SKKNL phát triển ngôn ngữ

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NHƯ XUÂN
TRƯỜNG MẦM NON TÂN BÌNH

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁP TRIỂN NGÔN NGỮ
THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG NHẬN BIẾT TẬP NÓI CHO
TRẺ NHÀ TRẺ 24 - 36 THÁNG

Người thực hiện: Lê Thị Huệ
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Tân Bình
SKKN thuộc lĩnh vực (mơn): Phát triển ngôn ngữ

NHƯ XUÂN, NĂM 2018
0


A. MỞ ĐẦU:
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI.
''Chưa làm mẹ nhưng chứa chan tình mẹ.
Bởi u nghề nên q lớp măng non''
Bác Hồ từng căn dặn các trường mầm non “Làm cô giáo tức là thay mẹ trẻ,
muốn làm được thế thì trước hết phải yêu thương trẻ,các cháu nhỏ hay quấy
khóc phải bền bỉ,chịu khó mới ni dạy các cháu được.Dạy trẻ nhỏ cũng như
trồng cây non.Trồng cây non có tốt thì sau này cây lớn tốt, dạy trẻ tốt thì sau này
các cháu trở thành người tốt”
Trẻ em là hạt giống của đất nước,là vận mệnh của toàn dân tộc,trẻ em ngày
càng được quan tâm nhiều hơn.đặc biệt là lứa tuổi mầm non.
Phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một nhiệm vụ quan trọng nhất ở trường mầm non.
Hoạt động này khơng những nhằm giúp trẻ hình thành và phát triển các năng

lực ngơn ngữ như nghe, nói, tiền đọc và tiền viết, mà giúp trẻ phát triển tư duy,
nhận thức, tình cảm…Đó là chiếc cầu nối giúp trẻ nói chung và trẻ nhà trẻ nói
riêng bứơc vào thế giới lung linh huyền ảo, rực rỡ sắc màu của lồi người.
Ngơn ngữ là món ăn tinh thần khơng thể thiếu đối với con người, nhất là
đối với trẻ thơ lúc vẫn nằm trong bụng mẹ, trong nôi, ngôn ngữ đã đến với trẻ
qua tiếng ru, tiếng hát, qua câu chuyện của bà, của mẹ, của cô giáo. Ngôn ngữ
đem lại cho trẻ thơ những hiểu biết ban đầu về thế giới xung quanh. Nó là cơng
cụ phát triển tư duy, lĩnh hội tri thức, kinh nghiệm lịch sử, xã hội loài người và
do con người phát minh ra và truyền đạt cho đời sau.
Nhờ có ngơn ngữ trẻ mới tiếp xúc được với nền văn hóa của nhân loại, mới
tiếp thu được kinh nghiệm lịch sử xã hội.
Ngôn ngữ là phương tiên phát triển tư duy, là công cụ hoạt động trí tuệ, là
phương tiện để giáo dục tình cảm , thẩm mỹ cho trẻ. Như vậy ngơn ngữ có vai
trị to lớn đối với xã hội và đối với lồi người. Vì vậy vấn đề phát triển ngơn ngữ
một cách có hệ thống cho trẻ ngay từ đầu là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng.
Là một cô giáo mầm non trực tiếp dạy trẻ 24 - 36 tháng. Tơi ln có những
suy nghĩ làm sao để dạy các con phát âm chuẩn, chính xác đúng tiếng Việt. Vì
vậy tơi đã dạy các con thơng qua hoạt động nhận biết và dạy ở mọi lúc mọi nơi
qua các hoạt động hàng ngày. Từ đó trẻ khám phá, hiểu biết về sự vật hiện tượng
1


xung quanh,về thế giới xung quanh trẻ, phát triển tư duy. Tơi thấy mình cần phải
đi sâu tìm hiểu kỹ vấn đề này để từ đó rút ra nhiệm vụ giáo dục cho phù hợp với
yêu cầu phát triển của lứa tuổi
Chính vì những lí do đó mà tơi mạnh dạn chọn đề tài

