Tài liệu Dẫn truyền xung thần kinh trong cung phản xạ docx

Dẫn truyền xung thần kinh
trong cung phản xạ



Trong 1 sợi trục thần kinh, nếu kích
thích ở một điểm bất kì trên sợi trục
thì xung xuất hiện sẽ lan truyền theo
cả hai chiều. Vì cả hai bên của nơi
(điểm) bị kích thích, màng vẫn ở trạng
thái nghỉ nên dòng điện động xuất
hiện sẽ kích thích màng ở cả hai bên,
làm thay đổi tính thấm và nơi này sẽ
xuất hiện kích thích màng ở cả hai
bên, làm thay đổi tính thấm và nơi
này sẽ xuất hiện điện động. Cứ như
vậy xung thần kinh được lan truyền
theo cả hai chiều.
Kết luận trên đây có thể được chứng
minh bằng các thí nghiệm sau :
Thí nghiệm 1 : babukhin A.I (1876)
nghiên cứu sự dẫn truyền hưng phấn
trên sợi thần kinh đi tới cơ quan phát
điện của một loài cá đuối.
Ông cắt rời sợi thần kinh khỏi thân
nơron, Sợi thần kinh gồm nhiều nhánh
phân bố tới các tấm điện trong cột
điện bên thân cá. Sau đó ông tiếp tục
cắt bỏ phần giữa của cột điện, các tấm
điện ở phần trên và dưới của cột điện

chỉ còn liên hệ với nhau nhờ các
nhánh của sợi thần kinh.
Khi kích thích đầu trung ương của bất
kì một nhánh nào thì cũng thấy cả 2
phần trên, dưới của cột điện, đã bị
cách li, đều phóng điện.
Thí nghiệm 2 : Cơ thẳng của đùi ếch
gồm 2 nữa được chi phối bởi hai
nhánh của cùng một sợi thần kinh vận
động. Người ta cắt đôi nhánh 1, kích
thích đầu ngoài cho thấy nửa thứ nhất
của cơ thẳng trong co, nhưng nếu bị
kích thích đầu trong của nhánh 1 thì
nửa thứ 2 của cơ thẳng trong co.
* Trong 1 cung phản xạ thì xung
thần kinh chỉ truyền theo 1 chiều từ
cơ quan thụ cảm (khi bị kích thích)
theo nơron cảm giác về trung ương,
qua nơron trung gian chuyển sang
nơron vận động đến cơ quan đáp ứng,
vì khi qua xinap xung thần kinh chỉ
truyền theo một chiều nhất định nhờ
chất môi giới trung gian hóa học được
giải phóng từ chùy xinap của nơron
trước sẽ được các thụ thể ở màng sau
xinap (trên nơron tiếp sau hoặc cơ
quan đáp ứng) tiếp nhận và xung thần
kinh tiếp tục truyền đi.
Ngoài xinap trên là xinap hóa học còn
có loại xinap điện. Ở xinap điện thông

tin từ tế bào hay nơron trước được
chuyển giao trực tiếp sang tế bào tiếp
theo (hay nơron sau) qua 1 khe hẹp
khoảng 2nm dưới dạng xung điện cực
nhanh. Loại xinap này không phổ biến
như xinap hóa học và chỉ có ở các cơ
tim, một số cơ trơn (trên thành ống
tiêu hóa, khí quản) cùng một vài vùng
ở não. Loại xinap này cho phép thông
tin dẫn truyền hai chiều (khác xinap
hóa học chỉ dẫn truyền 1 chiều từ
màng trước sang màng sau xinap).