TỶ LỆ NHIỄM VÀ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ BỆNH TAI, DA VÀ MẮT TRÊN CHÓ TẠI BỆNH VIỆN THÚ Y TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TP. HỒ CHÍ MINH

B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O
TRƯ NG Đ I H C NƠNG LÂM THÀNH PH H CHÍ MINH
KHOA CHĂN NI THÚ Y

KHỐ LU N T T NGHI P
T L NHI M VÀ K T QU ĐI U TR B NH TAI,
DA VÀ M T TRÊN CHÓ T I B NH VI N THÚ Y
TRƯ NG Đ I H C NƠNG LÂM TP. H CHÍ MINH

Sinh viên th c hi n : NGUY N TH KI U NGA
Ngành

: Thú Y

L p

: DH03TY

Khóa

: 2003 – 2008

Tháng 09 / 2008


T L NHI M VÀ K T QU ĐI U TR B NH TAI, DA VÀ M T
TRÊN CHÓ T I B NH VI N THÚ Y TRƯ NG Đ I H C NƠNG
LÂM TP. H CHÍ MINH

Tác gi

NGUY N TH KI U NGA

Khố lu n đư c đ trình ñ ñáp ng yêu c u b!ng
Bác s" ngành Thú Y

Giáo viên hư ng d#n

TS. NGUY N VĂN KHANH

Tháng 09/2008


L IC MT
Thành kính ghi ơn ba m*, ngư+i đã sinh thành, dư.ng d0c, hy sinh t1t
c đ con có ngày hơm nay.
Xin bày t7 lịng bi:t ơn sâu s;c ñ:n
• TS. Nguy• Th.S. Nguy• BSTY. Ph@m NgBc Bích
Đã h:t lịng hư ng d#n, chD b o, giúp đ. và đơng viên tơi hồn
thành tIt lu n văn tIt nghi p.
Xin chân thành c m ơn
• Ban Giám Hi u Trư+ng Đ@i HBc Nơng Lâm Tp.HCM
• Ban ChM Nhi m Khoa Chăn Ni Thú Y
• Tồn th q th y cơ
Đã t n tình d@y b o và giúp đ. tơi trong suIt th+i gian hBc t p
t@i trư+ng.
Chân thành c m ơn
• Ban lãnh đ@o B nh Vi n Thú Y Trư+ng Đ@i HBc Nông Lâm Tp.HCM
• Các anh chQ, nhân viên B nh Vi n Thú Y Trư+ng Đ@i HBc Nông Lâm

Tp.HCM.
Chân thành c m ơn nhRng ngư+i thân và toàn th các b@n Thú
Y K29 đã cùng chia sU, giúp đ. tơi trong suIt khoá hBc.


M CL C
Trang
L I C M T ....................................................................................................................... i
M C L C ........................................................................................................................... ii
DANH SÁCH HÌNH.......................................................................................................... vi
DANH SÁCH B NG........................................................................................................ vii
DANH SÁCH BI[U Đ VÀ Đ TH ............................................................................viii
TÓM T T LU N VĂN..................................................................................................... ix
CHƯƠNG I. M` ĐaU
1.1 ĐbT VcN Đ .................................................................................................... 1
1.2 M C ĐÍCH ........................................................................................................ 2
1.3 YÊU CaU .......................................................................................................... 2
CHƯƠNG II. TdNG QUAN
2.1 TdNG QUAN V TAI
2.1.1 Sơ lư c ve c1u t@o và ch c năng cMa tai chó.............................................................. 3
2.1.2 Các b nh thư+ng gfp trên tai chó............................................................................... 4
2.1.2.1 Viêm tai ngoài.............................................................................................. 4
2.1.2.2 Viêm tai giRa và tai trong ............................................................................ 6
2.1.2.3 T0 máu vành tai ........................................................................................... 8
®

2.1.3 Thơng tin ve thuIc rga tai EPI-OTIC Advanced trong kh o sát .............................. 8
2.2 TdNG QUAN V DA
2.2.1 Sơ lư c c1u t@o và ch c năng cMa da chó................................................................. 10
2.2.2 Các b nh thư+ng gfp trên da chó ............................................................................. 12

2.2.2.1 Viêm da do Demodex.................................................................................. 12
2.2.2.2 Viêm da do Sarcoptes ................................................................................. 13
2.2.2.3 Viêm da do n1m .......................................................................................... 14
2.2.2.4 DQ ng.......................................................................................................... 15
2.2.2.5 Thn thương da do cơ hBc ............................................................................ 15
2.2.2.6 Các b nh khác ............................................................................................. 16
2.3 TdNG QUAN V M T


2.3.1 Sơ lư c c1u t@o và ch c năng cMa m;t chó .............................................................. 17
2.3.2 Các b nh thư+ng gfp trên m;t.................................................................................. 19
2.3.2.1 B nh ch y nư c măt chó ............................................................................. 19
2.3.2.2 Viêm k:t m@c .............................................................................................. 20
2.3.2.3 Viêm loét giác 20
2.3.2.4 Viêm mí m;t................................................................................................ 21
2.3.2.5 Khơ giác 21
2.3.2.6 B nh xanh m;t (Glaucoma)......................................................................... 22
2.3.2.7 Đ0c thui tinh th ......................................................................................... 22
2.3.2.8 Sa tuy:n l ................................................................................................... 22
2.3.2.9 Thương t t j m;t ......................................................................................... 22
CHƯƠNG III. N I DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP KH O SÁT
3.1 TH I GIAN VÀ Đ A ĐI[M ...................................................................................... 23
3.2 Đ I TƯlNG KH O SÁT.......................................................................................... 23
3.3 N I DUNG NGHIÊN CmU ....................................................................................... 23
3.3.1 Nni dung 1 ..................................................................................................... 23
3.3.2 Nni dung 2 ..................................................................................................... 23
3.3.3 Nni dung 3 ..................................................................................................... 23
3.4 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CmU ............................................................................... 24
3.4.1 Phân lo@i chó đ:n khám................................................................................ 24
3.4.2 L p ho sơ b nh án theo m#u ......................................................................... 24

