(SKKN mới NHẤT) SKKN một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 2 tham gia quá trình tự học theo mô hình trường học mới việt nam

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài:
Trường Tiểu học Đông Hải I là một trong những trường tiểu học tham gia
thí điểm dạy học theo mơ hình Trường học mới Việt Nam. Tính đến nay, nhà
trường đã thực hiện dạy và học theo mơ hình Trường học mới Việt Nam được 6
năm học. Nhà trường được đánh giá là một trong những trường thực hiện khá
thành cơng mơ hình trường học mới.
Mơ hình trường học mới đã được áp dụng thành công ở nhiều nước đang
phát triển. Đây là một mơ hình có mục tiêu nhằm đổi mới căn bản và toàn diện
về cách dạy của giáo viên và cách học của học sinh. Đổi mới từ cách dạy: giáo
viên đóng vai trị là người truyền thụ kiến thức, là người hướng dẫn, là người
mở đường, sang cách dạy giáo viên đóng vai trị theo dõi, trợ giúp học sinh khi
cần thiết trong quá trình tự học, tự khám phá của học sinh, là trọng tài quyết
định đúng sai khi có tranh luận. Đổi mới từ cách học nghe thầy cô giảng, hướng
dẫn rồi học thuộc và làm theo sang cách học tự nghiên cứu tài liệu hướng dẫn,
làm theo hướng dẫn, phát huy kinh nghiệm sẵn có của bản thân, tìm tịi khám
phá rút ra bài học từ việc tự đọc tài liệu, làm teo hướng dẫn, trao đổi thảo luận
với bạn, trợ giúp của thầy cô, áp dụng kiến thức vừa học được vào giải quyết các
bài tập thực hành và ứng dụng vào cuộc sống hằng ngày với sự trợ giúp của
người lớn. Có thể nói đây là một mơ hình giáo dục phát huy một cách tự nhiên
tính tự giác tích cực chủ động trong q trình học tập của học sinh. Mục tiêu của
mơ hình này cũng chính là mục tiêu của giáo dục nước ta trong giai đoạn hiện
nay là mục tiêu đổi mới căn bản toàn diện về giáo dục đã được nêu trong Nghị
quyết 29, Nghị quyết Chính phủ. Trong các mục tiêu trên thì mục tiêu đổi mới
cách học của học sinh là một trong những mục tiêu quan trọng nhất, chính vì
vậy tơi chọn đề tài nghiên cứu về “Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 2
tham gia q trình tự học theo mơ hình trường học mới Việt Nam”.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Tìm cách giúp học sinh lớp 2 có thể tự học được theo tài liệu hướng dẫn học
của mơ hình trường học mới. Tạo cho học sinh có thói quen chủ động học tập,
chủ động hợp tác, chủ động chia sẻ để đạt được mục tiêu hoàn thành các nhiệm

vụ học tập.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
- Các biện pháp nhằm rèn kĩ năng tự học cho học sinh lớp 2 gồm: Hướng
dẫn sử dụng tài liệu học; Chuẩn bị tài liệu, đồ dùng học tập; Rèn kĩ năng đọc và
đọc hiểu cho học sinh; Rèn kĩ năng học tập theo nhóm; Áp dụng quy trình 10
bước học tập linh hoạt theo mơ hình trường học mới Việt Nam; Phát huy vai trò
của Hội đồng tự quản.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lí thuyết và phương pháp điều
tra khảo sát, thực hành, ứng dụng thực tiễn.
1

download by :


