i tam cua banh rang cheo?

Hay danh diu vao m{>t trong hai 8 (dung-sai) trong cac truirng hQ'p sau

day:
1. May bao ngang B650 c6 khoang ch~y l&n nhfit la 650mm

Bung
Sai


16
2. Goe quay cua dfiu dao c6 k:hoang quay la± 45°

Dung

~

Sai
3. That dao dung dS nang d§.u dao k:hi dao chuySn d9ng vS.

Dung
Sai
Cau hoi ghep doi
Hay ch9n kSt qua & hang cac sf> u_r nhien phai phu hqp v&i cac chu cac &
hang du6i
1)

Khi diSu chinh ban may sang trai

2) Khi diSu chinh ban may sang phai
3) ChuySn dc)ng chinh cua may bao
4)

Quay tron cua tfl.lc chinh mang dao

5)

ChuySn dc)ng chinh cua may ti~n

6) Quay tron cua tfl.lC chinh mang phoi
7)

Tinh tiSn cua ban may mang phoi

8)

Tinh tiSn cua ban may mang dao

a. Cung chiSu kim d6ng h6
b. Nguqc chiSu kim d6ng h6

c. Tinh ti@n d§.u bao mang dao
d. ChuySn dc;mg ph\l cua may phay

e. ChuySn dc)ng chinh cua may phay
f. ChuySn dc)ng ph\l cua may bao
g. ChuySn dc)ng ph\l cua may ti~n
h. ChuySn d9ng chinh cua may ti~n

Cau hoi va bai t~p
1.

Hay trinh bay cfiu t~o va nguyen ly lam vi~c cua may bao B650?

Dva vao c§u t~o va nguyen ly lam vi~c cua may bao ngang B650, hay
cho bi@t vi sao canh tay bien chuySn d9ng theo hinh cung, ma d§u bao chuySn
d9ng th~ng?
2.

3. Neu quy trinh SU d1:1ng may?


17

TIIAOLU4NTHEONHOM
Sau sv hu6ng dfin cua giao vien va t6 chuc chia nh6m 4 - 5 h9c sinh. Cac
nh6m c6 nhi~m V\l thn hiSu va giai quySt cac cong vi~c sau:
- Neu ro sv khac va gi6ng nhau gifra qua trinh c~t khi bao, ti~n ...
- Xac dinh vi tri, ten g9i cua m<)t s6 b<) ph?n co- ban cua may bao ngang
B650
- Neu nguyen ly lam vi~c cua may bao, lien h~ kSt c§.u va nguyen t~c truySn
d<)ng cua may bao v6i m<)t s6 may va d~ng truySn d<)ng tuong tv
- Xac dinh khoang ch~y, vi tri tuong d6i gifra phoi va dao bao bing each nao,
dµa tren cflu t~o va nguyen ly lam vi~c cua may bao.
- Theo doi qua trinh chuySn d<)ng cua banh rang cheo 102, con truqt, tay
bien neu y kiSn va giai thich vi sao may bao ngang di ch?m vS nhanh.

XEM TRINH DIEN MAU
1. Cong vi~c giao vien:

Dµa vao quy trinh cac bu6c thµc hi~n dS giao vien trinh diSn mfiu cho h9c
sinh m<)t each c6 h~ th6ng, theo trinh tv cac bu6c ma gjao vien va h9c sinh da l?p.
2. Cong vi~c h9c sinh:

- Trong qua trinh thµc hi~n cua giao vien h9c sinh theo doi va thµc hi~n cac
bu6c nhu: B~t chu6c, nh~c l~i ... H9c sinh nh~c l~i cac vi tri, cac b<) ph?fi ca
ban vs c§.u t~o, ten g9i va neu ro cac chuc nang ca ban.
- M<)t h9c sinh thao tac thu, toan b<) quan sat.

;..

