Ths triet giáo dục lý luận mác lênin cho học viên ở trường chính trị tỉnh luông nặm thà cộng hòa dân chủ nhân dân lào hiện nay

1

MỤC LỤC
1.3.2. Nhóm yếu tố bên trong nhà trường............................................................................25
2.1.1.2.Điều kiện về kinh tế..................................................................................................32
2.2.1.2.Về đội ngũ giảng viên lý luận Mác - Lênin..............................................................43
2.2.1.3. Về nội dung, chương trình giáo dục lý luận Mác - Lênin...................................45

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
CNXH

: Chủ nghĩa xã hội

CTTT

: Cơng tác tư tưởng

CHDCND Lào

: Cộng hịa dân chủ nhân dân Lào

GV LLCT

:Giáo viên lý luận chính trị

KTCT

: kinh tế chính trị

LL MLN

: Lý luận Mác - Lênin

LLCT

: Lý luận chính trị

Nxb

: Nhà xuất bản

XHCN

: Xã hội chủ nghĩa


2

DANH MỤC BẢNG
1.3.2. Nhóm yếu tố bên trong nhà trường............................................................................25
2.1.1.2.Điều kiện về kinh tế..................................................................................................32
2.2.1.2.Về đội ngũ giảng viên lý luận Mác - Lênin..............................................................43
2.2.1.3. Về nội dung, chương trình giáo dục lý luận Mác - Lênin...................................45


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trường chính trị tỉnh Lng Nặm Thà Cộng hịa dân chủ nhân dân Lào
là một trong những cơ quan thuộc Trung ương Đảng nhân dân cách mạng Lào

và Chính phủ Lào; là cơ quan chuyên trách cấp Trung ương tương đương với
các Ban của Đảng và Bộ của Chính phủ. Trường có nhiệm vụ đào tạo và bồi
dưỡng cán bộ, công chức đảng đương chức của Đảng và Nhà nước, từ các địa
phương của tỉnh không chỉ giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ mà trước hết phải
có phẩm chất chính trị, tư tưởng, đạo đức cách mạng, lập trường giai cấp gắn
bó với sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước Cộng hòa dân chủ nhân
dân Lào.
Trong thời kỳ xây dựng và phát triển đất nước theo hướng cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa hiện nay, cơng tác nghiên cứu lý luận phải tập trung vào
những vấn đề liên quan đến cơ sở lý luận về đường lối, cải thiện nền dân chủ
nhân dân, tạo điều kiện để từng bước tiến lên chủ nghĩa xã hội ở nước Cộng
hòa dân chủ nhân dân Lào, đồng thời tăng cường cơng tác chính trị - tư tưởng.
Những điều này được Đảng nhân dân cách mạng Lào đặc biệt quan tâm và coi
trọng, nhất là việc giáo dục chính trị-tư tưởng đối với đội ngũ cán bộ, học
viên. Văn kiện Đại hội IX của Đảng nhân dân cách mạng Lào đã chỉ ra: “Để
nâng cao chất lượng cơng tác chính trị - tư tưởng, chúng ta phải tích cực đổi
mới và chỉnh lại nội dung giáo trình, chương trình dạy và học lý luận Mác Lênin ở các trường trong hệ thống trường Đảng, Đại học, Cao đẳng, Trung
học chuyên nghiệp và dạy nghề” [22, 30]
Thực tiễn cho thấy, chất lượng giáo dục chính trị - tư tưởng tại trường
chính trị tỉnh Lng Nặm Thà Cộng hịa dân chủ nhân dân Lào, trong đó có
giáo dục lý luận Mác - Lênin trong những năm qua có những chuyển biến tích
cực. Tuy nhiên, cịn có những hạn chế, bất cập về chương trình, nội dung,


2

phương pháp giảng dạy; về số lượng, chất lượng đội ngũ giảng viên, những
người làm công tác giáo dục; về phương tiện, cơ sở vật chất... Tình hình đó
đặt ra phải nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục lý luận Mác - Lênin để góp
phần xây dựng nhận thức, bản lĩnh, hình thành thế giới quan khoa học và

nhân sinh quan cộng sản chủ nghĩa trong mỗi học viên.
Trước những diễn biến phức tạp của tình hình thế giới, nhất là sau sự
sụp đổ của Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu đã gây nên
những biến động to lớn trong phạm vi toàn thế giới. Trong điều kiện ấy, việc
giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin cho nhân dân, cho cán bộ, học viên lại càng
được tăng cường. Mặc dù hiện nay, thành quả của công cuộc đổi mới ở một số
nước xã hội chủ nghĩa bước đầu đạt được những thành tựu to lớn, đã phần nào
khơi phục lịng tin của nhân dân vào chủ nghĩa xã hội. Tuy vậy, để củng cố
niềm tin vững chắc, việc giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin vẫn cần được tiếp
tục quan tâm, củng cố.
Trong Văn kiện Đại hội VII của Đảng Nhân dân cách mạng Lào khẳng
định sự trung thành với chủ nghĩa Mác - Lênin, khẳng đinh sự lựa chọn con
đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Lào là đúng đắn, sáng tạo. Đại hội IX của
Đảng tiếp tục khẳng định tính đúng đắn, vai trò và những giá trị bền vững của
chủ nghĩa Mác - Lênin trên phạm vi thế giới, chủ nghĩa Mác - Lênin và đường
lối, chính sách của Đảng Nhân dân cách mạng Lào có ý nghĩa quyết định
trong việc xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội ở nước Cộng hòa dân chủ
nhân dân Lào. [47, 18]
Trong giáo dục lý luận Mác - Lênin, mục đích quan trọng nhất là nhằm
hình thành và phát triển thế giới quan khoa học và nhân sinh quan cộng sản chủ
nghĩa. Vì vậy, giáo dục lý luận Mác - Lênin với tính cách là khoa học về thế giới
quan và phương pháp luận phải trở thành nội dung cốt lõi nhất, trung tâm nhất.
Với lý do đó, tác giả chọn đề tài: “Giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên ở
trường chính trị tỉnh Lng Nặm Thà - Cộng Hịa Dân Chủ Nhân Dân Lào
hiện nay” làm luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Triết học.


3

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài.

Hiện nay, việc nâng cao chất lượng công tác giáo dục lý luận Mác Lênin đã có rất nhiều tác giả quan tâm, nghiên cứu ở những góc độ khác nhau,
có thể kể đến một số cơng trình nghiên cứu như:
- Bùi Văn Tính, "Nâng cao trình độ lý luận cho cán bộ chủ chốt cơ sở
miền núi Hịa bình", Luận văn thạc sĩ Triết học, 2015, Học viện Báo chí và
Tuyên truyền. Luận văn đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận về trình độ lý
luận cho cán bộ chủ chốt cơ sở, đưa ra đánh giá, nhận xét về thực trạng trình
độ lý luận của cán bộ chủ chốt cơ sở ở miền núi Hịa Bình. Trên cơ sở đó, tác
giả đề xuất 5 nhóm giải pháp nhằm nâng cao trình độ lý luận cho đối tượng
cán bộ chủ chốt ở cơ sở.
- Lê Hanh Thông:“ Đổi mới giáo dục lý luận Mác - Lênin cho cán bộ
chủ chốt trong hệ thống chính trị cấp xã ở các tỉnh khu vực Nam bộ qua khảo
sát một số trường chính trị trong khu vực”, luận án tiến sỹ Triết học, năm
2013. Luận án đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận về giáo dục lý luận Mác
- Lênin cho cán bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị cấp xã. Từ đó, đánh giá,
nhận xét về thực trạng giáo dục lý luận Mác - Lênin cho cán bộ chủ chốt
trong hệ thống chính trị cấp xã ở các tỉnh khu vực Nam bộ qua khảo sát một
số trường chính trị trong khu vực, rút ra nguyên của thực trạng . Cuối cùng,
tác giả đề xuất 5 nhóm giải pháp nhằm nâng cao trình độ lý luận cho đối
tượng cán bộ chủ chốt ở cơ sở.
- Trịnh Thị Hoa: “Chất lượng hoạt động của các trung tâm bồi dưỡng
chính trị huyện, thị xã, thành phố ở tỉnh Thanh Hoá trong giai đoạn hiện
nay”, luận văn thạc sỹ Xây dựng Đảng, 2008. Luận văn đã đánh giá chất
lượng hoạt động của các trung tâm bồi dưỡng chính trị huyện, thị xã, thành
phố thông qua các chất lượng của các lớp học, chất lượng học viên. Từ đó, đề
xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động ở các trung tâm bồi