3.4.3 Khám lâm sàng ............................................................................................. 25
3.4.4 Ki m tra phi lâm sàng................................................................................... 26
3.4.5 Phương pháp theo dõi hi u qu ñieu tra ....................................................... 27
3.4.6 Phương pháp rga tai...................................................................................... 27
3.4.7 Phương pháp bI trí thí nghi m hi u qu đieu trQ cMa thuIc EPI-OTIC

®

Advanced ...................................................................................................... 28
3.5 PHƯƠNG PHÁP TÍNH TỐN ................................................................................. 29
3.6 PHƯƠNG PHÁP Xs LÝ S LI U ........................................................................... 29
CHƯƠNG IV. K T QU VÀ TH O LU N
4.1 T L TwNG NHÓM B NH TAI, DA, M T .......................................................... 30


4.2 T L TwNG NHĨM B NH THEO GIxI TÍNH..................................................... 32
4.3 T L TwNG NHÓM B NH THEO NGU N G C................................................ 33
4.4 T L TwNG NHÓM B NH THEO LmA TUdI..................................................... 34
4.5 NHÓM B NH TAI VÀ HI U QU ĐI U TR ........................................................ 36
4.6 NHÓM B NH DA VÀ HI U QU ĐI U TR ......................................................... 38
4.7 NHÓM B NH M T VÀ HI U QU ĐI U TR ...................................................... 41
®

4.8 K T QU ĐI U TR CyA THU C EPI-OTIC ADVANCED NHz TAI SÁT
KHU{N TRÊN CHÓ VIÊM TAI NGOÀI ................................................................. 44
CHƯƠNG V. K T LU N VÀ Đ NGH
5.1 K T LU N ................................................................................................................. 49
5.2 Đ NGH ..................................................................................................................... 49
TÀI LI U THAM KH O ................................................................................................. 50
PH L C .......................................................................................................................... 52

DANH SÁCH HÌNH
Trang
Hình 2.1: C1u t@o tai chó.................................................................................................... 3
Hình 2.2: C1u t@o da ........................................................................................................ 10
Hình 2.3: C1u t@o m;t ...................................................................................................... 17
Hình 4.1: Chó bQ viêm tai ngồi ........................................................................................ 37
Hình 4.2: Chó nhiHình 4.3: Chó bQ thn thương da và ho@i tg dương v t...................................................... 40
Hình 4.4: Chó bQ đ0c giác m@c ........................................................................................ 42
Hinh 4.5: Chó bQ sa tuy:n l ............................................................................................ 42
Hình 4.6: Chó bQ loi nhãn c u .......................................................................................... 43
Hình 4.7: Hình Malassezia ............................................................................................... 47


DANH SÁCH CÁC B NG
Trang
B ng 3.1: Ho sơ b nh án theo m#u................................................................................... 24
B ng 3.2: SI lư ng vi sinh trung bình trong 10 vi trư+ng (x1000) đ:m ñư c ................ 27
B ng 4.1: Ti l t|ng nhóm b nh tai, da, m;t ................................................................... 30
B ng 4.2: Ti l t|ng nhóm b nh theo gi i tính................................................................ 32
B ng 4.3: Ti l t|ng nhóm b nh theo nguon gIc ............................................................ 33
B ng 4.4: Ti l t|ng nhóm b nh theo l a tuhi................................................................. 34
B ng 4.5: Ti l các d@ng b nh ve tai và hi u qu ñieu trQ................................................ 36
B ng 4.6: Ti l các d@ng b nh ve da và hi u qu ñieu trQ................................................ 38
B ng 4.7: Ti l các d@ng b nh ve m;t và hi u qu ñieu trQ.............................................. 41
B ng 4.8: Bi:n ñnng ve ñi m lâm sàng trong quá trình ñieu trQ viêm tai ngồi............... 44
B ng 4.9: Bi:n đnng ve ñi m n1m và vi khu}n trong quá trình ñieu trQ viêm tai
ngoài ................................................................................................................ 46

DANH SÁCH BI U Đ

VÀ Đ

TH
Trang

Bi u ño 4.1: Ti l t|ng nhóm b nh tai, da và m;t ............................................................... 31
Bi u đo 4.2: Ti l t|ng nhóm b nh theo gi i tính ............................................................... 33
Bi u đo 4.3: Ti l t|ng nhóm b nh theo nguon gIc ............................................................. 34
Đo thQ 4.1: Ti l t|ng nhóm b nh theo l a tuhi .................................................................... 36


TÓM T T LU N VĂN
Đe tài “Ti l nhiVi n Thú Y Trư+ng Đ@i HBc Nơng Lâm Tp. HCM” đư c th c hi n t| tháng 2/2008
ñ:n tháng 6/2008 t@i B nh Vi n Thú Y Trư+ng Đ@i HBc Nông Lâm Tp. HCM,
chúng tơi đã ti:n hành kh o sát 965 con chó đ:n khám, đieu trQ và ghi nh n các sI
li u ve: gi i tính, nguon gIc, đn tuhi; phân lo@i b nh và ghi nh n k:t qu ñieu trQ.
K:t qu nh n ñư c như sau:
• Ti l chó j nhóm b nh tai: 3,42%, da: 10,26%, m;t: 4,46%.
• Gi i tính khơng nh hưjng đ:n ti l các nhóm b nh tai, da và m;t trên chó. S
khác bi t ve nguon gIc nh hưjng đ:n các nhóm b nh tai, da, m;t là r1t có ý
nghĩa ve mft thIng kê.
• Ti l chó m;c b nh ve tai, da và m;t tăng theo giai ño@n tuhi và chi:m ti l cao
nh1t j giai ño@n >24 tháng tuhi. S khác bi t ve l a tuhi r1t có ý nghĩa ve mft
thIng kê.
• Các b nh thư+ng gfp trên tai: viêm tai ngoài (66,67%), t0 máu vành tai

