KHẢO SÁT HIỆU QUẢ CỦA VACXIN CIRCOVAC TIÊM CHO NÁI ĐẺ PHÒNG HỘI CHỨNG CÒI CHO HEO CON SAU CAI SỮA (PMWS)

B

GIÁO D C VÀ ĐÀO T O

TRƯ NG Đ I H C NƠNG LÂM THÀNH PH

H

CHÍ MINH

KHĨA LU N T T NGHI P

KH O SÁT HI U QU C A VACXIN CIRCOVAC TIÊM
CHO NÁI Đ PHÒNG H I CH NG CÒI
CHO HEO CON SAU CAI S A (PMWS)

Sinh viên th c hi n: SHANTI SATIBAI GOPANI
Ngành

: Thú y

L p

: DH03TY

Niên khóa

: 2003 - 2008

Tháng 9/2008

KH O SÁT HI U QU C A VACXIN CIRCOVAC TIÊM CHO NÁI Đ
PHÒNG H I CH NG CÒI CHO HEO CON SAU CAI S A (PMWS)

Tác gi

SHANTI SATIBAI GOPANI

Khóa lu n đư c đ trình đ đáp ng u c u
c p b ng Bác sĩ ngành
Thú Y

Giáo viên hư ng d n:
PGS.TS. LÂM TH THU HƯƠNG
BSTY. NGUY N Đ C NHÂN

Tháng 9 năm 2008
i


L IC MT
Con xin thành kính ghi ơn m , là ngư i đã h t lịng lo l ng, d y d con nên
ngư i, bên c nh đó tơi xin bày t lịng bi t ơn sâu s c nh t ñ n nh ng ngư i quanh tơi
đã giúp tơi vư t qua m i khó khăn, tr ng i đ hồn thành khóa lu n t t nghi p này:
♣ Chân thành c m t ñ n
Ban Giám hi u trư ng Đ i H c Nơng Lâm Tp. H Chí Minh.
Ban Ch nhi m B mơn B nh Lý - Kí Sinh.
Cùng tồn th q th y cơ.
Đã t n tình gi ng d y, truy n ñ t nh ng ki n th c, kinh nghi m quí báu trong
su t th i gian em h c t p t i trư ng.

Ban giám ñ c và các cô chú, anh ch em Công Ty Chăn Ni Heo Phú Sơn.
Đã nhi t tình giúp ñ và t o ñi u ki n cho tôi trong su t th i gian th c t p t i
tr i.
♣ Chân thành nh ơn
PGS.TS. Lâm Th Thu Hương, gi ng viên B môn B nh Lý - Kí Sinh, Khoa
Chăn Ni Thú Y, Trư ng Đ i H c Nơng Lâm Tp. H Chí Minh và BSTY. Nguy n Đ c
Nhân.
Đã t n tình hư!ng d"n, giúp ñ em trong su t th i gian th c t p và hoàn thành
bài lu n văn này.
♣ Chân thành c m ơn ñ n
B n bè trong l!p TY29.
Cùng tồn th b n bè thân quen.
Đã đ ng viên, ng h và chia s# cùng tôi trong su t th i gian qua.

Shanti satibai gopani

ii


TÓM T T KHÓA LU N
Đ ti n hành kh o nghi m hi u qu c a vacxin Circovac phòng h i ch ng còi c c
trên heo sau cai s a (PMWS), chúng tơi đã ch n l c nh ng nái mang thai đ phân vào
2 lơ thí nghi m và đ i ch ng. Nái thí nghi m đư c tiêm vacxin Circovac. Sau đó,
chúng tơi ñã theo dõi và ghi nh n thành tích v ch tiêu sinh trư ng, lư ng th c ăn tiêu
th , h s chuy n hóa th c ăn và các bi u hi n lâm sàng c a heo con

lơ thí nghi m

và lơ đ i ch ng. K t qu như sau:
♣ Tr ng lư ng sơ sinh, tr ng lư ng cai s a và tăng tr ng bình qn c a nh ng

heo con lơ đ i ch ng và lơ thí nghi m trong giai đo n theo m khơng khác bi t nhau.
Khi heo con ñ t 60 ngày tu i, nh ng heo con
lúc 60 ngày tu i là 18,69kg/con và

lơ thí nghi m có tr ng lư ng bình qn

lơ đ i ch ng là 16,15kg/con, tăng tr ng bình

qn lơ thí nghi m là 11,27kg/con và lơ đ i ch ng là 8,80kg/con, tăng tr ng tuy t ñ i
heo con lơ thí nghi m là 344,75g/con/ngày và lơ đ i ch ng là 252,51g/con/ngày.
♣ Lư ng th c ăn tiêu th bình qn c a heo lơ thí nghi m là 744,44g/con/ngày
và

lơ đ i ch ng là 652,22g/con/ngày. H s chuy n hóa th c ăn c a lơ thí nghi m là

1,52 và FCR c a lơ đ i ch ng là 1,67.
♣ T l ngày con tiêu ch y và t l ngày con hô h p trong giai ño n t lúc sơ
sinh ñ n khi cai s a
con tiêu ch y

c hai lô không khác bi t nhau. Giai ño n sau cai s a, t l ngày

hai lô r t khác nhau l n lư t là 5,50%

nghi m. T l ngày con hô h p

lơ đ i ch ng và 2,90%

lơ thí

lơ thí nghi m là 2,60% và lơ đ i ch ng là 4,90%.