2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận:
Mơ hình dạy học truyền thống qua nhiều năm áp dụng đã cho thấy nhiều
sự lỗi thời nhiều bất cập như: Nặng về truyền thụ kiến thức, ít chú trọng đến
năng lực, phẩm chất người học. Cách dạy – học chủ yếu là thầy giảng giải, nêu
vấn đề, đặt câu hỏi, học sinh suy nghĩ tìm hiểu lĩnh hội kiến thức. Thực hành,
vận dụng chủ yếu là làm theo, bắt trước các dạng bài tập mẫu, luyện nhiều thành
quen. Hệ thống bài tập thực hành chủ yếu là kiến thức sách vở, xa rời thực tế.
Mơ hình trường học mới đã được áp dụng thành công ở nhiều nước ( Hiện
nay đã có khoảng 22 nước đang phát triển ở các khu vực khác nhau trên thế giới
áp dụng). Mô hình trường học mới cũng được Ngân hàng Thế giới và UNESCO
đánh giá là một trong ít mơ hình giáo dục phù hợp với điều kiện giáo dục của
nước ta. Mơ hình trường học mới đổi mới về nhiều lĩnh vực giáo dục.
- Đổi mới về phương pháp dạy: Vai trò của giáo viên chuyển đổi từ người
giảng giải, truyền thụ kiến thức thành người tổ chức, hướng dẫn học sinh hoạt

động.
- Đổi mới về phương pháp học: Học sinh không ngồi nghe giáo viên giảng
bài một chiều như trước đây, mà dựa trên kiến thức và kinh nghiệm của cá nhân,
học sinh chủ động tự thực hiện các nhiệm vụ học tập bằng các việc làm cụ thể
theo tài liệu hướng dẫn học hoặc theo hướng dẫn của thầy cơ, lắng nghe, trao
đổi, phối hợp, hợp tác trong nhóm, trong lớp để tự lĩnh hội kiến thức mới, rèn kĩ
năng, hình thành năng lực, phẩm chất. Thơng qua việc tự học, học sinh được rèn
luyện nhiều hơn các kĩ năng tự làm việc, kĩ năng nghe, nói, giao tiếp, ….; Kết
hợp hoạt động học ở lớp và hoạt động học ứng dụng ở nhà. Có nhiều cơ hội để
tham gia, bày tỏ ý kiến, phát huy theo khả năng của từng học sinh. Đặc biệt, học
sinh yếu được quan tâm hỗ trợ nhiều hơn để tiến kịp bạn.
Bên cạnh việc đổi mới về phương pháp dạy, học thì mơ hình trường học
mới cịn đổi mới về tài liệu, hình thức tổ chức, đổi mới về tổ chức lớp học, đánh
giá học sinh, đổi mới về sự tham gia của phụ huynh, cộng đồng, …. Trong đó
đổi mới về cách dạy và học là quan trọng nhất.
2.2 .Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
- Mô hình đổi mới căn bản về các hoạt động sư phạm. Mới về cách thức tổ
chức, mới về phương pháp dạy học, mới về vai trò của giáo viên trong quá trình
dạy học. Mới về cách tham gia mới về cách học tập, mới về cách tiếp cận, mới
về cách tiếp thu đối với học sinh lớp 2. Mới về cách kiểm tra đánh giá của các
nhà quản lí.
- Từ năm học 2012 – 2013 đến nay, nhà trường đã thực hiện dạy và học
theo mơ hình Trường học mới Việt Nam được 6 năm học. Bản thân tôi là một
giáo viên trực tiếp đứng lớp, trực tiếp tham gia thí điểm mơ hình, cũng là cốt cán
trung ương tham gia nhiều đợt tập huấn về mơ hình Trường học mới Việt Nam
từ trung ương đến địa phương. Trong suốt q trình thực hiện giảng dạy theo mơ
hình Trường học mới Việt Nam tôi rút ra nhiều bài học, cũng đã gặt hái được
2

download by :