4

dưỡng chính trị huyện, thị xã, thành phố như nâng cao trình độ giảng viên,

đầu tư xây dựng cơ sở vât chất, nâng cao hiệu quả quản lý lớp học.
Ngoài ra, cịn có các cơng trình nghiên cứu khác như:
- “Nâng cao trình độ lý luận Mác - Lênin , tư tưởng Hồ Chí Minh cho
cán bộ đảng viên trong công cuộc đổi mới hiện nay”, Luận văn thạc sĩ khoa
học triết học của Hoàng Thị Xuân Thanh, 2014.
- “Giảng dạy triết học Mác - Lênin với việc nâng cao năng lực tư duy
biện chứng cho sinh viên các trường đại học”, Qua khảo sát một số trường đại
học ở Hà Nội), Luận văn thạc sĩ triết học của Hoàng Thùy Lân, năm 2014.
- “Vấn đề giáo dục lý luận Mác - Lênin cho sinh viên các trường cao
đẳng sư phạm ở các tỉnh biên giới phía Bắc Việt Nan hiện nay”, Luận văn
thạc sĩ triết học của Hoàng Thị Hương, năm 2012.
- “Giáo dục lý luận Mác - Lênin với việc hình thành và phát triển nhân
cách ở sinh viên Việt Nam trong điều kiện kinh tế thị trường hiện nay”, Luận
văn thạc sĩ triết học của Hoàng Anh, năm 2012.
Ngồi ra cịn có nhiều bài viết đăng trên các tạp chí như: Tác giả
Nguyễn Lương Bằng: “Đổi mới phương pháp giảng dạy lý luận Mác - Lênin
ở các trường đại học hiện nay”, Tạp chí lý luận chính trị, số 7 - 2000; Tác giả
Trần Tất Hưng: “Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục lý luận Mác - Lênin ”
trong Tạp chí giáo dục số 30, tháng 5 - 2002; Tác giả Lương Minh Cừ: “Một
số ý kiến về cơng tác giáo dục chính trị tư tưởng cho sinh viên hiện nay”
trong Tạp chí Giáo dục, số 60, tháng 6 - 2003; Tác giả Chăn Tha Vong Phun
Thi Bua Thoong: “Một số vấn đề về công tác chính trị - tư tưởng của Đảng
nhân dân Cách mạng Lào trong giai đoạn hiện nay” trong Tạp chí Cộng sản
số 32, tháng 11 - 2003; Tác giả Lương Gia Ban: “Tư tưởng Hồ Chí Minh về
lý luận và học tập lý luận” trong Tạp chí Triết học, số 1 - 2004; “Một số ý
kiến trao đổi về phương pháp giảng dạy các môn khoa học lý luận Mác Lênin ở đại học và cao đẳng” của tập thể tác giả Lê Xuân Nam, Lê Thanh
Sinh, Nguyễn Thanh, Lương Minh Cừ, Hoàng Trung (Đồng chủ biên), Nxb


5

TP. Hồ Chí Minh, năm 2002; “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về dạy và
học môn Mác - Lênin trong các trường đại học”do Nguyễn Duy Bắc chủ biên,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, năm 2004.
Với các cách tiếp cận khác nhau, các cơng trình trên đều hướng tới việc
nâng cao hiệu quả giáo dục lý luận Mác - Lênin trong các trường chính trị và
đại học, cao đẳng. Tuy nhiên, đến nay chưa có cơng trình nào nghiên cứu về
đề tài nâng cao chất lượng giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên ở
trường chính trị tỉnh Lng Nặm Thà Cộng hịa dân chủ nhân dân Lào một
cách hệ thống cả về lý luận và thực tiễn. Vì vậy, việc nghiên cứu đề tài là có ý
nghĩa quan trọng và thiết thực.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
3.1. Mục đích
Trên cơ sở phân tích thực trạng giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên
ở trường chính trị tỉnh Lng Nặm Thà - Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào hiện
nay, luận văn đưa ra những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục
lý luận Mác - Lênin cho học viên ở trường chính trị tỉnh Lng Nặm Thà.
3.2. Nhiệm vụ
Chỉ ra đặc điểm của học viên trường chính trị tỉnh Lng Nặm Thà Cộng hịa dân chủ nhân dân Lào. Nêu lên tầm quan trọng của việc giáo dục lý
luận Mác - Lênin và những yếu tố tác động đến quá trình giáo dục này.
Làm rõ thực trạng của việc giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên ở
trường chính trị tỉnh Lng Nặm Thà - Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào hiện nay.
Đề xuất những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng giáo dục lý
luận Mác - Lênin cho học viên ở trường chính trị tỉnh Lng Nặm Thà - Cộng
hòa dân chủ nhân dân Làohiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Việc giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên ở trường chính trị tỉnh
Lng Nặm Thà - Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào.

6

4.2. Phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu việc giáo dục lý luận Mác - Lênin tại trường chính trị tỉnh
Lng Nặm Thà - Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào từ năm 2012 - 2017.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn
5.1. Cơ sở lý luận
Trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, quan điểm đường lối
chính sách của Đảng nhân dân cách mạng Lào, đồng thời có sự kế thừa các
cơng trình nghiên cứu khoa học, bài viết có liên quan đã được cơng bố trong
và ngồi nước.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng
và chủ nghĩa duy vật lịch sử, kết hợp phương pháp phân tích - tổng hợp, lịch
sử - lơgic
6. Đóng góp mới về khoa học của luận văn
Luận văn có những đóng góp sau:
Trên cơ sở phân tích thực trạng giáo dục lý luận Mác - Lênin ở trường
chính trị tỉnh Lng Nặm Thà - Cộng hịa dân chủ nhân dân Lào hiện nay,
luận văn đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng của giáo dục lý
luận Mác - Lênin cho học viên.
7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Luận văn có ý nghĩa thiết thực cho trường chính trị tỉnh Lng Nặm
Thà - Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào trong việc nâng cao chất lượng giáo
dục lý luận Mác - Lênin. Luận văn có thể làm tài liệu tham khảo cho giảng
viên, học viên và những người quan tâm đến vấn đề này.
8. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn
gồm 3 chương, 8 tiết.