♣ ! lơ thí nghi m khơng phát hi n đư c heo b" viêm da, heo có da b" nh t màu
và hồng đ n. ! lơ đ i ch ng có 2 heo m#c b nh viêm da chi m t l 1,1% và 4 heo da
b" nh t màu chi m t l 2,2% và 1 heo hồng đ n chi m t l 0,55%.
♣ T l ch t

lơ đ i ch ng và lơ thí nghi m trong giai ño n theo m và giai

ño n cai s a ñ n 60 ngày tu i không khác bi t nhau. T l lo i th i trong giai ño n heo
con theo m và trong giai ño n cai s a ñ n 60 ngày tu i có khác nhau.
♣ Trên nh ng heo ch t nghi do cịi thu c lơ đ i ch ng, có bi u hi n b nh tích
sưng h ch b n c n và h ch màng treo ru t 100%, b nh tích viêm ru t, viêm ph i, 28%
bi u hi n thối hóa cơ tim. ! lơ thí nghi m chúng tơi khơng tìm th y heo cịi ch t có
bi u hi n b nh tích sưng h ch b n c n, các b nh lý ñư c ghi nh n bao g$m viêm ph i,
viêm ru t, viêm gan v i t l l n lư t là 60% - 80% - 60%, và thối hóa cơ tim chi m
t l 20%.
iii


M CL C
Trang
Trang t%a...........................................................................................................................i
L&I C'M T( ................................................................................................................. ii
TÓM T)T KHÓA LU*N............................................................................................. iii
M+C L+C ......................................................................................................................iv
DANH SÁCH CH, VI-T T)T ................................................................................. viii
DANH SÁCH CÁC B'NG ...........................................................................................ix
DANH SÁCH CÁC HÌNH..............................................................................................x
Chương 1. M

Đ U......................................................................................................1

1.1 Đ.t v n đ ..............................................................................................................1
1.2 M c đích, u c u..................................................................................................2
1.2.1 M c đích .............................................................................................................2
1.2.2 u c u……………………………………………………………………………… 2

Chương 2. T NG QUAN TÀI LI U...........................................................................3
2.1 GI/I THI0U SƠ LƯ3C V4 TR(I HEO PHÚ SƠN............................................3
2.1.1 V" trí đ"a lý..........................................................................................................3
2.1.2 Q trình thành l p tr i .......................................................................................3
2.1.3 Nhi m v c a tr i................................................................................................4
2.1.4 Các s n ph5m chính c a cơng ty.........................................................................4
2.1.5 Cơ c u đàn ..........................................................................................................4
2.1.6 Cơng tác gi ng ....................................................................................................5
2.1.6.1 Các bư c ti n hành công tác gi ng
2.1.6.2 Công tác ph i gi ng

tr i ........................................................5

tr i ...............................................................................5

2.1.7 Chu$ng tr i .........................................................................................................5
2.1.8 Th c ăn ...............................................................................................................6
2.1.9 Qui trình v sinh thú y - tiêm phịng.................................................................10
2.2 GI/I THI0U V4 CIRCOVIRUS VÀ H6I CH7NG G8Y CÒM SAU CAI S,A
(PMWS - POSTWEANING MULTISYSTEMIC WASTING SYNDROME) ........14
2.2.1 Gi i thi u v Circovirus....................................................................................14
2.2.1.1 Phân lo i ........................................................................................................14

iv


2.2.1.2 C u t o ...........................................................................................................14
2.2.1.3 S c ñ kháng..................................................................................................15
2.2.1.4 Mi9n d"ch .......................................................................................................15
2.2.2 B nh gây ra do Circovirus ................................................................................16
2.2.2.1 L"ch s: và phân b ñ"a lý...............................................................................16
2.2.2.2 Truy n nhi9m h c ..........................................................................................17
2.2.2.3 Tri u ch ng....................................................................................................18
2.2.2.4 B nh tích ........................................................................................................19
2.2.2.5 Ch5n đốn ......................................................................................................20
2.2.2.6 Đi u tr" và phịng b nh...................................................................................20
2.3 M6T S; TÁC NHÂN GÂY B0NH THƯ&NG ĐI KÈM TRÊN HEO M)C
H6I CH7NG G8Y CÒM SAU CAI S,A...............................................................22
2.3.1 Porcine Parvovirus (PPV).................................................................................22
2.3.2 Virus gây h i ch ng r i lo n sinh s n và hô h p trên heo (PRRSV) ...............23
2.3.3 Mycoplasma hyopneumonia .............................................................................24
2.3.4 Virus cúm heo (Swine Influenza Virus - SIV) .................................................25
2.3.5 Pasteurella multocida .......................................................................................26
2.3.6 Actinobacillus pleuropneumoniae ....................................................................26
2.3.7 Streptococcus suis.............................................................................................27
2.3.8 Haemophilus parasuis ......................................................................................27
2.4 M6T S; NGUYÊN NHÂN KHÁC GÂY CÒI TRÊN HEO .............................28
2.4.1 Nguyên nhân do heo m ...................................................................................28
2.4.2 Nguyên nhân do heo con ..................................................................................28
2.4.3 Nguyên nhân do ngo i c nh..............................................................................29
2.5 LƯ3C DUY0T CÁC CƠNG TRÌNH NGHIÊN C7U TRONG VÀ NGỒI
NƯ/C ........................................................................................................................29
2.5.1 Trong nư c........................................................................................................29

2.5.2 Ngồi nư c........................................................................................................30
Chương 3. N I DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U ...............................33
3.1 TH&I GIAN VÀ Đ3.1.1 Th>i gian...........................................................................................................33
v


