(Luận văn thạc sĩ) biện pháp giáo dục truyền thông cách mạng địa phương cho học sinh phổ thông quận ninh kiều thành phố cần thơ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ
NGUYỄN TRƯƠNG THANH

BIỆN PHÁP GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG CÁCH MẠNG
ÐỊA PHƯƠNG CHO HỌC SINH PHỔ THÔNG QUẬN
NINH KIỀU THÀNH PHỐ CẦN THƠ

NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC - 601401

SKC005914

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 05/2018


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI
HỌC SƢ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ
HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ
NGUYỄN TRƢƠNG THANH

BIỆN PHÁP GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG CÁCH MẠNG
ĐỊA PHƢƠNG CHO HỌC SINH PHỔ THÔNG
QUẬN NINH KIỀU THÀNH PHỐ CẦN THƠ

NGÀNH GIÁO DỤC HỌC - 601401

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 5/2018

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI
HỌC SƢ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ
HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ
NGUYỄN TRƢƠNG THANH

BIỆN PHÁP GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG CÁCH MẠNG
ĐỊA PHƢƠNG CHO HỌC SINH PHỔ THÔNG
QUẬN NINH KIỀU THÀNH PHỐ CẦN THƠ

NGÀNH GIÁO DỤC HỌC - 601401
Hƣớng dẫn khoa học
PGS.TS. TRẦN THỊ HƢƠNG

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 5/2018









LÝ LỊCH KHOA HỌC
I. LÝ LỊCH SƠ LƢỢC:
Họ & tên: NGUYỄN TRƢƠNG THANH.

Ngày, tháng, năm sinh: 23/11/1982.
Quê quán: Lục Sỹ Thành, Trà Ơn, Vĩnh Long.
Chức vụ, đơn vị cơng tác trƣớc khi học tập nghiên cứu: Phó Chủ tịch Ủy ban
nhân dân phƣờng An Hòa, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ.
Chỗ ở riêng hoặc địa chỉ liên lạc: 215 đƣờng Nguyễn Trãi, phƣờng Thới Bình,
quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ.
Điện thoại cơ quan: 0292.3823334.
Fax:
II. QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO:
1. Trung học chuyên nghiệp:
Hệ đào tạo: Chính quy
Nơi học (trƣờng, thành phố): Trƣờng Trung học nghiệp vụ du lịch Vũng Tàu.
Ngành học: Hƣớng dẫn du lịch.
2. Đại học:
Hệ đào tạo: Vừa làm vừa học.

Thời gian đào tạo: từ 2007 đến 2011.

Nơi học (trƣờng, thành phố): Đại học Cần Thơ, thành phố Cần Thơ.
Ngành học: Luật.
Tên đồ án, luận án hoặc môn thi tốt nghiệp: Thẩm quyền xử lý vi phạm hành
chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp.
Ngày & nơi bảo vệ đồ án, luận án hoặc thi tốt nghiệp: tháng 6/2011, tại Khoa
Luật, Trƣờng Đại học Cần Thơ.
Ngƣời hƣớng dẫn: Giảng viên Nguyễn Hữu Lạc.
3. Thạc sĩ:
Hệ đào tạo: Chính quy.

Thời gian đào tạo: từ 2016 đến 2018.

i


Nơi học (trƣờng, thành phố): Trƣờng Đại học Sƣ phạm Kỹ thuật thành phố
Hồ Chí Minh, thành phố Hồ Chí Minh.
Ngành học: Giáo dục học.
Tên luận văn: Biện pháp giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng cho
học sinh phổ thông quận Ninh Kiều thành phố Cần Thơ.
Ngày & nơi bảo vệ luận văn: ngày 05/5/2018, tại Viện Sƣ phạm Kỹ thuật Trƣờng Đại học Sƣ phạm Kỹ thuật thành phố Hồ Chí Minh.
Ngƣời hƣớng dẫn: PGS.TS. Trần Thị Hƣơng
BI.

