(SKKN CHẤT 2020) giải pháp giúp trẻ mẫu giáo lớn tham gia tích cực trong giờ học vẽ

BÁO CÁO KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
GIẢI PHÁP GIÚP TRẺ MẪU GIÁO LỚN THAM GIA TÍCH CỰC
TRONG GIỜ HỌC VẼ
1. Lời giới thiệu:
Bác Hồ nói: Khơng có giáo dục thì khơng nói gì đến kinh tế văn hố’’.
Sản phẩm của giáo dục chính là con người, mà con người là mục tiêu, động lực
của sự phát triển đất nước trong tương lai, đó chính là thế hệ trẻ. Vì vậy việc
chăm sóc giáo dục trẻ ngay từ khi cịn nhỏ là vơ cùng quan trọng trong sự
nghiệp giáo dục, nhằm hình thành và phát triển nhân cách tồn diện cho trẻ sau
này.
Nâng cao chất lượng giáo dục nói chung, mơn tạo hình nói riêng là việc
làm cần thiết để phát huy năng khiếu của trẻ một cách tự nhiên.
Trong chương trình giáo dục mầm non, bộ mơn tạo hình là loại hình nghệ
thuật phản ánh thế giới xung quanh cuộc sống con người một cách đa dạng
phong phú và hấp dẫn đối với trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo. Thơng qua tạo hình trẻ
được thử sức mình trong việc thể hiện và cải tạo thế giới riêng của mình.
Hoạt động tạo hình cịn phát triển ở trẻ khả năng quan sát, trí tưởng tượng
sáng tạo, khả năng phối hợp giữa mắt và tay, hoàn thiện một số kỹ năng cơ bản (
vẽ,, tô màu, nặn, xé dán, cắt ... ). Đặc biệt trong giờ học vẽ trẻ thích tự tay vẽ
được một cái gì đó dù các hình cịn đơn giản như ngơi nhà, cái cây, bơng hoa, ô
tô ... nhưng mang lại cho trẻ cảm xúc thực sự khi tạo ra được 1 sản phẩm. Còn
đối với những gì trẻ khơng thích, khơng hứng thú thì trẻ sẽ vẽ đại khái cho xong
và cảm thấy hài lòng, hơn nữa tư duy của trẻ gắn liền với cảm xúc, ý muốn chủ
quan nên trẻ ghi nhớ những gì trẻ cảm thấy thích thú và say mê thực hiện ý
tưởng của mình. Ngồi ra, giờ vẽ cịn hình hình thành ở trẻ những kỹ năng như
ngồi ngay ngắn, kỹ năng cầm bút ... , những kỹ năng rất cần thiết cho trẻ bước
vào lớp 1. Xuất phát từ đặc điểm trên tôi thấy nhiệm vụ quan trọng mà giáo việc
cần phải giải quyết khi hướng dẫn hoạt động tạo hình khơng phải đơn giản là
dạy trẻ vẽ theo ý của riêng cô mà phải tạo cho trẻ hứng thú thật sự trong giờ học.
Có như vậy sản phẩm trẻ làm ra mới đạt kết quả cao. Vì vậy, tơi thấy việc tạo

hứng thú cho trẻ trong giờ học vẽ là cần thiết.

1

download by :


Hiểu rõ được tầm quan trọng trong việc nhằm kích thích trẻ hoạt động
tích cực trong giờ học vẽ, tơi ln suy nghĩ tìm ra các biện pháp tác động phù
hợp giúp trẻ phát huy đuợc khả năng tưởng tượng, tính sáng tạo mà vẫn phù hợp
với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ : “ học mà chơi, chơi mà học’’.
2.

Tên sáng kiến: “Giải pháp giúp trẻ mẫu giáo lớn tham gia tích

cực trong giờ học vẽ”.
3.

Tác giả sáng kiến:

- Họ và tên: Phùng Thị Doanh
- Địa chỉ tác giả sáng kiên: Trường mầm non thị trấn Yên Lạc
- Số điện thoại: 0344570244
-

Email:
4.

Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến : Phùng Thị Doanh

5.