khá nhiều thành cơng, đạt được nhiều thành tích xuất sắc khi thực hiện mơ hình.
Tuy nhiên trong q trình thực hiện, bản thân cũng gặp khơng ít khó khăn như
sau:
- Lớp 2 là lớp học đầu tiên học sinh được thực hiện học tập theo mơ hình
trường học mới. Việc tổ chức lớp học rồi việc thực hiện các nhiệm vụ học tập,
việc đảm nhiệm các vai trò trong hội đồng tự quản học sinh đều khác xa so với
những gì các em được làm quen ở lớp 1. Khó khăn hơn cả là khả năng đọc và
đọc hiểu của các em còn rất khiêm tốn.
- Tài liệu học biên soạn đã dùng nhiều năm, nhiều ngữ liệu nội dung không
phù hợp với thời điểm hiện tại. Một số ngữ liệu chưa phù hợp với đặc trưng
vùng miền. Còn nhiều hướng dẫn học khó thực hiện với học sinh lớp 2 và lơ gơ
hướng dẫn học đơi chỗ cịn chưa phù hợp với nội dung kiến thức cần đạt.
- Cơng cụ, đồ dùng học tập chưa có, phải chuẩn bị mới hoàn toàn ( Đối với
lớp 3 trở lên chỉ bổ sung).
- Học sinh biên chế ở các lớp đơng.
- Kinh tế địa phương cịn nghèo nên việc chia sẻ khó khăn với nhà trường
cịn rất khiêm tốn.
- Dư luận về một số địa phương thực hiện chưa thành công làm cho một số
phụ huynh học sinh lớp 2 còn băn khoăn về sự đổi mới.
2.3. Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 2 tham gia quá trình tự
học theo mơ hình trường học mới Việt Nam
Sau nhiều năm thực hiện mơ hình trường học mới, tơi đã rút ra được một
số biện pháp để rèn kĩ năng tự học cho học sinh lớp 2 học tập theo theo mơ hình
trường học mới Việt Nam như sau:
2.3.1. Hướng dẫn học sinh sử dụng tài liệu hướng dẫn học
Tài liệu hướng dẫn học chứa đựng nội dung kiến thức cần đạt và các
hướng dẫn cách thực hiện dành cho cả giáo viên, học sinh và phụ huynh học
sinh. Tài liệu hướng dẫn học lớp 2 khác xa so với sách giáo khoa. Để học sinh

có thể sử dụng được tài liệu hướng dẫn học thì học sinh phải được làm quen với
tài liệu.
Đầu năm học, việc đầu tiên giáo viên chủ nhiệm cần làm là hướng dẫn
học sinh sử dụng tài liệu học mới để học tập. Việc hướng dẫn sử dụng không chỉ
diễn ra 1 tiết học hay một buổi học mà nó diễn ra thường xuyên trong quá trình
học tập những tuần học đầu tiên. Trước khi bước vào tiết học chính, giáo viên
cần giúp học sinh nắm được cách sử dụng tài liệu học. Học sinh chỉ thực sự tự
học khi các em hiểu tài liệu và biết cách sử dụng tài liệu hướng dẫn học để học
tập.
Quy trình thực hiện hướng dẫn sử dụng tài liệu gồm hướng dẫn sử dụng
các kí hiệu dùng trong tài liệu và hướng dẫn cấu trúc cơ bản của các bài học.
Ngồi ra cịn phải giúp các em phân biệt các yêu cầu với các hướng dẫn.
Sau trang đầu tiên là trang hướng dẫn sử dụng các kí hiệu dùng trong
sách. Nội dung của trang hướng dẫn bao gồm các kí hiệu trong sách được sắp
xếp như sau:
3

download by :


KÍ HIỆU DÙNG TRONG SÁCH
M: MÉu vµ vÝ dơ
***** Chia thời gian theo tiết học
Hoạt động cá nhân
Hoạt động cặp đôi
Hoạt động nhóm
Hoạt động chung cả lớp
Hoạt động với cộng ®ång

Để hướng dẫn phần này, giáo viên cần có một hướng dẫn phụ bằng lời vì lúc

này có thể học sinh chưa tự đọc và làm theo hướng dẫn được.
Ngay tiết học đầu tiên của học sinh, giáo viên dành ít phút cho học sinh làm
quen với tài liệu. Đầu tiên giáo viên yêu cầu học sinh quan sát tranh và đọc
thầm các chú thích ở trong tranh rồi chia sẻ với bạn bên cạnh những điều quan
sát và đọc được. Cuối cùng giáo viên tổ chức cho học sinh chia sẻ trước lớp
những điều quan sát được. Giáo viên cần giải thích thêm về các kí hiệu và lơ gô
trong hướng dẫn để học sinh ghi nhớ được. Việc làm quen này sẽ được nhắc lại
trong các tiết học sau hoặc bổ sung khi học sinh chưa thành thạo sử dụng sách.
Khi học sinh đã quen với các kí hiệu, lô gô rồi, giáo viên cần cho học sinh
làm quen với cấu trúc cơ bản của từng bài. Cấu trúc của các bài học trong tài
liệu hướng dẫn học theo mơ hình trường học mới Việt Nam đều gồm các phần
cơ bản sau:
- Tên bài.
- Mục tiêu.
- Hoạt động cơ bản.
- Hoạt động thực hành.
- Hoạt động ứng dụng.

