1610096983682_Thực trạng và giải pháp nâng cao công tác đánh giá tác động của thủ tục hành chính trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật

Nghiên cứu, trao đổi:
Thực trạng và giải pháp nâng cao cơng tác đánh giá tác động của thủ
tục hành chính trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật
Cải cách hành chính ln được Đảng, Nhà nước ta đặt biệt quan tâm thực
hiện, trong đó cải cách thủ tục hành chính (TTHC) là khâu đột phá, góp phần quan
trọng trong cơng cuộc cải cách hành chính, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của
đất nước. Ngày 8/11/2011, Chính phủ ban hành Nghị quyết 30c/NQ-CP về ban
hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011 – 2020,
trong đó đặt ra yêu cầu cải cách TTHC ngay trong q trình xây dựng thể chế;
kiểm sốt chặt chẽ việc ban hành mới các TTHC theo quy định của pháp luật; cắt
giảm và nâng cao chất lượng TTHC trong tất cả các lĩnh vực quản lý nhà nước,
nhất là TTHC liên quan tới người dân, doanh nghiệp…Để thực hiện yêu cầu,
nhiệm vụ nêu trên thì cần thiết phải chú trọng đến công tác đánh giá tác động
TTHC trong q trình xây dựng chính sách (lập đề nghị), xây dựng dự án, dự thảo
văn bản quy phạm pháp luật (QPPL) nhằm đảm bảo các TTHC được ban hành thật
sự cần thiết, hợp pháp, hợp lý và chi phí tuân thủ TTHC là thấp nhất.
Công tác đánh giá tác động TTHC đã được thể chế hóa Luật Ban hành văn bản
QPPL năm 2015 (đã được sửa đổi, bổ sung) và các văn bản hướng dẫn thi hành.
Việc triển khai các quy định về đánh giá tác động TTHC trong thời gian qua đã đạt
được những kết quả nhất định; các cơ quan, đơn vị soạn thảo văn bản QPPL đã
nhận thức được vị trí, vai trị của việc đánh giá tác động TTHC trong quá trình xây
dựng đề nghị, dự án, dự thảo văn bản QPPL; việc đánh giá tác động TTHC được đi
vào nề nếp, ổn định, từ đó góp phần nâng cao chất lượng các quy định TTHC được
ban hành. Bên cạnh những kết quả đạt được, cơng tác đánh giá tác động TTHC vẫn
cịn tồn tại, hạn chế như một số cơ quan, đơn vị chưa tuân thủ các quy định về
đánh giá tác động TTHC; chất lượng bản đánh giá tác động chưa đảm bảo, cịn
hình thức, từ đó dẫn đến việc ban hành một số quy định TTHC không cần thiết,
không hợp pháp, chi phí tn thủ TTHC cịn cao, chưa tạo thuận lợi, gây phiền hà
cho cá nhân, tổ chức thực hiện TTHC. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình
trạng nêu trên là một số quy định về đánh giá tác động TTHC còn một số bất cập,
hạn chế cần tiếp tục được hoàn thiện.

1. Quy định hiện hành về đánh giá tác động TTHC trong xây dựng văn
bản
QPPL
Đánh giá tác động TTHC được quy định tại các văn bản QPPL sau:
- Luật Ban hành văn bản QPPL năm 2015 (đã được sửa đổi, bổ sung): tại các Điều:
34, 37, 58, 85, 87, 93, 97, 99, 102, 103, 112, 114, 128;
- Nghị định số 34/2016/NĐ-CP ngày 14/5/2016 của Chính phủ quy định chi tiết


một số điều và biện pháp thi hành Luật ban hành văn bản QPPL: Điều 6;
- Nghị định số 63/2010/NĐ-CP ngày 08/06/2010 về kiểm sốt TTHC (đã được sửa
đổi,
bổ
sung):
Điều
8;
- Thơng tư số 07/2014/TT-BTP ngày 24/02/2014 của Bộ Tư pháp hướng dẫn việc
đánh giá tác động của TTHC và rà soát, đánh giá TTHC: tại các Điều: 4, 5, 6, 7, 8,
9 và các biểu mẫu kèm theo.
Trên cơ sở các văn bản QPPL nêu trên, các quy định về đánh giá tác động
TTHC được thể hiện như sau:
- Khái niệm: Đánh giá tác động của TTHC là việc nghiên cứu, xem xét về sự
cần thiết, tính hợp lý, tính hợp pháp của TTHC cũng như tính các chi phí mà cá
nhân, tổ chức phải bỏ ra khi thực hiện TTHC dự kiến ban hành để cân nhắc, lựa
chọn phương án, giải pháp tối ưu cho việc ban hành mới hoặc sửa đổi, bổ sung
TTHC.
- Mục tiêu của việc đánh giá tác động TTHC: Bảo đảm nguyên tắc chỉ ban hành
hoặc duy trì các thủ tục hành chính thực sự cần thiết, hợp lý, hợp pháp và có chi
phí tn thủ thấp nhất.
- Tác dụng của việc đánh giá tác động TTHC: Tăng cường trách nhiệm giải