3.1.2 Đ"a đi m............................................................................................................33
3.2 V*T LI0U THÍ NGHI0M ..................................................................................33
3.3 N6I DUNG THÍ NGHI0M .................................................................................34
3.4 B; TRÍ THÍ NGHI0M........................................................................................35
3.4.1 Thú thí nghi m..................................................................................................35
3.4.2 B trí thí nghi m ...............................................................................................35
3.4.3 Phương pháp ti n hành .....................................................................................35
3.4.3.1 Theo dõi trên heo nái .....................................................................................35
3.4.3.2 Theo dõi trên heo con ....................................................................................36
3.4.4 Chăm sóc và ni dư?ng ..................................................................................37
3.5 CƠNG TH7C TÍNH CÁC CH@ TIÊU VÀ XA LÝ S; LI0U............................37
Chương 4. K T QU VÀ TH O LU N..................................................................38
4.1 K-T QU' ĐÁNH GIÁ AN TOÀN CBA VACXIN CIRCOVAC KHI TIÊM
CHO NÁI ...................................................................................................................38
4.2 K-T QU' ĐÁNH GIÁ HI0U LCC CBA VACXIN CIRCOVAC TRÊN M6T
S; CH@ TIÊU TĂNG TRƯ!NG CBA HEO CON ..................................................38
4.2.1 Tr ng lư ng sơ sinh, tr ng lư ng cai s a, tăng tr ng bình qn heo con giai
đo n theo m ..............................................................................................................38
4.2.2 Tăng tr ng bình quân và tăng tr ng tuy t ñ i heo con lúc cai s a ñ n 60 ngày
tu i .............................................................................................................................40
4.2.3 Lư ng th c ăn tiêu th và h s chuy n hóa th c ăn. ......................................43
4.3 K-T QU' THEO DÕI TÌNH HÌNH B0NH TIÊU CH'Y, HƠ HEP, M6T S;
B0NH KHÁC VÀ CÁC B0NH TÍCH......................................................................45

4.3.1 T l ngày con tiêu ch y, t l ngày con hơ h p qua các giai đo n phát tri n .45
4.3.2 Tình hình xu t hi n m t s d ng b nh ngồi hơ h p và tiêu ch y ...................47
4.3.3 T l heo con lo i th i và ch t

các giai ño n phát tri n ................................48

4.3.4 T l xu t hi n b nh tích heo con nghi cịi khi m khám

giai đo n 60 ngày 50

4.4 M6T S; HÌNH 'NH V4 CÁC D(NG B0NH TÍCH TRÊN TIM, PHFI, GAN,
TH*N, H(CH RU6T, D( DÀY HEO CON ĐƯ3C MF KHÁM..........................51

vi


Chương 5. K T LU N VÀ Đ NGH ......................................................................53
5.1 K t lu n................................................................................................................53
5.2 Đ ngh".................................................................................................................54
TÀI LI U THAM KH O...........................................................................................55
PH L C .....................................................................................................................59

vii


DANH SÁCH CH

VI T T T

1. ELISA

: Enzyme linked immuno sorbent assay

2. PCR

: Polymerase chain reaction

3. PMWS

: Post - weaning multi - systemic syndrome

4. APP

: Actinobacillus leuropneumoniae

5. DNA

: Deoxyribonucleic acid

6. PCV2

:Porcine circovirus type 2

7. PDNS

: Porcine Dermatitis and Nephropathy Syndrome

8. PPV

: Porcine Parvovirus

9. PRRSV

: Porcine Reproductive Respiratory Syndrome Virus

10. RNA

: Ribonucleic acid

11. SIV

: Swine Influenza Virus

12. nm

: nanometre

13. CAV

: Chicken anemia virus

14. PK - 15

: Pig kidney 15

15. PCV

: Porcine circovirus

16. PCV1

: Porcine circovirus type 1

17. PBFDV

: Psittacine beak and feather disease virus

18. EMEA

: European Medicines Agency

viii


DANH SÁCH CÁC B NG
B ng 2.1: Qui ñ"nh v th c ăn, lư ng ăn và cách cho ăn

heo t i tr i Phú Sơn ............7

B ng 2.2: Quy ñ"nh th c ăn trên heo h u b" l n, nái và ñ%c gi ng.................................8
B ng 2.3: Nhu c u dinh dư?ng c a heo t 5 - 20kg v i kh5u ph n cho ăn t% do...........9
B ng 2.4: Quy trình tiêm vacxin đ i v i đàn heo thương ph5m ...................................13
B ng 2.5 Các lo i vacxin ñư c dùng ñ phòng PMWS ................................................22
B ng 3.1: B trí thí nghi m ...........................................................................................35
B ng 3.2: B ng thang đi m đánh giá tính an tồn.........................................................36
B ng 4.1: Tăng tr ng bình qn giai đo n heo con theo m .........................................39
B ng 4.2: Tăng tr ng bình quân và tăng tr ng tuy t ñ i heo con lúc cai s a ñ n 60
ngày tu i ........................................................................................................................41
B ng 4.3 Lư ng th c ăn tiêu th và h s chuy n hóa th c ăn giai đo n cai s a ñ n 60
ngày tu i ........................................................................................................................43

