Luận văn thạc sỹ: QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TÀI NGUYÊN NƯỚC TẠI SỞ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TỈNH YÊN BÁI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
------------

NGUYỄN THỊ HÀ

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TÀI NGUYÊN NƯỚC TẠI
SỞ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TỈNH YÊN BÁI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

HÀ NỘI - 2020


TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
------------

NGUYỄN THỊ HÀ

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TÀI NGUYÊN NƯỚC TẠI
SỞ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TỈNH YÊN BÁI

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế và chính sách
Mã ngành: 8340410

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS NGUYỄN THỊ NGỌC HUYỀN

HÀ NỘI - 2020

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn thạc sỹ trên là cơng trình nghiên cứu khoa học
của riêng tơi.
Các thông tin, số liệu và kết quả được sử dụng trong luận văn có xuất xứ rõ
ràng và trích dẫn đầy đủ.
Tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm trước pháp luật và Ban giám hiệu nhà
trường Đại học kinh tế quốc dân về luận văn cao học này.
Yên Bái, ngày

tháng 11 năm 2020
Tác giả

Nguyễn Thị Hà


LỜI CẢM ƠN
Luận văn thạc sỹ “Quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại Sở Tài nguyên
và môi trường tỉnh Yên Bái” tôi đã phải nỗ lực cố gắng và không ngừng học hỏi
rèn luyện tại trường đại học Kinh tế quốc dân. Để có được kết quả này, tôi xin chân
thành cảm ơn đến:
Ban giám hiệu nhà trường, các thầy giáo, cô giáo của của trường Đại học
kinh tế quốc dân đã tận tình truyền đạt kiến thức. Tơi xin cảm ơn chân thành đến
tồn thể cán bộ công chức, viên chức của trường Cao đảng nghề Yên Bái đã tạo
điều liện thuận lợi cho tôi trong suốt q trình học tập và nghiên cứu để hồn thành
chương trình cao học cũng như hồn thành luận văn này. Đặc biệt tơi xin bày tỏ
lịng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS Nguyễn Thị Ngọc Huyền, người hướng dẫn khoa
học, đã dành thời gian quý báu để tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tơi trong suốt q
trình nghiên cứu, hồn thiện luận văn.
Xin được gửi lời cảm ơn đến Ban giám đốc Sở Tài nguyên và môi trường
tỉnh Yên Bái, phịng Tài ngun nước – Khí tượng thủy văn và biến đổi khí hậu đã

cung cấp tài liệu tham khảo và số liệu phục vụ cho việc hoàn thành luận văn này.
Tơi rất mong nhận được sự góp ý của thầy giáo, cô giáo và các học viện cao
học – Đại học kinh tế quốc dân và các bạn đọc để luận văn được hoàn thiện về lĩnh
vực này.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày

tháng 11 năm 2020
Tác giả

Nguyễn Thị Hà


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ .........................................................................i
MỞ ĐẦU..................................................................................................................1
CHƯƠNG 1: KHUNG NGHIÊN CỨU VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TÀI NGUYÊN NƯỚC TẠI SỞ TÀI NGUYÊN VÀ
MÔI TRƯỜNG........................................................................................................7
1.1 Tổng quan về tài nguyên nước..........................................................................7
1.1.1 Khái niệm và vai trò của tài nguyên nước..................................................7
1.1.2 Phân loại tài nguyên nước........................................................................10
1.2. Quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại sở tài nguyên và môi trường.....12
1.2.1. Khái niệm và mục tiêu quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại sở tài
nguyên và môi trường.......................................................................................12
1.2.2 Nguyên tắc quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại sở tài nguyên và

môi trường........................................................................................................14
1.2.3 Nội dung quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại sở tài nguyên và
môi trường........................................................................................................15
1.2.4. Các nhân tố ảnh hưởng tới quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại sở tài
nguyên và môi trường.......................................................................................22
1.3. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về tài nguyên nước của
một số sở tài nguyên và môi trường và bài học cho Sở tài
nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái.......................................................27
1.3.1 Kinh nghiệm quản lý nhà nước về tài nguyên nước của một số sở tài
nguyên và môi trường.......................................................................................27
1.3.2 Bài học cho Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái...........................30
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TÀI
NGUYÊN NƯỚC TẠI SỞ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TỈNH YÊN BÁI
GIAI ĐOẠN 2016-2019.........................................................................................32
2.1. Khái quát về tỉnh Yên Bái và Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái. .32
2.1.1. Khái quát về tỉnh Yên Bái.......................................................................32


