Các phương pháp lập công thức phân tử hóa hữu cơ

TRUNG TÂM BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC và LUYỆN THI ðẠI HỌC – Thầy Lê Phạm Thành (0976.053.496)




Liên hệ học offline tại Hà Nội: Thầy Lê Phạm Thành (E-mail: – Phone: 0976.053.496)


M013. PHƯƠNG PHÁP LẬP CTPT HỢP CHẤT HỮU CƠ
(Tư liệu học bài)



Ví dụ 1. Thành phần các nguyên tố trong hợp chất hữu cơ có ñặc ñiểm là
A. Gồm có C, H và các nguyên tố khác.
B. Gồm tất cả các nguyên tố trong bảng tuần hoàn.
C. Thường có C, H hay gặp O, N sau ñó ñến halogen, S, P.
D. Nhất thiết phải có cacbon, thường có H, hay gặp O, N sau ñó ñến halogen, S, P
Ví dụ 2. Nung một hợp chất hữu cơ X với lượng dư chất oxi hóa CuO người ta thấy thoát ra khí CO
2
, hơi H
2
O
và khí N
2
. Kết luận chính xác nhất về X là:
A. X là hợp chất của 3 nguyên tố C, H, N. B. X chắc chắn có chứa C, H; có thể có N.
C. X chắc chắn chứa C, H, N; có thể có O. D. X là hợp chất của 4 nguyên tố C, H, N, O.
Ví dụ 3. ðể nhận biết nguyên tố H trong phân tử hợp chất hữu cơ X, người ta oxi hóa hoàn toàn X bằng CuO
dư, rồi dẫn hỗn hợp sản phẩm thu ñược qua bình chứa
A. nước vôi trong dư. B. P

2
O
5
khan. C. H
2
SO
4
ñặc. D. CuSO
4
khan.
Ví dụ 4. ðốt cháy một hợp chất hữu cơ X (chứa C, H, O) bằng lượng O
2
dư ñược hỗn hợp khí Z. Muốn tách
O
2
dư ra khỏi Z thì dẫn hỗn hợp khí Z qua bình chứa lượng dư
A. Photpho trắng. B. P
2
O
5
khan. C. dung dịch kiềm. D. H
2
SO
4
ñặc.
Ví dụ 5. Khi ñốt cháy hoàn toàn 0,29 gam chất hữu cơ X gồm C, H, O, sản phẩm cháy cho qua bình ñựng CaO
dư, khối lượng bình tăng 0,93 gam, nhưng nếu qua bình ñựng P
2
O
5

dư thì khối lượng bình chỉ tăng 0,27 gam.
Thành phần % khối lượng của nguyên tử O trong X là
A. 27,59%. B. 33,46%. C. 42,51%. D. 62,07%.




Ví dụ 6. Khi phân tích 0,5 gam chất hữu cơ X, khí NH
3
tạo thành cho qua bình ñựng 30 ml dung dịch H
2
SO
4

0,5M, sau phản ứng lượng axit dư ñược trung hòa bởi 4,5 ml dung dịch NaOH 1M. Thành phần % về khối
lượng của nguyên tử N trong X là
A. 3,57%. B. 7,14%. C. 35,7%. D. 71,4%.




Ví dụ 7. (B7) Hai este ñơn chức X và Y là ñồng phân của nhau. Khi hoá hơi 1,85 gam X, thu ñược thể tích hơi
ñúng bằng thể tích của 0,7 gam N
2
(ño ở cùng ñiều kiện). Công thức cấu tạo thu gọn của X và Y là
A. C
2
H
5
COOCH

3
và HCOOCH(CH
3
)
2
. B. HCOOC
2
H
5
và CH
3
COOCH
3
.
C. C
2
H
3
COOC
2
H
5
và C
2
H
5
COOC
2
H
3

. D. HCOOCH
2
CH
2
CH
3
và CH
3
COOC
2
H
5
.
TRUNG TÂM BỒI DƯỠNG KIẾN THỨC và LUYỆN THI ðẠI HỌC – Thầy Lê Phạm Thành (0976.053.496)




Liên hệ học offline tại Hà Nội: Thầy Lê Phạm Thành (E-mail: – Phone: 0976.053.496)
Ví dụ 8. Paracetamol (X) là thành phần chính của thuốc hạ sốt và giảm ñau. Oxi hóa hoàn toàn 5,285 gam X
bằng CuO dư, dẫn sản phẩm cháy lần lượt qua bình 1 ñựng H
2
SO
4
ñặc, bình 2 ñựng Ba(OH)
2
dư. Sau khi kết
thúc thí nghiệm thấy khối lượng bình 1 tăng 2,835 gam, ở bình 2 tạo thành 55,16 gam kết tủa và còn 0,392 lít
khí (ñktc) thoát ra. CTPT (trùng với công thức ñơn giản nhất) của paracetamol là
A. C

4
H
9
N. B. C
4
H
9
O
2
N. C. C
8
H
9
N. D. C
8
H
9
O
2
N.




Ví dụ 9. Vitamin A là một chất dinh dưỡng thiết yếu cho con người. Trong thực phẩm, vitamin A tồn tại ở
dạng chính là retinol (chứa C, H, O) trong ñó thành phần % khối lượng H và O tương ứng là 10,49% và
5,594%. Biết retinol chứa 1 nguyên tử Oxi, công thức phân tử của retinol là
A. C
18
H

30
O. B. C
20
H
30
O. C. C
21
H
18
O. D. C
22
H
30
O.


Ví dụ 10. (A9) Một hợp chất X chứa ba nguyên tố C, H, O có tỉ lệ khối lượng m
C
: m
H
: m
O
= 21 : 2 : 4. Hợp
chất X có công thức ñơn giản nhất trùng với công thức phân tử. Số ñồng phân cấu tạo thuộc loại hợp chất thơm
ứng với công thức phân tử của X là
A. 3. B. 6. C. 4. D. 5.



Ví dụ 11. Cho 5 ml hiñrocacbon X ở thể khí với 30 ml O

2
(lấy dư) vào khí kế rồi bật tia lửa ñiện ñốt sau ñó làm
lạnh thấy trong khí kế còn 20 ml khí trong ñó có 15 ml khí bị hấp thụ bởi dung dịch KOH, phần còn lại hấp thụ
bởi P trắng. Công thức phân tử của X là:
A. CH
4
. B. C
2
H
6
. C. C
3
H
8
. D. C
4
H
10
.



Ví dụ 12. (B7) Trong một bình kín chứa hơi chất hữu cơ X (có dạng C
n
H
2n
O
2
) mạch hở và O
2

(số mol O
2
gấp
ñôi số mol cần cho phản ứng cháy) ở 139
o
C, áp suất trong bình là 0,8 atm. ðốt cháy hoàn toàn X sau ñó ñưa về
nhiệt ñộ ban ñầu, áp suất trong bình lúc này là 0,95 atm. X có công thức phân tử là
A. C
2
H
4
O
2
. B. C
3
H
6
O
2
. C. C
4
H
8
O
2
. D. CH
2
O
2
.

Biên soạn: Thầy LÊ PHẠM THÀNH
ðăng kí LUYỆN THI ONLINE tại: Moon.vn