QUÁ TRÌNH CƠNG TÁC CHUN MƠN KỂ TỪ KHI TỐT

NGHIỆP ĐẠI HỌC:
Thời gian
Tháng 8/2011
đến tháng 5/2015
Tháng 6/2015
đến tháng 11/2015
Tháng 12/2015
đến tháng 6/2016
Tháng 7/2016
đến nay
IV. CÁC CƠNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CƠNG BỐ: Không.

ii


LỜI CAM ĐOAN

Tơi cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc ai
công bố trong bất kỳ cơng trình nào khác.
Tp. Hồ Chí Minh, ngày 05 tháng 05 năm 2018

Nguyễn Trƣơng Thanh

iii


LỜI CẢM ƠN
Hồn thành đƣợc luận văn thạc sĩ, tơi đã nhận đƣợc sự giúp đỡ rất nhiều từ
PGS.TS. Trần Thị Hƣơng là cán bộ hƣớng dẫn khoa học. Cô đã tận tâm giúp đỡ và
nhiệt tình hƣớng dẫn tơi trong suốt thời gian học tập cũng nhƣ trong quá trình thực
hiện từ chun đề cho đến hồn thành luận văn. Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc
đến cô.
Tôi cũng muốn gửi lời cảm ơn đến Hội đồng chuyên đề và Hội đồng bảo vệ
luận văn thạc sĩ vì đã cho tơi cơ hội hiểu biết và hồn thiện luận văn này. Đồng thời
tôi cũng chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, Ban chủ nhiệm Viện Sƣ phạm Kỹ thuật,
Phòng quản lý sau Đại học trƣờng Đại học Sƣ phạm Kỹ thuật thành phố Hồ Chí
Minh đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi học tập, nghiên cứu nâng cao trình độ và
thực hiện tốt luận văn tốt nghiệp trong thời gian qua và Ban giám hiệu, quý thầy cơ,
cán bộ Đồn và học sinh các trƣờng Trung học phổ thông: Châu Văn Liêm, Phan
Ngọc Hiển, Nguyễn Việt Hồng, An Khánh cũng nhƣ lãnh đạo chính quyền, đồn
thể quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ đã tạo điều kiện thuận lợi cho tơi trong q
trình khảo sát thực trạng và khảo nghiệm, thực nghiệm đề tài.
Việc thực hiện luận văn chắc hẳn khơng tránh khỏi những thiếu sót. Kính
mong nhận đƣợc sự quan tâm, giúp đỡ và đóng góp ý kiến q báu của q thầy cơ
để luận văn này hồn thiện hơn.
Tơi xin chân thành cảm ơn!

Tp. Hồ Chí Minh, ngày 05 tháng 05 năm 2018

Nguyễn Trƣơng Thanh

iv


TÓM TẮT
Truyền thống yêu nƣớc, truyền thống cách mạng dân tộc Việt Nam đã hình
thành và tồn tại lâu đời, tuy nhiên để giữ gìn và bảo vệ những truyền thống tốt đẹp
ấy đƣợc bền vững thì cơng tác giáo dục truyền thống cách mạng, truyền thống cách
mạng địa phƣơng cần phải thực hiện hiệu quả cho học sinh từ trong nhà trƣờng.
Đề tài đã tập trung nghiên cứu kỹ về cơ sở lí thuyết và tiến hành khảo sát thực
trạng trong công tác tổ chức hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa
phƣơng tại các trƣờng trung học phổ thông trên địa bàn quận Ninh Kiều, thành phố
Cần Thơ. Kết quả nghiên cứu thực trạng đã thể hiện những hạn chế nhƣ:
- Các trƣờng chƣa thực hiện đƣợc nội dung giáo dục truyền thống yêu nƣớc,

truyền thống nhân đạo cao cả, truyền thống lao động cần cù, sáng tạo, đoàn kết, tự
chủ, đấu tranh kiên cƣờng. Đặc biệt, truyền thống lịch sử Cách Mạng Tháng Tám
tại địa phƣơng Hậu Giang - Cần Thơ chƣa đƣợc thực hiện thƣờng xun;
- Hình thức tổ chức giáo dục chỉ thơng qua sinh hoạt lớp hay tiết chào cờ, ít
thƣờng xuyên thực hiện Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ngoài nhà trƣờng
nhƣ tham quan, du lịch thông qua các chủ điểm cũng nhƣ chƣa tổ chức thực hiện
giáo dục thông qua hoạt động dạy học trên lớp;
- Ít thƣờng xuyên sử dụng các phƣơng pháp thảo luận nhóm, đóng vai, giải

