(SKKN CHẤT 2020) một vài kinh nghiệm giúp học sinh yếu kém học tốt môn toán

MÔ TẢ GIẢI PHÁP
Tên sáng kiến:
Một vài kinh nghiệm giúp học sinh yếu kém học tốt mơn Tốn
Mã số: ......................................

I. Tình trạng giải pháp đã biết
Qua thực tế giảng dạy và tìm hiểu tơi nhận thấy có các ngun nhân
chủ yếu sau dẫn đến học sinh học yếu đó là:
- Trước hết do các em mất kiến thức cơ bản (do nhiều nguyên nhân)
cho nên các em có tâm lý sợ học Toán, nghe đến môn Toán đã “choáng”;
- Một số em lười học, thiếu sự chuẩn bị chu đáo dụng cụ học tập dẫn
đến không nắm được các kỉ năng cần thiết trong việc học và việc giải quyết
các bài tập Toán;
- Một số em thiếu ý thức tìm tòi, sáng tạo trong học tập không có sự
phấn đấu vươn lên, có thói quen chờ đợi lười suy nghĩ hay dựa vào giáo
viên, bạn bè hoặc xem lời giải sẵn trong sách giải một cách thụ động. Ý
thức học tập của một số em chưa cao, phương pháp học tập chưa phù hợp.
Vì thế dẫn đến chất lượng học tập của học sinh chưa tốt nên hầu hết các

download by :


em sợ học, mà đặc biệt là mơn Tốn vì đối với các em đây là một môn học
khô khang và khó học;
- Do kinh tế gia đình khó khăn nên điều kiện học tập thiếu thốn về cả vật
chất cũng như thời gian, ngoài giờ đến lớp các em cịn phải giúp đỡ cha mẹ các
cơng việc gia đình, khơng có thời gian để tự học dẫn đến kết quả học tập bị hạn
chế;
- Sự quan tâm của một số phụ huynh đối với con em còn hạn chế.
Đặc biệt có những phụ huynh của học sinh yếu kém không bao giờ kiểm
tra sách vở của các em, phó thác việc học của các em cho nhà trường. Một

số học sinh do hồn cảnh gia đình nên phải sống với ơng bà, xa cha mẹ.
Hoặc có một số học sinh được cha mẹ nn chiều, địi gì được đó khơng
quan tâm đến việc học của con em mình;
- Sự phát triển bùng nổ của công nghệ thông tin cùng với internet với
các dịch vụ vui chơi giải trí hấp dẫn đã lôi cuốn các em.
II. Nội dung giải pháp đề nghị cơng nhận là sáng kiến
1. Mục đích của giải pháp
Sở dĩ tơi chọn đề tài này là vì mong muốn tìm được một phương
pháp tối ưu để trong quỹ thời gian cho phép hoàn thành được một hệ thống
kiến thức theo qui định, nhằm lấp đầy các chỗ hổng kiến thức của học sinh
và từng bước nâng cao thêm về mặt kỹ năng trong việc giải các bài tập
2

download by :


Tốn cho học sinh. Từ đó phát huy và khơi dậy khả năng sử dụng có hiệu
quả kiến thức vốn có của học sinh, đồng thời thu hút, lơi cuốn các em ham
thích học mơn Tốn nhằm hạ thấp tỉ lệ học sinh yếu kém mơn Tốn, đáp
ứng những u cầu về đổi mới phương pháp và nâng cao chất lượng dạy
học hiện nay cũng như trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp trong việc
thực hiện nhiệm vụ chuyên môn.
2. Những điểm khác biệt, tính mới của giải pháp so với giải pháp
đã, đang được áp dụng
- Tổng hợp, phân tích rõ đặc điểm của từng học sinh để chọn phương
pháp dạy học cho phù hợp và từ đó có định hướng giải pháp phù hợp hơn;
- Giáo viên bộ môn cần tập trung bổ trợ kiến thức cho một đến hai
HS yếu
kém trong giờ học chính khóa sau một thời gian nếu HS có tiến bộ thì
chuyển sang HS khác;