B ng 4.4: T l ngày con tiêu ch y, t l ngày con hơ h p giai đo n heo con sơ sinh
ñ n cai s a .....................................................................................................................45
B ng 4.5: T l ngày con tiêu ch y, t l ngày con hơ h p giai đo n heo con cai s a
ñ n 60 ngày tu i ............................................................................................................45
B ng 4.6: T l heo con xu t hi n m t s d ng b nh ngồi hơ h p và tiêu ch y .........47
B ng 4.7: T l heo con ch t và lo i th i qua các giai ño n phát tri n.........................49
B ng 4.8: T l b nh tích trên heo con ch t nghi do cịi...............................................50

ix


DANH SÁCH CÁC HÌNH
Trang
Hình 2.1: Virus PCV2 .................................................................................................15
Hình 2.2: Vacxin Circovac ..........................................................................................34
Hình 4.1: Heo con suy như c và g y m ....................................................................36
Hình 4.2: Heo con b" viêm da......................................................................................38
Hình 4.3: Heo con b" viêm kh p .................................................................................38
Hình 4.4: Gan nh t màu...............................................................................................51
Hình 4.5: Gan thối hóa m? ........................................................................................51
Hình 4.6: Th n b" viêm................................................................................................52
Hình 4.7: Ru t viêm sinh hơi ......................................................................................52
Hình 4.8: H ch màng treo ru t sưng ...........................................................................52
Hình 4.9: Ph i nh t màu, xu t huy t ...........................................................................52
Hình 4.10: Ph i xu t huy t..........................................................................................52
Hình 4.11: Heo sưng h ch b n và bi u hi n hoàng ñ n ..............................................52

x

Chương 1
M

Đ U

1.1 Đ!t v"n ñ$
Vi t Nam là m t nư c có ngành nơng nghi p t lâu ñ>i. T p quán chăn nuôi gia
súc t thu sơ khai cho đ n ngày nay đã có nh ng ti n b vư t b c, ngư>i chăn ni
đã khơng cịn s: d ng nh ng kG thu t thô sơ, l c h u ch mang l i hi u qu kinh t
th p kém, mà ñã áp d ng nh ng thành t%u khoa h c kG thu t trên nhi u nư c góp ph n
làm tăng thu nh p qu c dân, mang l i vi c làm cho hàng ngàn lao đ ng. Có th nói
chăn ni nói chung và ngành chăn ni heo nói riêng là ngành quan tr ng, khơng th
thi u trong cơng cu c đ i m i đ t nư c. Tuy nhiên, b nh t t trên thú thư>ng x y ra ñã
nh hư ng nghiêm tr ng lên hi u qu vi c chăn ni. Trong đó h i ch ng g y còm sau
cai s a (PMWS - Postweaning Multisystemic Wasting Syndrome) cũng là m t v n ñ
c n ñư c quan tâm. H i ch ng này do virus PCV2 (Porcine Circovirus type 2) gây ra,
ñư c phát hi n ñ u tiên

Canada năm 1995, cho ñ n nay ñã xu t hi n kh#p nơi trên

th gi i. Heo m#c h i ch ng PMWS thư>ng b" ph nhi9m v i các m m b nh khác.
Phát hi n m m b nh ch y u d%a vào s% hi n di n c a virus PCV2 trên mô thú b nh.
Hi n nay, đã có nhi u lo i vacxin phịng PCV2 cho heo con sau cai s a, trong đó,
vacxin Circovac cũng ñư c nhi u nhà nghiên c u trên th gi i quan tâm và th%c hi n
thí nghi m đ đánh giá hi u qu phịng PCV2 cho heo con. Xu t phát t v n ñ trên,
chúng tơi đã ti n hành th: nghi m và đánh giá hi u qu c a vacxin Circovac trên các
ch tiêu tăng trư ng c a heo con giai ño n sau cai s a.
Đư c s% ñ$ng ý c a Ban giám Đ c Công Ty Chăn Nuôi Heo Phú Sơn, Ban Ch
Nhi m Khoa Chăn Nuôi - Thú Y trư>ng Đ i H c Nơng Lâm H$ Chí Minh, B môn
B nh Lý - Ký Sinh, cùng v i s% hư ng d n c a PGS.TS. Lâm Th" Thu Hương, và

BSTY. Nguy9n Đ c Nhân, chúng tôi ti n hành ñ tài:
“Kh%o sát hi u qu% c&a vacxin Circovac tiêm cho nái đ' phịng h(i ch)ng cịi cho
heo con sau cai s*a”

1


1.2 M+c đích, u c,u
1.2.1 M+c đích
Đánh giá hi u l%c c a vacxin Circovac trong vi c phòng ng a h i ch ng g y còm
sau cai s a (PMWS) trên heo, t đó làm cơ s d li u cho các nhà chăn nuôi.
1.2.2 Yêu c,u
- B trí thí nghi m tiêm vacxin cho nái
- Ghi nh n m t s ch tiêu sinh trư ng trên heo con lúc sơ sinh ñ n 60 ngày tu i.
- Theo dõi m t s ch tiêu liên quan ñ n tình hình b nh heo con, ghi nh n nh ng
b nh tích trên heo con b" cịi.

2


Chương 2
T NG QUAN TÀI LI U
2.1 GI-I THI U SƠ LƯ.C V TR I HEO PHÚ SƠN
2.1.1 V/ trí ñ/a lý
Tr i chăn nuôi heo Phú Sơn thu c p Phú Sơn, xã B#c Sơn, huy n Tr ng Bom, t nh
Đ$ng Nai, TP. H$ Chí Minh. Tr i ñư c xây d%ng v i di n tích kho ng 11ha, cách ngã
ba Tr" An kho ng 3km, cách tr c l giao thơng 1m. Tr i có đ"a th cao ráo v i ñ d c
t% nhiên, n m xa khu v%c dân cư, phía Đơng và phía Tây giáp m t s xí nghi p chăn
ni khác.
2.1.2 Q trình thành l0p tr1i

