Phương pháp trung bình trong hóa học

Khúa hc LTH m bo mụn Húa Thy Ngc
Phng phỏp trung bỡnh

Hocmai.vn Ngụi trng chung ca hc trũ Vit
Tng i t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 1 -


PHNG PHP TRUNG BèNH
TI LIU BI GING

I. C IM CHUNG CA PHNG PHP TRUNG BèNH
1, Khỏi nim giỏ tr Trung bỡnh
- L giỏ tr trung gian i din cho hn hp v l giỏ tr trung bỡnh ca tt c cỏc thnh phn trong hn hp.
- Giỏ tr ú c tớnh theo biu thc:
n
ii
i
i1
n
i
i
i1
X .n
X : đại lợng đang xét của thnh phần thứ i trong hỗn hợp
X với
n : số mol của thnh phần thứ i trong hỗn hợp
n

- Trong trng hp tt c cỏc cht trong hn hp u cú s mol bng nhau (n
1

= n
2
= = n
n
) thỡ
X
l trung bỡnh
cng ca cỏc X
i
:
1 2 3 n
X + X + X + + X
X
n


- Vỡ
X
l giỏ tr trung gian, nờn ta cú tớnh cht:
ii
ii
ii
min(X ) X
min(X ) X max(X )
max(X ) X
: đại lợng nhỏ nhất trong tất c
với
: đại lợng lớn nhất trong tất c

2, Du hiu la chn giỏ tr Trung bỡnh

- i vi phng phỏp Trung bỡnh, im mu cht gii quyt c bi toỏn l phi ch ra c i lng thớch
hp nht ly giỏ tr trung bỡnh.
- Nhỡn chung, i lng c chn ly giỏ tr trung bỡnh phi tha món phn ln trong cỏc yờu cu sau: (4 du
hiu)
3, ng dng giỏ tr Trung bỡnh vo gii toỏn
Giỏ tr Trung bỡnh cú 2 ng dng quan trng trong gii toỏn:
-S dng tớnh cht ca giỏ tr Trung bỡnh xỏc nh CTPT cỏc cht
- S dng giỏ tr Trung bỡnh lm trung gian i din tớnh nhanh lng cht ca c hn hp ang xột (m khụng
cn quan tõm n lng cht c th ca tng thnh phn trong hn hp ú).
II. PHN LOI CC DNG BI TP V PHNG PHP GII
1, Bin lun xỏc nh cụng thc phõn t
Tựy theo i lng c chn ly giỏ tr trung bỡnh m ta cú th phng phỏp Trung bỡnh thnh cỏc dng bi sau:
* Dng 1: Phng phỏp KLPT trung bỡnh
p dng cho cỏc bi toỏn m cỏc cht trong hn hp: (cỏc du hiu)
VD
1
: Cho 1,67 gam hn hp gm hai kim loi 2 chu k liờn tip thuc nhúm IIA (phõn nhúm chớnh nhúm II) tỏc
dng ht vi dung dch HCl (d), thoỏt ra 0,672 lớt khớ H
2
( ktc). Hai kim loi ú l:
A. Be v Mg B. Mg v Ca C. Sr v Ba D. Ca v Sr
(Trớch thi tuyn sinh H C khi B 2007)
VD
2
: Mt dung dch cha hai axit cacboxylic n chc k tip nhau trong dóy ng ng. trung hũa dung dch
ny cn dựng 40 ml dung dch NaOH 1,25M. Cụ cn dung dung dch sau phn ng thu c 3,68 gam hn hp mui
khan. Cụng thc phõn t hai axit l:
A. CH
3
COOH; C

3
H
7
COOH B. C
2
H
5
COOH; C
3
H
7
COOH
C. HCOOH; CH
3
COOH D. CH
3
COOH; C
2
H
5
COOH
VD
3
: Cho hai axit cacboxylic A v B n chc (M
A
< M
B
). Trn 20 gam dung dch A 23% vi 50 gam dung dch B
20,64% c dung dch D. trung ho hon ton dung dch D cn 200 ml dung dch NaOH 1,1M. Xỏc nh cụng
thc ca A v B?

* Dng 2: Phng phỏp s nguyờn t C trung bỡnh
p dng cho cỏc bi toỏn Húa hu c m cỏc cht trong hn hp: (cỏc du hiu)
VD
1
: Cú V lớt khớ A gm H
2
v hai olefin l ng ng liờn tip, trong ú H
2
chim 60% v th tớch. Dn hn hp A
qua bt Ni nung núng c hn hp khớ B. t chỏy hon ton khớ B c 19,8 gam CO
2
v 13,5 gam H
2
O. Giỏ tr
ca V v cụng thc phõn t ca hai olefin l:
A. 11,2 lớt; C
2
H
4
v C
3
H
6
B. 6,72 lớt; C
3
H
6
v C
4
H

8

C. 8,96 lớt; C
4
H
8
v C
5
H
10
D. 4,48 lớt; C
5
H
10
v C
6
H
12

VD
2
: t chỏy hon ton 3,24 gam hn hp X gm hai cht hu c A, B trong ú B hn A mt nguyờn t C, thu
c H
2
O v 9,24 gam CO
2
. Bit t khi hi ca X so vi H
2
l 13,5. Xỏc nh cụng thc phõn t ca A v B?
Khóa học LTĐH đảm bảo môn Hóa –Thầy Ngọc