Lĩnh vực áp dụng sáng kiến:

- Nghiên cứu lĩnh vực “ Phát triển thẩm mỹ” (Môn tạo hình) cho trẻ 5-6
tuổi
6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử :
Từ tháng 9/2018 đến tháng 5/2019 đưa các giải pháp áp dụng vào thực
tiễn giảng dạy “ Giải pháp giúp trẻ mẫu giáo lớn tham gia tích cực trong giờ
học vẽ”. ở trường Mầm non thị trấn Yên Lạc- huyện Yên Lạc- Tỉnh Vĩnh Phúc.
7. Mô tả bản chất của sáng kiến:
*. Về nội dung của sáng kiến:
7.1. Cơ sở lý luận:
Hoạt động tạo hình là một loại hình nghệ thuật có một vị trí rất quan trọng
trong lĩnh vực giáo dục phát triển thẩm mỹ cho trẻ mầm non, tạo hình giúp trẻ
cảm nhận được vẻ đẹp của nghệ thuật, giúp trẻ yêu mến say mê với nghệ thuật.
Hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non được tổ chức nhằm thực hiện những nhiệm
vụ giáo dục sau: Hình thành ở trẻ khả năng thẩm mỹ, hình thành thái độ thẩm
mỹ trước vẻ đẹp của thế giới xung quanh. Giúp trẻ có những điều kiện, những
cơ hội biểu lộ thái độ, xúc cảm, tình cảm của mình đối với những gì được thể
hiện trong quá trình tạo hình. Hình thành và phát triển ở trẻ tính tích cực sáng
tạo, tập cho trẻ biết miêu tả ý tưởng sáng tạo của bản thân qua các hoạt động tạo
hình.
2

download by :


Hoạt động tạo hình trong trường mầm non gồm (vẽ, nặn, xé dán, chắp
ghép mảng màu, tơ màu...) trong đó hoạt động vẽ là một trong những hoạt động

hấp dẫn nhất đối với trẻ mẫu giáo, hoạt động vẽ giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và
thể hiện một cách sinh động thế giới xung quanh qua sản phẩm vẽ và gây cho trẻ
những xúc cảm, tình cảm tích cực. Thơng qua hoạt động vẽ giúp trẻ mở rộng
hiểu biết về thế giới xung quanh, phát triển khả năng tri giác, hình thành ở trẻ
khả năng tư duy, tưởng tượng, phát triển xúc cảm - tình cảm - nhân cách - trí tuệ
- sự khéo léo, sự sáng tạo tính kiên trì. Hoạt động tạo hình cũng chính là một
mơi trường, một phương tiện để hình thành ở trẻ những cơ sở ban đầu của hoạt
động học tập trong trường phổ thông. Đặc biệt là phát triển thẩm mỹ - nghệ
thuật, tính sáng tạo phản ánh thế giới xung quanh một cách tích cực, biết yêu
quý và trân trọng cái đẹp (tình yêu con người, yêu thiên nhiên, con vật, cỏ cây,
hoa lá…).
Hoạt động tạo hình là một hoạt động mang tính nghệ thuật, tạo điều kiện
cho trẻ phát triển năng khiếu của mình và hình thành cho trẻ kỹ năng cảm thụ
cái đẹp trong nghệ thuật, mỹ thuật.
7.2. Thực trạng:
7.2.1. Đặc điểm chung của trường, lớp:
Bản thân tôi được phân công dạy lớp 5T(A5) với số trẻ là: 25 cháu (Trong
đó có 12 cháu trai và 13 cháu gái), các cháu là con nông dân nên sự quan tâm
của cha mẹ trẻ còn hạn chế.
7.2.2. Thực trạng khi thực hiện:
Trong q trình thực hiện đề tài này, tơi đã gặp những thuận lợi và khó
khăn sau:
* Thuận lợi
-

Ban giám hiệu luôn quan tâm tạo điều kiện giúp đỡ giáo viên về chuyên

môn, mua sắm trang thiết bị, cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động tương đối đầy
đủ, ngoài ra nhà trường còn động viên đối với sự sáng tạo của giáo viên, khích lệ
chị em ứng dụng cơng nghệ thông tin vào các hoạt động giáo dục trẻ.