Cơng ty chăn ni Phú Sơn ñư c thành l p vào tháng 3/1976 theo Quy t ñ"nh s
41/UBT c a UBND T nh Đ$ng Nai trên cơ s tr i heo tư nhân có tên KYCANOCO.
Khi m i thành l p, Cơng ty có tên là Qu c doanh chăn nuôi heo Phú Sơn - ñơn v" h ch
toán ñ c l p thu c Ty Nông nghi p Đ$ng Nai.
Năm 1984, Qu c doanh chăn nuôi heo Phú Sơn sát nh p vào Công ty chăn ni
Đ$ng Nai theo quy t đ"nh c a UBND t nh Đ$ng Nai.
Tháng 7/1994, Qu c doanh chăn ni heo Phú Sơn đư c tách khIi Cơng ty chăn
ni Đ$ng Nai, thành đơn v" h ch tốn đ c l p và đ i tên thành Xí nghi p chăn nuôi
heo Phú Sơn.
Tháng 12/1994, Công ty ti p nh n xí nghi p chăn ni heo Long Thành.
Tháng 1/1997, Cơng ty ti p nh n Xí nghi p chăn nuôi heo Đông Phương.
Tháng 11/ 2005, Công ty ti p nh n Xí nghi p chăn ni gà Đ$ng Nai.
Đ n nay Công ty chăn nuôi heo Phú Sơn có 04 cơ s :
- Tr i heo Phú Sơn t a l c trên ñ"a bàn p Phú Sơn, xã B#c Sơn, huy n Tr ng
Bom, t nh Đ$ng Nai.
- Tr i heo Đông Phương t a l c trên đ"a bàn phư>ng H Nai, thành ph Biên
Hịa, t nh Đ$ng Nai.
- Tr i heo Long Thành t a l c trên ñ"a bàn xã Long An, huy n Long Thành, t nh
Đ$ng Nai.
3


- Tr i gà Phú Sơn t a l c trên ñ"a bàn xã H Nai 3, huy n Tr ng Bom, t nh Đ$ng
Nai.
K t 01/10/2005 Cơng ty có tên chính th c là Cơng ty c ph n chăn nuôi Phú
Sơn.
2.1.3 Nhi m v+ c&a tr1i
S n xu t, mua bán, xu t nh p kh5u các lo i gia súc gia c m, th y s n và nh ng v t
nuôi khác như: cá s u, ñà ñi u, r#n, ba ba....; các lo i nông s n, nguyên v t li u ch
bi n th c ăn gia súc, chăn nuôi. Ch bi n súc s n, th y s n. D"ch v chăn nuôi thú y:

c v n kG thu t, xây d%ng chu$ng tr i, cơ s h t ng, chuy n giao công ngh chăn
nuôi. Mua bán xăng d u, nh t (theo m ng lư i xăng d u c a t nh).
2.1.4 Các s%n ph2m chính c&a cơng ty
- Heo gi ng h u b"
- Heo gi ng nuôi th"t
- Heo th"t
- Tinh heo gi ng ñ th tinh nhân t o
- Gà gi ng
- Gà th"t
- Cá s u
2.1.5 Cơ c"u đàn
Tính đ n ngày 01/06/2008 cơ c u ñàn c a tr i như sau:
♣ Thương ph5m

♣ Gi ng g c

- Nái sinh s n: 1.835

- Nái sinh s n: 766

- H u b" cái: 190

- H u b" ñ%c: 30

- H u b" l n: 155

- H u b" cái: 68

- Heo th"t: 5.992

- Cai s a: 2.025

- Heo cai s a: 4.071

- Heo th"t: 796

- Heo con theo m : 2.368
T ng ñàn: 18.296

4


2.1.6 Công tác gi3ng
2.1.6.1 Các bư c ti4n hành công tác gi3ng 5 tr1i
Công tác ch n gi ng t i tr i ñư c ti n hành qua 4 giai ño n:
♣ Giai ño n m i sinh:
- Xem lý l"ch c a nái có kh năng sinh s n t t ñ ch n heo con làm gi ng.
- Đ m vú: heo ph i có hơn 12 vú tr lên m i ñư c ch n, các vú ph i ñ u
nhau, núm vú ph i l rõ.
- Cơ quan sinh d c phát tri n bình thư>ng và l rõ các ñ.c ñi m gi i tính.
- Cân tr ng lư ng sơ sinh, ch n nh ng con có tr ng lư ng sơ sinh l n hơn
700gr, khIe m nh, linh ho t.
- B m lK tai t t c heo con ñ thu n l i cho vi c qu n lý.
♣ Giai ño n cai s a: ti n hành cân tr ng lư ng, căn c vào ngo i hình, s% tăng
trư ng và s c khIe ñ ch n heo ñ t 4,5kg tr lên và không m#c b nh.
♣ Giai đo n heo 60 ngày tu i: heo có tr ng lư ng 10kg tr lên, ngo i hình t t,
chân khIe m nh và b ph n sinh d c phát tri n bình thư>ng.
♣ Giai đo n heo 6 tháng tu i:
- Đo vòng ng%c, vòng ng chân, vịng xương bàn chân trư c và đ dày m?
lưng.

- Ki m tra l i vú.
- Heo mang ñ.c đi m c a gi ng, da lơng bóng mư t, chân thLng, c ng cáp,
lanh l i, khIe m nh, khơng m#c các b nh mãn tính, đã tiêm phịng các b nh đ y đ .
- L p phi u cho t ng cá th nái h u b" và sinh s n nh m theo dõi tránh s%
đ$ng huy t.
2.1.6.2 Cơng tác ph3i gi3ng 5 tr1i
Ch y u ph i gi ng vào bu i sáng và chi u b ng phương pháp gieo tinh nhân t o.
MKi nái ñư c ph i l.p l i 3 l n vào mKi chu kỳ ñ ng d c.
2.1.7 Chu6ng tr1i
Chu$ng ñư c xây theo hư ng Tây B#c - Đơng Nam t n d ng đư c ánh sáng bu i
sáng và tránh ñư c mưa t t, gió lùa. Chu$ng đư c phân thành nhi u khu khác nhau và
s#p x p theo m u ch cái A, B, C,…(ñ i v i dãy chu$ng nái) và 1, 2, 3,…(ñ i v i dãy

5


chu$ng heo cai s a và heo th"t). Các dãy chu$ng cách nhau 2m, mKi dãy chu$ng đ u
có h sát trùng

hai ñ u dãy. MKi dãy chu$ng ñư c g#n 4 - 6 qu t thơng gió.