7

Chương 1
TẦM QUAN TRỌNG VÀ NHỮNG YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN VIỆC
GIÁO DỤC LÝ LUẬN MÁC - LÊNIN CHO HỌC VIÊN Ở TRƯỜNG
CHÍNH TRỊ CẤP TỈNH - CỘNG HỊA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO
HIỆN NAY
1.1. Giáo dục lý luận Mác - Lênin và tầm quan trọng của việc giáo
dục lý luận Mác - Lênin cho học viên ở trường chính trị tỉnh Lng Nặm
Thà - Cộng hịa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay
1.1.1. Giáo dục lý luận Mác - Lênin
1.1.1.1. Khái niệm lý luận Mác - Lênin
Chủ nghĩa Mác - Lênin không phải là tên gọi ngay từ đầu, thuât ngữ
Chủ nghĩa Mác xuất hiện vào đầu những năm 40 của thế kỷ XIX, sở dĩ lấy tên
Mác vì chính Mác là người đặt nền móng đầu tiên xây dựng lên. Ph. Ăngghen
đã viết: “Nền khơng có Mác thì lý luận thật khó mà được như ngày nay. Vì
vậy, lý luận đó mang tên Mác là điều chính đáng” [55, tr.248]. Tháng 2 năm
1848, tác phẩm Tuyên ngôn của Đảng cộng sản do C.Mác và Ph.Ăngghen viết
được xuất bản lần đầu tiên tại Luân Đôn đã đánh dấu sự chín muồi ba bộ phận
cấu thành của chủ nghĩa Mác.
Giữa những năm 20 của thế kỷ XX, thuật ngữ “Chủ nghĩa Mác - Lênin”
xuất hiện ở Nga, nhấn mạnh sự kế tục xuất sắc của V.I.Lênin trong giai đoạn
cách mạng mới. I.V.Xtalin đã nhận xét và viết: “Chủ nghĩa Lênin là chủ nghĩa
Mác trong thời đại chủ nghĩa đế quốc và cách mạng vô sản” là sự “phát triển
chủ nghĩa Mác trong những điều kiện mới” [103, tr.8], là hình thức cao của
chủ nghĩa Mác. Từ đó, thuật ngữ chủ nghĩa Mác - Lênin đã được các Đảng
Cộng sản và công nhân quốc tế thừa nhận.
Ở Việt Nam, vào năm 1924, người đầu tiên và sử dụng thuật ngữ chủ

nghĩa Mác chính là Nguyễn Ái Quốc. Khi vận dụng chủ nghĩa Mác vào cách


8

mạng Việt Nam, Người đã từng nhắc nhở: “Dù sao cũng không thể cấm bổ
sung” cơ sở lịch sử “của chủ nghĩa Mác bằng cách đưa thêm vào đó những tư
liệu mà Mác ở thời mình khơng thể có được” [5, tr. 405]. Còn thuật ngữ chủ
nghĩa Mác - Lênin thì được người dùng khi viết cuốn sách gối đầu giường cho
những người cách mạng Việt Nam, cuốn “Đường cách mệnh” (1927). Trong
đó, Người khẳng định con đường cách mạng Việt Nam là “phải theo chủ
nghĩa Mã Khắc Tư và Lênin” [59, tr. 280].
Kế tục sự nghiệp và sứ mệnh lịch sử của Đảng Cộng sản Đông Dương
do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập (22/3/1955) đến nay Đảng Nhân dân cách
mạng Lào luôn luôn trung thành với Chủ nghĩa Mác - Lênin, lấy chủ nghĩa
Mác - Lênin làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam, vận dụng và phát triển một
cách sáng tạo vào những điều kiện cụ thể ở Lào.
Để hồn thành sứ mệnh lịch sử của mình, giai cấp vô sản với tư cách là
một giai cấp đại diện cho phương thức sản xuất tiến bộ nhất trong lịch sử, tất
yếu phải có hệ tư tưởng của mình, phải trang bị cho mình vũ khí lý luận trong
cuộc đấu tranh giải phóng giai cấp, giải phóng nhân loại, Lênin nói, “chỉ
Đảng nào có được một lý luận tiên phong hướng dẫn thì mới có khả năng làm
trịn vai trò chiến sĩ tiên phong”[15, 30]. Hệ tư tưởng của giai cấp vơ sản
chính là chủ nghĩa Mác - Lênin.
Chủ nghĩa Mác - Lênin với ba bộ phận lý luận cơ bản chính là triết học,
kinh tế chính trị học và chủ nghĩa xã hội khoa học là một học thuyết có hệ
thống lý luận và phương pháp logic chặt chẽ. Những phát kiến của các nhà
sáng lập ra chủ nghĩa Mác - Lênin về quan điểm duy vật lịch sử và lý luận về
giá trị thặng dư, vai trị sứ mệnh của giai cấp vơ sản là những phát kiến có ý
nghĩa vạch thời đại mở ra con đường đi lên của các quốc gia dân tộc và của cả

nhân loại. Những vấn đề chiến lược và sách lược của cách mạng vô sản, của
con đường xây dựng xã hội chủ nghĩa được các nhà kinh điển đưa ra là những
định hướng quan trọng đối với sự nghiệp cách mạng xây dựng XHCN ở các


9

nước khác nhau trên thế giới. Lý luận Mác - Lênin là “cẩm nang” của các
Đảng Cộng sản và những người cách mạng trong quá trình suy nghĩ và tìm tòi
giải pháp để giải quyết các vấn đề lịch sử cụ thể mà cuộc đấu tranh cách mạng
của một nước và của thời đại đưa ra.
Chủ nghĩa Mác - Lênin đã kế thừa những giá trị tư tưởng và văn hóa
của nhân loại đã có trước, là sự khái quát, đúc kết những kinh nghiệm và tri
thức lý luận trên các lĩnh vực khác nhau. Lý luận Mác - Lênin luôn luôn gắn
liền với thực tiễn phong trào cách mạng, thực tiễn vận động của lịch sử, sự
phát triển khoa học kỹ thuật, cuộc đấu tranh tư tưởng lý luận chống lại các
học thuyết tư sản, chủ nghĩa cơ hội, chủ nghĩa xét lại, cải lương. Sức mạnh
của lý luận Mác - Lênin chính là ở chỗ nó gắn nó hữu cơ với thực tiễn xã hội,
được kiểm nghiệm, bổ sung và phát triển trong thực tiễn. Có thể thấy rằng,
C.Mác và Ph.Ăngghen khơng xây dựng học thuyết của mình theo kiểu
Hêghen, Adam Smith hay Ricardo và đã đạt tới một hệ thống lý luận khoa học
về triết học, kinh tế chính trị và chủ nghĩa xã hội khoa học. Hệ thống lý luận
đó khơng chỉ là quan điểm, lập trường của C.Mác, Ph.Ăghghen và V.I.Lênin
mà nó chính là thế giới quan, nhân sinh quan, quan điểm, lập trường của giai
cấp vơ sản trên tồn thế giới. Hệ thống lý luận ấy được mang tên Mác - Lênin.
Như vậy, có thể hiểu, chủ nghĩa Mác - Lênin và lý luận Mác - Lênin có
nội dung tương đồng với nhau, mặc dù không đồng nhất với nhau những đều
là học thuyết về cách mạng vơ sản và con đường giải phóng giai cấp vô sản và
quần chúng nhân dân lao động, xây dựng chế độ xã hội cộng sản chủ nghĩa,
đồng thời khẳng định vai trò kế thừa xuất sắc, sáng tạo và phát triển chủ nghĩa

Mác - Lênin trong nhiều điều kiện, hoàn cảnh cách mạng mới của Lênin.
Nhiệm vụ của Đảng cộng sản hiện nay, ngoài việc bảo vệ chủ nghĩa Mác Lênin, quan trọng hơn là vận dụng chủ nghĩa Mác - Lênin vào hồn cảnh
nước mình, ngày càng bổ sung hoàn thiện và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin
và đây cũng là nhiệm vụ của các bộ môn khoa học Mác - Lênin.