- Lớp học rộng rãi, thoáng mát.
3

download by :


-

Bản thân có trình độ trên chuẩn, chun mơn nắm vững kỹ năng dạy tạo

hình và nhiều năm dạy mẫu giáo lớn.
-

Bản thân tơi cũng có nhiều cố gắng trong q trình tự học, tự rèn. Biết

ứng dụng cơng nghệ thơng tin vào giảng dạy.
-

Lớp tơi có góc tạo hình phù hợp với điều kiện thực tế của trường cho trẻ

hoạt động.
* Khó khăn
-

Đồ dùng để phục vụ cho hoạt động vẽ cịn hạn chế: chưa có giá vẽ, các

loại màu cho trẻ vẽ cịn chưa phong phú.
- Chưa có điều kiện để tổ chức cho trẻ đi thực tế tham quan, học tập.
-

Nhiều trẻ kỹ năng vẽ còn yếu, bài vẽ chưa có sáng tạo, chưa biết cách

xắp xếp bố cục bức tranh, chưa biết phối hợp các mảng mầu, và chưa biết nhận
xét tranh …
- Một số trẻ cịn mải chơi, khơng hứng thú tập chung chú ý trong giờ
học
-

Vì là vùng nơng thơn nên nhiều phụ huynh chưa nhận thức được hết về

tầm quan trọng của việc học vẽ nên chỉ chú trọng các môn làm quen chữ cái,
tốn... và coi học vẽ chỉ là mơn phụ. Có một số phụ huynh tuy cũng quan tâm tới
việc học vẽ của trẻ, song phương pháp dạy trẻ còn thiếu khoa học như : còn cầm
tay trẻ vẽ, hay vẽ cho trẻ tơ mầu ... Do đó, tơi thấy cũng khó khăn trong khi rèn
trẻ
* Số liệu điều tra trước khi thực hiện:

Các tiêu chí

- Trẻ biết cách cầm
bút và ngồi đúng tư
thế
- Kỹ năng sử dụng
đường nét vẽ cơ bản
để tạo thành các


download by :

hình, khối.
- Trẻ biết sử dụng
các loại bút vẽ và
biết vẽ, tô màu bố
cục tranh cân
hợp lý.
- Trẻ biết nhận
các sản phẩm
hình đơn giản
- Trẻ tích cực và
hứng thú tham
hoạt động vẽ
Nhận xét chung:
- 51% trẻ không biết cách nhận xét sản phẩm
- 27 % trẻ không tập chung chú ý trong giờ học
-

Qua khảo sát, tôi thấy kỹ năng vẽ của trẻ khơng đồng đều, nhiều trẻ kỹ

năng cịn yếu và trung bình.
Dựa trên những số liệu điều tra trên, để thực hiện tốt đề tài này tôi đã áp
dụng một số biện pháp sau:
7.3. Các giải pháp giải quyết vấn đề.
7.3.1. Giải pháp 1: Rèn trẻ vẽ các nét cơ bản và phối hợp các nét vẽ tạo
thành hình khối, biết cách cầm bút và tư thế ngồi vẽ:
Rèn trẻ vẽ các nét cơ bản là một việc rất quan trọng. Vì nó giúp cho kỹ
năng vẽ của trẻ tốt hơn, khả năng sáng tạo của trẻ được phát triển tồn diện. Tơi
đã rèn trẻ vẽ các nét cơ bản vào mọi lúc, mọi nơi.
Giờ hoạt động ngoài trời: Trẻ được làm quen với môi trường xung quanh
khi đi dạo chơi trẻ được ngắm nhìn vật thật, được sờ nắm, khi cho trẻ hoạt động

ngồi trời cơ có thể phát phấn để trẻ có thể vẽ lên nền sân.
Ví dụ: Trẻ dùng phấn để in cánh hoa, vẽ những biểu tượng mà trẻ thích.