Mái chu$ng đư c làm theo ki u nóc đơi, l p b ng tole. Đ i v i heo cai s a, vách
gi a các gian ñư c xây b ng g ch bi t l p hLn v i gian bên c nh. N n chu$ng đư c đ
bêtơng và có ñ d c th p, h th ng nư c th i t p trung t i h phân. Khu v%c xung
quanh dãy chu$ng ñư c tr$ng cây t o bóng mát, cI m c t% nhiên và đư c c#t thư>ng
xun.
Chu$ng ni heo thí nghi m là d ng chu$ng sàn, mKi ơ chu$ng có di n tích 1,8m ×
3,0m = 5,4m2 nh t 20 heo cai s a. N n chu$ng làm b ng các t m nh%a ñan vào nhau,
ñư c bao b c b i các thanh s#t vây quanh. H th ng máng ăn ñư c thi t k d9 dàng
cho ăn và làm v sinh. MKi ơ chu$ng đ u có h th ng núm u ng t% ñ ng cho heo u ng

theo nhu c u.
Chu$ng heo cai s a ñư c trang b" b t kéo tay, ñư c h xu ng vào bu i chi u ñ gi
m cho heo con.
2.1.8 Th)c ăn
Ngu$n th c ăn cho heo con theo m ñư c mua t công ty ANCO, ñ i v i heo cai
s a, heo nái, heo n c ñ u s: d ng ngu$n th c ăn do chính công ty s n xu t.

6


B%ng 2.1: Qui ñ/nh v$ th)c ăn, lư7ng ăn và cách cho ăn 5 heo t1i tr1i Phú Sơn
Lo i heo
Heo con theo m

Tu n tu i hay

Lo i th c

Lư ng ăn

tr ng lư ng

ăn

(kg/ngày)

1-4

TA t p ăn

0,015 - 0,020

Cho ăn nhi u l n

4-5

TA t p ăn

≥ 0,3

Ăn t% do

≥ 0,7

Ăn t% do

S 6B

≥ 1,3

Ăn t% do

S 7

≥ 2,0

Ăn t% do

S 8

≥ 2,2

Ăn t% do

S 6B

≥ 1,4

Ăn t% do

S 7

≥ 2,2

Ăn t% do

S 8

2,2

Ăn t% do

Heo cai s a
5 - 10
1-6
(22 - 40kg)
Heo th"t

6 - 14

(theo tu n ni)

(40 - 70kg)
14 - 16
(70kg đ n bán)
1 - 10
(22 - 60kg)

Heo h u b"

10 - 15

(theo tu n nuôi)

(60 - 100kg)
Heo bán

TA sau
cai s a

Cách cho ăn

(Ngu6n: Phòng k8 thu0t tr1i Phú Sơn)

7


B%ng 2.2: Quy ñ/nh th)c ăn trên heo h0u b/ l n, nái và ñ c gi3ng
Lo i

Lư ng ăn

th c ăn

(kg/con)

S 7

2,2

Ăn h n ch

S 9

2,2

Ăn h n ch

0-7

S 9

1,3 - 1,6

Ăn h n ch

7 - 84

S 9

2,0 - 2,2

Ăn h n ch

84 - 105

S 9

2,5 - 3,0

Ăn h n ch

105 - 110

S 10

2,5 - 3,0

Ăn h n ch

110 - 114

S 10

1,5 - 2,0

Ăn h n ch

S 10

3,0 - 3,5

Ăn t% do

0-7

S 9

1,3 - 1,5

Ăn h n ch

Nái mang thai

7 - 84

S 9

1,6 - 1,8

Ăn h n ch

(ngày mang thai)

84 - 105

S 9

3,0 - 3,5

Ăn h n ch

105 - 110

S 10

2,5 - 3,0

Ăn h n ch

110 - 114

S 10

1,5 - 2,0

Ăn h n ch

Nái nuôi con

1-3

S 10

2,0 - 2,5

Ăn t% do

(ngày nuôi con)

3 - cai s a

S 10

≥ 4,5

Ăn t% do

S 7Đ

2,0 - 2,5

Ăn h n ch

S 7Đ

2,0 - 2,5

Ăn h n ch

S 7Đ

2,0 - 2,2

Ăn h n ch

Lo i heo
H u b" l n
H u b" ch> ph i

H u b" sau khi ph i
(ngày mang thai)

Nái ch> ph i

Kỳ s n xu t
Đang chích
ng a
Đang chích
ng a

T tách con
ñ n ph i

H u b" ñang
k.tra
Heo ñ%c

Đ%c LV < 1
năm tu i
Đ%c LV > 1
năm tu i

Cách cho ăn

(Ngu6n: Phòng k8 thu0t tr1i Phú Sơn)
Ghi chú: Đ i v i nái mang thai 7 ngày - 84 ngày và ñ%c > 1 năm tu i n u heo
g y cho ăn hơn qui đ"nh nhưng khơng đư c > 2,5kg.
8