2.1.2. Khái quát về Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái.........................36
2.2. Thực trạng về tài nguyên nước và hoạt động tài nguyên nước trên địa bàn
tỉnh Yên Bái giai đoạn 2016-2019.........................................................................43
2.2.1 Thực trạng về tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh Yên Bái........................43
2.2.2 Thực trạng hoạt động tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh Yên Bái giai đoạn
2016-2019.........................................................................................................48
2.3. Thực trạng quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại Sở tài nguyên và môi
trường tỉnh Yên Bái giai đoạn 2016-2019............................................................51
2.3.1. Xây dựng quy hoạch, kế hoạch, chính sách pháp luật về tài nguyên nước.....51
2.3.2 Tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch, chính sách, pháp luật về tài
nguyên nước.....................................................................................................55
2.3.3 Kiểm soát tài nguyên nước.......................................................................69

2.4. Đánh giá quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại Sở tài nguyên và môi
trường tỉnh Yên Bái giai đoạn 2016-2019............................................................72
2.4.1. Đánh giá thực hiện mục tiêu quản lý nhà nước về tài nguyên nước........72
2.4.2. Điểm mạnh của quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại Sở tài nguyên và
môi trường tỉnh Yên Bái...................................................................................73
2.4.3. Hạn chế của quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại Sở tài nguyên và
môi trường tỉnh Yên Bái...................................................................................74
2.4.4. Nguyên nhân của hạn chế đối với quản lý nhà nước về tài nguyên nước
tại Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái...................................................76
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
VỀ TÀI NGUYÊN NƯỚC TẠI SỞ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TỈNH
YÊN BÁI ĐẾN NĂM 2025....................................................................................78
3.1. Định hướng hoàn thiện quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại Sở tài
nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái đến năm 2025.............................................78
3.1.1. Mục tiêu quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại Sở tài nguyên và môi
trường tỉnh Yên Bái đến năm 2025...................................................................78
3.1.2 Phương hướng hoàn thiện quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại Sở tài
nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái đến năm 2025...........................................79


3.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại Sở tài
nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái đến năm 2025.............................................80
3.2.1. Hoàn thiện xây dựng quy hoạch, kế hoạch, chính sách pháp luật về tài
nguyên nước......................................................................................................80
3.2.2. Hoàn thiện tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch, chính sách pháp luật
về tài ngun nước............................................................................................81
3.2.3. Hồn thiện kiểm soát tài nguyên nước....................................................82
3.2.4. Một số giải pháp khác.............................................................................83
3.3. Một số kiến nghị..............................................................................................84
3.3.1 Kiến nghị với các cấp chính quyền tỉnh Yên Bái.....................................84

3.3.2 Kiến nghị với các cơ quan quản lý nhà nước ở Trung ương.....................84
3.3.3 Khuyến nghị đối với các chủ thể trong hoạt động tài nguyên nước..........85
KẾT LUẬN............................................................................................................86
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
CT
HĐND
PTQĐ
TNMT
UBND
VPĐK

Chỉ thị
Hội đồng nhân dân
Phát triển quỹ đất
Tài ngun và Mơi trường
Ủy ban nhân dân
Văn phịng đăng ký


DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1: Nguồn nhân lực tại Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái giai đoạn
2016 -2019.............................................................................................39
Bảng 2.2. Tổng hợp lượng nước mưa trong giai đoạn từ năm 2016-2019...............44
Bảng 2.3. Tổng hợp trữ lượng nước đến từ mưa tỉnh Yên Bái.................................44
Bảng 2.4. Tổng hợp trữ lượng tiềm năng nước dưới đất tỉnh Yên Bái theo các lưu
vực giai đoạn 2016-2020........................................................................48

