Tài liệu Bài giảng Áp xe Gan Amíp pptx

¸p xe gan amÝp
Bé m«n - Khoa Ngo¹i chung (BM2)
TS. §Æng ViÖt Dòng
I. §¹i c−¬ng
Forma
Magna
Forma Minuta
Forma
Cystica
I. §¹i c−¬ng
I. §¹i c−¬ng
3.2. Qu¸ tr×nh h×nh thμnh æ ¸p xe gan:
- Cornet.L:
Viªm gan xung huyÕt > Ho¹i tö > Sinh loÐt >
> Tô mñ > Nang hãa > B· ®Ëu hãa.
- NguyÔn D−¬ng Quang (1980):
+ Giai ®o¹n viªm
+ Giai ®o¹n ¸p xe ho¹i tö
+ Giai ®o¹n ¸p xe sinh mñ
+ Giai ®o¹n ¸p xe khu tró
3.3. §Æc ®iÓm cña æ ¸p xe gan do amÝp:
I. §¹i c−¬ng
Ii. triệu chứng
1. Lâm sng: 1.1. Tam chứng Fontan:
-Sốt: * Khởi phát bệnh nhân thờng sốt cao 39-40
0
C
* Có cơn rét run, dễ nhầm với sốt rét.
- Đau vùng gan:
* Khởi phát bệnh nhân thờng có đau vùng gan,
đau âm ỉ, lan lên vai P, ra sau lng.

* áp xe gan T thờng có đau vùng mũi ức.
* Dấu hiệu rung gan (+)
* Dấu hiệu Ludlow (+)
-Gan to: tùy theo vị trí v kích thớc của ổ áp xe gan.
1. 2. Ton thân
- Mệt mỏi, gầy xút cân do tình trạng hủy hoại tế bo gan, nhiễm
độc độc tố của amíp.
- Chán ăn, đầy bụng, đi lỏng
- Giai đoạn sớm có thể có vng da thoáng qua, do sự huỷ hoại tế
bo gan.
60%- Bn có urobilinogen (+), da niêm mạc phớt vng.
- Ho v đau ngực P: có một số BN có ho v đau ngực giống nh
viêm phổi, có khi có TDMP.
ii. Triệu chứng
2. Cận lâm sng:
2.1. XN máu:-
- BC, CTBC: phần lớn BC > 10G/L, chủ yếu tăng N.
- TĐML tăng cao v đợc coi nh một yếu tố để theo dõi tiến triển
của bệnh.
G
1
+ (G
2
: 2)
2
- Do tình trạng viêm gan lan toả, hoại tử tế bo gan, nên có sự suy
giảm chức năng gan: sGOT, sGPT tăng nhẹ, phosphatase
kiềm tăng nhẹ. Các xn ny chủ yếu có giá trị trong chẩn đoán
phân biệt với bệnh lý tắc mật cơ học, viêm gan vi rút.
> 10 mmPP. Westergreen:

ii. Triệu chứng
ii. Triệu chứng
2. Cận lâm sng:
2.2. X quang:-((1898 - Loison)189
+ Chụp gan xa: thấy bóng gan to
+ Cơ honh P thờng bị đẩy lên cao
+ Có phản ứng xuất tiết dịch ở góc sờn honh
P, có khi có trn dịch mng phổi
+ Rất hãn hữu có thể thấy hình ảnh mức nớc,
mức khí trong ổ áp xe (vi khuẩn kỵ khí).
+ Chiếu XQ thấy di động cơ honh bị hạn chế
+ Chụp cản quang bằng cách bơm thuốc cản
quang trực tiếp vo ổ áp xe gan.
+ Chụp cản quang qua đờng TM lách - cửa
Bơm thuốc cản quang
Chụp TM Lách - Cửa
2. Cận lâm sng:
2.3. Soi ổ bụng:
2.4. Xạ hình gan (Scintygraphie).
- Carron v Gordon (1970): Au
198
; I
131
;
Tc
99
, chẩn đoán áp xe gan >95%.
2.5. CT Scanner.
- Xác định đợc các ổ áp xe gan có
đờng kính > 1cm, biết tỷ trọng của

ổ áp xe để góp phần chẩn đoán
phân biệt với K gan, nang gan (áp
xe gan có tỷ trọng 0-20 HU).
ii. Triệu chứng
Hình ảnh xạ hình
gan
Hình ảnh CT scanner
ii. Triệu chứng
2.6. Siêu âm:
- CĐ nhanh bằng hình ảnh động v tĩnh.
- Cơ động tiện lợi trong CĐ, ĐT, cấp cứu.
- Không độc hại nh tia x
- Giá thnh rẻ so với các pp khác.
- Xác định chính xác:
+ Vị trí ổ áp xe
+ Số lợng ổ áp xe
+ Đo kích thớc v tính thể tích ổ áp xe
+ Đặc điểm âm vang trong ổ áp xe.
+ Hớng dẫn cho kỹ thuật chọc hút mủ.
H×nh ¶nh siªu ©m ¸p xe gan
H×nh ¶nh T¨ng ©m
H×nh ¶nh ung th−
gan
SA Doffler
H×nh ¶nh siªu ©m ¸p xe gan
H×nh ¶nh Hçn hîp
©m
H×nh ¶nh Trèng
©
m