(21,21%).
• Các b nh thư+ng th1y trên da: viêm da do ve (35,35%), Demodex (24,24%),
viêm da do n1m (12,12%), ch1n thương cơ hBc (8,08%).
• Các b nh khác thư+ng th1y trên m;t: viêm k:t m@c (30,23%), viêm loét giác m@c
(18,60%), đ0c m;t (16,28% ), sa tuy:n l (11,63%).
• K:t qu ñieu trQ các d@ng b nh ve tai ñ@t 90,91%, các d@ng b nh ve da ñ@t
86,87%, các d@ng b nh ve m;t đ@t 74,42%.
• Hi u qu đieu trQ cMa thuIc EPI-OTIC® Advanced trên chó viêm tai ngồi là
100%.


Chương 1
M

Đ U

1.1 Đ t v n ñ
Trong vi c ni dư.ng và chăm sóc thú cưng trong nhà, ngư+i chM ni thư+ng
ít quan tâm đ:n s c kh7e và nhRng thay đhi khác thư+ng cMa chúng. Có nhRng d1u
hi u ph i ñ ý và quan sát k" m i phát hi n ra b nh kQp th+i, nh1t là các nhóm b nh ve
tai, da và m;t trên chó, d< bQ b7 qua.
Trong th c t: nhóm b nh tai, da và m;t tuy chi:m ti l th1p và ít nguy hi m
hơn so v i các b nh phh bi:n j đư+ng tiêu hóa, hơ h1p, nhưng nhóm b nh này gây khó
chQu cho thú và làm thay đhi tính cách cMa chúng đong th+i làm m1t tính th}m m"
ngo@i hình. Có r1t nhieu ngun nhân gây nhinhân cMa nhóm b nh này đơi khi có liên quan đ:n nhau như: s

hi n di n cMa

Demodex canis kí sinh trên da gây nh hưjng x1u t i tai và m;t hofc vi khu}n

Pseudomonas có th tìm th1y j trong tai và m;t. L a tuhi cMa thú cũng nh hưjng
khơng ít t i ti l m;c b nh ve tai, da và m;t.
N:u phát hi n s m và ñieu trQ ñúng cho nhóm b nh này thư+ng có k:t qu cao.
Đfc bi t sg d0ng thuIc rga tai cho chó h!ng ngày, có tác d0ng phịng ng|a và đieu trQ
viêm tai ngồi trên chó do vi khu}n và n1m.
V i s hư ng d#n cMa TS. Nguyl nhiĐ@i HBc Nơng Lâm Tp. HCM” nh!m tìm hi u k" hơn ve b nh j tai, da và m;t cMa
chó.


1.2 M c đích
Tìm hi u ti l b nh tai, da, m;t trên chó t@i B nh Vi n Thú Y Trư+ng Đ@i HBc
Nông Lâm Tp. HCM và k:t qu đieu trQ nhóm b nh này.
1.3 u c u
- Xác đQnh ti l xu1t hi n cMa t|ng nhóm b nh tai, da và m;t.
- Xác ñQnh ti l cMa t|ng nhóm b nh theo gi i tính, nguon gIc và ñn tuhi.
- Xác ñQnh ti l cMa t|ng d@ng b nh trong nhóm b nh tai, da và m;t.
- Ghi nh n hi u qu ñieu trQ cMa t|ng nhóm b nh.
®

- BI trí thí nghi m hi u qu ñieu trQ cMa thuIc EPI-OTIC Advanced (Virbac, France)
nh7 tai sát khu}n trên chó viêm tai ngồi.


Chương 2
T NG QUAN
2.1 T NG QUAN V TAI
2.1.1 Sơ lư c v c u t"o và ch%c năng c(a tai chó

Loa
S n tai

+ng tai
d-c

Cơ thái dương
Xương tai

+ng tai
ngang

+c tai
+ng
thính giác
Màng nhĩ
Xoang tai
gi0a

Bóng nhĩ

Hình 2.1: C1u t@o tai chó
( />C1u t@o tai chó gom ba ph n: tai ngồi, tai giRa và tai trong.
• Tai ngồi
Tai ngồi bao gom loa tai, kênh tai dBc và kênh tai ngang có vai trị thu nh n
hư ng sóng âm vào màng nhĩ. Loa tai ñư c nâng ñ. bji s0n nhĩ v i nhieu hình d@ng
và đn c ng khác nhau tùy theo giIng t@o nên hình dáng tai chó. Kênh tai t@o bji da có
lơng, tuy:n bã nh+n và tuy:n ráy tai có tác d0ng giR b0i, cùng v i s tích t0 cMa các