2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU.
Phát triển ngơn ngữ là việc làm cần thiết trong công tác giáo dục trẻ lứa
tuổi mầm non, đặc biệt là trẻ 24-36 tháng. Phát triển ngôn ngữ cho trẻ là trang bị

phương tiện cho trẻ để giao tiếp và tư duy. Trẻ nói với nhau, nói với người lớn
về những điều trẻ tư duy nhận biết được những kiến thức về cuộc sống xảy ra
hàng ngày. Việc phát triển ngôn ngữ được thực hiên qua các tiết dạy và trong các
hoạt động khác, từ đó trẻ tìm ra những câu hỏi và cách trả lời. Nhưng đối với
lứa tuổi nhà trẻ cần có sự dạy dỗ, giúp đỡ của người lớn. Hay nói cách khác
ngơn ngữ là kho tàng chung của xã hội được lưu lại từ đời này sang đời khác và
được tích lũy trong nền văn hóa dân tộc. Mỗi cá nhân phải trải qua một quá trình
tập duyệt mới nắm được và sử dụng ngôn ngữ một cách thành thạo, nói được
một cách chính xác, mạch lạc, đủ câu. Nhưng hiện nay trẻ em của chúng ta nói
trống khơng rất nhiều, nói khơng đầy đủ câu chiếm tỉ lệ lớn, trẻ ở độ tuổi này
còn nghèo nàn về vốn từ, trẻ diễn đạt chưa mạch lạc, rõ ràng.
3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU.
Vậy muốn đạt được mục đích cần phải quan tâm đúng mức đối với trẻ, cô
phải nắm vững nội dung, phương pháp và hình thức khi dạy cho trẻ hoạt động
nhận biết tập nói đây là một hoạt động hết sức quan trọng, các phương pháp dạy
phát âm cho trẻ phải chuẩn. Với lý do trên nên tôi đã mạnh dạn đưa ra ''Một số
biện pháp phát triển ngơn ngữ thơng qua hoạt đơng nhận biết tập nói cho
trẻ 24-36 tháng tuổi''. Tại nhóm trẻ của trường mầm non Tân Bình.
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.
Để tiến hành nghiên cứu thử nghiệm các biện pháp để phát triển ngôn ngữ cho
trẻ được tốt nhất tôi đã đưa ra mội số phương pháp nghiên cứu sau đây:

2


1. Xây dựng kế hoạch học tập và môi trường học tập.
2. Rèn luyện một số nề nếp thói quen.
3. Sử dụng biện pháp dùng lời nói.
4. Tổ chức tiết dạy sáng tạo.
5. Sử dụng đồ dùng trực quan hợp lý.

6. Hoạt động học ở mọi lúc, mọi nơi.
7.Bồi dưỡng học sinh các biệt.
B. NỘI DUNG
1. CƠ SỞ LÝ LUẬN:
Trong giai đoạn hiện nay giáo dục nói chung và giáo dục mầm non nói
riêng được xem là vấn đề quan trọng hàng đầu, là một bộ phận quan trọng trong
sự nghiệp đào tạo thế hệ trẻ thành những con người có ích trong tương lai.
Đứng trước những khó khăn như vậy tôi rất băn khoăn phải dạy trẻ như thế
nào, bằng những biện pháp gì, bởi đối với trẻ cái gì cũng mới mẻ, những bài học
đầu tiên là '' Học ăn, học nói, học gói học mở''. Vì vậy việc dạy trẻ phát triển ngôn
ngữ thông qua hoạt động nhận biết tập nói đóng vai trị hết sức quan trọng.
Nhận thức được tầm quan trọng của ngơn ngữ có ý nghĩa to lớn trong việc
phát triển ngôn ngữ cho trẻ, nó nhằm phát triển các tính năng của trẻ như: Nghe,
nói, đọc, cho trẻ được quan sát như: Sờ, mó, nếm, ngửi...
Trong những năm gần đây bậc học mầm non đang tiến hành đổi mới
chương trình giáo dục trẻ mầm non, trong đó đặc biệt coi trọng việc tổ chức các
hoạt động phù hợp với sự phát triển của trẻ. Khuyến khích trẻ hoạt động một
cách chủ động, tích cực, hồn nhiên vui tươi, đồng thời tạo điều kiện cho giáo
viên phát huy khả năng sáng tạo trong việc lựa chọn và cách tổ chức các hoạt
động hàng ngày cho trẻ có hiệu quả. Thực hiện phương châm ''Học mà chơi,
chơi mà học.'' Đáp ứng được mục tiêu phát triển của trẻ một cách toàn diện về
mọi mặt.