Bảng 2.5 Tổng hợp thực trạng thăm dò nước dưới đất giai đoạn 2016-2019...........49
Bảng 2.6.Tổng hợp giếng khoan, giếng đào phục vụ quy mơ gia đình....................50
Bảng 2.7. Thực trạng các cơng trình cấp nước tập trung tỉnh Yên Bái....................51
Bảng 2.8. Tổng hợp văn bản tham mưu giai đoạn 2016-2019.................................52
Bảng 2.9. Tổng hợp cán bộ, công chức thực hiện công tác quản lý tài nguyên nước
thuộc tỉnh Yên Bái..................................................................................57
Bảng 2.10. Kết quả thực hiện nhiệm vụ của nhân lực trong quản lý tài nguyên nước
tại Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái giai đoạn 2016-2019.......58
Bảng 2.11. Danh mục thủ tục hành chính về tài nguyên nước tỉnh Yên Bái............60
Bảng 2.12. Tổng hợp kết quả thẩm định hoạt động thăm dò, khai thác, sử dụng tài
nguyên nước giai đoạn 2016 - 2019.......................................................62
Bảng 2.13. Tổng hợp kết quả hoạt động tuyên truyền.............................................64
Bảng 2.14. Phân vùng bảo vệ tài nguyên nước dưới đất..........................................68
Bảng 2.15. Công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra giai đoạn 2016-2019..................71


DANH MỤC SƠ ĐỒ, HỘP
SƠ ĐỒ:
Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức bộ máy tại Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái...42
Sơ đồ 2.2 Bộ máy tổ chức quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại tỉnh Yên bái...64
HỘP:
Hộp 2.1: Đánh giá Xây dựng quy hoạch, kế hoạch, chính sách pháp luật về tài
nguyên nước giai đoạn 2016-2019.........................................................63
Hộp 2.2: Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại tỉnh Yên Bái giai
đoạn 2016-2019......................................................................................67
Hộp 2.3: Đánh giá công tác thẩm định hoạt động thăm dò, khai thác và sử dụng tài
nguyên nước...........................................................................................71
Hộp 2.4: Đánh giá công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về tài nguyên
nước tại tỉnh Yên Bái giai đoạn 2016-2020............................................73
Hộp 2.5: Đánh giá công tác bảo vệ tài nguyên nước giai đoạn 2016-2019 tại Sở tài

nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái.......................................................77
Hộp 2.6: Đánh giá công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, theo dõi, đánh giá việc
chấp hành quy định của pháp luật về đất đai và xử lý vi phạm pháp luật
về đất đai của chính quyền thị xã Nghĩa Lộ giai đoạn 2017-2019 và 6
tháng đầu năm 2020...............................................................................80


TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
------------

NGUYỄN THỊ HÀ

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TÀI NGUYÊN NƯỚC TẠI
SỞ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TỈNH YÊN BÁI

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế và chính sách
Mã ngành: 8340410

TĨM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ

HÀ NỘI - 2020


1

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ
Lý do chọn đề tài
Yên Bái có nguồn nước khá phong phú, bao gồm nước mưa, nước mặt và
nước ngầm, trong hiện tại nếu được quản lý tốt có thể đảm bảo cung cấp cho các
hoạt động phát triển kinh tế xã hội. Nhưng thực tế cho thấy khai thác, sử dụng tài

nguyên nước trên địa bàn tỉnh còn nhiều bất cập, tiềm ẩn nhiều mâu thuẫn, đặc biệt
khi nhu cầu sử dụng nước tiếp tục tăng mạnh trong tương lai nhằm thỏa mãn các
yêu cầu của phát triển kinh tế, trong khi đó số lượng nước có thể khai thác, sử dụng
ngày càng giảm sút cả về số lượng và chất lượng, những mâu thuẫn nảy sinh trong
quá trình khai thác nước giữa các ngành liên tục xảy ra. Thực tế đó đặt ra yêu cầu
phải quản lý tại nguyên nước bền vững và hiệu quả hơn các hoạt động khai thác, sử
dụng, bảo vệ tài nguyên nước và phòng chống, khắc phục hậu quả tác hại do nước
gây ra. Xuất phát từ đòi hỏi thực tế, đáp ứng yêu cầu cấp thiết của việc phát triển
kinh tế xã hội của tỉnh Yên Bái, tôi chọn đề tài “Quản lý nhà nước về tài nguyên
nước tại Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái” để làm luận văn tốt nghiệp.
Mục tiêu của đề tài
Đề tài hướng tới các mục tiêu cơ bản sau:
- Xác định được khung nghiên cứu về quản lý nhà nước về tài nguyên nước
tại sở tài nguyên và môi trường
- Phân tích được quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại Sở tài nguyên và
môi trường tỉnh Yên Bái, xác định được những ưu điểm, hạn chế trong quản lý nhà
nước về tài nguyên nước tại Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái.
- Đề xuất được một số giải pháp quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại Sở
tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái đến năm 2025.
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại Sở tài
nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái
- Phạm vi nghiên cứu
+ Nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu những nội dung cơ bản của Quản lý
nhà nước về tài nguyên nước tại Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái, cụ thể