trình của các cơ quan lập đề nghị xây dựng chính sách, cơ quan chủ trì xây dựng
dự thảo; định hướng việc quy định TTHC theo hướng tối ưu; nâng cao chất lượng
các quy định về TTHC và bảo đảm tính khả thi trong thực tế.
- Trách nhiệm của các cơ quan trong việc đánh giá tác động TTHC:
+ Việc đánh giá tác động TTHC do cơ quan, tổ chức, đại biểu Quốc hội thực hiện ở
giai đoạn xây dựng chính sách (lập đề nghị) và xây dựng dự án, dự thảo văn bản
QPPL có quy định TTHC. Việc đánh giá tác động TTHC phải hoàn thành trước khi
gửi Cơ quan thẩm định đề nghị, dự án, dự thảo văn bản QPPL.
+ Bộ Tư pháp, tổ chức pháp chế thuộc Bộ, Cơ quan ngang Bộ, Sở Tư pháp thuộc
Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây viết tắt là Ủy
ban nhân dân cấp tỉnh) có trách nhiệm hướng dẫn, đơn đốc các cơ quan chủ trì soạn
thảo cùng cấp trong việc sử dụng biểu mẫu đánh giá tác động của TTHC.
+ Cơ quan thẩm định văn bản QPPL (Bộ Tư pháp; tổ chức pháp chế của Bộ,
ngành; Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương) có trách nhiệm
thẩm định quy định về TTHC. Trong trường hợp cần thiết, cơ quan thẩm định văn
bản quy phạm pháp luật tiến hành đánh giá tác động độc lập các quy định về
TTHC; tổ chức lấy ý kiến của đối tượng chịu tác động và các tổ chức, cá nhân có
liên quan để hồn thiện nội dung thẩm định quy định về TTHC trong Báo cáo thẩm
định.
- Nội dung đánh giá tác động TTHC:
Đánh giá tác động TTHC là việc nghiên cứu, xem xét về sự cần thiết, tính
hợp lý, tính hợp pháp và chi phí tuân thủ của TTHC.
Đánh giá sự cần thiết của TTHC là việc đánh giá sự cần thiết của việc quy định thủ


tục đó thơng qua việc trả lời 18 câu hỏi được nêu trong Biểu mẫu 01A/ĐG-KSTT
về Sự cần thiết ban hành TTHC. Theo đó, một TTHC là cần thiết khi nó đáp ứng
yêu cầu quản lý nhà nước đối với ngành, lĩnh vực nhất định; bảo đảm quyền, nghĩa
vụ và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức và là biện pháp tối ưu trong các biện
pháp có thể được thực hiện để bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước và bảo đảm

quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức. Đồng thời, nó cũng cho
thấy được quan hệ biện chứng giữa chính sách và quy định TTHC (chính sách là
tiền đề để ban hành TTHC và TTHC là công cụ để triển khai thực hiện chính sách,
đưa chính sách vào cuộc sống), thủ tục nhằm giải quyết vấn đề nào về mặt chính
sách; với nội dung gì? phục vụ đối tượng nào? có giải pháp khác có thể thay thế
việc quy định TTHC để giải quyết vấn đề trên... Trên cơ sở đó, người có “ý tưởng
lập pháp” về TTHC phải chứng minh được rằng TTHC thực sự cần thiết không chỉ
để cho các cơ quan nhà nước vận hành chính sách vào cuộc sống mà cịn là cơng
cụ để giúp người dân, tổ chức thực hiện quyền, lợi ích chính đáng của mình.
Đánh giá tính hợp lý của TTHC là việc đánh giá tính hợp lý của quy định về TTHC
đối với từng nội dung cụ thể: tên, cách thức thực hiện, trình tự thực hiện, cơ quan
thực hiện, đối tượng thực hiện, thành phần hồ sơ, yêu cầu, điều kiện…Để thực hiện
công đoạn này, cơ quan soạn thảo phải trả lời 13 câu hỏi trong Biểu mẫu Biểu mẫu
01A/ĐG-KSTT về Tính hợp lý của quy định TTHC. Nội dung các câu hỏi chủ yếu
nhằm tạo ra một TTHC sẽ được ban hành bảo đảm tính minh bạch, rõ ràng, dễ hiểu
và thân thiện của từng nội dung quy định thủ tục; tính khả thi, dễ thực hiện, phù
hợp với điều kiện, trình độ phát triển kinh tế-xã hội nói chung cũng như từng địa
bàn địa phương nói riêng (trong trường hợp TTHC quy định mang đặc thù của địa
phương), để đảm bảo TTHC khi ban hành dễ dàng đi vào cuộc sống.
Đánh giá về tính hợp pháp là việc xem xét, đánh giá về mặt thẩm quyền ban hành,
nội dung, hình thức quy định, tính thống nhất, đồng bộ với các quy định của pháp
luật hiện hành cũng như các cam kết quốc tế mà Việt Nam đã tham gia.
Tính tốn chi phí tn thủ TTHC là việc lượng hóa các chi phí mà cá nhân, tổ chức
phải bỏ ra khi thực hiện TTHC dự kiến ban hành. Quá trình thiết kế từng nội dung
của TTHC phải kết hợp với việc tính tốn chi phí tn thủ để xem xét tính hiệu quả
của thủ tục khi thực hiện và giải quyết. Cơ quan, tổ chức sử dụng Biểu mẫu tính
chi phí tuân thủ TTHC và Hướng dẫn tính chi phí tuân thủ (Biểu mẫu 03/SCMKSTT) tại Phụ lục IV ban hành kèm theo Thông tư số 07/2014/TT-BTP ngày
24/02/2014 của Bộ Tư pháp để tính chi phí tn thủ TTHC. Theo đó, TTHC có chi
phí phù hợp khi tổng chi phí của TTHC đó trong một năm là thấp nhất.
- Tổng hợp kết quả đánh giá tác động TTHC:

Ở giai đoạn xây dựng chính sách (lập đề nghị), hồ sơ đánh giá tác động
TTHC là một phần của Báo cáo đánh giá tác động của chính sách và các biểu mẫu
kèm theo. Ở giai đoạn xây dựng dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật, hồ sơ


đánh giá tác động TTHC ở giai đoạn là Bản đánh giá tác động TTHC (gồm Báo
cáo đánh giá tác động TTHC và các biểu mẫu kèm theo).
Như vậy, đánh giá tác động TTHC được quy định khá đầy đủ, từ tầm luật
đến nghị định và thông tư hướng dẫn đảm bảo tính hiệu lực trong q trình thực
hiện. Với những hướng dẫn chi tiết cụ thể về đánh giá TTHC trên các tiêu chí về:
sự cần thiết, tính hợp lý, hợp pháp và chi phí tuân thủ TTHC, tạo ra “tấm thảo lọc”
mang tính khoa học để giúp cơ quan, người có thẩm quyền ban hành quy định
TTHC có chất lượng, đảm bảo theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ “chỉ
ban hành TTHC khi cần thiết và phải hợp lý, hợp pháp với chi phí tuân thủ thấp
nhất” nhằm giảm gánh nặng hành chính và duy trì tính cơng khai, minh bạch của
TTHC; tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính; từng bước cải thiện quan hệ giữa
nhân dân với chính quyền, góp phần cải thiện mơi trường kinh doanh, giải phóng
nguồn lực xã hội và thúc đẩy nền kinh tế phát triển nhanh, bền vững, đáp ứng yêu
cầu quản lý đất nước trong bối cảnh hội nhập quốc tế.
2. Thực trạng công tác đánh giá tác động TTHC trong xây dựng văn
bản QPPL tại bộ, ngành, địa phương
2.1. Kết quả đạt được
Trong những năm qua, công tác đánh giá tác động TTHC trong xây dựng
văn bản QPPL tại Bộ, ngành, địa phương đã đạt được những kết quả nhất định như
sau:
- Về Công tác chỉ đạo, điều hành, hướng dẫn nghiệp vụ: Quản lý nhà nước về đánh
giá tác động TTHC có sự thay đổi giữa các cơ quan nhà nước. Từ ngày 14/10/2010
– 14/10/2013, nhiệm vụ quản lý nhà nước về công tác đánh giá tác động TTHC
được giao cho Văn phịng Chính phủ. Từ ngày 15/10/2013 đến nay, nhiệm vụ quản
lý nhà nước về công tác đánh giá tác động TTHC được giao cho Bộ Tư pháp. Dù