10

1.1.1.2. Đặc trưng của lý luận Mác - Lênin
Lý luận Mác - Lênin có những đặc trưng chủ yếu sau:
Một là, tính trừu tượng hố và tính khái qt hố cao.
Trừu tượng hố, khái qt hố là hai q trình có mối liên hệ chặt chẽ khơng
thể tách rời nhau, chúng xâm nhập lẫn nhau, bổ sung cho nhau trong tư duy. Thông
qua các thao tác của tư duy mà con người có được tri thức về mối liên hệ bản chất,
tính quy luật của sự vận động và phát triển của sự vật, hiện tượng.
Các hình thức biểu hiện của lý luận Mác - Lênin như khái niệm, phạm
trù, các nguyên lý... đều là sản phẩm của quá trình trừu tượng hoá cao, khái
quát hoá cao của các nhà sáng lập chủ nghĩa Mác - Lênin trong quá trình nhận
thức và cải tạo thế giới.
Với sức mạnh của sự trừu tượng hoá, khái quát hoá, lý luận Mác Lênin trên cơ sở nắm bắt được những mối liên hệ khách quan, bản chất mà
phát hiện những quy luật vận động, phát triển của các sự vật, hiện tượng, đem
lại cho con người “hình ảnh chân thật của đối tượng” nhờ đó mà con người có
thể cải tạo thế giới theo u cầu và mục đích của mình.
Với đặc trưng này, lý luận Mác - Lênin là hệ thống tri thức đem lại cho
con người sự hiểu biết sâu sắc về bản chất, tính quy luật của các mối liên hệ
tất nhiên trong sự vận động và phát triển của sự vật hiện tượng. Đây là một hệ
thống tri thức lý luận khoa học, đúng đắn cả trong lĩnh vực tự nhiên, xã hội và
tư duy. Hệ thống lý luận này trở thành kim chỉ nam cho con người nhận thức
và cải tạo thế giới.
Hai là, tính hệ thống, lơgic, chính xác và chặt chẽ.

Lý luận Mác - Lênin là một hệ thống tri thức có mối liên hệ chặt chẽ.
Mỗi khái niệm, phạm trù, nguyên lý phản ánh những khía cạnh khác nhau của
sự vật, hiện tượng nhưng lại có quan hệ chặt chẽ với nhau, mang lại cho con
người những tri thức về sự vật hiện tượng trong tính chỉnh thể, tồn vẹn của
nó, giúp con người có cái nhìn tồn diện, chính xác về sự vật, hiện tượng.


11

Lý luận Mác - Lênin đem lại cho con người một bức tranh chân thật về
hiện thực khách quan, tránh mọi “ảo tưởng” mù quáng, mê hoặc, xuyên tạc sự
thật, gạt bỏ thần bí siêu tự nhiên. Lý luận Mác - Lênin là một hệ thống mang
tính chỉnh thể, tồn vẹn, thống nhất, với khả năng phản ánh chính xác sự vật,
hiện tượng như nó đã tồn tại, vận động và phát triển. Trên cơ sở đó có thể dự
báo được xu hướng vận động và phát triển của sự vật, hiện tượng. Lý luận
Mác - Lênin là hệ thống lý luận điển hình về tính chính xác và lơgic chặt chẽ,
có tác dụng tích cực đối với hoạt động thực tiễn của con người, làm cho “trí
tuệ” con người tìm thấy nhiều điều kỳ diệu trong thế giới khách quan và sẽ
tìm thấy nhiều hơn nữa, do đó làm tăng thêm quyền lực của mình đối với giới
tự nhiên.
Với đặc trưng này đòi hỏi việc nghiên cứu lý luận Mác - Lênin không
được tuỳ tiện, hời hợt, đơn giản, không thể là sự tuỳ tiện chắp vá, cắt xén.
Ba là, tính gắn bó, liên hệ, thống nhất với thực tiễn.
Thống nhất lý luận với thực tiễn là một trong những nguyên tắc cơ bản
của lý luận khoa học nói chung và của lý luận Mác - Lênin nói riêng. Thực
tiễn - lý luận và lý luận - thực tiễn là những vịng khâu nối tiếp, vơ tận trong
sự phát triển không ngừng của cả lý luận và thực tiễn. Lý luận thuộc lĩnh vực
hoạt động tinh thần còn thực tiễn thuộc hoạt động vật chất. Trong mối quan hệ
này, theo tinh thần của chủ nghĩa Mác - Lênin, thực tiễn đóng vai trị quyết
định. V.I.Lênin cịn khẳng định, thực tiễn cao hơn nhận thức (lý luận) vì nó có

ưu điểm khơng những của tính phổ biến mà cả tính hiện thực trực tiếp.
Lý luận Mác - Lênin bắt nguồn từ thực tiễn đấu tranh cách mạng của
giai cấp công nhân, nhưng đồng thời nó gắn bó với phong trào cơng nhân,
đóng vai trị soi đường, dẫn dắt, chỉ đạo phong trào công nhân. Thực tiễn đã
chứng tỏ, giai cấp cơng nhân tìm thấy “bộ óc” của mình ở lý luận Mác Lênin, cịn lý luận Mác - Lênin tìm thấy “trái tim” của mình ở phong trào
cơng nhân. Lý luận Mác - Lênin vạch ra phương hướng cho phong trào thực


12

tiễn của giai cấp công nhân, chỉ ra cho giai cấp cơng nhân phương pháp hoạt
động có hiệu quả nhất để đạt mục đích. Lý luận Mác - Lênin mang lại sức
mạnh cho giai cấp cơng nhân trong q trình nhận thức và cải tạo thế giới.
Nhờ có lý luận Mác - Lênin mà hoạt động thực tiễn của giai cấp cơng nhân
trở nên tự giác, tích cực chủ động và tránh được tự phát, mò mẫm.
Như vậy, giữa lý luận Mác - Lênin và thực tiễn phong trào công nhân
có mối quan hệ biện chứng, tác động, bổ sung làm phong phú lẫn nhau, là
điều kiện cho sự tồn tại và phát triển của nhau. Hồ Chí Minh đã khẳng định
“Thống nhất giữa lý luận và thực tiễn là một nguyên tắc cơ bản của chủ nghĩa
Mác - Lênin” [63 tr. 496]. Theo Hồ Chí Minh, lý luận sẽ là lý luận sng, lạc
hậu, giản đơn, khơng có tính khoa học nếu xa rời thực tiễn. Thực tiễn sẽ trở
thành mù qng, tự phát nếu khơng có lý luận soi đường. Lý luận Mác - Lênin
là sự khái quát thực tiễn cách mạng và lịch sử xã hội, là sự đúc kết những
kinh nghiệm và tri thức lý luận trên các lĩnh vực khác nhau. Sức mạnh của nó
chính là ở chỗ gắn bó hữu cơ với thực tiễn xã hội, được kiểm nghiệm, bổ sung
và phát triển trong thực tiễn cải tạo tự nhiên và xã hội của giai cấp cơng nhân.
Bốn là, thống nhất giữa tính khoa học và tính giai cấp.
Lý luận Mác - Lênin bao hàm trong nó đặc trưng thống nhất giữa tính
khoa học và tính giai cấp. Tính khoa học của lý luận Mác - Lênin thể hiện ở
chỗ nó phản ánh đúng theo quy luật khách quan của sự vận động phát triển