3


Trong q trình phát triển tồn diện cho trẻ, ngơn ngữ có vai trị quan
trọng, nhờ có ngơn ngữ trẻ nhận biết ngày càng nhiều các sự vật, hiện tượng mà
trẻ được tiếp xúc trong cuộc sống hàng ngày.
Khi cho trẻ làm quen với các hoạt động xem tranh hoặc quan sát vật thật,

mơ hình, trẻ cảm giác là trẻ có thể tị mị để tự khám phá ra các con vật, hiện
tượng thiên nhiên cỏ, cây, hoa, lá hoặc cảm nhận được những mối liên quan giữa
chúng với nhau. Khi cho trẻ xem tranh hay giúp trẻ sử dụng các mơ hình để gợi
ý trẻ phát âm nói lên những công cụ, chất liệu của đồ vật...Khi cho trẻ quan sát
vật thật khuyến khích các q trình tư duy, tưởng tượng, phán đốn, đây cũng là
góp phần phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Cùng với sự phát triển ngôn ngữ nói, trẻ
dần dần tiếp cận với ngơn ngữ một cách trọn vẹn, nghĩa là tất cả các kĩ năng
nghe, nói, đọc để phát triển ngơn ngữ và có mối quan hệ qua lại.
Cho trẻ hoạt động nhận biết tập nói nhằm mục đích phát triển ngơn ngữ,
phát triển vốn từ, trẻ phát âm rõ ràng, mạch lạc hơn trong giao tiếp.
Là một giáo viên yêu nghề, mến trẻ. Tôi ln trăn trở làm sao để tìm ra
các biện pháp để phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 - 36 tháng tuổi một cách trọn
vẹn ,và tơi đã tìm tịi, nghiên cứu mạnh dạn đưa ra "Một số biện pháp phát
triển ngôn ngữ thông qua hoạt động nhận biết tập nói cho trẻ 24 - 36 tháng
tuổi ''
II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU.
1. Thực trạng:
a) Thuận lợi:
Trường mầm non Tân Bình là trường có bề dày trong cơng tác chăm sóc
và giáo dục trẻ. Cơ sở trang thiết bị phục vụ cho hoạt động dạy và học tương đối
đầy đủ.
Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm sâu sát đến giáo viên, luôn tạo
điều kiện cho giáo viên trong hoạt động dạy và học. Hầu hết giáo viên đều có
chun mơn trên chuẩn, có lịng u nghề, mến trẻ...

4


Năm học 2015 - 2016, tôi được phân công giảng dạy nhóm lớp 24 - 36
tháng. Tổng số trẻ 15 trẻ, hoàn toàn là người dân tộc thiểu số, các cháu đi học

đều, chuyên cần. Đối với bản thân là một giáo viên mầm non, có trình độ đại
học, có lịng u nghề mến trẻ, ln tìm tịi, khám phá tìm ra những biện pháp
mới, gây sự hứng thú cho trẻ trong các hoạt động.
Bên cạnh những thuận lợi, bản thân tơi cũng cịn gặp khơng ít những khó khăn.
b) Khó khăn:
+ Tài liệu tham khảo dạy và học tuy có song vẫn cịn hạn chế
+ Đồ dùng, đồ chơi tuy nhiều, song vẫn còn thiếu chưa đáp ứng được với
nhu cầu của trẻ.
+ Trang thiết bị nhà trường đày đủ nhưng chưa phong phú và đa dạng.
+ Đối với trẻ, đa số trẻ mới đến trường chưa có thói quen,nề nếp trong
học tập, giao tiếp, trẻ hay nói trống khơng, nói cộc lốc, thiếu lễ phép với cơ giáo,
các bạn và những người xung quanh trẻ.
+ Trẻ chưa thực sự mạnh dạn tích cực tham gia vào các hoạt động học tập,
cũng như các hoạt động khác trong ngày.
+ Đa số trẻ là người dân tộc thiểu số, phát âm của các cháu cịn nói
ngọng, phát âm chưa rõ ràng, thường dùng tiếng địa phương, trẻ còn rụt rè
trong giao tiếp.
+ Đối với phụ huynh, còn một số phụ huynh chưa coi trọng về bậc học
mầm non. Nên chưa quan tâm đúng mức đối với trẻ, nhất là đối với trẻ 24-36
tháng tuổi, phụ huynh chưa nhiệt tình đưa con em mình đến trường một cách
thường xuyên.
2. Kết quả thực trạng:
- Từ những thuận lợi và khó khăn nêu trên, tơi tiến hành khảo sát trên trẻ
và có kết quả như sau:
Bảng khảo sát chất lượng trẻ trước khi áp dụng sáng kiến.
TT