4

download by :


Cấu trúc trên được áp dụng cho tất cả các mơn học và các hoạt động giáo
dục. Ngồi các phần cơ bản trên thì mỗi hoạt động cụ thể lại có các hướng dẫn
cụ thể, phù hợp với nội dung kiến thức và mục tiêu bài học.
Giáo viên cho học sinh lật giở nhanh các trang để quan sát nhận ra cấu trúc
của từng bài, những điểm giống và khác nhau về cấu trúc giữa các bài, các môn.
Trên đây là những việc cần làm ngay để giúp học sinh bước đầu biết sử dụng
sách, biết phải đọc và làm theo các hướng dẫn trong sách thì mới học được.

Với cách làm trên, sau tuần học đầu tiên tôi thấy đa số học sinh lớp tôi bước
đầu đã biết tự đọc tài liệu và thực hiện các hướng dẫn trong tài liệu. sang đến
tuần học thứ tư, phần lớn học sinh lớp tôi đẫ thành thạo việc đọc hướng dẫn để
học tập.
Học sinh biết cách sử dụng tài liệu hướng dẫn học để học tập là rất cần thiết
nhưng để học sinh tự học một cách hiệu quả, dễ dàng thì vấn đề hướng dẫn phù
hợp vơ cùng quan trọng. Hướng dẫn trong tài liệu phải cụ thể từng thao tác dù là
thao tác nhỏ nhất như đi lấy phiếu ở góc học tập, hay em đọc cho bạn nghe, ….
Đều phải được thể hiện trong hướng dẫn học. Có như vậy thì học sinh tiểu học
nói chung và học sinh lớp 2 mới làm được. Để tài liệu có thể sử dụng dễ dàng và
phù hợp với học sinh lớp 2 thì giáo viên cần phải điều chỉnh hướng dẫn học.
Kinh nghiệm tiếp theo để giúp học sinh lớp 2 rèn kĩ năng tự học tập theo hướng
dẫn học của mơ hình trường học mới mà tơi muốn nói đến là kinh nghiệm về
điều chỉnh và bổ sung hướng dẫn học.
2.3. 2. Chuẩn bị tài liệu, đồ dùng học tập.
a. Chuẩn bị tài liệu:
Tài liệu hướng dẫn học theo mơ hình trường học mới là tài liệu biên soạn
theo hướng mở, theo hướng gợi ý nhằm mục đích có thể áp dụng cho tất cả các
vùng miền. Tài liệu mở để có thể cập nhật những nội dung, những thông tin phù
hợp với thực tiễn thời điểm tổ chức dạy – học, phù hợp với đối tượng học sinh,
phù hợp với đặc trưng, đặc điểm, điều kiện thực tế vùng miền. Tài liệu mở nhằm
phát huy, khuyến khích giáo viên sáng tạo, điều chỉnh, bổ sung nội dung,
phương pháp tổ chức cho học sinh tự học. các gợi ý và ví dụ trong tài liệu giúp
giáo viên định hướng được cách điều chỉnh tài liệu.
Chính những lí do trên, để học sinh tiểu học nói chung, học sinh lớp 2 nói
riêng có kĩ năng tự học có hướng dẫn thì giáo viên phải điều chỉnh tài liệu
hướng dẫn học. Việc điều chỉnh có thể thực hiện qua 5 bước sau:
Bước 1: Nghiên cứu bài học
Nghiên cứu bài học để bước đầu xác định mục tiêu của bài học, đọc kĩ nội
dung, các hướng dẫn trong tài liệu. Nghiên cứu để biết mục tiêu bài học và nội