- Giáo viên dạy lớp phải lập sổ theo dõi tình hình học tập của từng
em và theo dõi thường xuyên ở mỗi buổi học;
- Nếu trong quá trình giảng dạy học sinh đã tiến bộ, kiến thức đã đảm
bảo thì giáo viên chuyển sang học sinh khác;
- Tổ chức kiểm tra kiến thức các em dưới nhiều hình thức và có khen
thưởng kịp thời để động viên sự tiến bộ của các em. Đồng thời giáo viên tổ
3

download by :


chức các buổi sinh hoạt ngoại khóa thơng qua các tiết giáo dục ngoài giờ
lên lớp, thực hành ... để học sinh thấy được “cái đẹp” của mơn Tốn;
- Trong tiết dạy giáo viên nên tổ chức từ một đến hai trò chơi học tập
để học sinh tham gia nhằm tạo sự ham thích học Tốn ở học sinh;
- Lưu ý trong tiết dạy giáo viên luôn quan tâm, chú ý, “lôi kéo”
các học sinh học chưa tốt “vào cuộc” bởi việc tham gia các trò chơi, các
câu hỏi “vừa sức”, hoặc bài tỏ ý kiến về một vấn đề nào đó, hoặc chỉ ra
các lỗi sai của một bài giải ...;
- Giáo viên bộ môn cùng với GV chủ nhiệm kết hợp với phụ huynh
thông qua sổ theo dõi tình hình học tập của học sinh gửi về phụ huynh
hàng tuần để phụ huynh nắm và kết hợp giáo dục có hiệu quả hơn;
- Kết hợp với ban tư vấn học đường để giáo dục về ý thức học tập
của các em cũng như về đạo đức đối với các học sinh chưa ngoan.
3. Mô tả chi tiết bản chất của giải pháp
3.1. Chọn học đối tượng sinh học
- Thông qua kết quả học tập từ học bạ hoặc sổ gọi tên ghi điểm,
tham khảo thêm ý kiến của giáo viên đã trực tiếp giảng dạy học sinh
của năm học trước;

4

download by :


- Lựa chọn từ một vài bài kiểm tra ở đầu năm giáo viên nhận xét, phê
và sửa kỹ cho học sinh. Giáo viên lập sổ theo dõi cụ thể từng học sinh
được chọn phụ đạo nhưng phải theo dõi cả quá trình học tập.
3.2. Tìm hiểu nguyên nhân học sinh yếu kém mơn Tốn
- Sau khi đã chọn đối tượng học sinh học, công việc  tiếp theo là xây
dựng kế hoạch và thực hiện kế hoạch;
- Tìm hiểu nguyên nhân gây ra sự yếu kém mơn Tốn ở học sinh;
- Phân loại đối tượng học sinh từ đó lựa chọn các biện pháp phù hợp
và lập kế hoạch khắc phục hiện trạng yếu kém đó;
- Thực hiện kế hoạch khắc phục yếu kém trong học sinh về mơn
Tốn;
- Rút kinh nghiệm trong cơng tác giảng dạy đối tượng học sinh yếu
kém Tốn.
3.3. Định hướng phương pháp, cách thức thực hiện
- Trên giờ chính khóa giáo viên tranh thủ thời gian ơn tập cho các
học sinh yếu kém, hệ thống các kiến thức liên quan trong điều kiện có thể:
+ Trong tiết luyện tập gọi các em giải các bài tập đơn giản, phù hợp,
nêu các kiến thức có liên quan;

5

download by :