- Nh~n xet sau khi b~n thao tac
Luu y : Giao vien ggi y dS h9c sinh n~m vung nguyen ly lam vi~c, cac d~c
tinh ca ban cua may bao ngang B650 (c6 th@ neu dugc m<)t s/J ung dvng trong gia
cong). Cong tac an toan trong thao tac.

THUCHA.NHTAIXUONG
.
.
~·
- G9i dung ten cac b<) ph?n ca ban cua may bao ngang B650.
- Xac dinh dugc vi tri va d~c tinh ky thu~t cac b<) ph~n chinh cua may bao.
- Thvc hi~n cac bu6c dung trinh tµ theo phiSu hu6ng dfin.
- Ren luy~n ky nang thao tac may dung yeu c§.u ky thu~t, an toan.
- Thvc hanh cham soc va bao duong may.



1

LOI GIOI THIEU
.
I. Vi tri, y nghia, vai tro:

Phay m~t phiing nh~m cung cap cho h9c sinh nhfmg kiSn thuc CO' ban vs cau t~o,
nguyen ly lam vi~c cua cac lo~i may phay thong dµng, cac dµng C\l, d6 ga CO' ban.
Nh~m giup cho h9c sinh c6 nhfmg khai ni~m d§u tien vs nghS phay. Cac kiSn thuc
vS phuang phap gia cong, phuang phap h,rn ch9n cac dl_,lng C\l cit hgp ly va hi~u
qua cho tung buoc cong ngh~, ren luy~n cho nguai h9c c6 nhfmg ky nang ca ban
trong vi~c gia cong cac lo~i m~t phiing ngang, m~t phiirig song song va vuong g6c,
m~t b~c, m~t phiing nghieng dam bao dung quy trinh, dung yeu d.u ky thu~t, an
toan va nang suat cao.
II. Ml}C tieu cua:
Nh~m ren luy~n cho h9c sinh: C6 d§.y du kiSn thuc CO' ban vs cau t~o, nguyen ly
lam vi~c cua may phay. Trinh bay duqc cac d~c di@m vS qua trinh cit khi phay. C6
du ky nang tinh toan, h;ra ch9n dao, d\,lng C\l ra ga, ga lip dao, phoi. Phay duqc m~t
philng ngang, m~t phiing song song, vuong g6c, m~t b~c, m~t philng nghieng tren
may phay d~t yeu c§.u ky thu~t, thai gian va an toan.
III. Muc
. tieu thtrc
. hien:
.
HQC xong hQC sinh co

kha nang :

- Trinh bay d§.y du cau t~o, nguyen ly lam vi~c cua may phay.
fl
- Xac dinh ro d~c tinh qua trinh cit cua cac d~ng gia cong phay.
- V~n hanh may phay thanh th~o, dung quy trinh va n9i quy su dl_,lng.
- Ch9n chuin, ga lip phoi tren eto va m9t sf> d6 ga thong d\,lng dam bao d9
cung vfmg va tinh cong ngh~.
- Lµa ch9n, su d\,lllg dao hgp ly, hi~u qua cao cho tung cong ngh~.
- Phay cac m~t philng ngang, m~t philng song song, vuong g6c, m~t b~c, m~t

philng nghieng d~t yeu c§.u ky thu~t, thai gian va an toan.
- Su d\,lllg cac dl_,lng C\l do kiSm thanh th~o, chinh xac.
- Xac dinh dung cac d~g sai hong, nguyen nhan va each khic phl_,lc.
- Thvc hi~n d§.y du n9i quy su d\,lllg va cham soc may.
- Thu xSp nai lam vi~c dam bao g9n gang, s~ch se va an toan.
N9i dung chinh:
- Khai ni~m CO' ban vs phay
- D~c tinh ky thu~t cua may phay
- Su d\lllg may phay
- Ch9n va SU dl_,lng cac d\,lllg C\l d6 ga thong dl_,lng dung tren may phay


2

- Nh~n d?ng, chc;m dao, va ga d?t dao phay
- Phay m?t phimg ngang
- Phay m?t phing song song va vuong g6c
- Phay m?t b~c
- Phay m?t nghieng
- T6 chuc nai lam vi~c va an toan.
Qu~n 5, ngay ...... thang ..... nam 20 .. .
Tham gia bien so~n
1.Chii bien
2.Nguy~n Hfru Dang
3.Le Ng9c Tin
A

::...