quyết vấn đề, giao nhiệm vụ, phƣơng pháp diễn đàn;
- Các lực lƣợng nhƣ Đoàn, Hội địa phƣơng, các tổ chức chính trị - xã hội

cũng nhƣ chính quyền địa phƣơng và phối hợp các lực lƣợng giáo dục chƣa đƣợc
triển khai thực hiện;
- Công tác kiểm tra đánh giá chƣa thực hiện thƣờng xuyên, liên tục và chƣa

khảo sát lấy ý kiến các bên liên quan sau khi thực hiện hoạt động giáo dục truyền
thống cách mạng địa phƣơng để rút kinh nghiệm và nâng cấp hoạt động giáo dục;
- Các yếu tố ảnh hƣởng nhƣ: Sự thống nhất của các lực lƣợng giáo dục gia
đình, nhà trƣờng và xã hội; Hệ thống cơ sở vật chất; Tác động của q trình tồn

v


cầu hóa và hội nhập quốc tế; Cuộc cách mạng khoa học - kỹ thuật - công nghệ; Đặc
điểm tâm sinh lý của HS.
Từ kết quả khảo sát thực trạng ngƣời nghiên cứu đã đề xuất đƣợc 5 biện pháp,
các biện pháp đƣợc đánh giá cao tính khả thi và cần thiết, bao gồm:
(1) Bồi dƣỡng nâng cao năng lực tổ chức cho lực lƣợng giáo dục.
(2) Tích hợp nội dung giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng trong các

môn học.
(3) Tổ chức các hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng ngoài

giờ lên lớp trong nhà trƣờng.
(4) Tổ chức giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng thông qua các hoạt

động phối hợp giữa nhà trƣờng và Quận đoàn Ninh Kiều.
(5) Tổ chức tuyên truyền, giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng thông
qua các phƣơng tiện truyền thông.
Kết quả thực nghiệm biện pháp phối hợp giữa Quận đoàn Ninh Kiều với nhà
trƣờng trong việc tổ chức giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng đã mang lại

hiệu quả cao, giúp học sinh hiểu biết sâu sắc về quá khứ gian khổ, đau thƣơng anh
dũng và vinh quang của các anh hùng dân tộc cũng nhƣ tích cực trong việc giữ gìn,
bảo vệ và phát huy các giá trị truyền thống cách mạng địa phƣơng.

vi


ASTRACT
Patriotism and revolutionism have been built during Vietnam’s development.
However, preserving these Vietnamese traditional values needs the role of schools
in terms of educating their students about these values. This thesis focuses on
conducting literature review, building the conceptual framework and surveying the
reality on education of patriotism and revolutionism from high schools in Ninh
Kieu District, Can Tho City. Findings of the study are listed as below:
- Most of high schools in Ninh Kieu District have not emplemented on

education of patriotism, humanism and other Vietnamese qualities, such as: hardworking, creativity, unity, self-reliance, and resilience. Especially, education of Hau
Giang - Can Tho Cach Mang Thang Tam tradition has not been implemented
regularly.
- There is limitation in forms of traditional values education in high school in

Ninh Kieu District. Schools have used class meeting periods and saluting the flag
hour frequently to educate traditional values for their students. They rarely used
extra - actitivites or outside school activities as well as core subjects to educate
traditional values for their students.
- There is limitation in applying teaching methods in educating traditional

values in schools, such as: group discussion, role playing, problem solving,
forum,…
- There is no coordination between schools and other local goverment

organizations, units in educating traditional values for students.
- Schools have not been carried out monitoring and evaluation of traditional

values education regularly and continuously. They have not been surveyed the
feedbacks from stakeholders for improving traditional values education activities.
- There are several factors impacting on traditional values education activities

in high schools in Ninh Kieu District, such as: family - school and community

vii


unified; infrastructure system; impact of globalization and international integration;
technological revolution; students’ physiological.
Based on the findings from reality, there are five solutions which were feasible
and necessary, as follow:
(1) Providing training courses on traditional value education for teachers and

other stakeholders.
(2) Integrating traditional values in subjects.
(3) Providing extra - activities regarding traditional values for students.
(4) Integrating traditional values through activities and meetings co-organized

by high schools Ninh Kieu District Youth Union.
(5) Using social medias for educating traditional values.