có sự thay đổi về cơ quan quản lý nhà nước xong công tác đánh giá tác động
TTHC được các cơ quan kịp thời triển khai. Bộ Tư pháp, Văn phịng Chính phủ đã
tham mưu trình cấp có thẩm quyền hoặc ban hành theo thẩm quyền các văn bản
QPPL quy định về đánh giá tác động TTHC như Luật Ban hành văn bản QPPL
năm 2015 (đã sửa đổi, bổ sung), Nghị định số 63/2010/NĐ-CP ngày 08/6/2010 của
Chính phủ (đã sửa đổi, bổ sung), Nghị định số 34/2016/NĐ-CP ngày 14/5/2016 của
Chính phủ; Thơng tư số 07/2014/TT-BTP ngày 24/02/2014 của Bộ Tư pháp. Đây là
cơ sở pháp lý quan trọng để việc quản lý công tác đánh giá tác động TTHC đạt
hiệu lực, hiệu quả.
Bên cạnh đó, Bộ Tư pháp, Văn phịng Chính phủ cũng đã tham mưu cho
Lãnh đạo Chính phủ, Lãnh đạo Bộ Tư pháp, Văn phịng Chính phủ ban hành nhiều
văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra các Bộ, ngành, địa phương trong
việc triển khai các nhiệm vụ liên quan đến kiểm soát TTHC nói chung và đánh giá
tác động TTHC nói riêng trên phạm vi toàn quốc.


Trên cơ sở các văn bản QPPL, văn bản hành chính của Bộ Tư pháp, Văn phịng Chính phủ, các Bộ,
ngành, Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cũng đã có nhiều văn bản chỉ đạo, điều hành để
triển khai công tác này tại Bộ, ngành, địa phương như các Kế hoạch công tác hàng năm, Kế hoạch kiểm
sốt
TTHC
hàng
năm….
Ngồi ra, để nâng cao nhận thức và kỹ năng đánh giá tác động TTHC cho công chức xây dựng văn bản
QPPL, kiểm soát TTHC tại các Bộ, ngành, địa phương thì hàng năm Bộ Tư pháp, Văn phịng Chính phủ đều
tổ chức Hội nghị triển khai cơng tác kiểm soát TTHC, Hội nghị tập huấn về nghiệp vụ kiểm soát TTHC và
ban hành Sổ tay hướng dẫn nghiệp vụ kiểm sốt TTHC, trong đó có nội dung về đánh giá tác động TTHC
và trực tiếp hướng dẫn nghiệp vụ về đánh giá tác động TTHC khi có yêu cầu.
- Về kết quả việc thực hiện công tác đánh giá tác động TTHC tại Bộ, ngành, địa phương: Công tác đánh
giá tác động TTHC trong xây dựng văn bản QPPL tại các Bộ, ngành, địa phương đã có chuyển biến và đi

vào nề nếp, hầu hết các hồ sơ lập đề nghị và hồ sơ dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật có quy
định TTHC đã được các cơ quan, đơn vị soạn thảo thực hiện đánh giá tác động TTHC theo quy định. Cụ
thể như sau:

Năm
2018
2019

Đánh giá tác
Đánh
động TTHC tạigiá tác động tại
Bộ, ngành
UBND cấp tỉnh
Tổng
Tổng
số vănTổng số vănTổng
bản
số
bản
số
QPPL TTHC QPPL TTHC
168
1.589 28
245
86
537
35
123

Qua bảng số liệu nêu trên cho thấy, việc ban hành văn bản TTHC có quy

định TTHC và ban hành TTHC có chiều hướng giảm qua hai năm. Cho thấy, nỗ
lực của Bộ, ngành, địa phương trong việc cắt giảm TTHC và nâng cao chất lượng
TTHC trong tất cả các lĩnh vực quản lý nhà nước, nhất là TTHC liên quan tới
người dân, doanh nghiệp như kế hoạch và đầu tư, ngân hàng, tài chính, tài ngun
và mơi trường…
Việc thực hiện đánh giá tác động TTHC trong xây dựng văn bản QPPL đã
góp phần nâng cao chất lượng quy định TTHC, bảo đảm chỉ ban hành các TTHC
thật sự cần thiết, hợp lý, hợp pháp và chi phí tuân thủ thấp nhất.
2.2. Tồn tại, hạn chế
Bên cạnh những kết quả đạt được nêu trên, công tác đánh giá tác động
TTHC trong xây dựng văn bản QPPL cũng còn một số tồn tại, hạn chế như sau:
Thứ nhất, công tác đánh giá tác động TTHC đã được thực hiện, song chưa thực sự
chủ động và nghiêm túc. Một số cơ quan, đơn vị không thực hiện việc đánh giá tác
động TTHC trong quá trình lập đề nghị, xây dựng dự án, dự thảo văn bản quy
phạm pháp luật, hồ sơ gửi cơ quan thẩm định của bộ, ngành, địa phương khơng có
Bản đánh giá TTHC theo quy định dẫn đến bị trả lại hồ sơ, yêu cầu bổ sung Bản
đánh giá tác động TTHC theo đúng quy định. Tuy nhiên, trong một số trường hợp,
cơ quan thẩm định vẫn tiến hành thẩm định khi chưa có Bản đánh giá tác động
TTHC trong hồ sơ. Hệ quả của vấn đề này là không tạo ra được thói quen, thay đổi