Nội dung

Tổng

số trẻ

Kết quả khảo sát
Đạt
5

Chưa đạt


1
2
3
4

Trẻ phát âm tốt, rõ
ràng, mạch lạc.
Trẻ phát triển ngôn
ngữ, vốn từ.
Trẻ phát triển nhận
thức.
Trẻ mạnh dạn, tự tin
trong giao tiếp

T

%

K

%

TB

%

Y

%

15

3

20

3

20

4

26,7

5

33,3

15

2

13,3

3

20

4

26,7

6

40

15

2

13,3

2

20

4

26,7

6

40

15

1

6,7

2

13,3

5

33,3

7

66,7

- Từ kết quả trên, tôi thấy mức độ hứng thú, khả năng phát triển ngôn ngữ,
phát triển vốn từ thơng qua hoạt động nhận biết tập nói cịn hạn chế. Chính vì
vậy, tơi ln mong muốn mình phải làm thế nào để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ
một cách chọn vẹn hơn. Tôi đã không ngừng và sáng tạo để tìm ra cách thức
giảng dạy và tạo mơi trường học tập tốt nhất cho trẻ.
III. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
1. Các biện pháp tổ chức thực hiện:
1.1. Xây dựng kế hoạch học tập và môi trường học tập.
*Kế hoạch học tập:

Để phát triển ngôn ngữ thông qua hoạt động nhận biết tập nói đạt hiệu quả
cao. Bản thân cần phải xác định rỏ nhiệm vụ của năm học.
+ Xây dựng kế hoạch tháng, tuần, ngày theo từng chủ đề, chủ điểm.
+ Làm đồ dùng, đồ chơi phù hợp với bài dạy của chủ đề, chủ điểm. Đồ
dùng đồ chơi phải đẹp và phong phú về chủng loại, đảm bảo tính thẩm mĩ và an
tồn cho trẻ khi sử dụng.
+ Xây dựng góc trao đổi với phụ huynh học sinh, có dán hình ảnh theo
chủ đề chủ điểm.
* Mơi trường học tập:
Đây là biện pháp cơ bản không thể thiếu trong trường mầm non, nó hết
sức cần thiết trong các hoạt động của trẻ ở trường mầm non. Vì vậy địi hỏi giáo
viên phải khơng ngừng sưu tâm đồ dùng đồ chơi, bố trí sắp xếp mơi trường

6


trong và ngoài lớp phù hợp với nội dung từng chủ đề. Nhằm khích thích sự sáng
tạo và hứng thú khi tham gia vào các hoạt động hàng ngày của trẻ, nhất là hoạt
động nhận biết tập nói. Vì vậy mà tôi chú trọng xây dựng môi trường học tập
làm sao cho đa dạng và phong phú. Cụ thể như sau:
*Mơi trường trong lớp:
Đối với mơi trường trong lớp thì tôi luôn luôn sưu tầm, bổ sung đồ dùng,
đồ chơi phù hợp với từng chủ đề, chủ điểm như tranh ảnh, mơ hình, bảng biểu
các loại đồ dùng, đồ chơi mua và có thể tự tạo tơi xắp xếp ở các góc sao cho vừa
với tầm mắt của trẻ, để trẻ dễ nhìn, dể quan sát, dễ lấy.
Tơi đàm thoại trò chuyện về nội dung bức tranh ở mọi lúc, mọi nơi trong ngày.
Ví dụ: Ở chủ điểm phương tiện và luận lệ giao thơng, tơi có thể dùng tranh, ảnh
về một số phương tiện giao thông và các loại biển báo để minh họa cho chủ đề
lớn. Ở các nhánh của chủ đề tôi gắn ảnh hoặc tranh lô tô phù hợp với chủ đề.

( Tranh chủ điểm về phương tiện giao thơng )
Ngồi ra ở các góc tơi cũng chuẩn bị sưu tầm bổ sung các loại đồ dùng, đồ
chơi phù hợp với từng chủ điểm, chủ đề, kích thích sự hoạt động sáng tạo của trẻ.
* Mơi trường ngồi lớp:
Đó là tất cả những gì bên ngồi lớp học và nó góp phần quan trọng trong
việc tìm tòi khám phá của trẻ.