Experiment of the collaboration between Ninh Kieu District Youth Union and
high schools in educating local traditional values shows high effectiveness in terms
of helping students to understand deeply about the hardships, heroism as well as

develping students’ participation in preserving, protecting and promoting local
traditional values.

viii


MỤC LỤC
TRANG TỰA
QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI
PHIẾU NHẬN XÉT LUẬN VĂN THẠC SĨ
BIÊN BẢN CHẤM LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP THẠC SĨ
LÝ LỊCH KHOA HỌC............................................................................................ i
LỜI CAM ĐOAN................................................................................................... iii
LỜI CẢM ƠN......................................................................................................... iv
TÓM TẮT................................................................................................................ v
ASTRACT............................................................................................................. vii
MỤC LỤC.............................................................................................................. ix
DANH SÁCH CÁC BẢNG.................................................................................. xvi
1. Lý do chọn đề tài................................................................................................. 1
2. Mục tiêu nghiên cứu............................................................................................ 2
3. Nhiệm vụ nghiên cứu........................................................................................... 2
4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu................................................................... 3
5. Giả thuyết nghiên cứu......................................................................................... 3
6. Phạm vi nghiên cứu............................................................................................. 3
7. Phƣơng pháp nghiên cứu................................................................................... 3
8. Đóng góp của Luận văn...................................................................................... 4
9. Cấu trúc Luận văn.............................................................................................. 4
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG CÁCH
MẠNG ĐỊA PHƢƠNG CHO HỌC SINH PHỔ THÔNG................................... 5
1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề.............................................................. 5

1.1.1. Những nghiên cứu ngoài nƣớc........................................................................ 5
1.1.2. Những nghiên cứu trong nƣớc........................................................................ 6
1.2. Các khái niệm cơ bản..................................................................................... 10
1.2.1. Truyền thống................................................................................................. 10
ix


1.2.2. Truyền thống cách mạng địa phƣơng............................................................ 11
1.2.3. Hoạt động giáo dục....................................................................................... 12
1.2.4. Giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng.............................................. 14
1.3. Hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng cho học sinh phổ
thơng....................................................................................................................... 14
1.3.1. Vai trị hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng cho học sinh
phổ thông................................................................................................................ 14
1.3.2. Mục tiêu hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng cho học
sinh phổ thông......................................................................................................... 15
1.3.3. Nội dung giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng cho học sinh phổ
thơng....................................................................................................................... 17
1.3.4. Hình thức và phƣơng pháp tổ chức hoạt động giáo dục truyền thống cách
mạng địa phƣơng cho học sinh phổ thông.............................................................. 29
1.3.5. Lực lƣợng giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng cho học sinh phổ
thông....................................................................................................................... 35
1.3.6. Đánh giá hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng cho học
sinh phổ thông......................................................................................................... 36
1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa
phƣơng cho học sinh phổ thông........................................................................... 37
1.4.1. Yếu tố chủ quan............................................................................................. 37
1.4.2. Yếu tố khách quan......................................................................................... 39
Kết luận chƣơng 1................................................................................................. 42
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG

CÁCH MẠNG ĐỊA PHƢƠNG CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ
THÔNG QUẬN NINH KIỀU, THÀNH PHỐ CẦN THƠ..................................43
2.1. Khái quát chung về quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ..........................43
2.1.1. Tình hình kinh tế - xã hội.............................................................................. 43
2.1.2. Tình hình giáo dục......................................................................................... 44

x


2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa
phƣơng cho học sinh trung học phổ thông quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ .. 45