cách làm việc, tạo sự nghiêm túc, kỷ luật trọng hoạt động đánh giá tác động TTHC
của các cơ quan chủ trì soạn thảo.
Thứ hai, hầu hết các hồ sơ lập đề nghị và hồ sơ dự án, dự thảo văn bản quy
phạm pháp luật có quy định TTHC đã được các cơ quan, đơn vị soạn thảo thực
hiện đánh giá tác động TTHC theo quy định, tuy nhiên đa số Bản đánh giá tác động
TTHC cịn hình thức, sơ sài, chất lượng chưa đảm bảo theo đúng hướng dẫn của
Thông tư số 07/2014/TT-BTP ngày 24/02/2014 của Bộ Tư pháp hướng dẫn việc
đánh giá tác động của TTHC và rà sốt, đánh giá TTHC.
Từ những tồn tại, hạn chế đó dẫn đến nhiều quy định TTHC tại đề nghị, dự

án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật được cơ quan thẩm định yêu cầu sửa đổi,
bổ sung hoặc bãi bỏ. Chẳng hạn, năm 2019, theo chức năng, nhiệm vụ được giao,
Bộ Tư pháp đã thực hiện thẩm định đối với 324 TTHC tại 45 dự thảo văn bản
QPPL; Văn phịng Chính phủ đã thực hiện thẩm tra đối với 280 TTHC tại 52 dự
thảo văn bản QPPL có quy định TTHC, trong đó, đề nghị khơng quy định 42
TTHC, sửa đổi, bổ sung 161 TTHC không cần thiết, không hợp lý, chiếm 72,5% số
TTHC quy định trong dự thảo văn bản QPPL. Thêm nữa, tuy đã được kiểm soát
nhưng một số quy định TTHC tại một số văn bản QPPL vẫn chưa thực sự được
đơn giản hóa, thậm chí rườm rà, gây phiền hà cho cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp
trong thực hiện TTHC.
Thứ ba, theo quy định của Nghị định số 96/2017/NĐ-CP ngày 16/8/2017 của
Chính phủ quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ
Tư pháp, Bộ Tư pháp có chức năng quản lý nhà nước đối với hoạt động đánh giá
tác động TTHC trên phạm vi toàn quốc. Tuy nhiên, việc theo dõi công tác đánh giá
tác động TTHC của Bộ, ngành, địa phương chưa được thực hiện hiệu quả, hàng
năm Bộ Tư pháp chưa nắm số liệu việc Bộ, ngành, địa phương đã thực hiện đánh
giá tác động đối với bao nhiêu dự thảo văn bản QPPL, bao nhiêu TTHC (chỉ Cục
Kiểm sốt thủ tục hành chính, Văn phịng Chính phủ có số liệu này). Từ đó ảnh
hưởng đến hiệu quả quản lý nhà nước đối với công tác này.
2.3. Nguyên nhân
Thứ nhất, về nguyên nhân chủ quan:
- Cải cách TTHC, trong đó có nhiệm vụ đánh giá tác động TTHC được
Đảng, Nhà nước ta đặc biệt quan tâm, chú trọng, đây được coi là khâu đột phá của
cải cách hành chính. Nhận thức về tầm quan trọng, vị trí, vai trị của cải cách
TTHC của các cấp ủy Đảng, cơ quan nhà nước, Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị,
người thực thi công vụ và cả người dân, doanh nghiệp ngày càng được nâng cao.
Tuy nhiên, đây là một nhiệm vụ mới nên có lúc có nơi chưa thực sự nhận được sự
quan tâm đúng mức của Thủ trưởng, lãnh đạo cơ quan đơn vị. Thậm chí, do chưa
hiểu rõ bản chất và mục tiêu của việc đánh giá tác động nên một số cơ quan, đơn vị
có ý kiến cho rằng việc đánh giá tác động TTHC làm tăng thêm thủ tục cho các cơ