dung bài học đã phù hợp chưa? Nội dung bài học có đáp ứng được mục tiêu cần
đạt không? Và ngược lại, với nội dung của bài học đó, mục tiêu cần đạt là đủ,
thừa hay cần bổ sung hoặc sắp xếp lại. Các lơ gơ hướng dẫn tổ chức có cần điều
chỉnh khơng? Nếu có điều chỉnh thế nào để tổ chức được? Hướng dẫn đã cụ thể
từng việc chưa? Ngoài việc nghiên cứu mục tiêu và nội dung bài học thì giáo
viên cũng cần nghiên cứu kĩ các hướng dẫn học xem trong tài liệu đã phù hợp
5

download by :


với từng hoạt động tự học của học sinh chưa? Các hướng dẫn đó đã cụ thể, vừa
sức với học sinh chưa?... Việc nghiên cứu bài học đòi hỏi giáo viên phải tư duy
thực sự để chuẩn bị cho những bước tiếp theo.
Bước 2: Xác định vấn đề điều chỉnh bổ sung
Căn cứ vào kết quả nghiên cứu bài học, giáo viên xác định xem các vấn
đề điều chỉnh bổ sung nằm ở đâu? Mục tiêu, nội dung hay là hướng dẫn học.
Bước 3: Viết điều chỉnh bổ sung
Sau khi đã xác định được các vấn đề điều chỉnh, giáo viên sẽ tiến hành
viết điều chỉnh.
Ví dụ: Tài liệu hướng dẫn học toán 2 tập 1B, bài 26. “Viết các số thành tổng các
trăm, chục đơn vị”, Hoạt động cơ bản 1 có nội dung hướng dẫn như sau:

1. Chơi trò chơi “Ai nhanh, ai đúng”:
Em lấy các thẻ số và thẻ dấu như hình dưới đây. Hãy ghép các thẻ thành các
phép tính đúng:
+

10

4

5

9

6
=

+

=

4

Sau khi nghiên cứu bài học, tôi xác định: Mục tiêu hoạt động là nhằm ôn lại
phép cộng có tổng bằng 10, đồng thời khởi động tiết học.
Vấn đề cần điều chỉnh là:
- Lô gô hoạt động và hướng dẫn chưa cụ thể, khó thực hiện với học sinh lớp 2,
gây căng thẳng ngay khi bước vào tiết học.
Từ những xác định trên tôi viết điều chỉnh như sau:
1. Ơn lại các phép cộng có tổng bằng 10

Việc 1: Em nhẩm lại các phép cộng có tổng bằng 10.

Việc 2: Chơi trò chơi “Đố bạn ”

6

download by :

Em nghĩ ra một số, em đố bạn tìm ra số nào cộng với số em nghĩ bằng 10?
Nếu trả lời đúng, bạn được nghĩ ra một số và đố lại em. Bạn trả lời sai, em nêu
đáp án và đố tiếp.
Bước 4. Trao đổi và thống nhất
Sau khi hoàn tất việc viết điều chỉnh giáo viên cần phải thống nhất ý kiến
với khối tổ, tránh việc điều chỉnh ngẫu hứng theo ý kiến cá nhân.
Bước 5: Đối chiếu, rà sốt tính hiệu quả trước khi thực hiện.
Bước này giúp giáo viên chắc chắn hơn về ý tưởng của mình.
b. Chuẩn bị đồ dùng học tập:
Để học sinh chủ động thực hiện nhiệm vụ học tập của mình một cách có
hiệu quả thì việc chuẩn bị đồ dùnghọc tập để đáp ứng đúng về chủng loại, đủ về
số lượng để các em tự sử dụng thì ngồi danh mục đồ dùng có sẵn theo chương
trình hiện hành ra, giáo viên và học sinh trường học mới cần làm thêm vô số đồ
dùng tự làm. Đó là phiếu học tập, thẻ bìa, hoa ơn tập, bảng nhóm, là dụng cụ
chơi trị chơi, hòm thư, nội quy, biển báo, bảng cam kết, ... Đồ dùng luôn phải
phù hợp với tài liệu hướng dẫn, phải hấp dẫn học sinh và luôn được để ở góc
học tập. Để đạt được các tiêu chí trên địi hỏi người giáo viên trường học mới
phải chịu khó, phải thành thạo các ứng dụng công nghệ thông tin. Người giáo
viên phải chuẩn bị đầy đủ đồ dùng trước khi bước vào buổi học. Tôi thường
chuẩn bị đồ dùng như sau:
- Rà soát tài liệu hướng dẫn phân loại đồ dùng thành các nhóm đồ dùng có
sẵn, đồ dùng nào sưu tầm được, đồ dùng nào phải làm thêm trong mỗi bài học,
mỗi môn học rồi mới chuẩn bị đồ dùng sao cho phù hợp nhất, thuận tiện nhất đối
với học sinh.
- Việc chuẩn bị đồ dùng không chỉ mình giáo viên thực hiện mà có thể tự
làm, tự sưu tầm hoặc có thể nhờ phụ huynh học sinh làm cùng hoặc sưu tầm
giúp. Bên cạnh đó giáo viên cần chú trọng việc hướng dẫn học sinh tham gia vào
việc chuẩn bị đồ dùng cho tiết học. Việc hướng dẫn học sinh tham gia làm đồ