2

như sau: (1) Xây dựng kế hoạch, chính sách, pháp luật về tài nguyên nước; (2) Tổ

chức thực hiện kế hoạch, chính sách, pháp luật về tài nguyên nước; (3) Kiểm soát
đối với tài nguyên nước.
- Phạm vi nghiên cứu theo không gian: Quản lý nhà nước về tài nguyên nước
tại Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái.
- Phạm vi nghiên cứu theo thời gian: thu thập dữ liệu giai đoạn 2016-2019;
thu thập số liệu sơ cấp vào tháng 06/2020; đề xuất giải pháp đến năm 2025.
Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tham khảo, luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Khung nghiên cứu và kinh nghiệm thực tiễn quản lý nhà nước về
tài nguyên nước tại sở tài nguyên và môi trường
Chương 2: Phân tích thực trạng quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại Sở
Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái giai đoạn 2016 -2019
Chương 3: Một số giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về tài nguyên
nước tại Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái đến 2025.
CHƯƠNG 1
KHUNG NGHIÊN CỨU VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TÀI NGUYÊN NƯỚC TẠI
SỞ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
Tổng quan về tài nguyên nước
Khái niệm và vai trò của tài nguyên nước
Khái niệm tài nguyên nước
Tài nguyên nước là các nguồn nước mà con người sử dụng hoặc có thể sử
dụng vào những mục đích khác nhau. Nước được dùng trong các hoạt động nông
nghiệp, công nghiệp, dân dụng, giải trí và mơi trường. Tài ngun nước bao gồm
nguồn nước mặt, nước dưới đất, nước mưa và nước biển thuộc lãnh thổ của nước
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (Luật Tài nguyên nước số 17/2012/QH13).
Vai trò của tài nguyên nước
Vai trò của nước đối với con người

3

Vai trò của nước đối với sản xuất phụ vụ cho đời sống con người
Vai trò của nước đối với sinh vật và môi trường
Phân loại tài nguyên nước
Theo nguồn phát sinh và trữ nước thì tài nguyên nước bao gồm nguồn nước
mặt, nước mưa, nước dưới đất, nước biển.
Quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại sở tài nguyên và môi trường
Khái niệm và mục tiêu quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại sở tài
nguyên và môi trường
Khái niệm quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại sở tài nguyên và môi trường
Quản lý nhà nước về tài nguyên nước là một bộ phận quan trọng của quản lý
nhà nước đối với tài nguyên cũng như quản lý nhà nước đối với chính sách kinh tế xã hội nói chung. Xã hội ln có những vấn đề chung liên quan đến đời sống con
người, vượt qua phạm vi của mỗi cá nhân, mỗi nhóm người vì vậy cần có sự quản
lý nhà nước đối với những lĩnh vực mà tổ chức tư nhân trong hoạt động của mình
cần có sự quản lý, điều tiết của nhà nước, thông qua quản lý nhà nước để đáp ứng
các nhu cầu trong đời sống xã hội của mỗi mọi người. Một trong những vấn đề đó là
tài nguyên nước và môi trường, đặc biệt là lĩnh vực tài nguyên nước, một lĩnh vực
được nhà nước quan tâm hàng đầu trong bối cảnh tồn cầu hóa, hội nhập kinh tế
quốc tế.
Mục tiêu quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại sở tài nguyên và môi trường
Mục tiêu quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại sở tài ngun và mơi
trường bao gồm mục đích và mục tiêu trong đó bao gồm các chỉ tiêu cụ thể:
- Mục đích quản lý nhà nước về tài nguyên nước:
- Mục tiêu quản lý nhà nước về tài nguyên nước
- Những mục tiêu kể trên được cụ thể hóa thơng qua các chỉ tiêu cụ thể.
Nguyên tắc quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại sở tài
nguyên và môi trường
- Tuân thủ chiến lược quy hoạch, pháp luật
- Tổng hợp, toàn diện, thống nhất