7


Ngồi sân trường có rất nhiều đồ dùng, đồ chơi, cây xanh, góc thiên
nhiên, vườn cổ tích... Tạo điệu kiện cho trẻ hứng thú tham gia. Qua đó giáo dục
trẻ biết yêu quý cái hay, cái đẹp, cái thiện, cái ác. Trẻ có thể tìm hiểu các loại đồ
dùng, đồ chơi đó. Đồ chơi ngồi trời ln đảm bảo tính an tồn, tính thẩm mĩ...
Đồ chơi ngồi trời phải đa dạng và phong phú về chủng loại, nhằm kích
thích trẻ hứng thú tham gia vào các hoạt động một cách tích cực.
Đồ chơi ngồi trời phải sắp xếp một cách hợp lý, phù hợp với trẻ mầm non
nói chung, trẻ 24 - 36 nói riêng. Qua những buổi chơi với đồ chơi ngoài trời tạo
điệu kiện cho trẻ phát triển tư duy, phát triển vốn từ, phát triển ngôn ngữ.

( Một số đồ chơi ngoài sân trường như :vườn cổ tích )
2. Rèn luyện và duy trì một số nề nếp thói quen:
- Rèn luyện cho trẻ biết duy trì thói quen đi học đều, đúng giờ.
- Rèn luyện cho trẻ thói quen mạnh dạn trong giao tiếp với cơ, với bạn,
với những người xung quanh trẻ.
- Rèn luyện nề nếp ngồi ngoan trong học tập như: trẻ khơng nói chuyện
riêng, khơng làm việc riêng, khơng nói leo...trong giờ học.
8

3. Sử dụng biện pháp dùng lời nói:
Trong các biện pháp dạy học cho trẻ thì biện pháp dùng lời nói là biện
pháp quan trọng, đứa trẻ sinh ra đã biết nghe tiếng mẹ hát ru. Vì lúc này trẻ chưa
nhìn thấy hết sự vật hiện tượng xung quanh trẻ mà trẻ mới biết mô phỏng và tái
tạo lại những công việc hàng ngày của người lớn.
Biện pháp dùng lời nói là phương tiện cơ bản để giáo viên nhằm giảng
giải, phân tích nội dung khó mà trẻ khơng tự hiểu được. Tuy nhiên, để thực hiện
biện pháp hiệu quả cao, giáo viên phải chú ý đến tính khoa học, tính thực tiễn,
tính sư pháp, lời nói phải ngắn gọn, rõ ràng, dể hiểu, phù hợp với nhận thức của
trẻ. Vì vậy cơ phải chuẩn bị tốt hệ thống câu hỏi từ chi tiết đến tổng quát. Trong
quá trình hướng dẫn trẻ trả lời cô nên chú ý gợi mở hướng dẫn trẻ trả lời đúng.
Như vậy nhận biết tập nói làm trung tâm kích thích sự suy nghĩ của trẻ trả lời
các câu hỏi của cơ.
Ví dụ: Chủ điểm: Những con vật đáng yêu.
Cho trẻ quan sát con gà trống

(Tranh gà trống)
Cơ hỏi:

-

Đây là con gì?
- Gà được ni ở đâu?
- Đầu gà có gì?
9


- Mình gà có gì?...
Từ những câu hỏi trên, cùng với sự quan sát của trẻ, cô yêu cầu trẻ gọi tên
con gà, đặc điểm nổi bật của con gà. Lúc đầu cả lớp gọi tên sau đó thi nhau theo

nhóm, tổ, cá nhân trẻ gọi tên con gà trống. Cô tạo điều kiện giúp trẻ phát triển tư
duy, trẻ được nói nhiều hơn, vốn từ của trẻ được mở rộng và phát triển hơn.
4. Tổ chức tiết dạy sáng tạo:
- Để phát triển ngôn ngữ cho trẻ qua hoạt động nhận biết tập nói thì việc
tổ chức tiết dạy một cách sinh động là rất quan trọng. Qua hoạt động học trẻ
được tìm tịi và khám phá, quan trọng hơn trẻ được nói nhiều, vốn từ của trẻ ngày
càng mở rộng.
Ví dụ 1: Khi dạy trẻ tìm hiểu về các lồi rau.