dùng vừa góp phần hỗ trợ giáo viên trong khâu chuẩn bị đồ dùng dạy học, vừa
đem lại cho các em niềm vui, sự thích thú đặc biệt giúp các em được thể hiện
khả năng sáng tạo, kĩ năng khéo léo của bản thân. Qua đó rèn ý thức tích cực
tham gia các hoạt động tập thể Việc các em được sử dụng những sản phẩm do
chính tay các em làm ra vào việc học tập sẽ hiệu quả hơn nhiều so với việc các
em sử dụng những đồ dùng sẵn có. Đây cũng là một điểm mới trong mơ hình
trường học mới . Học sinh tự làm đồ dùng cịn có tác dụng giáo dục các em ở
nhiều mặt vì đây chính là hình thức học tập thơng qua thực hành, hình thức học
tập mà mơ hình lựa chọn thay thế cho hình thức nghe giảng học thuộc kiến thức
trước đây. Qua việc làm ra một số sản phẩm sẽ giáo dục cho các em lịng ham
học hỏi, tình u lao động, có thái độ trân trọng sản phẩm lao động, giáo dục
các em ý thức tiết kiệm, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, ... là những mục tiêu giáo
dục hiện nay đặt ra.

7

download by :


- Khi hướng dẫn học sinh làm đồ dùng học tập thì giáo viên cần chú ý
những điểm sau:
+ Lựa chọn những đồ dùng phù hợp khả năng và đảm bảo tính vừa sức với
học sinh.
+ Quan tâm đến việc đảm bảo an toàn khi sử dụng các dụng cụ có khả năng
gây thương tích như kéo, kim, ....
+ Khuyến khích các em tái sử dụng các nguyên liệu đã qua sử dụng nhằm
giúp các em có ý thức thân thiện với môi trường như tận dụng lõi giấy vệ sinh,
ống lon đồ uống, đồ chơi hỏng, giấy màu, bìa các tông, ... để làm ra những đồ
dùng như ống truyền tin, chng báo hiệu, thẻ màu, thẻ bìa,...
- Đồ dùng làm ra cần chú ý đến việc sử dụng cho nhiều tiết học, mơn học.

Ví dụ: Trị chơi “Truyền điện” đây là trò chơi được thực hiện ở nhiều bài học,
trò chơi thường được sử dụng trong các dạng bài ôn lại kiến thức, kĩ năng đã
biết nhằm tạo đà cho các em bước vào bài mới một cách hứng thú nhất.
Dưới đây là hình ảnh minh họa một số hoạt động tự làm đồ dùng của học
sinh và đồ dùng tự làm do giáo viên và học sinh lớp tôi đã làm:

8

download by :