B%ng 2.3: Nhu c,u dinh dư9ng c&a heo t: 5 - 20kg v i kh2u ph,n cho ăn t do
Ch t dinh dư?ng
ME (Kcal/kg)
Protein (%)

Hàm lư ng

Ch t dinh dư?ng

3240 - 3250
18 - 20

Các acid amin thi t y u

Hàm lư ng

Mg (%)

0,04

K (%)

0,26 - 0,28

Cu (mg)

5,00 - 6,00

Agrinine (%)

0,40 - 0,50

Iod (mg)

80 - 100

Histidine (%)

0,25 - 0,31

Mn (mg)

3,00 - 4,00

Isoleucine (%)

0,53 - 0,65

Selen (mg)

0,25 - 0,30

Leucine (%)

0,70 - 0,85

Các vitamine

Methionine + Cystine (%) 0,48 - 0,58

Vitamine A (UI)

1750 - 2200

Phenylamine + Tyrosine (%)0,77 - 0,94

Vitamine D (UI)

200 - 220

Threonine (%)

0,56 - 0,68

Vitamine E (UI)

11 - 16

Tryptophane (%)

0,14 - 0,17

Vitamine K (mg)

0,50

Valine (%)

0,56 - 0,68

Biotine (mg)

0,05

Linoleic acid (%)

0,10

Choline (g)

0,40 - 0,50

Folacine (mg)

0,30

Các ch t khoáng
Ca (%)

0,7 - 0,8

Niacine h u d ng (mg) 12,50 - 15

P t ng s (%)

0,6 - 0,65

Pantotenic acid (mg)

9,00 - 10

P h u d ng (%)

0,32 - 0,4

Riboflavine (mg)

3,00 - 3,50

Na (%)

0,10

Thiamine (mg)

1,00

Cl (%)

0,08

Vitamine B6 (mg)

1,50

Vitamine B12 (mg)

15,0 - 17,5

(Theo Bùi Văn Chính và c(ng tác viên - Vi n Chăn Nuôi Qu3c Gia Vi t Nam, 1995)

9


2.1.9 Qui trình v sinh thú y - tiêm phịng
♣ V sinh th)c ăn
Phân xư ng th c ăn n m tách bi t v i khu qu n lý và khu chu$ng tr i. Đư c sát
trùng ñ"nh kỳ, v sinh và di t chu t. Th c ăn d% tr ph i khơ ráo và đư c ch ng m c.
Máy tr n th c ăn ñư c v sinh ñ"nh kỳ b ng ch i và giO khơ. Máng ăn đư c v sinh
hàng ngày đ tránh t$n ñ ng th c ăn.
♣ V sinh ngu6n nư c
Nư c gi ng ñư c s: d ng cho vi c v sinh và nư c u ng cho heo. Nư c ñư c
bơm lên b$n ch a sau đó cung c p đ n các ơ chu$ng.
B$n ch a ñư c chà r:a c.n bã, t5y rong rêu ñ"nh kỳ hàng tháng b ng bàn ch i.
M u nư c ñư c ki m tra ñ"nh kỳ 2 l n trong năm v ch tiêu hóa lý và vi sinh đ có
hư ng gi i quy t k"p th>i.
♣ Sát trùng chu6ng tr1i, d+ng c+ và khu v c chăn ni
* Quy đ/nh v$ vi c sát trùng ñ/nh kỳ
- Các h sát trùng

ñ u mKi tr i, c ng chính, nhà thay đ$ b o h lao ñ ng, khu

v%c văn phòng ñư c thay m i dung d"ch sát trùng trong h mKi ngày m t l n vào ñ u
mKi bu i sáng b ng dung d"ch Lenka 5%.
- T t c các xe khi vào c ng ñư c phun dung d"ch sát trùng.
- Khu v%c nhà b o v ñư c phun thu c sát trùng b ng dung d"ch thu c sát trùng
vào cu i mKi bu i sáng - sau khi bán tinh xong (bán kính 5m).
- Khu v%c xu t bán heo: vào cu i bu i sáng sau khi bán heo xong ñư c r:a s ch
và phun dung d"ch thu c sát trùng.

- Các dãy chu$ng heo: phun thu c sát trùng vào ñàn heo và xung quanh các dãy
chu$ng (trong kho ng cách 2m) ñ"nh kỳ 1 l n trong tu n.
- Đư>ng đi chính trong khu v%c chăn ni, đư>ng lùa heo: phun thu c sát trùng
ñ"nh kỳ 2 l n trong tu n và phun vào ñ u bu i sáng.
- Các d ng c chăn ni: xe đ5y th c ăn, ch i, d ng c h t phân…ñư c c r:a
s ch sP sau đó phun dung d"ch sát trùng đ"nh kỳ 1 l n trong 1 tu n.
- Khi có nguy cơ d"ch b nh x y ra hay ñang x y ra thì vi c th%c hi n sát trùng
sP th%c hi n nghiêm ng.t hơn.