của tự nhiên, xã hội và tư duy.
Tính giai cấp của lý luận Mác - Lênin thể hiện ở chỗ nó là tư tưởng của
giai cấp cơng nhân, phản ánh khách quan nhu cầu và lợi ích của giai cấp cơng
nhân và nhân dân lao động. Lợi ích của giai cấp cơng nhân phù hợp với nhu
cầu, lợi ích của nhân loại tiến bộ. Do vậy, tính giai cấp của lý luận Mác Lênin ln ln thống nhất với tính khoa học.
Trong lý luận Mác - Lênin, tính giai cấp và tính khoa học có mối quan
hệ biện chứng với nhau. Tính giai cấp cơng nhân càng cao thì tính khoa học
của lý luận Mác - Lênin càng sâu sắc. Tính khoa học của lý luận Mác - Lênin


13

càng sâu sắc thì tính giai cấp cơng nhân càng rõ nét. Lý luận Mác - Lênin có
mục đích cao cả là thực hiện thắng lợi nhiệm vụ cách mạng XHCN, nên
nhiệm vụ quan trọng của nó là định hướng cho con người nhận thức đúng thế
giới để có thể cải tạo được thế giới. Khi đó tính khoa học là tiền đề, cơ sở và
tính giai cấp giữ vai trò định hướng để loại trừ cái cũ, cái đã lỗi thời, lạc hậu,
xây dựng cái mới tiến bộ, hợp quy luật bảo vệ lợi ích của giai cấp tiến bộ
trong xã hội. V.I.Lênin coi chủ nghĩa Mác là cơ sở lý luận vững như đá hoa
cương, có “sức hấp dẫn khơng có gì cưỡng nổi đã lơi cuốn những người xã
hội chủ nghĩa của tất cả các nước theo lý luận đó, chính là ở chỗ nó kết hợp
tính chất khoa học chặt chẽ và cao độ (đó là định cao nhất của khoa học xã
hội), với tinh thần cách mạng” [43, tr.421]. Do vậy, khoa học càng được tiến
hành một cách dũng cảm và vơ tư thì nó càng phù hợp với lợi ích và nguyện
vọng của giai cấp công nhân.
Thực tiễn cho thấy việc xuyên tạc sự thật thường gắn liền với sự xa rời
lập trường, quan điểm, lợi ích của giai cấp cơng nhân. Mọi cách xem xét,
đánh giá hiện thực trái với quan điểm, lập trường, lợi ích của giai cấp cơng
nhân đều khơng phản ánh đúng xu hướng phát triển của lịch sử. Xuất phát từ
lợi ích của các giai cấp vơ sản hoặc chịu ảnh hưởng của những tư tưởng ấy sẽ

không bao giờ phản ánh đúng sự thật lịch sử và như thế sẽ khơng có tính giai
cấp và tính khoa học. Lý luận Mác - Lênin luôn đảm bảo sự thống nhất giữa
tính giai cấp và tính khoa học. Đây cũng là đặc trưng cơ bản mang tính chất
cách mạng, tính khoa học của lý luận Mác - Lênin.
Năm là, tính sáng tạo và tính phát triển
Thực tiễn cho thấy lý luận Mác - Lênin là một hệ thống mở và ln
bao hàm trong nó tính sáng tạo và tính phát triển. Chính vì lý luận Mác Lênin mang tính sáng tạo nên nó ln phát triển. Tính sáng tạo của lý luận
Mác - Lênin ln có cơ sở từ tống kết thực tiễn trong phong trào cách
mạng của giai cấp cơng nhân. Hơn nữa, nó cịn có cơ sở là những thành tựu


14

của khoa học tự nhiên và khoc học xã hội nhân văn. Sự phát triển của Lý
luận Mác - Lênin cũng có cơ sở thực tiễn và cơ sở khoa học. Chính vì sáng
tạo mà Lý luận Mác - Lênin mới có điều kiện phát triển và ngược lại sự
phát triển Lý luận Mác - Lênin đòi hỏi phải sáng tạo. Hiện nay, lý luận Mác
- Lênin luôn luôn được các đảng cộng sản vận dụng và phát triển, sáng tạo
trong điều kiện mới.
Ngoài những đặc trưng cơ bản trên lý luận Mác - Lênin còn một số đặc
trưng khác như tính kế thừa, là hệ thống mở có thể bổ sung và phát triển...
Với ý nghĩa là lý luận khoa học, lý luận Mác - Lênin giúp cho các Đảng cộng
sản - đội tiền phong của giai cấp công nhân hoàn thành được nhiệm vụ lãnh
đạo cách mạng XHCN. Đảng nhân dân Cách mạng Lào quyết tâm giữ vững
định hướng XHCN, cho nên rất quan tâm đến giáo dục lý luận Mác - Lênin
với đầy đủ các đặc trưng trên
1.1.1.3. Giáo dục lý luận Mác - Lênin
Công tác giáo dục lý luận Mác - Lênin ở nước CHDCND Lào cũng
được tiến hành tương tự như ở Việt Nam. Hoạt động này được diễn ra ở Học
viện Chính trị - hành chính trực thuộc Ban Chấp hành Trung ương; trong các

trường chính trị - hành chính cấp tỉnh và tương đương; ở các trung tâm bồi
dưỡng chính trị - hành chính cấp huyện và trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Trong đó, giáo dục lý luận Mác - Lênin ở các trường chính trị - hành chính là
hoạt động dành cho đối tượng cán bộ thuộc các ban, sở, ngành, đồn thể của
tỉnh, cán bộ chủ chốt, các phịng, ban và cán bộ diện quy hoạch của cấp
huyện; cán bộ chủ chốt cấp xã.
Như vậy, công tác giáo dục lý luận Mác - Lênin ở trường chính trị hành chính cấp tỉnh là toàn bộ hoạt động của nhà trường nhằm truyền bá chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng , đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của
Nhà nước nhằm hình thành thế giới quan khoa học, nhân sinh quan cộng sản,
phương pháp tư duy và phương pháp làm việc biện chứng, khoa học và góp