+ Nếu HS khác lên bảng giải bài tập thì GV đến bên HS yếu kém để

hướng dẫn và chỉ ra các kiến thức đã vận dụng. Thường xuyên hướng dẫn
các em trong các bài tập;
+ Tập trung ở thời gian hướng dẫn về nhà, cho các dạng bài tập
tương tự mà các em đã giải được ở lớp hướng dẫn thật cụ thể và chi tiết.
Động viên khuyến khích các em làm bài.
- Ngồi ra cịn dành thời gian phụ đạo vào đầu tháng 10. Thời gian
phụ đạo là 2 tiết/ tuần;
- Từng lúc sau mỗi phần ôn tập kiến thức thì tiến hành kiểm tra để
đánh giá kết quả của từng học sinh để định hướng cho việc phụ đạo tiếp
theo;
- Ngồi ra giáo viên cịn phải tìm hiểu từng đối tượng học sinh để có
cách thức, phương pháp giảng dạy hợp lý:
+ Đối với những em do hồn cảnh kinh tế gia đình q khó khăn ví
dụ như các em bị thiếu thốn sách vở đồ dùng học tập. Ngoài các buổi đến
lớp các em phải phụ giúp gia đình khơng có thời gian để học tập. Sau khi
tìm hiểu biết được hồn cảnh của các em tơi đã có ý kiến đề xuất lên ban
lãnh đạo nhà trường có thể miễn giảm cho các em một phần nào các khoản
đóng góp có thể được, giảm bớt gánh nặng về vật chất cho các em. Tạo
điều kiện thuận lợi hơn cho các em đó trong học tập. Ngoài ra như cha mẹ
6

download by :


đi làm ăn xa, hay những trường hợp có những cú sốc về tình cảm trong gia
đình mà các em bị ảnh hưởng, có một số em phải ở với ông bà bị thiếu
thốn về tình cảm và sự chăm sóc của cha mẹ... Thơng qua học sinh và phụ
huynh tơi thường xun trị chuyện thân mật riêng với các em, động viên
an ủi để các em có thể vượt qua cơn khủng hoảng về tinh thần, góp phần
nào giúp các em trở lại trạng thái cân bằng về tình cảm và tập trung vào

việc học tốt hơn;
+ Với đối tượng học sinh yếu kém do lười học. Tôi trực tiếp trị
chuyện riêng với các em, phân tích cho các em hiểu mặt tốt, xấu và sự liên
quan đến tương lai của các em. Bên cạnh đó tơi cịn giới thiệu các em đến
với ban tư vấn học đường nhờ các giáo viên trong ban này giáo dục tư vấn
các em để các em hiểu rõ hơn về việc học. Về mặt chuyên môn, tôi tăng
cường công tác kiểm tra việc học và làm bài về nhà (vừa sức với các em),
trong các giờ học tơi khuyến khích cho các em phát biểu, gọi các em lên
bảng và có lời khen kịp thời, cho điểm khuyến khích, động viên các em,
giúp các em tự tin và hứng thú học tập hơn. Sau khi tạo được tâm thế
thoải mái về tinh thần trong học sinh thì việc tiếp theo đóng vai trị quan
trọng và quyết định. Đó chính là thực hiện các biện pháp phù hợp nhằm
giúp các học sinh yếu kém có điều kiện về mặt kiến thức để theo kịp yêu
cầu chung của những tiết học trên lớp, tiến tới có thể hồ nhập vào việc
dạy học đồng loạt.
7

download by :


- Kiến thức Toán học của học sinh là một hệ thống kiến thức liên tục
từ khi các em bắt đầu đi học cho nên việc giải một bài toán nói chung,
cũng như làm một bài tốn số học nói riêng vừa phải tiếp tục cơng việc
trước đó, vừa phải hoàn thành nhiệm vụ của lớp nối tiếp sau, nên ở mỗi
giai đoạn, giáo viên phải vừa xây dựng kiến thức mới, vừa có kế hoạnh
nhắc lại các kiến thức làm nến tảng. Để tiết học trên lớp có kết quả thường
địi hỏi những tiền đề nhất định về trình độ kiến thức, kỹ năng sẵn có của
học sinh. Đối với diện học sinh yếu kém thì thiếu hẳn tiền đề này. Vì thế
cần giúp nhóm học sinh này có đủ tiền đề đảm bảo trình độ xuất phát cho
những tiết lên lớp đạt hiệu quả;

- Trước hết, tôi nghiên cứu kỹ nội dung chương trình, vạch rõ khối
lượng tri thức và những kỹ năng cần thiết như những tiền đề xuất phát
thông qua SGK, SGV, chuẩn kiến thức ...;
- Sau đó, phân tích những tri thức kỹ năng có sẵn ở học sinh ở mức
độ nào (qua quá trình tìm hiểu, quan sát ở học sinh trên lớp, qua các bài
kiểm tra ...);
- Tiếp đến, tôi tập trung vào việc tái hiện những tri thức và tái tạo
những kỹ năng cần thiết một cách tường minh thông qua việc cho học sinh
ôn tập những tri thức, kỹ năng trước khi dạy nội dung mới;