quan soạn thảo văn bản. Mặt khác, đây cũng là nhiệm vụ khó, ảnh hưởng trực tiếp


đến lợi ích của một số nhóm đối tượng chịu tác động của văn bản QPPL đã tác
động nhất định đến chất lượng của nội dung đánh giá tác động TTHC.
- Kỹ năng đánh giá tác động TTHC của công chức làm đầu mối kiểm sốt
TTHC, cơng chức pháp chế, công chức xây dựng văn bản QPPL của bộ, ngành, địa
phương chưa được nâng cao do thường xuyên có sự biến động; việc tập huấn
nghiệp vụ đánh giá tác động chuyên sâu chưa được thực hiện thường xuyên.
Thứ hai, về nguyên nhân khách quan:
- Đánh giá tác động TTHC được quy định từ tầm luật, nghị định và thông tư
hướng dẫn đã tạo cơ sở pháp lý đầy đủ cho hoạt động này. Tuy nhiên, các quy định
về hướng dẫn đánh giá tác động TTHC tại Thông tư số 07/2014/TT-BTP cịn một
số
khó
khăn,
vướng
mắc
cụ
thể
là:
+ Luật Ban hành văn bản QPPL năm 2015 và Nghị định 34/2016/NĐ-CP ngày
14/5/2016 của Chính phủ thì việc đánh giá tác động TTHC được thực hiện ở cả hai
giai đoạn: xây dựng chính sách (lập đề nghị) và xây dựng dự án, dự thảo văn bản
quy phạm pháp luật có quy định TTHC. Tuy nhiên, Thơng tư số 07/2014/TT-BTP
chưa có hướng dẫn cụ thể về đánh giá tác động TTHC trong q trình xây dựng
chính sách (lập đề nghị), từ đó dẫn đến lúng túng, khó khăn trong quá trình thực
hiện.
+ Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản QPPL (có
hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2021) đã mở rộng thẩm quyền ban hành TTHC cho

Hội đồng nhân dân cấp tỉnh để thực hiện khoản 4 Điều 27 của Luật. Tuy nhiên,
Thông tư số 07/2014/TT-BTP chưa có hướng dẫn cụ thể đối với việc đánh giá tác
động của TTHC trong dự thảo Nghị quyết của HĐND tỉnh nên việc triển khai thực
hiện ở địa phương còn nhiều lúng túng.
+ Một số quy định của Thông tư số 07/2014/TT-BTP và các biểu mẫu đánh
giá tác động TTHC, biểu mẫu tính tốn chi phí tn thủ TTHC kèm theo Thơng tư
cịn chưa phù hợp, rườm rà, khó thực hiện như: Chưa có quy định mẫu Báo cáo
đánh giá tác động TTHC với các nội dung cơ bản cần thể hiện; ….
- Thông tư số 12/2019/TT-BTP ngày 31/12/2019 của Bộ Tư pháp quy định
chế độ báo cáo định kỳ thuộc phạm vi quản lý của Bộ Tư pháp chưa có quy định về
trách nhiệm của các Bộ, ngành, địa phương trong việc cung cấp số liệu báo cáo
đánh giá tác động TTHC. Từ đó dẫn đến việc Bộ Tư pháp chưa nắm rõ được các số
liệu liên quan đến đánh giá tác động TTHC trong xây dựng văn bản quy phạm
pháp luật tại Bộ, ngành, địa phương hàng năm.
- Kinh phí cho hoạt động đánh giá tác động TTHC cịn rất hạn hẹp. Thơng tư
số 167/2012/TT-BTC ngày 10/10/2012 của Bộ Tài chính quy định việc lập dự tốn,
quản lý và sử dụng kinh phí thực hiện các hoạt động kiểm sốt TTHC khơng có
kinh phí cho hoạt động đánh giá tác động TTHC; Thông tư số 338/2016/TT-BTC
ngày 28/12/2016 của Bộ Tài chính quy định lập dự tốn, quản lý, sử dụng và quyết
tốn kinh phí ngân sách nhà nước bảo đảm cho công tác xây dựng văn bản QPPL


và hồn thiện hệ thống pháp luật khơng có quy định chi cho Bản đánh giá tác động
TTHC.
- Để thực hiện việc đánh giá tác động TTHC và tính tốn chi phí tn thủ
chính xác cần có sự nghiên cứu, khảo sát, phân tích, tổng hợp mang tính khoa học,
logic, toán học. Tuy nhiên, thực tế cơ quan soạn thảo khơng có đủ thời gian, nhân
lực và tài chính làm công việc này dẫn đến việc người điền biểu tự ước lượng, tự
điền theo cảm quan dẫn đến việc đánh giá tác động TTHC sơ sài, mang tính hình
thức.