15

phần nâng cao và phát huy tính tích cực chính trị - xã hội của học viên trong
hoạt động thực tiễn.[36, 3]
Giáo dục lý luận Mác Lênin của Đảng không phải là việc làm trừu tượng,
càng không phải là một loại thuyết giáo xa rời cuộc sống mà là một công tác
xuất phát từ yêu cầu của cuộc đấu tranh cách mạng. Vì thế, trong cơng tác này
khơng được biến lý luận Mác - Lênin thành một công thức cứng nhắc, trừu
tượng mà phải trình bày những vấn đề lý luận Mác - Lênin một cách khoa học,
sinh động, dễ hiểu, có sức thuyết phục, có tính thực tiễn sâu sắc và tính chiến
đấu cao, góp phần làm cho cán bộ, đảng viên và quần chúng hiểu rõ những vấn
đề lý luận, đường lối và chuyển biến thành hành động thực tiễn.
1.1.2. Tầm quan trọng của việc giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học
viên ở trường chính trị cấp tỉnh
Thứ nhất, giáo dục lý luận Mác - Lênin ở trường chính trị tỉnh góp
phần tích cực vào q trình xây dựng những phẩm chất đạo đức cách mạng
cho học viên
Đối với mỗi người nói chung và học viên tại các trường chính trị cấp

tỉnh nói riêng, những tri thức và quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về đạo
đức chính là cơ sở lý luận cho việc xây dựng các giá trị đạo đức mới trên cơ
sở kế thừa các giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc. Làm được điều này
bởi các lý do sau:
Một là, lý luận Mác-Lênin chỉ ra nguồn gốc, bản chất và những quy
luật đạo đức giúp cho mỗi người học hiểu rõ quy luật mỗi thời đại, mỗi xã
hội, mỗi giai cấp đều có những chuẩn mực, nguyên tắc và lý tưởng đạo đức
đặc thù của nó. Vì vậy, cán bộ đảng viên Đảng Nhân dân cách mạng Lào phải
có đạo đức cách mạng.
Hai là, lý luận Mác - Lênin luận chứng một cách khoa học cho những
nguyên tắc, chuẩn mực đạo đức và lý tưởng đạo đức cộng sản chủ nghĩa.


16

Ba là, cùng với việc luận chứng những giá trị tốt đẹp của nền đạo đức
xã hội chủ nghĩa, lý luận Mác - Lênin giúp học viên thấy rõ xu hướng phát
triển tất yếu của hiện thực đạo đức trong tương lai để họ có đích vươn tới.
Bốn là, giáo dục lý luận Mác - Lênin, đặc biệt là giáo dục đạo đức
học Mác - Lênin góp phần quan trọng truyền thụ những giá trị đạo đức
truyền thống của dân tộc cho các thế hệ qua các phạm trù đạo đức cơ bản
của môn học như phạm trù lẽ sống, hạnh phúc, nghĩa vụ đạo đức, lương
tâm, thiện - ác...
Đồng thời chỉ ra những nguyên tắc cơ bản của đạo đức mới như chủ
nghĩa tập thể là cơ sở của đạo đức mới; lao động tự giác, sáng tạo là cội
nguồn của đạo đức mới, đạo đức mới được xây dựng trên cơ sở kết hợp hài
hòa giữa chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa quốc tế vô sản [28 tr. 93-166].
Đây chính là những chuẩn mực đạo đức cơ bản khuyến khích, định hướng
cho việc xây dựng đạo đức cộng sản cho cán bộ, đảng viên Đảng Nhân dân
cách mạng Lào.

Thứ hai, giáo dục lý luận Mác - Lênin tại các trường chính trị tỉnh góp
phần đào tạo đội ngũ cán bộ giỏi về chun mơn và có phẩm chất chính trị
vững vàng.
Nhiệm vụ quan trọng nhất của các Trường Chính trị và Hành chính Lào
hiện nay là đào tạo, bồi dưỡng về chính trị - tư tưởng, quan điểm, đường lối
chính sách của Đảng, Nhà nước cho cán bộ đương chức và thuộc diện quy
hoạch cán bộ trung, cao cấp, cán bộ trên các lĩnh vực khác nhau của tỉnh và
huyện. Mục đích là nhằm đào tạo ra những cán bộ lãnh đạo, quản lý có kiến
thức chuyên mơn, có tư tưởng chính trị vững vàng với năng lực tư duy độc
lập để giải quyết những vấn đề nhược điểm trong cơng tác, đảm bảo sự ổn
định chính trị, an ninh trật tự, an toàn xã hội và giải quyết được những vấn đề
khoa học, kỹ thuật, sản xuất, văn hóa, giáo dục... đáp ứng yêu cầu của sự
nghiệp đổi mới đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Việc giải quyết


17

nhiệm vụ trên trong các Trường Chính trị và Hành chính nước cộng hịa dân
chủ nhân dân Lào được thực hiện bằng con đường áp dụng rộng rãi các
phương pháp nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo: giáo dục chuyên môn,
giáo dục lý luận Mác - Lênin.
Như vậy, giáo dục ở các Trường Chính trị và Hành chính Lào là môi
trường rèn luyện, đào tạo học viên cho các cơ quan, các ngành của tỉnh và
huyện - nguồn lực trí tuệ cho đất nước khơng chỉ giỏi về chun mơn mà cịn
phải có phẩm chất chính trị vững vàng, gắn bó với sự nghiệp xây dựng chủ
nghĩa xã hội. Do đó giáo dục lý luận Mác - Lênin trở thành một bộ phận quan
trọng không thể thiếu được trong giáo dục học viên hệ cao cấp ở các Trường
Chính trị và Hành chính Lào.
Thứ ba, giáo dục lý luận Mác - Lênin tại các trường chính trị cấp tỉnh
là góp phần hình thành nhân cách người cán bộ cách mạng.

Với tư cách là vũ khí lý luận để cải tạo con người, chủ nghĩa Mác Lênin còn là khoa học làm người, là khoa học góp phần hình thành nhân cách
người cách mạng. Nhân cách học viên hệ cao cấp ở đây được hiểu một cách
toàn diện là đức và tài, năng lực thể chất và năng lực trí tuệ; là trạng thái tinh
thần, tình cảm của mỗi người gồm: nhận thức, tình cảm, hành động, phong
thái, tính khí, lối sống của mỗi người. Đó là sự thống nhất giữa mặt cá nhân
và mặt xã hội, là thái độ ứng xử hiện thực cuộc sống của mỗi con người cụ
thể. Như vậy, nhân cách là tư cách và phẩm chất con người. Nếu trong cấu
trúc nhân cách, phần đức của nhân cách bao gồm thế giới quan, lý tưởng... giữ
vai trị chủ đạo thì lý tưởng cao cả của học viên hệ cao cấp đang học tập ở các
trường Chính trị và Hành chính Lào hiện nay là giữ vững nền độc lập dân tộc
và xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội. Trong đó, lý tưởng đạo đức cộng
sản là yếu tố cấu thành quan trọng nên lý tưởng của các học viên. Khẳng định
điều này vì đạo đức là thành phần đặc biệt trong nhân cách của học viên. Lý


18

tưởng đạo đức cộng sản lại thống nhất với quan niệm và biểu tượng về các
chuẩn mực, các quan hệ đạo đức cách mạng.
Trong thời đại hiện nay, mỗi học viên hiểu rằng, sống có lý tưởng trước
hết phải trân trọng và bảo vệ nền độc lập của Tổ quốc, bởi đó là thành quả
được đổi bằng biết bao mồ hôi và xương máu của các thế hệ cha ông đánh bại
mọi kẻ thù xâm lược. Nhân cách con người cách mạng được bộc lộ ở cả đức
và tài năng, phẩm chất và năng lực, nghĩa là phải có bản lĩnh chính trị vững
vàng, tự lập, tự chủ, có hồi bão và ước mơ, năng động và sáng tạo trong cuộc
sống. Để hình thành nhân cách con người cách mạng ở học viên không thể
một sớm một chiều mà phải thơng qua q trình rèn luyện, tu dưỡng, thơng
qua thực tiễn của đời sống, thơng qua q trình giáo dục. Trong đó giáo dục lý
luận Mác - Lênin ở nhà trường đóng vai trị nền tảng như những viên gạch
nền móng góp phần quan trọng để hình thành nhân cách con người cách mạng