5

download by :


Giờ hoạt động chiều: Ví dụ: Tơi cho trẻ vẽ những gì mà trẻ thích (vẽ theo
ý thích) sau đó tôi sẽ hướng dẫn để trẻ vẽ những bức tranh mà trẻ thích..
Trước hết trẻ phải rèn trẻ biết vẽ các nét cơ bản và phối hợp các nét vẽ để
tạo thành hình, khối. Các nét cơ bản: nét ngang, nét thẳng, nét xiên, nét uốn
lượn, nét cong trái, nét cong phải…Khi trẻ đã vẽ thành thạo các nét này, tôi
hướng dẫn trẻ cách ghép các nét vẽ tạo thành các hình khối, các đồ vật, con vật,
con người.
Ví dụ: Khi vẽ ngôi nhà của bé, chủ điểm “ gia đình” (tiết vẽ đề tài). Tơi
cho trẻ quan sát các bức tranh vẽ ngôi nhà các kiểu khác nhau. Tôi hỏi trẻ để vẽ
được ngôi nhà cô vẽ bằng các nét gì? Khi ghép các nét đó lại cơ được hình gì?
Từ đó tơi hướng dẫn trẻ vẽ các hình vng, chữ nhật, hình tam giác... và
tạo thành ngơi nhà như sau:
Để vẽ được hình vng cơ sẽ đặt bút vẽ 2 nét ngang ở trên và ở dưới, cô
kéo từ trái sang phải. Sau đó cơ vẽ 2 nét xổ thẳng, cô đặt bút từ trên kéo xuống
dưới và các nét đó gặp nhau ở các góc. Tiếp theo cơ sẽ vẽ mái nhà: mái nhà cơ
sẽ vẽ hình tam giác, cô vẽ 2 nét xiên 2 bên, sau đó cơ vẽ nét ngang. Tương tự
với các chi tiết khác của ngôi nhà để tôi hướng dẫn trẻ.
Tiếp theo tôi sẽ hỏi ý tưởng của trẻ: Con định vẽ ngơi nhà như thế nào?(Vì
đây cũng là một tiết mà trẻ được vẽ ngơi nhà theo ý thích và trí tưởng tượng của
trẻ) Tơi sẽ giải thích cho trẻ vì các con cùng vẽ ngôi nhà của bé. Vậy ngôi nhà
phải là chính, các con sắp xếp, bố cục ngơi nhà là mảng chính. Sau đó các con sẽ
vẽ thêm cảnh vật khác xung quanh ngôi nhà, để ngôi nhà thêm đẹp.

Và một điều cũng rất quan trọng là trẻ phải học cách cầm bút sao cho
đúng tư thế, trẻ khơng thể tự cầm bút mà cần có sự chỉ dẫn trực quan và giải
thích rõ ràng của giáo viên. Cầm bút không đúng là một trong những nguyên
nhân cơ bản làm ảnh hưởng sự phát triển các thao tác tạo hình của bàn tay và
làm cho quá trình miêu tả hình vẽ trở nên khó khăn.
Tơi phải rèn trẻ cách cầm bút đúng bằng 3 ngón tay: giữ bút bằng ngón
cái và ngón trỏ; ngón giữa giữ ở phía dưới; khi vẽ cánh tay cho tới bàn tay phải
đặt nằm trên bàn làm điểm tỳ hoặc hơi nhích cao hơn, dựa vào cây bút.
6

download by :


Phải học cách nhấn bút mạnh, hoặc nhẹ với các mức độ khác nhau tùy
theo ý muốn để tạo nên các sắc thái màu, các đường, nét,... với các tính chất
khác nhau nhằm gây nên sức truyền cảm cho các hình vẽ. Ngồi ra tơi bồi
dưỡng cho trẻ cách vẽ màu (đưa bút theo một hướng hoặc khơng ra ngồi nét
viền) với các loại bút vẽ khác nhau (bút chì, bút sáp, bút lông, phấn màu…) cần
giúp trẻ nắm được kỹ thuật sử dụng khác nhau. Khi trẻ vẽ cô cần quan tâm nhắc
nhở để rèn cho trẻ ngồi đúng tư thế, không để trẻ cúi mặt sát xuống bàn hoặc
khơng ngồi vẹo người.
Khi được rèn trẻ có tư thế ngồi thẳng, đặt cánh tay đúng tư thế, thoải mái
trên bàn, và cầm bút đúng cách.