3. Một số đề xuất, giải pháp
3.1. Hoàn thiện quy định của pháp luật về đánh giá tác động TTHC
- Xây dựng Thông tư thay thế Thông tư số 07/2014/TT-BTP theo hướng:
+ Bổ sung các quy định pháp luật về phương pháp đánh giá tác động TTHC trong
giai đoạn lập đề nghị.
+ Hoàn thiện các nội dung biểu mẫu đánh giá sự cần thiết, tính hợp pháp,
tính hợp lý, tính tốn chi phí tuân thủ TTHC trong cả 2 giai đoạn xây dựng chính
sách và dự thảo văn bản QPPL theo hướng đơn giản, dễ hiểu, dễ thực hiện hơn
nhưng vẫn đảm bảo kiểm soát chặt chẽ việc quy định TTHC ngay từ khâu dự thảo
đảm bảo tính cần thiết, hợp lý, hợp pháp của TTHC, đảm bảo TTHC được ban
hành có chi phí tn thủ thấp nhất, góp phần tạo điều kiện cho đời sống sinh hoạt
và hoạt động kinh doanh của người dân, doanh nghiệp.
+ Bổ sung mẫu báo cáo tổng hợp kết quả đánh giá TTHC để đảm bảo việc
xây dựng báo cáo được thống nhất giữa các cơ quan/đơn vị.
+ Nghiên cứu, bổ sung quy định thống nhất trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị
khi ban hành văn bản QPPL có quy định TTHC, nội dung phối hợp giữa cơ quan
được giao nhiệm vụ kiểm soát TTHC với các cơ quan chuyên môn về xây dựng
văn bản QPPL trong quá trình tham gia ý kiến dự thảo có quy định TTHC trong
mọi giai đoạn lập đề nghị, soạn thảo dự án, dự thảo văn bản QPPL.
- Sửa đổi, bổ sung Thông tư số 12/2019/TT-BTP ngày 31/12/2019 của Bộ Tư pháp
quy định chế độ báo cáo định kỳ thuộc phạm vi quản lý của Bộ Tư pháp theo
hướng bổ sung quy định liên quan đến chế độ báo cáo về đánh giá tác động TTHC
của Bộ, ngành, địa phương với các biểu mẫu thống kê kèm theo để phục vụ hoạt
động quản lý trong lĩnh vực này.
- Phối hợp Bộ Tài chính tham mưu sửa đổi, bổ sung thông tư số
167/2012/TT-BTC ngày 10/10/2012 quy định việc lập dự tốn, quản lý và sử dụng
kinh phí thực hiện các hoạt động kiểm sốt TTHC và Thơng tư số 338/2016/TTBTC ngày 28/12/2016 của Bộ Tài chính quy định lập dự tốn, quản lý, sử dụng và
quyết tốn kinh phí ngân sách nhà nước bảo đảm cho công tác xây dựng văn bản
QPPL và hoàn thiện hệ thống pháp luật, trong đó quy định rõ mức chi cho hoạt
động đánh giá tác động TTHC, nhất là mức chi cho việc xây dựng Báo cáo đánh

giá tác động TTHC và khảo sát, lấy ý kiến đối tượng tuân thủ TTHC để tạo sự
khích lệ cho cơ quan soạn thảo.
3.2. Nâng cao năng lực, chất lượng đội ngũ làm cơng tác kiểm sốt
TTHC, cơng tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, công tác thẩm định,
thẩm tra văn bản quy phạm pháp luật tại Bộ, ngành, địa phương
- Tuyên truyền, nâng cao nhận thức của Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, cơ quan
kiểm soát TTHC, cơ quan soạn thảo văn bản QPPL, cơ quan thẩm định văn bản
QPPL về vị trí, vai trị của việc đánh giá tác động TTHC trong quy trình xây dựng,
ban hành văn bản QPPL có quy định TTHC thơng qua các cuộc Hội nghị giới thiệu
các quy định của pháp luật về đánh giá tác động TTHC, Hội nghị triển trai công
tác, Hội nghị chuyên đề, cuộc họp giao ban cơ quan, đơn vị….
- Có chế độ đãi ngộ hợp lý, tiếp tục thực hiện chế độ đối với cán bộ làm cơng tác
kiểm sốt TTHC tại bộ, ngành, địa phương theo quy định hiện hành, tạo môi
trường làm việc lành mạnh, cơ hội học tập, đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ làm
công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, công tác thẩm định văn bản QPPL
để họ gắn bó hơn với cơng việc xây dựng văn bản.
- Tiếp tục tổ chức tập huấn chuyên sâu về đánh giá tác động TTHC cho đội ngũ
công chức kiểm sốt TTHC, cơng tác xây dựng văn bản QPPL, công tác thẩm định
văn bản QPPL một cách thường xuyên, với hình thức đa dạng, tập trung nhiều vào
các bài tập thực hành thay vì chỉ tập huấn về lý thuyết. Tăng cường vai trò hướng
dẫn nghiệp vụ đánh giá tác động TTHC của cơ quan pháp chế, cơ quan kiểm soát
TTHC với các cơ quan, đơn vị trong quá trình soạn thảo văn bản quy phạm pháp
luật.
- Xây dựng và ban hành Sổ tay hướng dẫn nghiệp vụ về đánh giá tác động
TTHC theo hướng “cầm tay chỉ việc” cho cán bộ xây dựng văn bản QPPL vận
dụng ngay trong quá trình đánh giá tác động TTHC.
3.3. Tăng cường công tác kiểm tra, theo dõi, đôn đốc nhằm kịp thời
tuyên dương, khen thưởng hoặc chấn chỉnh, đề xuất xử lý các vi phạm