m nh v y s|ng, ch1t ti:t cMa tuy:n ráy tai và tuy:n bã nh+n t@o nên ráy tai bình thư+ng
cMa chó. Kênh tai ngang có đ u t n cùng t@i màng nhĩ, chD có th th1y đư c mnt ph n
cMa kênh tai ngang khi ki m tra tai b!ng kính soi tai. Vì kênh tai ngồi chính là do l p
da t@o nên, tai s‚ có nhRng bi u hi n liên quan trong các ph n ng dQ ng. Ngoài ra
nhRng b nh cMa da cũng s‚ có nh hưjng tr c ti:p đ:n kênh tai ngồi cMa chó.
• Tai giRa
Tai giRa là mnt xoang hình trIng lót bji niêm m@c m7ng. Mnt c1u trúc h thIng
địn b}y gom ba xương nh7: xương búa, xương đe và xương bàn đ@p. GiRa tai ngồi và
tai giRa là mnt l p màng liên k:t dày gBi là màng nhĩ, có tác d0ng chuy n nhRng rung
đnng cMa khơng khí cho vào xương tai. Th n kinh mft và chuƒi giao c m đi ngang qua
tai giRa, có th hư h@i n:u tai giRa bQ viêm d#n đ:n tình tr@ng li t mft.
• Tai trong
Tai trong là hIc xương có hình dáng ph c t@p gom nhRng Ing bán khun, bn
máy tien đình và Ic tai, có ch c năng ti:p nh n âm thanh, chieu hư ng và tr@ng thái
thăng b!ng cMa cơ th .
2.1.2 Các b5nh thư6ng g p trên tai chó
2.1.2.1 Viêm tai ngồi
2.1.2.1.1 Căn b5nh h-c
Viêm tai ngồi là mnt tình tr@ng b nh lý ña nguyên nhân, có th chia làm ba
nhóm nguyên nhân: nguyên nhân mj ñư+ng, nguyên nhân khji phát và nguyên nhân
duy trì; trong đó ngun nhân mj đư+ng khơng tr c ti:p gây viêm tai nhưng làm chó
có nguy cơ m;c b nh cao; nguyên nhân khji phát tr c ti:p gây viêm tai; nguyên nhân
duy trì làm b nh viêm tai kéo dài, khó đieu trQ và tái phát nhanh n:u bQ b7 qua.
Ngun nhân mj đư+ng
- Hình d@ng ngồi cMa tai: nhRng giIng chó tai rũ, dài hay lơng q nhieu j trong be
mft cMa tai đeu làm c n trj s lưu thơng cMa khơng khí trong tai t| đó gia tăng }m
đn t@i chƒ, tao đieu ki n phát tri n cho vi khu}n và n1m. Tương t kênh tai ngang
dài và h*p dIc xuIng phía dư i làm ch1t ti:t d< bQ

ñBng gây viêm tai.

- V t trj ng@i: làm nh hưjng s lưu thông khơng khí trong tai và d#n đ:n nhitrùng. Các khIi u có th th1y trong tai chó là u tuy:n bã nh+n lành tính, ác tính; u
s0n lành tính, ác tính và khIi u t: bào Mast.


- Mơi trư+ng trong tai: khí h u q nóng và }m hay thói quen cMa thú thích t;m
thư+ng xun ñeu tăng }m ñn trong tai, t@o cơ hni cho vi khu}n và n1m gây nhitrùng.
- NhRng li u pháp ñieu trQ không ñúng: khi c;t lông không c}n th n, súc rga tai quá
m@nh s‚ làm thn thương tai chó và t@o đieu ki n cho q trình nhikháng sinh, ch1t sát khu}n tuỳ ti n cũng là y:u tI mj ñư+ng cho b nh viêm tai.
Nguyên nhân khji phát
-

Kí sinh trùng: ghU Otodectes cynotis có kích thư c nh7, kí sinh j kênh tai ngồi.
Chúng kích thích ký chM đau đ n và gây ng a dR dni làm con v t l;c ñ u thư+ng
xuyên, cào hay chà tai t@o v:t xư c. Tai bQ nhi
- B nh da dQ ng: vì tai ngồi là ph n mj rnng cMa da do đó chúng thư+ng liên quan
trong các b nh da dQ ng. DQ ng do th c ăn, dQ ng do bB chét, dQ ng do ti:p xúc
dQ nguyên là nguyên nhân phh bi:n viêm tai ngoài.
- Ngo@i v t: nhRng v t ch1t, s i c7 nh7 bám vào qu n áo chúng ta hofc trên bn lơng
cMa chúng có th r t vào tai gây viêm.
- Tăng ti:t bã nh+n: khi tuy:n bã nh+n bQ tăng ti:t quá m c làm tích t0 nhieu ch1t b}n
đóng lƒ tai chó và gây viêm.
- Các b nh trên da: viêm da có mM, b nh n1m da có th lan đ:n tai và gây viêm tai k:
phát.
Ngun nhân duy trì
Tai bình thư+ng có th b o v tIt, ngăn c n s nhi

n1m. Tai khơng đư c làm s@ch thư+ng t@o ñieu ki n cho vi khu}n và n1m phát tri n
gây viêm tai ngồi j chó, t@o ch1t ti:t mùi hơi thIi, thú đau đ n, thay đhi t p tính, d<
bQ kích thích s hãi hay hung dR.
- NhRng vi khu}n: Staphylococcus, Streptococcus và Pseudomonas spp thư+ng đư c
tìm th1y v i sI lư ng l n trong trư+ng h p viêm tai ngoài. Chúng làm da tai dày
lên, gng đ7, t@o v y đơi khi có máu và ch1t bã màu nâu vàng có mùi hơi.
- N1m Malassezia canis có th hi n di n trong tai bình thư+ng nhưng sI lư ng tăng
ñáng k trong tai bQ viêm, làm tăng sinh tuy:n ráy t@o ch1t bã màu nâu có mùi hơi.
2.1.2.1.2 Ch8n đốn
- D a vào b nh sg cMa thú.