2.3.3. Rèn kĩ năng đọc và đọc hiểu cho học sinh.
Việc tự học của học sinh bắt đầu từ việc đọc tài liệu. Có đọc được tài liệu các
em mới biết mình phải làm gì, làm như thế nào, học cái gì,… Vì vậy kĩ năng đọc
9

download by :


và đọc hiểu của học sinh là điều kiện cần và đủ để học sinh có thể sử dụng được
tài liệu hướng dẫn học để học tập. Học sinh lớp 2 mới vừa qua giai đoạn lớp 1,
đọc lưu loát đã khó, đọc hiểu lại càng khó hơn. Các em chỉ mới bước đầu biết
đọc trơn thành tiếng và trả lời một số câu hỏi đơn giản liên quan đến nội dung.
Chính vì vậy việc rèn kĩ năng đọc thầm, hiểu nội dung là việc làm giáo viên cần
phải chú trọng, tích cực trong giai đoạn đầu năm học. Đầu năm học, giáo viên
khảo sát, phân loại học sinh ra làm các nhóm sau:
- Nhóm đọc hiểu tốt là nhóm học sinh có thể đọc lưu lốt văn bản và trả lời
câu hỏi tìm hiểu bài.
- Nhóm bước đầu biết đọc hiểu là nhóm học sinh đọc lưu lốt văn bản và trả
lời một số câu hỏi gợi ý cụ thể hơn để hiểu nội dung bài.

- Nhóm đọc được là nhóm đã đọc đúng được văn bản nhưng chưa trả lời
được các câu hỏi về nội dung văn bản.
- Nhóm đọc yếu là nhóm gồm những học sinh đọc chậm, đọc cịn phải đánh
vần,….
Việc phân loại trên giúp tơi có hướng để rèn kĩ năng đọc và đọc hiểu phù
hợp với từng đối tượng học sinh. Đối với nhóm học sinh đọc hiểu tốt tôi chỉ cần
hướng dẫn cách sử dụng tài liệu học và quy trình tự học là các em có thể tự học
được. Đối với nhóm học sinh bước đầu biết đọc hiểu, bên cạnh việc giúp các em
thực hiện các yêu cầu ở hướng dẫn học tôi cũng chuẩn bị thêm hệ thống câu hỏi
bổ sung theo mức độ từ dễ đến khó có thể chia nhỏ câu hỏi trong tài liệu để học
sinh có thể trả lời được các phần câu hỏi. Từ đó các em có thể nắm được nội
dung của bài và nâng cao kĩ năng đọc hiểu của mình lên. Đối với nhóm học sinh
đọc được, các em đã đọc được văn bản nên kĩ năng cần rèn cho các em là đọc
hiểu. Để giúp nhóm học sinh nhóm này đọc hiểu được, tôi soạn riêng cho các
em một hệ thống câu hỏi dễ mà các em chỉ cần đọc ở trong văn bản là trả lời
được. Đối với nhóm học sinh đọc yếu, đây là nhóm khó khăn và nan giải nhất,
cần sự giúp đỡ của giáo viên nhiều nhất.
Trong nhóm học sinh này tơi tiếp tục chia các em thành hai nhóm nhỏ, nhóm
đọc chậm và nhóm chưa đọc được. Đối với nhóm đọc chậm, tơi có thể giải thích
giúp các em về nội dung và câu hỏi để các em hiểu mình cần phải trả lời cái gì
và trả lời ra sao. Sau đó tơi sẽ đặt lại câu hỏi để các em tự trả lời. Ngoài giúp đỡ
trực tiếp, tơi cịn huy động sự giúp đỡ từ nhóm Hội đồng tự quản học sinh, nhóm
học sinh và bạn cùng bàn tham gia giúp đỡ các em những cơng việc trên. Đối
với nhóm chưa đọc được, song song với việc luyện đọc tôi phải bắt đầu từ việc
đọc hộ tài liệu, từ câu lệnh, đến nội dung, câu hỏi, khuyến khích các em nghe,
nhớ và tìm câu trả lời trước, dần dần các em sẽ tự nâng dần kĩ năng đọc của
mình lên các mức độ cao hơn và tự hoàn thành các nhiệm vụ học tập theo hướng
dẫn của tài liệu. Ngoài những biện pháp nhằm giúp học sinh rèn kĩ năng đọc
hiểu ra, thì việc đánh giá, động viên sự tiến bộ thường xuyên đối với học sinh là
vô cùng quan trọng. Giáo viên không chỉ động viên khuyến khích những học

sinh đã tự hồn thành tốt các nhiệm vụ học tập mà còn phải động viên khuyến
khích những học sinh đọc có tiến bộ . Chẳng hạn nhóm chưa đọc được khi các
10

download by :