- Tiết kiệm, hiệu quả
- Đảm bảo và phát triển bền vững


4

- Xã hội hóa và cân bằng lợi ích


5

Nội dung quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại sở tài
nguyên và môi trường
Xây dựng quy hoạch, kế hoạch, chính sách pháp luật về tài nguyên nước;
Tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch, chính sách, pháp luật về tài nguyên nước
Kiểm soát tài nguyên nước
Các nhân tố ảnh hưởng tới quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại sở tài
nguyên và môi trường
Nhân tố thuộc sở tài ngun và mơi trường
Các yếu tố bên ngồi sở tài nguyên và môi trường
Kinh nghiệm quản lý nhà nước về tài nguyên nước của một số sở tài nguyên
và môi trường và bài học cho Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái
Kinh nghiệm quản lý nhà nước về tài nguyên nước của một số sở tài
nguyên và môi trường
Bài học cho Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái
CHƯƠNG 2
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ
TÀI NGUYÊN NƯỚC TẠI SỞ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
TỈNH YÊN BÁI GIAI ĐOẠN 2016-2019
Khái quát về tỉnh Yên Bái và Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái

Khái quát về tỉnh Yên Bái
Điều kiện tự nhiên và hành chính
Về kinh tế
Về văn hóa – xã hội
Khái qt về Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái
Chức năng, nhiệm vụ của Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái
Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái là cơ quan chuyên môn thuộc
UBND tỉnh, thực hiện chức năng tham mưu, giúp UBND tỉnh quản lý nhà nước về tài
nguyên và môi trường gồm: đất đai; tài nguyên khoáng sản, địa chất; đo đạc và bản đồ;
tài nguyên nước; khí tượng thủy văn; biến đổi khí hậu; môi trường; quản lý và tổ chức


6

thực hiện các dịch vụ công về các lĩnh vực thuộc phạm vi chức năng của Sở.
Chức năng quản lý nhà nước về tài nguyên nước
Trách nhiệm lập, điều chỉnh, công bố và tổ chức thực hiện quy hoạch tài
nguyên nước;
Trách nhiệm khoanh định khu vực cấm, khu vực tạm thời cấm khai thác cát,
sỏi, các khoáng sản khác trên sông, suối; công bố danh mục hồ, ao, đầm không
được san lấp;
Trách nhiệm điều tra, đánh giá, kiểm kê tài nguyên nước; hiện trạng khai
thác sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước;
Phổ biến, giáo dục về tài ngun nước;
Ứng phó, khắc phục sự cố ơ nhiễm nguồn nước và phục hồi nguồn nước bị ô
nhiễm, cạn kiệt; quan trắc, giám sát tài nguyên nước;
Thẩm định hồ sơ cấp, gia hạn, điều chỉnh, đình chỉ, thu hồi giấy phép về tài nguyên
nước theo phân cấp và cho phép chuyển nhượng quyền khai thác tài nguyên nước
Trách nhiệm lập, quản lý hành lang bảo vệ nguồn nước; xác định, công bố
vùng bảo hộ vệ sinh khu vực lấy nước sinh hoạt; bảo đảm nước sinh hoạt trong

trường hợp hạn hán, thiếu nước hoặc xảy ra sự cố ô nhiễm nguồn nước
Trách nhiệm xây dựng cơ sở dữ liệu; quản lý, lưu trữ thông tin, dữ liệu về tài
nguyên nước;
Điều phối, giám sát trên lưu vực sông, suối lớn nội tỉnh;
Quy trình vận hành hồ chứa và liên hồ chứa;
Cơ cấu tổ chức và nhân lực tại Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái
Kết quả hoạt động của Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái giai đoạn
2016-2020
Ban hành và thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật, quy hoạch, kế
hoạch về đất đai, tài nguyên, khoáng sản
Về tổ chức bộ máy
Lĩnh vực tài nguyên nước, khí tượng thuỷ văn và ứng phó với biến đổi
khí hậu
Về cải cách hành chính
Thực trạng về tài nguyên nước và hoạt động tài nguyên nước trên địa


7

bàn tỉnh Yên Bái giai đoạn 2016-2019
Thực trạng về tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh Yên Bái
Yên Bái có nguồn tài nguyên nước khá phong phú, bao gồm nước mưa, nước
mặt và nước ngầm.
Nước mưa
Lượng mưa trung bình của các tiểu lưu vực thuộc tỉnh Yên Bái chênh lệch
khá lớn, khu vực có lượng mưa ít hơn so với trung bình của tỉnh tập trung ở phần
Tây Bắc, phần cịn lại có lượng mưa cao hơn trung bình tỉnh.
Nước mặt
n Bái có 2 hệ thống sơng chính: sơng Hồng (hay cịn gọi là sơng Thao) và
sơng Chảy.