- D a vào bi u hi n bên ngoài cMa thú như: ng a tai, ñ7 loa tai, ñau tai, ch y dQch mM,
mùi và màu khác thư+ng cMa ráy tai.
- Dùng kính soi tai đ ki m tra kênh tai dBc và kênh tai ngang có th th1y tai ñ7 sưng,
dQch mM, ráy vàng hofc nâu ñBng trong kênh tai, ngo@i v t.
- Ki m tra t: bào hBc: dùng bơng gịn l1y dQch ti:t cMa tai, nhunm màu ñ ki m tra s
hi n di n cMa kí sinh trùng, vi khu}n, n1m gây b nh dư i kính hi n vi.
- Ch0p X-quang khi nghi ng+ viêm tai giRa.
- Nuôi c1y vi khu}n và thg kháng sinh đo ít đư c chD đQnh, nhưng nên áp d0ng trong
nhRng trư+ng h p viêm mãn tái ñi tái l@i và khi li u pháp đieu trQ khơng mang l@i
hi u qu .
- Làm Test xét nghi m khi nghi ng+ s thay ñhi hormone, bQ dQ ng.
2.1.2.1.3 Đi u tr: b5nh
- Làm s@ch tai: lo@i b7 ngo@i v t và ñIi tư ng gây viêm. Lo@i b7 ch1t th|a trong tai:
ráy tai, ch1t cfn bã, dQch ti:t. Rga s@ch tai v i nư c muIi sinh lý hofc nư c rga tai.
- Đieu trQ c0c bn v i dư c ph}m d@ng d u hay d@ng kem ñư c nh7 vào trong kênh tai
như: thuIc kháng sinh, thuIc kháng viêm, thuIc chIng n1m, thuIc chIng kí sinh
trùng đư c sg d0ng ph0 thunc vào nguyên nhân gây b nh.
- Đieu trQ toàn thân khi bQ viêm tai ngoài có nguy cơ lan sang viêm tai giRa.

-

Khi viêm tai ngồi j th mãn tính nfng chD đieu trQ thơng thư+ng mnt mình v i
thuIc thì dư+ng như khơng mang l@i k:t qu , li u pháp duy nh1t là ph#u thu t.

2.1.2.2 Viêm tai gi0a và tai trong
Tai giRa và tai trong ñư c ngăn bji màng nhĩ v i tai ngồi, khơng th nhìn th1y
đư c tai giRa hofc tai trong tr| khi màng nhĩ bQ rách. S nhitai giRa, tai trong c n phát hi n s m và ñieu trQ ñ ngăn ng|a s thn h@i lâu dài: gây
ñi:c, làm m1t thăng b!ng, hofc các v1n ñe ve th n kinh.
Nguyên nhân
- Viêm tai giRa, tai trong h u h:t là s kéo dài cMa viêm tai ngoài.
- S hi n di n cMa vi khu}n Staphylococcus, Streptococcus, Pseudomonas spp và n1m
Malassezia canis, Candida thư+ng là tác nhân lây nhi- Mnt sI trư+ng h p s nhinghe vào tai trong.


Tri u ch ng
- Viêm tai giRa và tai trong thư+ng giIng nhau:
+ Đau ñ n j tai.
+ L;c ñ u hofc nghiêng qua mnt bên.
+ Có nhieu v:t xư c, cào j ñ u hofc tai.
+ Ch1t ti:t v1y máu.
- Nhikinh g n tai giRa, nuIt khó, s0p mi m;t, cơ mft M rũ.
- Khi nhinghiêng xuIng qua mnt bên và đi lịng vịng.
Ch}n đốn
- H u h:t viêm tai giRa và viêm tai trong thư+ng có tri u ch ng cMa nhi

ngồi nhưng khơng ph i lúc nào cũng v y.
- Ki m tra c}n th n và k" lư.ng v i Ing soi tai, máy X-quang, mnt vài thú c n gây mê
ñ ki m tra chính xác.
- Khi ki m tra có th th1y màng nhĩ bQ rách hofc ñhi màu, sưng phong v i dQch l7ng
đư c ti:t ra t| tai giRa và có th tai trong bQ nhiĐieu trQ
Phương pháp ñieu trQ khác nhau tuỳ thunc vào tình tr@ng cMa b nh.
- Nhin1m c0c bn.
- Nhi- Trong trư+ng h p: do bư u, ngo@i v t, dQ ng hofc nhân tI gây nguy hi m đóng góp
t@o nguyên nhân gây nhil@i hi u qu .


2.1.2.3 T máu vành tai
Bư u máu thư+ng xu1t hi n j vành tai, ñfc bi t là nhRng giIng chó có tai c0p.
Nguyên nhân có th do chó gãi m@nh vào tai khi th1y ng a hay l;c ñ u m@nh làm v.
mnt sI m@ch máu bên trong gây ch y máu và t0 l@i j vành tai. Bư u máu vành tai có
th x y ra mnt ph n hay tồn bn tai, có th x y ra j mft trong cũng như mft ngoài cMa
tai.
Đieu trQ: trư+ng h p nh* dùng syringe hút máu ra, sau đó dùng băng keo dán ép
hai mft tai vào nhau th t chft trong vịng 7 ngày, cho chó đeo vịng ch Elizabeth.
Trư+ng h p bư u l n l1y dao mh r@ch mnt ñư+ng nh7 cho máu ch y ra ngồi, dùng
tay nfn bóp nh* cho máu ch y ra h:t, sau đó dùng chD đư c g;n Ing d#n, ti:n hành
may nhRng ñư+ng may ép ñ hai l p da sát l@i v i nhau và chăm sóc h u ph#u, sau 7
ngày c;t chD.
2.1.3 Thông tin v thu2.1.3.1 Hãng s?n xu t
Virbac Laboratoirs, France.

2.1.3.2 D"ng bào chE c(a s?n ph8m
Dung dQch màu vàng nh@t, mùi thơm.
2.1.3.3 Đư6ng dùng thuNh7 tai.
2.1.3.4 Thành phGn, hàm lư ng ho"t ch t
Salicylic Acid

0,1%

Parachlorometaxylenol

0,1%

EDTA

0,5%

Đư+ng ñơn (D-Mannose, D-Galactose và L-Rhamnose)
Sodium docusate và tá dư c tác đnng be mft.