10


* Sát trùng sau m- Sau mKi l n bán hay chuy n h t heo thì v sinh sát trùng chu$ng, th>i gian sát
trùng và phơi chu$ng ít nh t là 3 ngày và ñư c th%c hi n qua các bư c:
- T5y r:a s ch sP các ch t h u cơ như phân, th c ăn, … bám trên thành chu$ng,
n n chu$ng, ñ khô chu$ng r$i m i ti n hành phun thu c.
- Phun thu c sát trùng l n 1: NaOH 2% theo hư ng d n c a kG thu t, phơi
chu$ng 1 ngày.
- R:a l i b ng nư c s ch, đ khơ.
- Phun thu c sát trùng l n 2: Nư c vôi 20%, phơi chu$ng 2 ngày.
- R:a l i b ng nư c s ch trư c khi cho heo vào nuôi.
* Sát trùng d+ng c+ chăn nuôi
T t c bao b

m cho heo con (k c bao m i nh n) ñư c gi.t s ch và đem

phơi khơ trư c khi s: d ng.
* V sinh đàn heo
- Heo nái ni con và heo con theo m : hàng ngày không t#m heo, ñ n khi heo

con kho ng 2 tu n tu i m i t#m cho heo m 1 l n vào bu i trưa.
- Heo nái t lúc ph i ñ n 3 ngày trư c khi ñO: ngày t#m 1 - 2 l n tùy theo ñi u
ki n c a mKi tr i.
- Heo nái 3 ngày trư c khi ñO ñ n khi ñO: mKi ngày t#m 1 l n và v sinh s ch sP
nh t là vùng mông và 2 hàng vú.
- Heo cai s a:
+ Trong th>i gian 2 tu n sau khi cai s a: không t#m heo.
+ T 2 tu n sau khi cai tr ñi heo ñư c t#m 2 l n mKi ngày, bu i trưa và ñ u
gi> chi u.
- Heo th"t và h u b" nhI:
+ Heo dư i 40kg: t#m mKi ngày 1 l n vào lúc tr>i n#ng nóng, khi tr>i mưa
khơng t#m heo.
+ Heo trên 40kg: mKi ngày t#m 1 l n.
- Heo nái sau khi tách con, heo h u b" l n và h u b" ch> ph i mKi ngày t#m 1
l n.

11


- Đ%c làm vi c: ñ i v i chu$ng kín t#m 2 l n/tu n, đ i v i chu$ng m t#m mKi
ngày 1 l n.
- Heo nái, h u b" trong nh ng ngày ñư c ph i gi ng: mKi ngày t#m 2 l n.
* V sinh cơng nhân và khách tham quan
Cơng nhân đư c trang b" ñ$ b o h lao ñ ng: qu n áo đ$ng ph c, ng, nón,
kh5u trang. Đ$ b o h lao đ ng c a cơng nhân ph i ñư c ñ

tr i không ñư c mang

ra khIi tr i, khơng đư c m.c qu n áo bên ngồi tr i vào khu v%c chăn ni. Cơng
nhân ch đư c di chuy n trong khu v%c mình ph trách. Trư c khi vào khu chăn nuôi

công nhân ph i ñi qua vào h sát trùng.
Đ i v i khách tham quan ph i thay ñ$ng ph c c a tr i, mang ng và th%c hi n
quy ñ"nh gi ng như cơng nhân trư c khi đi vào khu chăn ni.
* Quy trình tiêm phịng m(t s3 b nh 5 tr1i

12


B%ng 2.4: Quy trình tiêm vacxin đ3i v i đàn heo thương ph2m
LO(I VACXIN
Lo i heo
Heo theo m
Heo cai s a
Heo th"t

Heo HB l n

Heo nái khô
Heo nái b u

Heo nái ni con

Th>i đi m
07 ngày tu
21 ngày tu
42 ngày tu
49 ngày tu

Di

i
i
i

11 tu n tu i
13 tu n tu i
185 ngày
190 ngày
195 ngày
200 ngày
205 ngày
210 ngày
Sau khi cai
80 ngày
85 ngày
90 ngày
10 ngày
15 ngày
21 ngày
25 ngày

AUJESZKY

x

FMD

PRRS

PARVO

x
x

x

x
x

x

x

MYCO

x

x

x

x

x
x

x

x

x

x

x
x
(Ngu6n: Phòng k8 thu0t tr1i Phú Sơn)

13


Ghi chú
- Heo nái tiêm vacxin T Huy t Trùng ñ"nh kỳ 2 l n trong 1 năm vào các tháng
3, 9…
- T t c các nái lo i không ni con, s5y thai, đO non…trư c khi chuy n ph i
l i ph i ñư c tiêm vacxin ñ y đ phịng các b nh thơng thư>ng.
- T t c heo h u b" cái sau khi tiêm ng a xong 2,5 tháng (75 ngày) mà khơng
đư c ph i gi ng thì t ph i gi ng sP bàn giao heo l i cho t Nái - H u B" đ tiêm
phịng l i t t c các lo i vacxin theo quy ñ"nh.
2.2 GI-I THI U V CIRCOVIRUS VÀ H I CH NG G Y CÒM SAU CAI
S A (PMWS - POSTWEANING MULTISYSTEMIC WASTING SYNDROME)
2.2.1 Gi i thi u v$ Circovirus
2.2.1.1 Phân lo1i
H Circoviridae
Gi ng Circovirus
2.2.1.2 C"u t1o
PCV là virus ADN m t s i, d ng vịng, kích thư c r t nhI (17nm). H
Circoviridae g$m virus gây b nh thi u máu trên gà (CAV - Chicken anemia virus),
virus gây b nh v lông và mI trên v"t (PBFDV - Psittacine beak and feather disease
virus) và virus gây b nh trên heo (PCV - Porcine circovirus) (Todd, 2000). PCVg$m 2

serotype là PCV1 và PCV2. PCV type 1 (PCV1) ñư c phân l p năm 1974 có th
nhi9m trên mơi trư>ng t bào th n heo PK - 15 nhưng khi heo nhi9m không th hi n
b t kỳ tri u ch ng lâm sàng nào c a b nh. Trong khi đó, PCV type 2 (PCV2) ñư c
phân l p năm 1997 và ñư c xác đ"nh có liên quan đ n h i ch ng PMWS trên heo
(Allan và Ellis, 2000).

14