( Một số loại rau )
- Tơi trị chuyện với trẻ về chủ đề và cho trẻ đi thăm quan siêu thị rau
sạch, vừa đi tôi vừa chỉ vào các loại rau và hỏi trẻ. Đây là rau gì? Cơ u cầu trẻ
trả lời, cả lớp đồng thanh gọi tên rau, đến cá nhân thi nhau gọi tên rau, sau đó trị
chuyện và đàm thoại về các loại rau qua tranh, ảnh,vật thật...Quá trình trẻ gọi tên
các loại rau cô chú ý sữa lỗi phát âm cho trẻ. Đối với trẻ nói ngọng, nói lắp, cơ
chú ý sửa sai cho trẻ cho, trẻ nào nói ngọng, nói lặp, nói chưa đầy đủ các thành
phần của câu thì cơ cho trẻ đó nói nhiều hơn so với các trẻ khác.
Ví dụ 2: Khi trẻ tìm hiểu phương tiện giao thơng.
Tơi cho trẻ quan sát hình ảnh sa bàn về phương tiện giao thông đường bộ
qua tranh ảnh, hoặc cho trẻ hát và vận động một bài hát liên quan đến chủ đề,

10


sau đó cho trẻ quan sát và trị chuyện, đàm thoại về nội dung của chủ đề, nội
dung của bài dạy.

(Sa bàn phương tiện giao thông đường bộ)
Sau khi gây hứng thú cho trẻ tôi tiến hành vào nội dung tiết dạy. Có thể sử
dụng theo nhiều hình thức khác nhau để kích thích sự sáng tạo của trẻ. Ở chương

trình giáo dục mầm non mới, lấy trẻ làm trung tâm, có nghĩa cơ chỉ là người
hướng dẫn, cịn trẻ sẽ là người thực hiện nhiệm vụ. Trẻ được nói nhiều hơn, tự
khám phá tìm tịi, từ đó có thể phát triển ngôn ngữ cho trẻ một cách trọn vẹn.
Trong tiết học giáo viên cần phải sử dụng các phương pháp và biện pháp
dạy học khác nhau để truyền thụ kiến thức mới, giao nhiệm vụ học tập cho trẻ và
tổ chức cho trẻ hoạt động nhằm giải quyết các nhiệm vụ...Cô giáo giúp trẻ lựa
chọn các biện pháp và phương tiện cần thiết để lĩnh hội tri thức một cách có hiệu
quả cao.
Ví dụ 3: Trong hoạt động làm quen với các loại quả.
Cho trẻ quan sát các loại quả bằng các quả thật, cho trẻ được sờ, nếm,
ngửi..., sau đó cơ hỏi trẻ u cầu trẻ trả lời. Trẻ trả lời bằng nhiều hình thức khác
11


nhau. Q trình trẻ trả lời cơ chú ý sửa sai cho trẻ. Cô cần quan tâm đúng mức
với trẻ yếu, trẻ kém trong lớp.
5. Sử dụng đồ dùng trực quan:
Nhận thức được tầm quan trọng của phát triển ngôn ngữ cho trẻ, tôi đã
không ngừng học tập và sáng tạo. Tôi nhận thấy rằng, sử dụng đồ dùng trực quan
là biện pháp quan trọng. Biện pháp này cho trẻ quan sát, giao tiếp với các đối
tượng, phương tiện (vật chất, đồ chơi...) hành động mẫu, hình ảnh tự nhiên, mơ
hình, phương tiện, nghe... Thơng qua sử dụng các giác quan kết hợp với lời nói
nhằm tăng cường vốn hiểu biết, phát triển tư duy và ngôn ngữ cho trẻ.
Đồ dùng trực quan phải đảm bảo thẩm mĩ, về an toàn, về vệ sinh và tạo ra
cảm giác an toàn và hứng thú trong quá trình dạy học cho trẻ. Khi sử dụng đồ
dùng trực quan phải trình bày theo trình tự của bài, phải đưa ra đúng lúc, đúng
chỗ, phải để nơi thuận tiện cho trẻ quan sát.
Sử dụng đồ dùng trực quan hợp lí, phù hợp với đề tài sẽ giúp trẻ kích thích,
phát triển các giác quan, phát triển vốn từ của trẻ.
Tùy theo từng chủ điểm, từng đề tài mà tôi sử dụng đồ dùng trực quan phù hợp.

Ví dụ1: Ở chủ điểm phương tiện giao thông
Đề tài giao thông đường bộ.