Hệ thống ao hồ: những ao hồ lớn chủ yếu tập trung ở các huyện Yên Bình,
Lục Yên, Trấn Yên. Các đầm lớn phân bố ở các xã Giới Phiên, Hợp Minh (thành
phố Yên Bái), Minh Quân (huyện Trấn Yên) có nguồn gốc dịng cũ sơng Thao.
Dưới thời kỳ Neogen làm lắng đọng trầm tích, sơng bị đổi dịng tạo nên các đầm hồ
tự nhiên.
Nước dưới đất
Theo các tài liệu địa chất - thuỷ văn, nguồn dưới đất được phân bố ở độ sâu
20 - 200 mét dưới lịng đất. Nước khống nóng phân bố chủ yếu ở vùng phía Tây
thuộc các huyện Văn Chấn, Trạm Tấu và thị xã Nghĩa Lộ, nhiệt độ trên 400C, hàm
lượng khống hố 1- 5 gam/lít, có khả năng chữa bệnh khi được xử lý độc tố.
Thực trạng hoạt động tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh Yên Bái giai đoạn
2016-2019
Thực trạng hoạt động thăm dò nước dưới đất
Thực trạng hoạt động khai thác, sử dụng nước dưới đất
Thực trạng hoạt động khai thác, sử dụng nước mặt
Thực trạng quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại Sở tài nguyên và
môi trường tỉnh Yên Bái giai đoạn 2016-2019
Xây dựng quy hoạch, kế hoạch, chính sách pháp luật về tài nguyên nước
Tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch, chính sách, pháp luật về tài nguyên nước
Kiểm soát tài nguyên nước


8


9

Đánh giá quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại Sở tài nguyên và môi
trường tỉnh Yên Bái giai đoạn 2016-2019
Đánh giá thực hiện mục tiêu quản lý nhà nước về tài nguyên nước

- Thực thi tốt các quy định của pháp luật trong công tác quản lý khai thác, sử
dụng tổng hợp, tiết kiệm và bảo vệ có hiệu quả tài nguyên nước.
- Đến hết năm 2019, mới có 4/9 huyện thị được tổ chức tuyên truyền phổ
biến giáo dục pháp luật về TNN.
Tại khu vực đô thị:
- Kiểm sốt được tình trạng ơ nhiễm, cạn kiệt nguồn nước, bảo đảm chất
lượng nước sơng, suối, ao hồ, ngịi, khe… theo các mục đích sử dụng nước tương
ứng với các quy chuẩn mơi trường cho phép; kiểm sốt nước thải theo quy chuẩn
nước thải cho phép.
- Hiện nay tỷ lệ các bệnh viện và trung tâm y tế có hệ thống xử lý nước thải
đảm bảo quy chuẩn môi trường cho phép và được cấp phép xả thải để kiểm soát số
lượng, chất lượng nước thải đặt 96%
Tại khu vực nơng thơn
- Tỷ lệ 98% hộ dân cư có nhà tiêu hợp vệ sinh;
- Tỷ lệ 85% các xã có bãi chữa rác thải tập trung phù hợp với quy định.
Tại khu vực đầu nguồn
- Các điểm mỏ, cơ sở khai thác, chế biến khoáng sản tại khu vực đầu nguồn
có khu vực xử lý nước thải theo quy định đạt tỷ lệ 97%.
- Chưa thực hiện được danh mục nguồn nước phải lập hành lang bảo vệ trên
địa bàn tỉnh, thiết lập vùng bảo hộ vệ sinh đối với các khu vực lấy nước sinh hoạt
trên địa bàn tỉnh;
Điểm mạnh của quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại Sở tài nguyên và
môi trường tỉnh Yên Bái
Hạn chế của quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại Sở tài nguyên và
môi trường tỉnh Yên Bái
Nguyên nhân của hạn chế đối với quản lý nhà nước về tài nguyên nước
tại Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái


10

CHƯƠNG 3
MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
VỀ TÀI NGUYÊN NƯỚC TẠI SỞ TÀI NGUYÊN VÀ
MÔI TRƯỜNG TỈNH YÊN BÁI ĐẾN NĂM 2025
Định hướng hoàn thiện quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại Sở tài
nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái đến năm 2025
Mục tiêu quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại Sở tài nguyên và môi
trường tỉnh Yên Bái đến năm 2025
Phương hướng hoàn thiện quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại Sở tài
nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái đến năm 2025
Giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại Sở tài
nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái đến năm 2025
Hoàn thiện xây dựng quy hoạch, kế hoạch, chính sách pháp luật về tài
ngun nước
Hồn thiện tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch, chính sách pháp luật về
tài ngun nước
Hồn thiện kiểm sốt tài nguyên nước
Một số giải pháp khác
Một số kiến nghị
Kiến nghị với các cấp chính quyền tỉnh Yên Bái
Kiến nghị với các cơ quan quản lý nhà nước ở Trung ương
Khuyến nghị đối với các chủ thể trong hoạt động tài nguyên nước


11

KẾT LUẬN
.
Trong quá trình nghiên cứu nhằm tìm ra luận cứ để trả lời câu hỏi: Quản lý

nhà nước về tài nguyên nước như thế nào để việc sử dụng và khai thác tài nguyên
nước trên địa bàn tỉnh Yên Bái đảm bảo hiệu quả, tiết kiệm? tác giả luận văn đã tập
trung làm rõ và có những đóng góp mới trên một số vấn đề sau:
- Xây dựng khung lý thuyết tương đối đầy đủ về quản lý nhà nước về tài
ngun nước.
- Phân tích tồn diện thực trạng công tác quản lý nhà nước về tài nguyên
nước tại Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái.
- Đề ra một số giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác quản lý nhà nước về về tài
nguyên nước tại Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái.
Bám sát khung lý thuyết và phân tích thực trạng, việc hồn thiện công tác
quản lý nhà nước về về tài nguyên nước tại Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên
Bái được trình bày trên 7 nhóm giải pháp: (1) Hồn thiện việc xây dựng quy hoạch,
kế hoạch, chính sách pháp luật về tài nguyên nước; (2) Hoàn thiện việc tổ chức
mạng lưới khai thác, sử dụng, bảo vệ tài nguyên nước; (3) Hoàn thiện việc tổ chức
thực hiện quy hoạch, kế hoạch, chính sách pháp luật về tài nguyên nước; (4) Hoàn
thiện việc bảo vệ trữ lượng tài nguyên nước; (5) Hồn thiện việc ứng phó, khắc
phục ơ nhiễm và thiếu nước; (6) Hoàn thiện việc xây dựng quản lý cơ sở dữ liệu về
tài nguyên nước; (7) Hoàn thiện việc kiểm sốt đối với tài ngun nước. Hồn thiện
pháp luật, chính sách, quy định của Nhà nước về khai thác, chế biến khoáng sản và
việc thực hiện trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, để hoàn thiện quản lý nhà nước về tài
nguyên nước tại Sở tài nguyên và môi trường, thì ngồi các giải pháp mang tính tự
thân trong nội bộ tỉnh cũng cần có cơ chế, chính sách quản lý đồng bộ, hồn chỉnh
từ phía các cơ quan Nhà nước ở Trung ương.


TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
------------

NGUYỄN THỊ HÀ

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ TÀI NGUYÊN NƯỚC TẠI
SỞ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TỈNH YÊN BÁI

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế và chính sách
Mã ngành: 8340410

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học:

PGS.TS NGUYỄN THỊ NGỌC HUYỀN

HÀ NỘI - 2020


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Nước là nguồn tài nguyên thiên nhiên quý giá, cần thiết đối với cuộc sống của
con người, là điều kiện không thể thiếu để phát triển kinh tế - xã hội của một quốc gia.
Lịch sử đã cho thấy ở đâu có nước, nơi đó sẽ có sự sống, có nền văn hóa và văn minh.
Các nền văn minh của loài người đều gắn liền với các nguồn nước và các dịng sơng.
Hiện nay, trên thế giới đang phải đối mặt với nguy cơ thiếu nước. Thiếu nước
đang đe dọa tới sức khỏe cộng đồng, an ninh lương thực và đây là nguyên nhân
bùng nổ các cuộc xung đột vũ trang trong quá trình sử dụng nguồn nước. Việc quản
lý, khai thác và sử dụng có hiệu quả tài nguyên nước có ý nghĩa hết sức to lớn đối
với sự phát triển và tồn tại của con người. Quản lý tài nguyên nước đóng một vai trò
hết sức quan trọng là nhân tố hàng đầu có ý nghĩa quyết định đến bảo đảm khai
thác, sử dụng, bảo vệ hiệu quả tài nguyên nước.