~

,

r

,

,

A.

YEU CAU VE DANH GIA HOAN THANH MODUN
1. Ki~n thfrc:

Trinh bay duqc c§u t?o, nguyen ly lam vi~c cua m9t sfi may phay thong d1=1ng,
trinh bay dfiy du cac phuang phap phay m?t phing ngang, m?t phing song song
vuong g6c, m?t b~c, m?t phing nghieng, nh~ biSt duqC",cac d?ng sai hong, nguyen
nhan va each phong ngira.
Qua bai kiSm tra viSt v6i cau tv lu~, tric nghi~m bing bang kiSm d?t yeu cfiu.
2. Ky nang:
- Nh~n d?ng, Iva ch9n dung cac lo?i: f)6 ga, d\lllg C\l c~t,' d\lllg C\l kiSm tra.
- Phay duqc cac m?t phing ngang, m?t phing song_song vuong g6c, m?t b~c,
m?t nghieng d?t yeu cfiu ky thu~t, thoi gian va an toan.
Buqc danh gia qua quan sat, san phfim b&ng bang kiSm d?t yeu cfiu.
3. Thai d{>:

- ThS hi~n tinh nghiem tuc trong cong vi~c
- Tuan thu m9i quy trinh, thvc hi~n tf>t cac bi~n phap an toan
- ThS hi~n tinh thfin trach nhi~m va hqp tac.

3

BAI 1:
SU DVNG VA BAO DUONG MAY PHAY
I. Gi6i thi~u:
May phay chiSm m9t vi tri rfit quan trc;mg trong nganh cong ngh~ ch@ t:;to may,
boi n6 c6 nhfmg uu di@m vuqt tr9i so v6i cac lo:;ti may cit gQt kim lo~i khac.
II. Muc tieu thlfc hien:
Trinh bay d§.y. du c§.u t~o, nguyen ly lam vi~c, cong (l\lllg, d~c tinh ky thu~t may
phay v~n nang. V~n hanh va bao duong may phay dung quy trinh va dung n9i quy.
III. N{>i dung chinh:
- Khai ni~m ca ban vS gia cong phay
- Cong d\lllg va phan lo~i.
- May phay P82 (cfiu t~o, d~c tinh ky thu~t, nguyen ly lam vi~c)
- Cac ca cfiu diSu khi@n va phuang phap di@u chinh
- V~n hanh va bao duong may
- Cac bi~n phap an toan khi su di.mg may phay
A. HQC TREN LOP
1.

KHAI Nl~M CO BAN VE GIA CONG PHAY

Trong nganh cit gQt kim lo:;ti, may phay chiSm m9t s6 luQ'Ilg tuang d6i, bm cac
tinh nang vuqt tr9i cua n6 so v6i m9t s6 may cit kim lo~i khac. Ta hay hinh dung
cac lo~i hinh, cac d~g bS m~t ma may phay t~o ra (hinh 29 .1.1 ).
Phay la m9t qua trinh cit gQt kim lo~i, hat di m9t ph§.n kim lo~i tren bS m~t
phoi d@ c6 chi tiSt d~t hinh d~g, kich thu6c va d9 nham bS m~t. Trong d6 chuy@n
d9ng chinh la chuy@n d9ng quay trcm cua tl1_lc chinh mang dao, chuy@n d9ng ph\l la
chuy@n d9ng tinh ti@n cua ban may mang phoi.