(Một số phương tiện giao thông đường bộ)
Tôi đã sử dụng tranh ảnh về phương tiện giao thông đường bộ cho trẻ
quan sát, như xe mày, ô tô con, xe đạp điện...Bằng các thủ thuật tôi lần lượt đưa

12


các phương tiện ra, sau đó tơi đặt câu hỏi, yêu cầu trẻ trả lời một cách rõ ràng,
mạch lạc. Đối với trẻ phát âm chưa rõ ràng tôi cho trẻ phát âm nhiều lần.
Ví dụ 2: Khi cho trẻ tìm hiểu về các loại quả.

( Một số loại quả: Táo, khế, dưa hấu, chuối, cam.)
Để gây được sự hứng thú cho trẻ tôi sử dụng các loại quả thật, quả có mầu
sắc đẹp, các loại quả đa dạng về chủng loại. Nhằm gây sự chú ý cho trẻ. Cùng
với sự phát triển, ứng dụng công nghệ thông tin tôi đã làm các hình ảnh sử dụng
trên máy chiếu, kích thích sự tư duy, sáng tạo, trẻ thấy hứng thú hơn khi tham gia
vào các hoạt động. Hình ảnh đến đâu trẻ gọi tên quả đến đó.Với những điều mới
lạ này giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển vốn từ một cách tốt nhất.
Ví dụ 3: Cho trẻ tìm hiểu về các loại hoa.

13


( Một số loại hoa )
Tôi đã lựa chọn, chọn lọc những hình ảnh về loại hoa để cho trẻ quan sát,
và trẻ trả lời cơ theo hình ảnh nhằm kích thích trẻ phát triển tư duy, phát triển
ngơn ngữ, phát triển vốn từ cho trẻ.

Ngồi ra tơi cịn sử dụng mơ hình, cho trẻ sử dụng đồ dùng trực quan phải
chú ý đến sự đa dạng của đồ dùng.
Ví dụ 4: Khi cho trẻ quan sát, tìm hiểu về đồ vật như: Ấm, chén, ca cốc..., phải
chú ý đến hình dạng, mầu sắc...Ngồi ra thủ thuật đưa đồ dùng, đồ chơi cũng
không kém phần quan trọng, nếu cô đưa ra đúng lúc, đúng chỗ thì hiệu quả của
việc sử dụng đồ dùng trực quan sẻ đạt hiệu quả cao.

(Ấm chén, ca, cốc )
Việc tích cực cho trẻ quan sát, tư duy, khám phá sẽ giúp trẻ lĩnh hội tri thức
của các đối tượng. Từ đó giúp trẻ tích lũy và phát triển vốn từ của mình.
6. Hoạt động học ở mọi lúc mọi nơi
- Để phát triển ngôn ngữ qua hoạt động nhận biết tập nói cho trẻ hoạt động ở
mọi lúc, lúc mọi nơi cũng rất quan trọng. Ở mọi lúc, mọi nơi trẻ cũng được tìm
tịi, khám phá các sự vật, hiện tượng. Cụ thể như:
14


- Ở giờ đón trẻ: Tơi cho trẻ xem hình ảnh hoặc nghe đọc thơ, kể chuyện phù
hợp với chủ đề, chủ điểm, sau đó tơi hỏi trẻ về tên bài thơ, tên câu chuyện, nhân
vật trong truyện. Ở các hình ảnh đó tơi có thể lồng thêm các bài hát vào.

Ví dụ: Chủ đề trường mầm non, có hình ảnh trường lớp mầm non, lồng bài hát
''trường chúng cháu là trường mầm non''. Trẻ vừa xem hình ảnh vừa hát bài
hát đó. Từ đó giúp trẻ phát triển ngơn ngữ một cách đa dạng và phong phú khi trẻ
hát, đồng thời phát triển ngôn ngữ cho trẻ .
- Ở hoạt động ngoài trời, trẻ được khám phá các hiện tượng tự nhiên qua các
buổi dạo chơi...
Ví dụ: Quan sát cây vú sữa, trẻ quan sát, sau đó cơ đặt câu hỏi đàm thoại với trẻ.
- Cây gì?
- Trồng ở đâu?