H×nh ¶nh Lo·ng
©m
H×nh ¶nh Nang
gan
2.7. xác định nguyên nhân amíp
1. Soi tơi mủ tìm amíp:
- Tỷ lệ thấy amíp thấp: 2,33 - 15 %
-Thờng phải lấy mủ ở vùng rìa ổ áp xe.
- Lấy xong phải soi ngay trong vòng 5 - 10 phút.
2. Xét nghiệm huyết thanh miễn dịch tìm kháng thể kháng amíp.
- ELISA: hiệu giá (+): > 1/200
- Miễn dịch huỳnh quang: hiệu giá (+): > 1/400
-Ngng kết Latex.
chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh ¸p xe gan amÝp
IiI. ChÈn ®o¸n
- NN : do amíp
- LS: Fontan, không có VDTM.
- ĐĐ ổ áp xe:
+ Thừờng có 1 ổ lớn ở gan P
+ Mủ có mu sô cô la,
không có mùi
+ Cấy mủ thờng vô khuẩn.
-ĐT:
+ Thuốc diệt amíp
+ Chọc hút mủ DHDSA
- NN: Biến chứng tắc mật - VK
- LS: Charcot, có VDTM.
- Đ Đ ổ áp xe:
+ Nhiều ổ nhỏ khắp cả gan
+ Mủ trắng đục , có mùi

+ Cấy mủ có vi khuẩn
-ĐT:
+ Giải quyết ng nh tắc mật
+ Kháng sinh.
IiI. Chẩn đoán phân biệt
áp xe gan amíp & áp xe gan đờng mật
1. Vì vμo c¸c khoang thanh m¹c:
-Mμng phæi - Mμng tim - Phóc m¹c
2. Vì vμo c¸c t¹ng xung quanh gan:
-Phæi, Tim.
-D¹dμy, t¸ trμng.
-Tói mËt.
-§¹i trμng.
3. Vì ra ngoμi da:
- G©y bÖnh amÝp da.
IV. BiÕn chøng cña ¸p xe gan
V. Điều trị nội khoa
A. Thuốc đặc hiệu diệt amíp
1. Emetin: (ống 0,04 ; 0,06)
- TD diệt thể hoạt động - Độc với cơ tim v thần kinh - Tích luỹ.
- LD: 1cg/1kg P/ 1 đợt ĐT - Kết hợp: Vitamin B1 + Strichnin 0,001.
2. Dẫn chất của 5 Nitroimidazole: Metronidazol
(Chai truyền: 100ml = 500 mg) (Flagyl, Klion).
- TD diệt (thể hoạt động + Kén) - Hấp thu v thải trừ nhanh - ít độc
- LD: 30mg/ 1kg P/ 24g x 7-10ngy.
3. Thế hệ sau metronidazole: Tinidazole, Sernidazole, Or nidazole
B. Các thuốc khác:
- Kháng sinh phòng bội nhiễm. Thuốc bồi dỡng nâng đỡ cơ thể
điều trị Ngoại khoa
Các phơng pháp điều trị ngoại khoa:

. Phẫu thuật mở bụng để dẫn lu ổ mủ.
. Rạch dẫn lu ổ mủ ngoi phúc mạc
(1938, Ochsen)
. Chọc hút ổ mủ qua da qua gan
(1909, Roger)
. Cắt gan.
. Điều trị các biến chứng của áp xe gan.
điều trị Ngoại khoa
1. Chỉ định chọc hút mủ dới hd của sa:
+ ổ áp xe gan amíp ở giai đoạn đã hoá mủ v khu trú,
cha có biến chứng.
+ Kích thớc ổ áp xe: > 4cm, các ổ < 4cm chỉ chọc khi
điều trị nội khoa không có kết qủa
Hớng kim
Đầu dò hớng dẫn kim
2. Mở bụng dẫn lu ổ áp xe
- u điểm: giai quyết khá triệt để ổ
mủ, các ổ mủ gần nhau.
- Nhợc điểm:
+ FT lớn tỷ lệ BC v TV cao
+ Nhiều dẫn lu dễ bội nhiễm
+ Các ổ sâu vẫn bị bỏ sót.
+ Thời gian đt kéo di.
- Chỉ định:
+ Biến chứng vỡ ổ áp xe vo ổ PM
+ Biến chứng VPM của các phơng
pháp điều trị khác.
3. Rạch dẫn lu ổ áp xe ngoiphúcmạc
Kỹthuật:
+ Rạch da v tc dới da khe ls IX-X, đờng nách giữa, sau.

+ Có thể cắt bỏ 1 đoạn xs X-XI, vén mng phổi lên v bộc lộ
diện gan ngoi PM ở mặt sau.
+ Chọc thăm dò hút mủ, lu kim sau 24-48h, dùng Troca chọc
vo ổ theo hớng kim v luồn dẫn lu.
u điểm: tính chất PT nhẹ hơn, không phải mở ổ bụng, ít biến
chứng hơn PT mở bụng.
Nhợc điểm: vẫn l dẫn lu hở dễ bội nhiễm, chỉ chỉ định
đợc cho các ổ áp xe nông, ở mặt sau, mặt trên gan.