Phương pháp trung bình

Hocmai.vn – Ngôi trường chung của học trò Việt
Tổng đài tư vấn: 1900 58-58-12
- Trang | 2 -


* Dạng 3: Phương pháp số nguyên tử Htrung bình
Áp dụng cho các bài toán Hóa hữu cơ mà các chất trong hỗn hợp: (các dấu hiệu)
VD: Đốt cháy hoàn toàn 0,672 lít hỗn hợp A gồm hai hiđrocacbon (đktc) có cùng số nguyên tử cacbon thu được 2,64
gam CO
2
và 1,26 gam H
2
O. Mặt khác, khi cho A qua dung dịch [Ag(NH
3
)
2
]OH đựng trong ống nghiệm thấy có kết
tủa bám vào thành ống nghiệm. Công thức phân tử các chất trong A là:
A. C
2
H
4
; C
2
H
6
B. C
2

H
2
; C
2
H
6
C. C
3
H
4
; C
3
H
8
D. C
3
H
4
; C
3
H
6

* Dạng 4: Phương pháp số nguyên tử C và số nguyên tử Htrung bình
Áp dụng cho các bài toán Hóa hữu cơ mà các chất trong hỗn hợp: (các dấu hiệu)
VD
1
: Đốt cháy hoàn toàn 2,24 lít hỗn hợp hai hiđrocacbon là đồng đẳng liên tiếp của nhau, thu được 7,168 lít CO
2
.

Tỷ khối hơi của hỗn hợp này với H
2
là 22,4. Biết các thể tích khí đo ở cùng điều kiện. Xác định công thức phân tử
của 2 hiđrocacbon đã cho?
VD
2
: Đốt cháy hoàn toàn 2,24 lít hỗn hợp hai hiđrocacbon là đồng đẳng liên tiếp của nhau, thu được 7,84 lít CO
2
. Tỷ
khối hơi của hỗn hợp này với H
2
là 25,2. Biết các thể tích khí đo ở cùng điều kiện. Xác định công thức phân tử của 2
hiđrocacbon đã cho?
* Dạng 5: Phương pháp độ bất bão hòatrung bình
- Một số khái niệm cơ bản về độ bất bão hòa.
- Áp dụng cho các bài toán Hóa hữu cơ mà các chất trong hỗn hợp: (các dấu hiệu)
VD: Cho 4,48 lít hỗn hợp X (đktc) gồm hai hiđrocacbon mạch hở tác dụng vừa đủ với 700 ml dung dịch Br
2
0,5M.
Sau khi toàn bộ lượng khí bị hấp thụ hết thì khối lượng bình tăng thêm 5,3 gam. Công thức phân tử của hai
hiđrocacbon là:
A. C
2
H
2
và C
2
H
4
B. C

2
H
2
và C
3
H
8
C. C
3
H
4
và C
4
H
8
D. C
2
H
2
và C
4
H
6

* Dạng 6: Phương pháp số nhóm chức trung bình hoặc hóa trị trung bình
Áp dụng cho các bài toán Hóa hữu cơ mà các chất trong hỗn hợp: (các dấu hiệu)
VD: Nitro hoá benzen bằng HNO
3
đặc thu được 2 hợp chất nitro là A và B hơn kém nhau 1 nhóm NO
2

. Đốt cháy
hoàn toàn 2,3 gam hỗn hợp A, B thu được CO
2
, H
2
O và 255,8 ml N
2
(ở 27
0
C và 740mmHg). Tìm công thức phân tử
của A, B?
Đáp số: C
6
H
5
NO
2
và C
6
H
4
(NO
2
)
2
.
Hướng dẫn giải:
Cách 1: Phương pháp Số nhóm chức trung bình
Cách 2: Tỷ lệ nguyên tử trung bình
2, Tính các giá trị chung của cả hỗn hợp thông qua giá trị trung bình

VD: Đem hóa hơi 6,7 gam hỗn hợp X gồm CH
3
COOH, CH
3
COOC
2
H
5
, CH
3
COOCH
3
và HCOOC
2
H
5
thu được 2,24
lít hơi (đktc). Khối lượng nước thu được khi đốt cháy hoàn toàn 6,7 gam X là:
A. 4,5 gam B. 3,5 gam C. 5,0 gam D. 4,0 gam
Mở rộng các biến đổi về phương pháp trung bình
Hỗn hợp khí và hơi A gồm: hơi ruợu etylic, hơi rượu metylic và khí metan. Đem đốt cháy hoàn toàn 20 cm
3

hỗn hợp A thì thu được 32 cm
3
khí CO
2
. Thể tích các khí, hơi đo trong cùng điều kiện về nhiệt độ và áp suất. Kết
luận nào dưới đây là đúng:
A. Hỗn hợp A nặng hơn khí Propan B. Hỗn hợp A nhẹ hơn không khí

C. Hỗn hợp A nặng hơn không khí D. Hỗn hợp A nặng tương đương không khí

Giáo viên: Vũ Khắc Ngọc
Nguồn: Hocmai.vn