2.1.3.5 Mơ t? s?n ph8m
EPI- OTIC® Advanced là mnt ch: ph}m làm s@ch tai, có tính sát trùng, khơng
kích ng và khơng ch a alcol. Ch: ph}m này giúp lo@i b7 v}y c ng, b0i bfm, ch1t b}n
và làm khô Ing tai.


S n ph}m ch a nhRng ch1t sát trùng và kháng n1m như acid salicylic và PCMX
(parachlorometaxylenol). Acid salicylic còn có đfc tính ly gi i ch1t s|ng. Sodium
docusate hồ tan nRng ch1t b}n trong tai ñ giúp vi c rga tai d< dàng và hi u qu .
2.1.3.6 Nh0ng chH ñ:nh v ñi u tr:

- Làm s@ch Ing tai trư c và sau mƒi l n t;m chó.
- Làm s@ch tai ngồi và Ing tai đeu đfn, đfc bi t là làm s@ch ch1t b}n và ráy tai, làm
s@ch các mô ho@i tg và các m nh v0n cMa vùng tai bQ thn thương trong b nh viêm tai.
- Làm s@ch tai trư c khi ti:n hành các bi n pháp ñieu trQ hofc nh7 thuIc trQ b nh tai.
- Đieu trQ viêm tai ngoài th nh* và nfng.
2.1.3.7 Li u lư ng và cách dùng
- L;c kĩ chai thuIc trư c khi sg d0ng.
- Mj n;p chai thuIc, bóp nh*, nh7 thuIc vào đ y kênh tai. Xoa nh* ph n gIc tai trong
mnt phút ñ thuIc th1m vào các kênh tai và hoà tan các ch1t b}n.
- Lau vành tai và các ph n có th ti:p xúc đư c b!ng bơng gịn.
- Đ làm s@ch tai thơng thư+ng, có th sg d0ng 2 – 3 l n/tu n.
- Trư+ng h p viêm tai ngoài, nh7 thuIc 2 l n/ngày, liên t0c trong 7 – 14 ngày.
2.1.3.8 Nh0ng c?nh báo khi s= d ng
- Đ thuIc tránh xa t m tay trU em, thú ni. Tránh đ thuIc dây vào m;t chó.
2.1.3.9 Th6i gian ngIng s= d ng thuKhơng
2.1.3.10 Trình bày
Chai nh a tr;ng 600 ml, 125ml có n;p đ y.
2.1.3.11 B?o qu?n
B o qu n dư i 25oC và tránh ánh sáng.
2.1.3.12 H"n s= d ng
Hai năm k t| ngày s n xu1t.


2.2 T NG QUAN V DA

Thân
lông

LM tuyEn mN hôi

Thư ng

TuyEn bã
nh6n
Cơ dOng lơng

Bì

Nang lơng
TE bào
TuyEn mN

M"ch máu

Hình 2.2: C1u t@o da
(www.wikimedia.org/wikibooks/en/2/23/.........)
2.2.1 Sơ lư c c u t"o và ch%c năng c(a da chó
Da là mnt bn ph n rnng nh1t cMa cơ th , là mnt l p màng sinh hBc, dai và co
giãn tIt. Da có c1u t@o tuy t v+i, nó có th giúp b o v cơ th kh7i gió, mưa, tia c c
tím, thay đhi cMa nhi t ñn, chIng th1m nư c, chIng s xâm nhiđieu hồ thân nhi t, bài ti:t các ch1t ñnc trong cơ th và t@o sinh tI D giúp cho s tăng
trưjng cMa xương.
Da gom có ba l p: thư ng bì, bì và h@ bì, ngồi ra cịn có nhRng tuy:n ph0 thunc
da và s n ph}m cMa da:
2.2.1.1 Thư ng bì
Có 4 l p t| trên xuIng dư i:
- L p s|ng: là nhRng bi u mơ lát kép hố s|ng m@nh, x:p l p như mái ngói l p nhà
và khi t: bào này tróc ra kh7i cơ th thì liên t0c ñư c thay m i bji l p mâm cơ b n
bên trong h@ bì. L p s|ng ti:p xúc v i mơi trư+ng bên ngồi, b o v cơ th , be dày
cMa l p này thư+ng thay ñhi tuỳ nơi, dày j nhRng chƒ khơng có lơng và có s cB sát

m@nh.
- L p h@t: gom nhRng t: bào có nhân, ch a nhieu h@t.


- L p t: bào gai: l p dày nh1t, gom nhRng t: bào x:p thành nhieu t ng và có nhRng
c u nIi liên k:t chúng v i nhau.
- L p t: bào đáy: có nhi m v0 quan trBng nh1t vì chúng sinh ra nhRng t: bào cMa các
l p trên. GiRa nhRng t: bào đáy có xen k‚ nhRng t: bào ch a h;c tI có nhi m v0
thng h p h;c tI melanin cho da, lông cMa mƒi giIng chó và chIng tia c c tím. Ti:p
đó các t: bào này dQch chuy n lên l p da phía ngồi và tróc theo cùng các t: bào
s|ng.
2.2.1.2 Bì
Gom nhRng s i hóa keo và s i ñàn hoi, các protein làm cho da mem dUo và linh
ho@t, ñan v i nhau thành mnt m@ng lư i. GiRa nhRng m@ng lư i có nhRng t: bào s i,
nhRng s i chân lông, các tuy:n mo hôi làm gi m nhi t ñn cMa da và lo@i b7 ñnc tI,
tuy:n bã nh+n s n sinh ra ch1t nh+n giúp bơi trơn da và lơng, m@ch máu có ch c năng
đieu hồ thân nhi t, m@ch b@ch huy:t và s i th n kinh giúp phát hi n nhRng ti:p xúc
bên ngồi.
2.2.1.3 H" bì
Gom ph n l n là mơ m., mnt ít s i keo, s i đàn hoi, m. th c hi n ch c năng
ngăn cách giúp cơ th tránh nhRng thay ñhi cMa nhi t ñn và khi c n, cơ th sg d0ng
nhRng mô béo này như là mnt nguon gIc cung c1p năng lư ng. M@ch máu, s i th n
kinh xuyên qua h@ bì đ đ:n bì.
2.2.1.4 H5 th- Tuy:n bã nh+n: là tuy:n ch: ti:t ra ch1t làm mem da và lông gBi là ch1t bã, tuy:n
này thư+ng n!m giRa chân lông và cơ d ng lông, trên mft da chƒ nào cũng có tr|
mnt sI nơi. Tuy:n này ñư c t@o thành mnt khIi ñfc t: bào, khIi này đư c chia
thành nhieu thùy nhưng có chung mnt Ing bài xu1t, Ing này đh vào nang lơng hofc
ñh th‡ng ra be mft da. Ch1t bã cMa da ch a nhieu acid béo t do, mnt ít cholesterin
và các ester cMa nó.