4

,.,.i..)

cfJ=====:::::rJlh:1
i

....... _ ~

f~-

~·
ffinh 29.1.1. D?ng gia cong CO' ban tren may phay
2. CONGDVNGCUAMAYPHAY
.
Cong d1:mg: Phay cac lo?i mij.t phfulg, mij.t ph~ng song song va vuong g6c, cac
loc;ii m~t b~c, cac m~t nghieng, cac lo?i ranh, ranh then, phay tn_ic then hoa, phay
banh vit, tf\lc vit, phay cac lo?i banh rang, phay ranh d1;mg cv cit nhu: Mui khoan,
taro, dao phay, dao chu6t, cac loc;ii cam, cac m~t dinh hinh,.(xem hinh 29.1.1)
3. cAc CHUYEN D()NG TRONG QUA TRINH PHAY
Chieu quay

dao

Hutjng

. ,.

tien caa ban may

Hinh 29.1.2. Qua trinh c~t khi phay
Chuy@n d(mg chinh la chuy@n d<)ng quay trcm cua tf\lc chinh mang dao,
Chuy@n d<)ng chc;iy dao la chuy@n d<)ng tinh tiSn cua ban may mang phoi
duqc thgc hi~n theo cac hu6ng:
+ Chuy@n d<)ng d9c
+ Chuy@n d<)ng ngang
+ Chuy@n d9ng len xu6ng
4. cAc PHUONG PHAP PHAY CHiNH
4.1. Vi tri ctia trvc dao so v6i b~ mijt gia cong.
- Phay nfun


5

- Phay dung
4.2. Chi~u quay cua dao va chi~u tjnh ti~n cua phoi.
- Phaythu~n
- Phay nghich
4.3. T~o hinh d~ng cua phoi.
- Phay dinh hinh
- Phay chep hinh
4.4. PhuO"ng thfrc di~u khi~n qua trinh phay.
- Phay v~n bing tay (ph6 thong)
- Chuang trinh ch~y dao tµ d<)ng
- Tµ d<)ng theo chuang trinh
4.5. D~ng chuy~n d<}ng ch~y dao.
- Phay theo chuy@n d<)ng thing cua phoi
- Phay theo chuy@n d<)ng trcm cua phoi

- Phay theo chuy@n d<)ng xoin cua phoi
- Phay theo chuy@n d<)ng hanh trinh cua dao
4.6. Phay theo trinh tv gia cong.
- Phay song song
- Phaytufui tµ
- Phay h6n hqp (t6 hqp)
Ngoai ra con c6 cac phuang phap phay nhu: Phay tien tiSn, phay cao t6c, phay
tinh, phay sieu tinh, phay sieu chinh xac, ..
5. cAc YEU TO CUA CHE DO
. CAT vA LOP KIM LOAI BI. CiT KHI
PHAY.
5.1. V~n t6c cit (V):
La quang duong ma m9t di@m tren luai cit chinh a each t11.1c quay xa nh&t di
duac trong mot phut V II D n (m/ph)

.

.

·

1000

Trong d6:II D - la duong kinh cua dao phay tham gia cit g9t
n - t6c d9 t11.1c chinh
1000 - dan vi quy dBi tu mm sang m
Qua trinh cit khi phay duqc ph6i hqp gifra hai chuy@n d<)ng t~o hinh. Chuy@n
d<)ng quay cua dao va chuy@n d<)ng tinh ti@n cua chi tiSt gia cong ma quy d~o cua
luai cit ve ra m<)t duong cong (hinh 29.1.2.). Vong I bi@u diSn sµ chuy@n d<)ng cua
dao khi ti Sp xuc v6i phoi tu rang thu nhftt. Vong II bi@u di Sn S\f chuy@n d<)ng cua

dao khi tham gia cit phoi tu rang thu nh&t d@n rang thu 8. Ta thfiy m6i rang hot di
m9t luqng phoi nhu nhau va hay hinh dung phoi c6 hinh cac dfiu ph&y. Lop phoi
duqc cit ra duqc xac dinh b~g cung tiSp xuc cua hai dao lien tiSp li@n k@ nhau.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~
toan ti@t di~n phoi. Nhin vao (hinh 29 .1.2.) ta thfiy phoi tu nho d@n to tuc la tu 0
d@n cµc d~i.