Đây là tư thế ngồi vẽ của trẻ đầu năm

7

download by :

Còn đây là tư thế của trẻ về cuối năm học
Từ việc “Rèn trẻ vẽ các nét cơ bản và phối hợp các nét vẽ tạo thành hình khối,
biết cách cầm bút và tư thế ngồi vẽ” tôi thấy trẻ có rất nhiều tiến bộ và tư thế
ngồi học, cách cầm bút của trẻ đúng hơn.
7.3.2. Giải pháp 2: Hướng dẫn trẻ sắp xếp bố cục bức tranh, cách sử
dụng màu sắc để tơ tranh:
Bố cục trang trí cũng như cách phối màu thường tuân theo những quy luật
thẩm mỹ nhất định. Các giờ học vẽ có vai trị rất lớn trong việc phát triển trí tuệ
và khiếu thẩm mỹ của trẻ.
Để giúp trẻ biết phối hợp các kỹ năng tạo hình và tạo ra các sản phẩm có
màu sắc, hình dáng, đường nét và bố cục. Trước hết tơi cần giúp trẻ hiểu được
bố cục hợp lý, sự sắp xếp hình vẽ trong bức tranh mang tính nghệ thuật hoặc
trang trí. Để hiểu, cảm nhận và thực hiện được những hình trang trí trẻ phải biết
nhìn bao qt cả khơng gian tờ giấy, xác định các vị trí đặt hình khối của bức
tranh. Tùy theo lứa tuổi, các nội dung tạo hình trang trí, cần được sắp xếp linh
hoạt, có hệ thống để thực hiện các nội dung giáo dục, phát triển với các mức độ
nâng cao dần.
Ví dụ: Vẽ chân dung: Thì đặt giấy dọc trước mặt, vẽ khn mặt là một hình trịn
to giữa giấy, sau đó vẽ tóc, tai, mũi, miệng….
8

download by :


Trẻ mẫu giáo cần làm quen và sử dụng tích cực tính nhịp điệu của sự sắp
xếp các hình trang trí. Trước hết trẻ cần làm quen với cách sắp xếp theo bố cục
hàng lối( thành dãy) rồi bố cục mạng với các loại nhịp phức tạp dần. Khi trẻ đã
khá thành thục với bố cục hàng lối và bố cục theo mạng, trẻ có thể tập xây dựng
các bố cục trang trí đăng đối đơn giản.

Ví dụ: Trang trí trong các khn hình học (hình trịn, hình vng…)
Về sự lựa chọn hình dáng họa tiết, trẻ cần tập sử dụng các hình tự nhiên
đơn giản làm họa tiết (hoa,lá..). Về sự thể hiện màu sắc, trẻ sử dụng các màu cơ
bản để thể hiện.
Khi trẻ tô màu, tôi gợi ý để trẻ nói lên mối liên hệ màu sắc với các màu:
nóng- lạnh, sáng- tối…Vì trẻ mầm non rất hay sử dụng màu nóng, màu tươi
sáng, tơi hướng dẫn trẻ khi vẽ các con nên sử dụng những màu tối và khi tô màu
con tô những màu sáng để bức tranh của con nổi bật được mảng chính. Tơ màu
có thể tơ ngang, dọc. Nhưng tơ phải thật đều, mịn để bức tranh sinh động và hấp
dẫn.
Đối với việc Hướng dẫn trẻ sắp xếp bố cục bức tranh, cách sử dụng
màu sắc để tô tranh, cần coi việc tổ chức cho trẻ quan sát, cảm nhận vẻ đẹp
mang tính trang trí trong các sản phẩm tạo hình.
Ví dụ: Tiết đề tài “Vẽ ngôi nhà” tôi đã sử dụng các tranh để trị chuyện có bố
cục sắp xếp khác nhau về các kiểu nhà khác nhau. Và qua quá trình rèn luyện trẻ
đã có kỹ năng vẽ tốt, tơi hướng dẫn trẻ trang trí và bố cục tranh. Và trẻ lớp tơi
các cháu đã vẽ được các bức tranh có bố cục và tô màu như sau:

9

download by :


Đây là bức tranh vẽ PTGT của cháu: Nguyễn Trâm Anh

Đây là tranh hoa mùa xuân của cháu: Nguyễn Dương Ngọc Anh

10

download by :