ở học viên để họ có bản lĩnh chính trị vững vàng, có ý thức tự lập, tự chủ,
năng động và sáng tạo. Tình cảm được coi như động lực thơi thúc hành động,
khơng có tình cảm thì khơng thể có hành động, nhưng phải là tình cảm cách
mạng mới có hành động đúng. Lúc này “ngọn lửa của trái tim làm sáng lên
ngọn lửa của trí tuệ”. Hiện nay, trong điều kiện kinh tế thị trường mặt trái của
nó đã hướng người ta thiên về lợi nhuận, có khi vì lợi nhuận để mà bất chấp
tất cả, kể cả tình người làm cho mối quan hệ giữa người với người, với đồng
loại có nguy cơ trở nên nguội lạnh, vơ cảm. Từ đó sẽ dẫn đến chủ nghĩa thực
dụng, ích kỷ và đối với học viên là những cán bộ đang được hưởng cuộc sống
hịa bình do thế hệ cha anh để lại mà dễ quên đi một quá khứ hào hùng của
dân tộc. Thông qua thực tiễn đời sống xã hội, qua học tập rèn luyện, nhất là
thông qua giáo dục lý luận Mác - Lênin, đường lối chính sách của Đảng, học
viên sẽ được trang bị thêm thế giới quan duy vật biện chứng, phương pháp
luận khoa học, những tri thức xã hội và nhân văn cơ bản. Trên cơ sở đó giúp
họ nâng cao tình cảm, ý chí, đạo đức cách mạng và có lập trường chính trị


19

vững vàng, có ý thức tự giác tham gia các phong trào chính trị xã hội, tự giác
rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, sống có niềm tin và hồi bão, lý tưởng cộng sản
đồng thời xác định được trách nhiệm của mình đối với sự nghiệp xây dựng
đất nước cũng như sự nghiệp “trồng người” của đất nước. Đây cũng chính là
mục tiêu, chiến lược giáo dục và đào tạo con người của nước Lào hiện nay.
Như vậy, giáo dục lý luận Mác - Lênin góp phần hình thành con người
mới, con người cách mạng được phát triển toàn diện, vừa có đức có tài đáp
ứng yêu cầu hai nhiệm vụ chiến lược: bảo vệ và xây dựng đất nước Lào giàu
có tiến lên xã hội chủ nghĩa.
1.2. Các yếu tố cấu thành công tác giáo dục lý luận Mác - Lênin cho
học viên các trường chính trị cấp tỉnh

Chủ thể lãnh đạo, quản lý giáo dục lý luận Mác - Lênin ở trường chính
trị là cấp ủy, Ban Giám đốc, các tổ chức chính trị - xã hội trong hệ thống tổ
chức của Trường. Chủ thể trực tiếp đóng vai trò quyết định đến chất lượng,
hiệu quả giáo dục lý luận Mác - Lênin là đội ngũ giảng viên lý luận Mác Lênin.
Đối tượng giáo dục lý luận Mác - Lênin chính là học viên đang đào tạo
tại nhà trường. Họ là những cán bộ, công chức đang công tác trong các cơ
quan Đảng, chính quyền, đồn thể cấp tỉnh, huyện và xã phường đủ tiêu
chuẩn được cử đi đào tạo để lấy bằng trung cấp lý luận chính trị. Đây là
những cán bộ vừa mang đặc điểm của tầng lớp tri thức, vừa mang đặc điểm
của cán bộ quản lý, ở độ tuổi trưởng thành, đa số đã có gia đình riêng. Họ là
cán bộ có kinh nghiệm cơng tác nhiều năm và có bằng từ trung cấp đến đại
học một chuyên ngành nào đó (khi học ở trường đều được gọi là học viên).
Mục đích cơ bản của công tác giáo dục lý luận Mác - Lênin là xây dựng
cho học viên thế giới quan khoa học, phương pháp luận đúng đắn, nhân sinh
quan cộng sản, giúp họ khắc phục những tư tưởng lạc hậu, những tàn dư của
thế giới quan cũ, nâng cao trình độ chính trị, nhiệt tình cách mạng, tinh thần


20

tự gịác và tính tích cực trong q trình cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới.
Nội dung giáo dục lý luận Mác - Lênin là chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Kay Xỏn Phôm Vi Hản, chủ trương, đường lối của Đảng; về sự lãnh
đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước trong điều kiện kinh tế thị trường và
mở rộng hợp tác với bên ngoài; nâng cao phẩm chất giai cấp công nhân, đạo
đức cách mạng, tinh thần yêu nước và tinh thần làm chủ, tự lực tự cường cho
cán bộ, đảng viên; tổ chức bồi dưỡng trình độ kiến thức chính trị và pháp luật
cho nhân dân các bộ tộc, các tầng lớp nhân dân; giúp đối tượng hiểu biết kịp
thời tình hình trong nước, khu vực và quốc tế; kiên định vững chắc đường lối
đổi mới và sự lãnh đạo của Đảng.

Giáo dục lý luận Mác - Lênin sử dụng các phương pháp của giáo dục
như: thuyết trình, trực quan, đối thoại, nêu vấn đề, tự học, tự nghiên cứu...
hiện nay có xu hướng vận dụng sáng tạo các phương pháp dạy học tích cực
vào giáo dục lý luận Mác - Lênin đạt hiệu quả cao.
Hình thức giáo dục lý luận Mác - Lênin rất phong phú: các lớp học tập
lý luận Mác - Lênin, những đợt sinh hoạt chính trị nghiên cứu nghị quyết của
Đảng, những buổi báo cáo về các vấn đề lý luận, v.v...
Giáo dục lý luận sử dụng tất cả các phương tiện, công cụ của công tác
tư tưởng để tiến hành truyền bá nội dung đến đối tượng: các lớp học, các
phương tiện truyền thông đại chúng, các hình thức hoạt động văn nghệ, báo
cáo viên...
Hiệu quả của giáo dục lý luận Mác - Lênin là làm cho cán bộ, đảng
viên trong tỉnh có hiểu biết các quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Kay Xỏn Phôm Vi Hản, quan điểm của Đảng Nhân dân Cách mạng
Lào; trên cơ sở đó hình thành niềm tin vững chắc vào sự lãnh đạo của Đảng
và thắng lợi của sự nghiệp đổi mới; tính cực tự giác tham gia các phong trào
hành động cách mạng do Đảng phát động. Hiệu quả cuối cùng là chính trị ổn
định, kinh tế, xã hội phát triển, quốc phòng, an ninh của từng địa phương và