8

download by :


- Có hệ thống câu hỏi từ đơn giản đến phức tạp, phù hợp với từng đối
tượng học sinh, đặc biệt là tạo mọi điều kiện cho các em yếu kém có cơ hội
phát biểu ý kiến của mình, với những câu hỏi thích hợp;
- Các yêu cầu mà giáo viên đặt ra phải vừa sức với học sinh đại trà,
dành nhiều thời gian để các em có thể tự tìm ra lời giải;
- Chú trọng vào việc phân dạng các bài tập, nhằm giúp học sinh nắm
được phương pháp giải đặt trưng của mỗi dạng, hình thành được mối liên
hệ có tính hệ thống giữa các dạng bài tập;
- Giáo viên cần nghiên cứu kỹ về hệ thống câu hỏi dẫn dắt, gợi ý trong
quá trình soạn giảng, phải vừa sức, kích thích được óc tư duy, sáng tạo của học
sinh;
- Qua tìm hiểu thực tế cho thấy: Kiến thức có nhiều “lỗ hổng” là một
“bệnh” phổ biến của học sinh yếu kém Tốn. Vai trị của việc đảm bảo
trình độ xuất phát là cần thiết nhưng chỉ để phục vụ cho nội dung sắp học.
Còn việc lấp lỗ hổng về kiến thức kỹ năng là nhiệm vụ cần thiết nhưng

mang tính tổng qt khơng phụ thuộc ý đồ chuẩn bị cho một bài học cụ
thể nào sắp tới;
- Trong quá trình dạy học người thầy cần quan tâm phát hiện những
lỗ hổng về kiến thức, kỹ năng của học sinh. Tìm ra những “lỗ hổng” điển

9

download by :


hình đối với học sinh yếu kém mà ở trên lớp vì điều kiện thời gian chưa
khắc phục được để có kế hoạch tiếp tục giúp đỡ;
- Trước hết phải làm cho các em hiểu rõ đề bài: Đề bài cho biết cái
gì? Yêu cầu cái gì? Nếu học sinh khơng hiểu đề bài thì khơng thể tiếp tục
q trình giải toán để đưa lại kết quả đúng được. Để rèn một kiến thức hay
kỹ năng nào đó thì số lượng bài tập cùng mức độ, cùng thể loại đối với các
em yếu kém cần nhiều hơn bình thường. Do đó giáo viên cần chú ý gia
tăng số lượng bài tập cùng thể loại. Thông thường khi ra bài tập cho đối
tượng học sinh yếu, kém không nên ra quá nhiều và khó, các dạng bài tập
phải vừa sức với các em đặc biệt là có kiểm tra, chấm, chữa và cho điểm để
động viên, khuyến khích các em;
- Được bước đi theo từng bậc thang vừa sức với mình, các em yếu
kém sẽ tự tin hơn, khơng cịn cảm giác bị hụt hẫng và sợ ngã. Sự tự tin
giúp các em có thể tự leo hết các nấc thang dành cho mình. Từ đó dần dần
chiếm lĩnh tri thức và kỹ năng cơ bản cần thiết. Các bậc thang dù có thấp
song sự kiên trì và nghị lực mới là điều quan trọng giúp các em vượt qua
tình trạng yếu kém hiện tại;
- Hướng dẫn cho học sinh có phương pháp học tập tích cực và khoa
học, có sổ tay tốn học nhằm tích lũy những kiến thức cơ bản và quan
trọng, đặc biệt là phải nắm vững các phương pháp đặc thù của một bài

toán. Một thực tế vẫn xảy ra thường xuyên là học sinh không biết cách học
10

download by :