Đây là tranh vẽ PTGT của cháu: Phạm Thị Ngọc Anh
Vậy “Hướng dẫn trẻ sắp xếp bố cục bức tranh, cách sử dụng màu sắc để tô
tranh” đã mang lại hiệu quả cao trong hoạt động vẽ của trẻ lớp tôi.
7.3.3. Giải pháp 3: Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong
việc thiết kế giáo án điện tử cho trẻ làm quen với hoạt động vẽ:
Việc “Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc thiết kế giáo án điện tử
cho trẻ làm quen với hoạt động tạo hình đặc biệt là hoạt động vẽ” nhằm đem
đến cho trẻ những giờ học sinh động và hấp dẫn, trẻ khơng cịn nhàm chán và
buồn ngủ. Ngày nay với sự bùng nổ cơng nghệ thơng tin các tài liệu hình ảnh
truy cập trên mạng rất phong phú chúng ta có thể sử dụng các hình ảnh đó vào
việc chuẩn bị đồ dùng dạy học thiết kế giáo án điện tử. Với bản thân tôi đã được
học qua các lớp bồi dưỡng tin học nên có chút kỹ năng sử dụng máy vi tính tơi
đã tự thiết các hoạt động cho trẻ làm quen với hoạt động tạo hình bằng giáo án
điện tử để phát huy tích cực và sự hứng thú của trẻ.
Nhưng tôi không quá lạm dụng việc áp dụng thiết kế giáo án đện tử vào
hoạt động tạo hình. Có những tiết tôi vẫn sử dụng các tranh vẽ và cố gắng rèn
luyện khả năng vẽ của bản thân để trẻ vẫn được quan sát các nét vẽ và các màu
sắc khi tôi sử dụng tô tranh mẫu.
Sau đây là một giáo án điện tử tôi đã thiết kế để dạy trẻ.
11

download by :


Ví dụ: Với tiết vẽ con gà trống (tiết mẫu). Tơi thiết kế bài giảng điện tử đó như
sau:
Với tất cả các bước vẽ này tôi đều vẽ ở paint sau đó coppy sang powerpoint và
tạo hiệu ứng cho các hình ảnh.

- Trước tiên tơi tạo 1 slide có hình ảnh con gà trốg đã được tô màu và vẽ thêm
các họa tiết cỏ cây, ông mặt trời…
Tôi cho trẻ nêu nhận xét của trẻ về con iảng điện tử như sau:
- Tiếp theo tôi tạo 1 slide với các bộ phận của con gà riêng biệt (như: mình, đầu,
mắt, mỏ, cánh, chân…).
- Và tôi tạo 1 slide với các cách vẽ lần lượt để tạo thành con gà trống, các nét vẽ
lần lượt hiện ra và cùng với đó là lời phân tích của tơi: Cơ vẽ mình con gà là một
hình trịn khép kín, tiếp theo cơ vẽ cổ con gà là 2 nét xiên, cô vẽ từ trên xuống,
và đến đầu … Tương tự tôi giới thiệu với các phần khác của con gà.
Sau khi vẽ xong thì làm gì? Cơ sẽ tơ màu cho con gà và lần lượt tơi có
hiệu ứng tơ màu vào từng bộ phận của con gà.
Để cho bức tranh thêm đẹp và sinh động tôi vẽ thêm cỏ cây, ông mặt trời.
Cuối cùng tôi sẽ cho trẻ về chỗ ngồi và vẽ con gà trống. Sau đây là các slide tôi
đã tạo để dạy trẻ .
Đây là các slide tôi đã tạo để dạy trẻ

Lê Thị Kim Dung

12

download by :


13

download by :


Qua các tiết dạy áp dụng giáo án điện tử thì trẻ rất hứng thú tham gia hoạt
động và kết quả trên trẻ rất cao, trẻ mạnh dạn chủ động hơn trong quá trình học

