Tài liệu Nhóm nguy cơ bị chai gan ppt

Nhóm nguy cơ bị chai gan

Chai gan là trạng thái cuối cùng khi tế bào gan bị tổn thương quá lâu và lá
gan dần bị thay thế bởi những mô sẹo. Những mô sẹo này chạy ngang dọc chia lá
gan thành những “u” nhỏ. Tùy theo từng trường hợp, sự thay đổi có thể rất nhanh
như chỉ trong một vài tuần lễ, đến rất nhiều năm. Một số bệnh nhân bị viêm gan
virut C chẳng hạn có thể chỉ bị chai gan sau vài chục năm bị nhiễm bệnh.
Nguyên nhân nào đưa đến chai gan?
Hai nguyên nhân chính đưa đến chai gan là virut viêm gan B, C và uống
rượu quá nhiều. Gan nhiễm mỡ, gây ra bởi béo mập, tiểu đường và cholesterol cao
là một trong những nguyên nhân thường xuyên gây ra chai gan. Bệnh viêm gan
virut B hoặc C nếu uống thêm rượu sẽ chóng chai gan hơn. Một số các bệnh di
truyền như hemochromatosis (gây ra bởi thặng dư chất sắt), wilson (gây ra bởi
thặng dư chất đồng), autoimmune hepatitis (gây ra khi hệ thống miễn nhiễm tự
hủy hoại lá gan) cũng là những nguyên nhân nhưng hiếm gặp hơn. Khoảng 18%
bệnh nhân bị chai gan nhưng không biết nguyên nhân. Trong số này, có rất nhiều
bệnh nhân được chẩn đoán là “gan nhiễm mỡ” trong một thời gian dài.

Ai có thể bị chai gan?
Ai cũng có thể bị chai gan, tại Mỹ mỗi năm khoảng 35.000 người sẽ tử
vong vì chai gan. Việt Nam chưa có thống kê rõ rệt. Nhưng vì quá nhiều người bị
viêm gan virut B hoặc C, nên tỷ lệ chai gan của bệnh nhân Việt Nam có thể nhiều
hơn người Mỹ rất nhiều lần.

Triệu chứng của chai gan
Ngay cả trong trường hợp khi gan đã bị chai rất nặng, nhiều bệnh nhân vẫn
không hề có một triệu chứng gì đáng kể. Họ vẫn sống một cách tương đối khỏe
mạnh. Vì thế, những : “bợm rượu” cứ tưởng lá gan mình bấy lâu nay vẫn tốt
nguyên, nên cứ thế mà “châm dầu vào lửa”. Khi thử máu định kỳ, “năng chất gan”
như ALT và AST vẫn “hoàn toàn bình thường”. Vì thế nhiều kinh ngạc bất ngờ có
thể xảy ra cho các bác sĩ lẫn bệnh nhân, khi bệnh bỗng dưng bộc phát một cách bất

thình lình.
Những triệu chứng thông thường nhất của chai gan thường rất mơ hồ như
những cơn mệt mỏi, thiếu năng lực, không nguyên cớ rõ rệt. Bệnh nhân có thể bần
thần khó chịu, không tha thiết làm gì. Người trở nên yếu đuối, chán ăn, mất ký.
Những triệu chứng này thường bắt đầu khi những mô xơ chạy xen kẽ giữa những
tế bào gan càng ngày càng nhiều hơn. Nếu không được chữa trị kịp thời, lá gan sẽ
từ từ bị hủy hoại, và những triệu chứng sau đây sẽ ngày càng rõ rệt: Nước da trở
nên “đen” và tái hơn với những vết nám trên mặt. Nặng hơn nữa, da và mắt trở
nên vàng. Trí nhớ mỗi ngày một thuyên giảm. Người bệnh trở nên chóng quên,
kém minh mẫn lâu dần trở nên lú lẫn. Người mỗi ngày một yếu, ăn kém ngon, lúc
nào cũng buồn ngủ. Máu loãng hơn, nên dễ chảy máu cam, máu lợi. Hoặc khi đứt
tay, máu chảy lâu hơn bình thường. Nguy hiểm hơn nữa là ói ra máu, hoặc đi tiểu
ra máu (xuất huyết đường bao tử/ ruột hoặc từ trĩ). Bụng sưng to vì cổ trướng.
Nước “lõng bõng” trong bụng gây nặng nề và khó chịu. Lâu dần, nhiều cơ quan
khác nhau bị hư “lây”. Khi thận cũng bị tàn phá theo phản ứng dây chuyền, bệnh
đã trở nên rất nặng, và nếu không chữa trị kịp thời tại bệnh viện, bệnh nhân có thể
tử vong một cách tương đối dễ dàng.

Cách xác định bệnh
Khi thử máu, năng chất gan ALT và AST có thể tăng cao, cũng như một số
hóa chất khác trở nên bất thường. Siêu âm gan có thể cho chúng ta một số khái
niệm về hình thù của lá gan. Nhưng chỉ khi lá gan bị chai rất nặng, mới có thể
khám phá được bằng phương pháp này. Một trong những phương pháp chính xác
nhất để chẩn bệnh là sinh thiết lá gan. Trong trường hợp này, một ít tế bào gan
được rút ra bằng một cái kim thật nhỏ và khảo nghiệm dưới kính hiển vi. Phương
pháp này rất an toàn, nhất là nếu được làm dưới sự hướng dẫn của máy siêu âm
hoặc CT scan.

Cách chữa bệnh
Nói một cách tổng quát, cách chữa bệnh hữu hiệu nhất là loại bỏ những

nguyên nhân đưa đến chai gan. Nếu là gan bị nhiễm virut, cần phải chữa.
Nếu chai gan do uống rượu quá nhiều, cần phải ngừng uống càng sớm càng
tốt. Nếu không tự cai rượu được một mình, bạn hãy mạnh dạn nhờ bác sĩ giúp bạn
một tay.
Ngày nay, người ta vẫn chưa có phương thức chữa bệnh hiệu nghiệm nào
cho bệnh nhân với gan nhiễm mỡ, nhất là khi nguyên nhân gây ra viêm gan cho
những bệnh nhân này vẫn chưa được sáng tỏ. Bệnh nhân tiểu đường, nếu được
chữa trị đúng cách có thể bớt nguy cơ bị gan nhiễm mỡ. Gan nhiễm mỡ là một
trong những nguyên nhân quan trọng đưa đến chai gan.