- Trong quá trình thẩm định đề nghị, dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp
luật, đề nghị Bộ Tư pháp, pháp chế của các Bộ, ngành, Sở Tư pháp các tình, thành
phố trực thuộc Trung ương kiên quyết trả lại hồ sơ thẩm định khi trong hồ sơ
khơng có báo cáo đánh giá tác động TTHC đối với hồ sơ đề nghị, dự án, dự thảo
văn bản QPPL có quy định TTHC và đề xuất hồn thiện Bản đánh giá tác động
TTHC khơng đạt u cầu theo quy định trước khi trình hồ sơ cho cấp có thẩm
quyền xem xét, ban hành văn bản QPPL
- Bộ Tư pháp cần thường xuyên tổ chức các cuộc kiểm tra liên nghành về
công tác xây dựng pháp luật nói chung và cơng tác đánh giá tác động TTHC nói
riêng để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh những mặt yếu kém, tồn tại, hạn chế và đề
xuất tuyên dương, khen thưởng đối với Bộ, ngành, địa phương thực hiện tốt cơng
tác này. Trên cơ sở đó, tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành


các văn bản chỉ đạo để nâng cao chất lượng các quy định TTHC, nhằm mục tiêu
cải cách TTHC ngay trong quá trình xây dựng thể chế.
- Sửa đổi, bổ sung Thông tư số 12/2019/TT-BTP ngày 31/12/2019 của Bộ Tư
pháp quy định chế độ báo cáo định kỳ thuộc phạm vi quản lý của Bộ Tư pháp theo
hướng bổ sung quy định liên quan đến chế độ báo cáo về đánh giá tác động TTHC
của Bộ, ngành, địa phương với các biểu mẫu thống kê kèm theo để phục vụ hoạt
động quản lý trong lĩnh vực này.
- Sửa đổi, bổ sung Thơng tư số 167/2012/TT-BTC ngày 10/10/2012 của Bộ
Tài chính quy định việc lập dự toán, quản lý và sử dụng kinh phí thực hiện các hoạt
động kiểm sốt TTHC và Thơng tư số 338/2016/TT-BTC ngày 28/12/2016 của Bộ
Tài chính quy định lập dự toán, quản lý, sử dụng và quyết tốn kinh phí ngân sách
nhà nước bảo đảm cho công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật và hoàn
thiện hệ thống pháp luật theo hướng bổ sung quy định về chi cho hoạt động xây
dựng Báo cáo đánh giá tác động TTHC.
Đánh giá tác động TTHC có vai trị quan trọng trong việc xây dựng chính
sách và xây dựng dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luậtcó quy định TTHC.

Đây như là một “tấm thảm lọc” mang tính khoa học, thực tiễn để đảm bảo nguyên
tắc chỉ ban hành hoặc duy trì các TTHC thực sự cần thiết, hợp lý, hợp pháp và có
chi phí tuân thủ thấp nhất theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ; giảm gánh nặng
hành chính và duy trì tính công khai, minh bạch của TTHC; tăng cường kỷ luật, kỷ
cương hành chính; góp phần cải thiện mơi trường kinh doanh, giải phóng nguồn
lực xã hội và thúc đẩy nền kinh tế phát triển nhanh, bền vững, đáp ứng yêu cầu
quản lý đất nước trong bối cảnh hội nhập quốc tế.
Nguyễn Trà My, Vụ VĐCXDPL
Nguồn: />