tập. Thể hiện sự hồn nhiên tích cực qua việc tri giác hình ảnh trên máy, trẻ tự đặt
ra các câu hỏi khám phá cho cô…
7.3.4. Giải pháp 4: Xây dựng góc tạo hình trong mơi trường hoạt động
của lớp:
Tạo môi trường cho trẻ hoạt động cũng là tạo cho trẻ cảm giác thoải mái,
thích thú khi đến lớp. Trẻ thường thích quan sát những gì quanh trẻ, khi trẻ thấy
cơ trang trí góc tạo hình phong phú đẹp với nhiều đồ dùng hấp dẫn, sẽ tạo cho
trẻ cảm giác thích thú tìm tịi, khám phá. Từ đó phát triển ở trẻ khả năng tư duy,
sáng tạo.
Đối với trẻ 5-6 tuổi, phát triển các năng lực nói chung (trong đó có khả
năng sáng tạo) trở thành một trong những nhiệm vụ quan trọng. Việc phát huy
khả năng sáng tạo cho trẻ 5-6 tuổi chỉ thực sự có hiệu quả khi nó được tiến hành
một cách thường xuyên, thông qua các hoạt động của trẻ ở trường mầm non
trong đó có hoạt động tạo hình. Một trong những biện pháp tốt nhất để góp phần
phát huy khả năng sáng tạo của trẻ trong hoạt động tạo hình, đặc biệt là hoạt
động vẽ là: Giúp trẻ có điều kiện học tập. Vì vậy tơi đã xây dựng riêng một góc
tạo hình với tên gọi là “ Ai khéo tay nhất” để cho trẻ chơi vào các giờ hoạt động
góc.
14

download by :


Tơi bố trí vị trí góc tạo hình như sau: Trong khơng gian chung của lớp
học, tơi bố trí góc gần cửa để tập chung tối đa ánh tự nhiên và giúp trẻ có được
trạng thái cảm xúc tích cực khi tham gia vào các hoạt động tạo hình. Do đặc thù
của góc tạo hình là góc hoạt động mang tính n tĩnh do đó tơi đã khơng bố trí
góc tạo hình gần góc ồn ào (góc xây dựng và góc phân vai) để làm phân tâm sự
chú ý của trẻ khi tham gia vào hoạt động. Ngồi ra tơi cịn tạo ranh giới giữa các
góc khi cho trẻ chơi, sau mỗi chủ đề tôi tổ chức cho trẻ cùng tham gia vào việc

bố trí, sắp xếp lại góc để tạo cảm giác mới lạ, kích thích hứng thú của trẻ.
Ở

góc tạo hình tơi trưng bày các sản phẩm của trẻ, các đồ dùng để trẻ hoạt

động như: bút sáp màu, màu nước, bút lông, giấy A4, giấy màu…. Đồ dùng ở
góc tạo hình cũng được tơi thay đổi theo chủ đề.
Ví dụ: + Với chủ đề thực vật tơi nhặt các lá khơ để cho trẻ hoạt động. Cịn với
chủ đề nghề nghiệp tôi sưu tầm các len, sợi. Và sự thay đổi đó được trẻ rất tị mị
muốn khám phá. Ngồi ra tơi cịn trưng bày một số tranh mẫu của cô và được
thay đổi theo mỗi chủ đề để cho trẻ quan sát.
Ví dụ: + Chủ đề gia đình tơi treo các bức tranh về ngơi nhà của gia đình hoặc
người thân trong gia đình.
+ Chủ đề thế giới thực vật tôi treo các bức tranh về cây cối, về hoa.
Trẻ rất hứng thú hoạt động trong góc tạo hình, tơi phải phân chia hợp lý
và ln chuyển số trẻ chơi trong góc tạo hình, để trẻ nào cũng được hoạt động
trong góc. Khi vào hoạt động góc, với những trẻ trong giờ hoạt động chung nếu
trẻ cịn yếu hoặc chậm hơn các bạn tơi sẽ cho trẻ chơi ở góc tạo hình nhiều hơn
và quan tâm hơn đến những trẻ đó, để hướng dẫn động viên khi trẻ chưa làm
được. Tùy thuộc vào từng chủ điểm đang khám phá, trẻ có thể vẽ những gì trẻ
đang học.
Vì vậy việc “Xây dựng góc tạo hình trong mơi trường hoạt động của
lớp” đã đạt được rất nhiều hiệu quả khi cho trẻ làm quen với hoạt động tạo hình.
7.3.5. Giải pháp 5: Thơng qua các mơn học:
Thay đổi các hình thức vào bài để gây hứng thú cho trẻ: Thu hút được sự
chú ý của trẻ vừa dễ lại vừa khó vì trẻ rất hào hứng trước những điều mới lạ
15