- Cây có những gì?
Trẻ trả lời câu hỏi của cơ.
- Ở hoạt động góc: Trẻ được đóng vai, chơi ở các góc được chuẩn bị phù
hợp với chủ đề.
Ví dụ: Chủ đề gia đình: Trẻ được đóng vai mẹ bế bé. Trẻ được bế em bé, trẻ biết
vổ về em bé, biết cho bé ăn, cho bé uống nước, cho bé ngủ...
- Ở hoạt động chiều: Tơi trị chuyện với trẻ về chủ đề, cho trẻ đọc thơ,
nghe hát, kể chuyện, xem tranh, ảnh về chủ đề, chủ điểm.
- Ở giờ trả trẻ: Ngồi việc trị chuyện với trẻ, tơi cịn hướng dẫn cho trẻ
giới thiệu tên mình với bạn, tên các bạn với nhau. Cuối giờ trẻ chào cô, chào bạn,
đây cũng là một biện pháp để tạo điệu kiện cho trẻ phát triển ngôn ngữ ở mọi lúc,
mọi nơi mà vẩn có hiệu quả cao.
7. Bồi dưỡng học sinh cá biệt :
Cô cần nắm vững đặc điểm tâm lý của từng trẻ, phát hiện ra những trẻ cá

15


biệt, như trẻ nói ngọng , nói lắp, nói khơng rỏ ràng. Cơ phải có biện pháp rèn
luyện kỷ năng phát âm cho trẻ cá biệt ở mọi lúc, mọi nơi trong ngày.
IV. HIỆU QUẢ.
- Sau khi áp dụng những biện pháp trên, tôi tiến hành khảo sát lại. Kết quả
như sau:

TT
1
2

Tổng

Nội dung
Trẻ phát âm tốt, rõ ràng,
mạch lạc.
Trẻ phát triển ngôn ngữ,

phát triển vốn từ.
3 Trẻ phát triển nhận thức.
Trẻ mạnh dạn, tự tin
4
trong giao tiếp.

Kết quả khảo sát
Đạt
K
% TB %

Chưa đạt
Y
%

số trẻ

T

%

15

10

66,7

4

26,7

1

1,6

0

15

9

60

5

33,4

1

1,6

0

15

9

60

5

33,4

1

1,6

0

15

8

53,3

5

33,4

2

13,3

0

Qua quá trình nghiên cứu các biện pháp và ứng dụng vào lớp mình, tơi thấy
mức độ hứng thú của trẻ cao, vốn từ của trẻ ngày càng phong phú và được mở
rộng, trẻ được nói nhiều phát âm rõ ràng hơn.
Từ những hứng thú của trẻ tơi đã xây dựng được nhiều tiết dạy hay, có
nhiều giờ đạt loại giỏi.
C. KẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ
1. Kết luận.
Với yêu cầu ngày càng cao của chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm
non nói chung, với ngơn ngữ nói riêng, nhằm giúp trẻ phát triển nhân cách tồn
diện vươn lên làm chủ khoa học, là chủ nhân của đất nước.
Đứng trước xu thế thay đổi và phát triển của xã hội hiện nay như vậy, giáo
dục mầm non nói chung với trẻ 24-36 tháng tuổi nói riêng phải có nhiều chuyển
biến để xây dựng những con người mới xã hội chủ nghĩa.Việc cho trẻ phát triển

16


ngơn ngữ thơng qua hoạt động nhận biết tập nói ở trường mầm non là điều rất
cần thiết và quan trọng
2. Kiến nghị .
- Sau khi làm đề tài nghiên cứu, kết quả thu được trên thực tế rất cao, trẻ
hứng thú đi học, vốn từ của trẻ ngày càng phát triển. Làm được điều đó là một
q trình nghiên cứu, học hỏi, tìm tịi. Chính vì thế tơi mạnh dạn đưa một số ý
kiến đề xuất.
- Đề nghị Phòng giáo dục Như Xuân thường xuyên mở các lớp chuyên đề
để giáo viên cập nhật kiến thức mới để áp dụng vào bài dạy.
- Đề nghị Ban giám hiệu nhà trường quan tâm sâu sát hơn nữa.
- Cần bổ sung nhiều đồ dùng, đồ chơi để trẻ hoạt động .
- Đề nghị nhà trường, Phòng giáo dục quan tâm và đào tạo điều kiện cho
ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động dạy học.

Qua sáng kiến của tôi, mong các bạn đồng nghiệp, Hội đồng chấm sáng
kiến kinh nghiệm góp ý, để tơi rút kinh nghiệm trong cơng tác giảng dạy.
Tôi xin chân thành cảm ơn./.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Như Xuân ngày 9 tháng 3 năm 2018
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, khơng sao chép nội dung của
người khác

Lê Thị Huệ

17