Quản lý nhà nước về tài nguyên nước là lĩnh vực khá phức tạp, cịn nhiều
mâu thuẫn: Mâu thuẫn trong q trình khai thác và bảo vệ môi trường; mâu thuẫn
giữa các ngành dùng nước; mâu thuẫn giữa sử dụng nước với sự đảm bảo phát triển
bền vững. Theo quan điểm truyền thống, muốn khai thác nguồn nước cần tìm ra
phương án tối ưu đó là phương án hợp lý để phát triển kinh tế đồng thời thỏa mãn
các điều kiện phát triển bền vững.
Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 03 tháng 6 năm 2013 của Ban Chấp hành
Trung ương Đảng (khóa XI) về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường
quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường đã xác định tăng cường quản lý tài nguyên
(trong đó có quản lý tài nguyên nước) là vấn đề có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, có
tầm ảnh hưởng lớn, quyết định sự phát triển bền vững của đất nước; là cơ sở, tiền đề
cho hoạch định đường lối, chính sách phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc
phịng, an ninh và an sinh xã hội.
n Bái có nguồn nước khá phong phú, bao gồm nước mưa, nước mặt và
nước ngầm, trong hiện tại nếu được quản lý tốt có thể đảm bảo cung cấp cho các


2

hoạt động phát triển kinh tế xã hội. Nhưng thực tế cho thấy khai thác, sử dụng tài
nguyên nước trên địa bàn tỉnh còn nhiều bất cập, tiềm ẩn nhiều mâu thuẫn, đặc biệt
khi nhu cầu sử dụng nước tiếp tục tăng mạnh trong tương lai nhằm thỏa mãn các
yêu cầu của phát triển kinh tế, trong khi đó số lượng nước có thể khai thác, sử dụng
ngày càng giảm sút cả về số lượng và chất lượng, những mâu thuẫn nảy sinh trong
quá trình khai thác nước giữa các ngành liên tục xảy ra. Thực tế đó đặt ra yêu cầu
phải quản lý tại nguyên nước bền vững và hiệu quả hơn các hoạt động khai thác, sử
dụng, bảo vệ tài nguyên nước và phòng chống, khắc phục hậu quả tác hại do nước
gây ra. Xuất phát từ đòi hỏi thực tế, đáp ứng yêu cầu cấp thiết của việc phát triển
kinh tế xã hội của tỉnh Yên Bái, tôi chọn đề tài “Quản lý nhà nước về tài nguyên
nước tại Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Yên Bái” để làm luận văn tốt nghiệp.

2. Tổng quan nghiên cứu
Quản lý nhà nước về tài nguyên nước trên lãnh thổ Việt Nam nói chung, trên
địa bàn tỉnh Yên Bái nói riêng khơng cịn là vấn đề mới mà là đề tài có tính thời sự
và cũng rất phức tạp. Đến nay có nhiều cơng trình được cơng bố dưới nhiều góc độ,
hình thức thể hiện khác nhau đã được đăng tải trên các sách báo, tạp chí khác nhau
ở Trung ương và địa phương cụ thể:
Luận văn thạc sĩ “Nghiên cứu giải pháp phân bổ tài nguyên nước mặt cho
các ngành dùng nước tỉnh Hà Nam” của tác giả Hà Thị Hồng Vân. Luận văn đã
phân tích, đánh giá tài nguyên nước mặt, tình hình khai thác và sử dụng tài nguyên
nước mặt tại tỉnh Hà Nam. Từ đó đưa ra các giải pháp phân bổ tài nguyên nước tại
tỉnh Hà Nam, giúp cho các nhà quản lý có một các nhìn tổng thể để ra quyết định
khai thác và sử dụng nước cho các ngành.
Luận văn thạc sĩ “Quản lý nhà nước về tài nguyên nước tại tỉnh Đăk Nông”
(2017), do tác giả Tô Quang Học thực hiện nghiên cứu. Luận văn đã phân tích thực
trạng từ đó tìm ra nguyên nhân những hạn chế trong hoạt động quản lý nhà nước về
tài nguyên nước tại tỉnh Đăk Nông để đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực,
hiệu quả quản lý nhà nước về tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh Đăk Nơng tránh tình
trạng sử dụng lãng phí tài ngun nước và gây ơ nhiễm môi trường sống.