2.2.1. Đối tƣợng khảo sát........................................................................................ 45
2.2.2. Phƣơng pháp khảo sát................................................................................... 48
2.2.3. Cách thức xử lý số liệu.................................................................................. 48
2.3. Thực trạng hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng cho học

sinh trung học phổ thông quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ.......................48
2.3.1. Thực trạng nhận thức về mục tiêu hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng
địa phƣơng cho học sinh......................................................................................... 48
2.3.2. Thực trạng thực hiện nội dung giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng
cho học sinh............................................................................................................ 51
2.3.3. Thực trạng hình thức tổ chức giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng
cho học sinh............................................................................................................ 55
2.3.4. Thực trạng phƣơng pháp giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng cho
học sinh................................................................................................................... 58
2.3.5. Thực trạng lực lƣợng tham gia hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng
địa phƣơng cho học sinh......................................................................................... 61
2.3.6. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa
phƣơng cho học sinh............................................................................................... 63

2.4. Đánh giá chung và nguyên nhân thực trạng hoạt động giáo dục truyền thống

cách mạng địa phƣơng cho học sinh.................................................................... 65
2.4.1. Đánh giá chung thực trạng............................................................................ 65
2.4.2. Nguyên nhân thực trạng hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa
phƣơng cho học sinh............................................................................................... 66
Kết luận chƣơng 2................................................................................................. 69
Chƣơng 3: BIỆN PHÁP GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG CÁCH MẠNG ĐỊA
PHƢƠNG CHO HỌC SINH PHỔ THÔNG QUẬN NINH KIỀU, THÀNH PHỐ

CẦN THƠ.............................................................................................................. 70
3.1. Cơ sở và nguyên tắc đề xuất biện pháp......................................................... 70

xi


3.1.1. Cơ sở đề xuất biện pháp................................................................................ 70
3.1.2. Nguyên tắc đề xuất biện pháp........................................................................ 70
3.2. Một số biện pháp giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng cho học sinh

trung học phổ thông.............................................................................................. 72
3.2.1. Bồi dƣỡng nâng cao năng lực tổ chức hoạt động giáo dục cho các lực lƣợng
giáo dục................................................................................................................... 72
3.2.2. Tích hợp nội dung giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng trong

môn

Giáo dục công dân và các môn học khác................................................................. 75
3.2.3. Tổ chức các hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng ngoài
giờ lên lớp trong nhà trƣờng................................................................................... 78

3.2.4. Tổ chức giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng thông qua các hoạt
động phối hợp giữa nhà trƣờng và Quận đoàn Ninh Kiều......................................85
3.2.5. Tổ chức tuyên truyền, giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng thông
qua các phƣơng tiện truyền thông........................................................................... 88
3.3. Đánh giá các biện pháp giáo dục truyền thống cách mạng địa phƣơng cho học

sinh trung học phổ thông...................................................................................... 89
3.4. Khảo nghiệm các biện pháp........................................................................... 90
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm.................................................................................. 90
3.4.2. Phƣơng pháp khảo nghiệm........................................................................... 90
3.4.3. Nội dung khảo nghiệm.................................................................................. 91
3.4.4. Cách thức tiến hành....................................................................................... 92
3.4.5. Kết quả khảo nghiệm..................................................................................... 94
3.5. Thực nghiệm biện pháp.................................................................................. 97
3.5.1. Mục đích thực nghiệm................................................................................... 97
3.5.2. Nội dung thực nghiệm................................................................................... 97
3.5.3. Đối tƣợng thực nghiệm................................................................................. 98
3.5.4. Tiến hành thực nghiệm.................................................................................. 98
3.5.5. Đánh giá kết quả thực nghiệm..................................................................... 100
Kết luận chƣơng 3............................................................................................... 105

xii


KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ............................................................................. 106
TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................... 110
PHỤ LỤC............................................................................................................. 116

xiii

DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT
STT

TỪ VIẾT TẮT

1.

BCHTW

2.

BGH

3.

CBQL

4.

CBĐ

5.

CCB

6.

CMHS

7.

CMTT

8.

CNH

9.

CNXH

10.

DTLS

11.

TNCSHCM

12.

ĐLC

13.

ĐTB

14.

GDCD

15.

GV

16.

GVCN

17.

LHTNVN

18.

SVVN

19.

HĐGDNGLL

20.

HĐNGLL

21.

HĐH

22.

HS

23.

KNS

24.

PTTH

25.

SGK

xiv


STT

TỪ VIẾT TẮT

26. SGV
27. SV
28. THPT
29. THCS
30. TP
31. TTCM
32. TTCMĐP

33. UBND
34. XHCN

xv