21

trong phạm vi quốc gia vững chắc.
1.3. Những yếu tố tác động đến việc giáo dục lý luận Mác - Lênin
cho học viên ở trường chính trị tỉnh Lng Nặm Thà - Cộng hịa Dân chủ
Nhân dân Lào
1.3.1. Nhóm yếu tố bên ngoài nhà trường
1.3.1.1. Chủ trương của Đảng và Nhà nước Cộng hòa dân chủ nhân
dân Lào về giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên
Lịch sử phát triển của đất nước Lào hơn 60 năm qua đã chứng minh vai

trò to lớn của Đảng Nhân dân cách mạng Lào. Năm 1955, Đảng ra đời và lãnh
đạo nhân dân cả nước, trải qua 20 năm cách mạng, đến tháng 5 năm 1975, lật
đổ ách thống trị của đế quốc Mỹ, giành độc lập, tự do cho dân tộc. Từ một
Đảng hoạt động bí mật trở thành Đảng cầm quyền duy nhất. Với tư cách là
Đảng cầm quyền, Đảng có một chính quyền, cùng với hệ thống đồn thể
chính trị-xã hội đồng bộ, rộng khắp từ trung ương đến cơ sở. Theo đó, Đảng
vừa là một bộ phận của hệ thống chính trị, nhưng lại là hạt nhân lãnh đạo của
tồn bộ hệ thống chính trị. Ở đây, vai trò lãnh đạo của Đảng thể hiện ở những
nội dung chủ yếu, đó là: đề ra cương lĩnh, đường lối, chủ trương phát triển
mọi lĩnh vực đời sống xã hội, đồng thời là người lãnh đạo, chỉ đạo việc thực
hiện. Như vậy, bản thân vấn đề này đã bao hàm cơng tác tư tưởng, văn hố, hay
là kết quả tất yếu của cơng tác tư tưởng, văn hố nói chung và công tác giáo dục
lý luận Mác - Lênin nói riêng. Bởi vì, nếu khơng có cơng tác tư tưởng thì khơng
có sự thâm nhập, vận dụng hệ tư tưởng chính thống mà cốt yếu là chủ nghĩa Mác
- Lênin, tư tưởng Kay Xỏn Phôm Vi hản vào cương lĩnh, đường lối, chủ trương
của Đảng, cũng như khơng có sự nghiên cứu, tổng kết lý luận và thực tiễn để
phục vụ cho việc hoạch định đường lối, chủ trương, chiến lược của Đảng.
Mặt khác, Đảng lãnh đạo xã hội chủ yếu thơng qua Nhà nước và các tổ
chức chính trị - xã hội. Muốn vậy, quan điểm, chủ trương của Đảng phải được
Nhà nước tiếp nhận, thể chế hoá bằng pháp luật và những chính sách, kế


22

hoạch cụ thể; và được các tổ chức chính trị - xã hội vận dụng để có nội dung
và phương thức hoạt động thích hợp. Bởi vậy, Nhà nước và các tổ chức chính
trị - xã hội phải được trang bị bởi tư tưởng, lý luận của hệ tư tưởng chính
thống, cũng như được quán triệt, thấm nhuần những nội dung chính yếu đó
của Đảng, và như vậy, họ mới trực tiếp hoặc gián tiếp chế định ra pháp luật,
chính sách, kế hoạch và những chính sách, pháp luật của Nhà nước này mới

trở thành hiện thực và được triển khai thực hiện có hiệu quả được.
1.3.1.2. Sự tác động của điều kiện kinh tế - xã hội trong nước
Những yếu tố kinh tế - xã hội có tác động đến các trường Đảng, trường
đại học trong nước nói chung, trường chính trị - hành chính cấp tỉnh nói riêng.
Đồng thời đó cũng là những yếu tố tác động mạnh mẽ đến giáo dục lý luận
Mác - Lênin cho học viên. Sự tác động của những yếu tố này là ở những mức
độ khác nhau, sự tác động đó có thể thuận chiều, cũng có thể khơng thuận
chiều nhưng nhìn chung điều kiện kinh tế - xã hội đã có sự tác động rất lớn
đến giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên.
Sự tác động của điều kiện kinh tế - xã hội đối với công tác giáo dục lý
luận Mác - Lênin cho học viên có một ý nghĩa rất quan trọng, vì nó giúp
chúng ta đề ra những định hướng, những giải pháp, nội dung thích hợp cho
q trình hoạt động giảng dạy các mơn khoa học đó. Đồng thời những thay
đổi về đời sống vật chất, tinh thần của học viên luôn tác động vào nhà trường.
Bởi vì mức sống và điều kiện sống của học viên ở mức độ khác nhau, một số
học viên ở các huyện, làng... cịn gặp nhiều khó khăn. Các điều kiện để phát
triển kinh tế - xã hội còn nhiều hạn chế. Một số địa phương còn tồn tại các
phong tục tập quán cũ, giữa các cộng đồng, thành thị và nơng thơn có sự
chênh lệch về mức sống, điều kiện sống từ đó nảy sinh nhiều vấn đề bức xúc
về mặt xã hội. Học viên vốn là một lực lượng rất nhạy cảm với những vấn đề
kinh tế - xã hội. Sau đổ sự tác động này bao giờ cũng nhanh chóng lan toả
trong mơi trường giáo dục, trong đời sống tư tưởng và tinh thần của học viên.
Như vậy, giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên phải quan tâm đến


23

sự tác động này. Bởi vì, sự tác động của điều kiện kinh tế - xã hội là biểu hiện
cho mối liên hệ giữa nhà trường và đời sống xã hội. V.I.Lênin viết: “Chúng ta
không tin vào việc rèn luyện, giáo dục và học tập nếu việc đó chỉ đóng khung

trong nhà trường và tách rời cuộc sống sôi nổi” [19, tr.372]. Cơ chế thị
trường đã thúc đẩy nền kinh tế phát triển nhưng đồng thời cũng làm nảy sinh
những yếu tố tiêu cực đến giáo dục, tư tưởng của học viên, cán bộ, giảng viên
ở các trường chính trị - hành chính. Một mặt kinh tế phát triển sẽ tạo ra những
điều kiện cần thiết để trang bị, thúc đẩy sự nghiệp giáo dục phát triển, mặt
khác, nền kinh tế đó làm cho thị trường lao động được mở rộng, nhu cầu học
tập tăng lên, đòi hỏi giáo dục phải phục vụ đắc lực cho nó, phải kịp thời điều
chỉnh cơ cấu và qui mơ, nâng cao trình độ đào tạo đáp ứng nhu cầu ngày càng
cao. Trong các lĩnh vực khác, đã có người cho rằng khơng nên đề cao các môn
lý luận Mác - Lênin, chỉ nên coi đó là mơn học thuyết Mác - Lênin trong
trường phái chính trị, để từ đó học viên tự rút ra những điều kiện cần thiết cho
họ. Hoặc có người cho rằng trong nền kinh tế thị trường các công ty, doanh
nghiệp, xí nghiệp khi tuyển dụng lao động khơng cần đến phẩm chất chính trị
- tư tưởng, vì vậy, chỉ cần đào tạo học viên giỏi về chuyên môn là đủ.
Sự phát triển của kinh tế - xã hội những năm qua đã góp phần khiến tâm
lý e ngại học các mơn khoa học chính trị đã được khắc phục hơn, học viên có
phần tập trung học với tinh thần vừa chấp hành quy chế đào tạo, vừa ý thức tìm
hiểu lý luận, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.
1.3.1.3. Sự tác động của yếu tố thời đại
Trong đầu thế kỷ XXI đã có nhiều biến động, khoa học và cơng nghệ đã
có bước tiến nhảy vọt. Tồn cầu hố kinh tế là một xu thế khách quan, lôi
cuốn ngày càng nhiều nước tham gia. Sự hội nhập quốc tế ngày càng toàn
diện, sâu sắc và diễn ra mạnh mẽ trên tất cả các lĩnh vực. Nước CHDCND
Lào với những thành tựu kinh tế to lớn do hội nhập quốc tế đem lại đã góp
phần khơng nhỏ trong việc hình thành, xây dựng một nền văn hoá tiên tiến và