- Tuy:n mo hơi: là nhRng tuy:n Ing n!m trong sâu l p bì, j chó tuy:n cunn l@i thành
bó và ch1t ti:t cMa tuy:n này t@o mùi ñfc trưng cho t|ng cá th .
- Tuy:n sRa: là lo@i tuy:n mo hơi bi:n đhi đ thích h p v i ch c ph n t@o sRa, tuy:n
này chD phát tri n m@nh j thú cái.


2.2.1.5 S?n ph8m c(a da
- Lông là s bi:n d@ng cMa l p thư ng bì, ăn sâu vào h@ bì. Lơng có hình tr0 dài, c;m
sâu vào trong da, lông gom hai ph n thân lông và chân lông. ` chó lơng đư c thay
hai l n mnt năm.
- Móng đư c phát sinh t| da, mơ liên k:t và xương cMa vùng ñIt cuIi cùng cMa chi.
2.2.2 Các b5nh thư6ng g p trên da chó
Sơ lươc ve b nh da trên chó
- B nh trên da chó khơng gây tg vong cao nhưng r1t ph c t@p và gây khó chQu làm
nh hưjng t i đ+i sIng bình thư+ng cMa con v t và môi trư+ng xung quanh.
- Nguyên nhân chính do th c ăn, kí sinh trùng ngoài da: ve, ghU, bB chét, rIi lo@n
hormon, suy gi m mi- Tri u ch ng: r0ng lơng, đ7 t1y, n:u nhihofc mM vàng, da dày, loét s n sùi. B nh kéo dài, da dày lên, ng a, gãi, khó chQu, da
lj loét, bIc mùi hơi đfc bi t, th n kinh khơng hn đQnh.
- Vì v y đ con thú có bn lơng bóng mư t c n b;t ñ u v i ch: ñn dinh dư.ng ñ y ñM.
Ki m tra lông, da thú thư+ng xuyên ñ phát hi n s m nhRng d1u hi u khác thư+ng.
GiR môi trư+ng s@ch s‚. Cách ly chó nhi2.2.2.1 Viêm da do Demodex
Cách sinh b nh
- Demodex kí sinh j tuy:n nh+n, bao lơng cMa chó gây r0ng lơng sau đó gây viêm
sung huy:t. N:u viêm nhiđnc máu, suy ki t và ch:t.
-

Demodex có th lây tr c ti:p hofc gián ti:p. Chó cịn non lơng y:u, ng;n nên d<
c m nhimBi l a tuhi, nhưng chD gây ra lj loét cho mnt sI chó khi s c kh7e gi m, sIt do
virus, da bQ sây sát d#n ñ:n c m nhi

Tri u ch ng và b nh tích
B nh thư+ng b;t đ u j mft, quanh hIc m;t, sau đó là 2 chân trư c t@o vùng
loang lƒ nh7 không có lơng. B nh nfng d#n đ:n da m#n đ7, sưng dày, s n sùi, có v y,
rD máu đ lâu có m0n mM hofc h mM t@o thành lƒ l n có nhieu dQch viêm l#n máu t@o
mùi hơi. Demodex thư+ng khơng gây ng a nhưng có s ph0 nhing a cho thú. Có hai d@ng: c0c bn và toàn thân.
-

D@ng c0c bn: thư+ng phân bI t|ng vùng nh7 j mft nh1t là quanh hIc m;t, chân
trư c và thư+ng j d@ng nh* không phát tri n thành d@ng viêm mM k: phát.

- D@ng toàn thân: da ñ7, sưng dày v i nhieu dQch rD máu, n:u viêm nhimM.
Đieu trQ
Th+i gian đieu trQ khá dài tuỳ m c ñn nhi- Dùng amitraz 0,025% trong nư c, mƒi tu n t;m mnt l n cho đ:n d t b nh, sau đó
hai tu n t;m mnt l n cho ñ:n khi xét nghi m khơng cịn kí sinh trùng.
- Dùng ivermectin chích dư i da (ít đư c sg d0ng).
- N:u viêm nhikhi c n.
2.2.2.2 Viêm da do Sarcoptes
Cách sinh b nh
Sarcoptes xâm nh p l p bi u bì, đào rãnh, l1y dQch lâm ba và dQch t: bào làm
ch1t dinh dư.ng. Con cái ñào rãnh trong bi u bì ñU tr ng và ln hư ng ve phía trư c,

vì gai lưng nhBn hư ng ve phía sau nên khơng lùi đư c. Chúng kích thích gây ng a
liên t0c, chƒ gãi bQ nhiñnc d#n ñ:n ch:t. Sarcoptes lây truyen qua ti:p xúc hofc gián ti:p.
Tri u ch ng và b nh tích
Sarcoptes thư+ng b;t đ u gây b nh j đ u, quanh m;t, b0ng và gIc đi. Có ba
tri u ch ng.
- Ng a: Sarcoptes ti:t ra ñnc tI, nư c bBt và các ch1t bài ti:t làm con v t ng a dR
dni, hay cào gãi, c;n vào chƒ ng a.
- R0ng lông: do viêm bao lông, do cB sát làm r0ng lơng, r0ng t|ng đám nh7 sau ñó
lan rnng xung quanh.