như thế nào cho có hiệu quả. Các em do khơng có kỹ năng học tập nên
thường chưa học kỹ, thậm chí chưa hiểu lý thuyết đã lao vào làm bài tập,
đọc chưa kỹ đề đã đặt bút vào làm bài, trong khi làm bài các em thường vẽ
hình cẩu thả, viết nháp lộn xộn...Vì thế việc hướng dẫn các em phương
pháp học cũng đóng vai trị hết sức quan trọng.
Trước hết cần nói rõ yêu cầu cơ bản của việc học Toán:
- Phải nắm vững lý thuyết trước khi làm bài tập;
- Trước một bài tập cần đọc kỹ đầu bài, vẽ hình rõ ràng, viết nháp cẩn
thận;
- Sau khi học xong một chương cần giúp học sinh hệ thống hoá kiến
thức (tốt nhất là bằng bảng hoặc bằng sơ đồ tư duy). Tóm tắt lý thuyết cơ
bản và các công thức quan trọng cũng như cách giải một số dạng tốn cơ
bản và dán vào góc học tập;
- Tổ chức các trị chơi thơng qua việc tìm đáp số của một bài tốn, tạo
khơng khí sơi nổi, thoải mái trong giờ học, kích thích các hoạt động của học
sinh;
- Thông qua các bài học hay bài tập giáo viên cần tăng cường giáo
dục thực tế nếu có để các em thấy được toán học đã vận dụng vào thực tế
cuộc sống như thế nào, toán học quan trọng với cuộc sống chúng ta ra sao.
Ví dụ như sau bài: Ứng dụng thực tế của tam giác đồng dạng mà chúng đã
11

download by :

đo được chiều cao của vật và khoảng cách giữa hai địa điểm, cũng với yêu
cầu như thế ta lại giải quyết được kiến thức của lớp 9 sau bài ứng dụng
thực tế các tỉ số lượng giác của góc nhọn...;
- Bên cạnh đó việc liên hệ kiến thức tốn vào các môn học khác cũng
không kém phần quan trọng. Ví dụ như sau khi học về tỉ lệ xích ở lớp 6
cho học sinh thấy liên quan đến môn Địa lí ...;
- Tạo điều kiện cho các em tham gia thực hành ngồi trời, tở chức
cho các em tham gia các giờ học ngoại khóa, tạo cho các em cảm giác tự
do, thoải mái trong giờ học giúp các em hứng thú để đạt kết quả tốt hơn.
Nhưng để làm được những điều trên, cần có một q trình luyện tập
lâu dài, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các khối lớp, cả hai phía giáo viên
và học sinh, cần có sự thống nhất trong mọi hoạt động. Mặt khác, đòi hỏi
giáo viên phải biết nắm bắt được mặt mạnh ở mỗi em, gợi ý, hướng dẫn
các em theo cách gần gũi và hiểu được ý đồ của các em nhằm tạo cho các
em cảm giác thoải mái trong giờ học.    
III. Khả năng áp dụng của giải pháp
Sáng kiến kinh nghiệm một vài kinh nghiệm giúp học sinh yếu
kém học tốt mơn Tốn đang trình bày nói chung khơng nặng tính lí luận
mà chủ yếu đi vào thực tế giảng dạy. Do đó, mọi giáo viên làm cơng tác
giảng dạy hầu như đều có thể áp dụng ngay trong công việc của bản
12

download by :


thân tại bất kì đơn vị nào, hoặc rút tỉa trong đó một vài điểm mà mình
tâm đắc để thực hiện. Trong quá trình thực dạy, qua từng tiết, từng bài,
từng học kì, từng năm học, bằng kinh nghiệm thực tế của mình có thể
khái qt thành những vấn đề mang tính cụ thể hơn để thực hiện.

IV. Hiệu quả lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp
dụng giải pháp
Với những kinh nghiệm trên tôi đã áp dụng vào thực tế công tác
giảng dạy trong các năm qua. Với cách làm này các em rất hứng thú và u
thích mơn Tốn hơn, tự tin hơn trong học tập và bản thân người viết đã thu
được một số kết quả như sau:

Năm học

Giỏi

Khá

Trung

Yếu

Kém

6,85%

0%

bình
2017 - 2018

32,88%

32,88%

27,40%

V. Những người tham gia tổ chức áp dụng sáng kiến lần đầu:
Khơng có.
VI . Tài liệu kèm theo: Khơng có.

13

download by :


14

download by :