- Da đóng v y: chƒ ng a xu1t hi n m0n nư c, do cB sát, gãi m0n v. ch y dQch roi
khơ l@i t@o v}y dính chft vào lơng da, đ lâu da đóng v y dày nhăn nheo có mùi hơi
thIi. Thn thương nfng n:u khơng đieu trQ d< nhiĐieu trQ
- Dùng amitraz, lidan đ t;m.
- Dùng ivermectin chích dư i da r1t hi u qu .
- N:u viêm nhikháng viêm có th .
2.2.2.3 Viêm da do n m
Cách sinh b nh
` chó có hai giIng n1m th c s gây b nh trên da: Trichophyton, Microsporium.
N1m da r1t ưa keratin nên thư+ng gi i h@n j l p s|ng và vùng lân c n như: lơng,
móng. N1m sinh s n bào tg đIt nên b nh tích lây lan do hình thành khu}n l@c m i.
B nh có bi u hi n gãy lơng thành t|ng đám, da có v}y và lâu ngày r0ng lơng tồn
thân, da nh+n, x:p li. B nh n1m r1t dai d‡ng, có th kéo dài nhieu năm n:u khơng đieu
trQ.
Ngun nhân gây b nh
Ngun nhân thư+ng do ch: đn dinh dư.ng khơng h p lý, đieu ki n chăm sóc

khơng v sinh, suy gi m misang thú khoU m@nh, do sg d0ng kháng sinh lâu dài, chó lơng dài đieu ki n phát tri n
thu n l i cho s phát tri n cMa n1m.
Tri u ch ng và b nh tích
B nh thư+ng xu1t hi n j ch, u vai, be mft cMa lưng và chân; có b nh tích đi n
hình gãy lơng thành t|ng m ng trịn và da có v y, ban đ7.
- Khi bQ n1m Trichophyton mentagrophytes thư+ng có b nh tích j đ u, mõm, tai.
- Trichophyton rubrum gây b nh h;c lào cho chó, n1m n!m bên trong lông gây r0ng
lông.
- Microsporium làm lông bQ gãy thư+ng j thân, chân và trên da có v y.
- N1m không gây ng a nhưng khi b nh k: phát nhigây ng a.


Ch}n đốn
- D a vào tri u ch ng và b nh tích bên ngồi, khi ki m tra lơng thì lơng d< bQ gãy.
- Ch}n đốn phịng thí nghi m: sát trùng vùng da c n l1y m#u, dùng dao c@o vùng da
bQ nhithêm kháng sinh di t khu}n, đ nhi t đn phịng, n1m da mBc sau 6 đ:n 15 ngày và
quan sát hình d@ng n1m sau 15 ngày.
Đieu trQ
- Dùng griseofulvin, ketoconazole j d@ng uIng, dùng lâu có h@i cho cơ th .
- Dùng thuIc bơi ngồi da khi b nh nh*: povidone iodine, thương ph}m nizoral.
- Dùng kháng sinh k:t h p kháng viêm khi bQ ph0 nhi2.2.2.4 D: %ng
- DQ ng là ph n ng quá m c cMa cơ th ñIi v i tác nhân mà nó xem là có h@i cho cơ
th .
- Khi dQ ng vào cơ th ph n ng v i kháng th làm t: bào phóng thích ra histamin và
các hố ch1t ñnc khác ñ chIng l@i các dQ ng nguyên, gây ra bi u hi n tình tr@ng dQ
ng cMa cơ th . N:u histamin đư c phóng thích j da gây nhi me ñay, s}n ng a, d1u

hi u th1y rõ nh1t là j góc tai cMa thú, trư+ng hơp nfng có th ch:t.
- Nguyên nhân gây dQ ng j da do ti:p xúc, dQ ng th c ăn, dQ ng thuIc, dQ ng cơn
trùng đIt. DQ ng x y ra j b1t kỳ l a tuhi nào cMa chó.
- Vi c xác đQnh dQ ng ngun thư+ng r1t khó. Do đó ta ph i bi:t trư c con v t đã
ti:p xúc v i cái gì và chú ý đ:n nơi j, đo ăn, nư c uIng, thói quen… cMa chúng.
-

Li u pháp ñieu trQ thư+ng theo tri u ch ng: sg d0ng dexamethason, thuIc kháng
histamin, vitamin C… Có th dùng các lo@i thuIc an th n như: acepromazine,
prozine… Tránh ti:p xúc v i nhRng dQ nguyên gây b nh đ phịng ng|a.

2.2.2.5 TRn thương da do cơ h-c
- Có r1t nhieu nguyên nhân: do c;n lnn nhau khi dành th c ăn, dành con cái, va ch@m
vào v t nhBn s;c gây rách da, m1t da hofc do bQ ngư+i đánh… Chó m i sinh ra
cũng có th bQ chó m* c;n gây thn thương da.
- Vì v y tùy theo trư+ng h p và m c ñn cMa v:t thương ñ có li u pháp ñieu trQ phù
h p như: can thi p ngo@i khoa, dư c ph}m hay dùng povidone iodine, d u mù u bơi
ngồi da.