download by :

nhưng dễ chán với những gì quen thuộc. Vì vậy, tơi ln suy nghĩ thay đổi cách
hình thức vào bài sao cho sinh động, hấp dẫn bằng dùng những câu nói nhẹ
nhàng, nét mặt vui tươi, sử dụng các trị chơi tạo tình huống bất ngời để thu hút
sự chú ý của trẻ vào giờ học. Qua đó, giờ học trở nên hào hứng, khơng gị bó mà
vẫn đạt kết quả cao.
Ví dụ 1: Vẽ câu chuyện cổ tích
Tơi trang trí lớp học theo một khơng gian cổ tích, có gốc cây cổ thụ, có
lâu đài cùng với khóm trúc, bụi tre, có ngơi nhà của bẩy chú lùn cùng nàng bạch
tuyết ... Trẻ rất bất ngờ khi lạc vào khơng gian cổ tích. Hơn nữa, tơi tạo niềm vui
và hào hứng cho trẻ bằng cách cho trẻ hát bài “ vườn cổ tích’’. Sau đó, trẻ sẽ
được xem các bức tranh gợi ý để nhận xét các biểu tượng, nội dung, mầu sắc, bố
cục của bức tranh vẽ các câu chuyện cổ tích. Sau đó hỏi trẻ vẽ câu chuyện gì và
vẽ nhân vật nào trong truyện
-

Kết thúc giờ học, tôi treo hết bài của trẻ lên để trẻ nhận xét những bức

tranh của mình và của bạn
Ví dụ 2: Vẽ biển 4
-

Tôi cho trẻ gấp thuyền, ca nô, tàu thuỷ ... từ chiều hôm trước, và chuẩn

bị 3 bến cảng. Một bến vẽ thuyền, 1 bến vẽ ca nô, 1 bến vẽ tàu thuỷ.
Vào giờ học tôi cho trẻ đi lấy đồ dùng trẻ gấp được và hỏi : “ Hôm trước
các con đã gấp được những cái gì ? Thuyền buồm, tàu thuỷ ... là những phương
tiện gì ? Nó hoạt động ở đâu ? Vậy con thích chơi trị chơi với đồ chơi các con
đã tạo được không? Cô đã thiết kế được các bến cảng cho tàu thuỷ, thuyền
buồm, ca no và chúng mình cùng chơi trị chơi cho các phương tiện đó về đúng

bến của mình nhé . ( chơi 2 lần )
Sau khi chơi xong tơi cho trẻ ngồi xung quanh mình và hỏi : “ các con
thường nhìn thấy thuyền, ca nơ, tàu thuỷ ... hoạt động ở đâu? Vậy những ai đã
được đi biển rồi ? Và các con thấy biển như thế nào ?” Trẻ kể theo hiểu biết của
trẻ. Và cho trẻ xem 3 bức tranh vẽ về biển được cô xắp xếp nội dung bố cục vào
thời gian khác nhau. Để trẻ tự nhận xét các bức tranh vẽ về biển theo ý hiểu của
mình. Bằng ngơn ngữ miêu tả, tôi hướng trẻ nhận xét về vẻ đẹp của các bức
tranh qua nội dung, mầu sắc, bố cục xắp xếp: về cảnh biển lúc bình minh, buổi
trưa và cảnh biển khi hồng hơn bng xuống…
Có thể nói hiệu quả ngôn ngữ miêu tả rất cao giúp trẻ tái tạo, hình dung
một cách sinh động. Khi trẻ đã có kiến thức về biển, tơi sẽ hỏi trẻ thích vẽ biển
16

download by :


vào thời điểm nào? Và có những gì ở biển, rồi gợi ý cho trẻ cách vẽ bãi cát, sắc
xanh của mây trời, của làn nước, hình dạng của thuyền buồm, dãy núi, cánh
chim hải âu bay lượn ...
Kết quả không những trẻ khá vẽ được mà những trẻ yếu cũng tạo ra sản
phẩm có nội dung và mầu sắc bức tranh thật sinh động. Ngồi ra tơi cịn cho trẻ
tiếp xúc với thiên nhiên, xã hội, giúp trẻ có cảm xúc tốt. Trên cơ sở đó, bộc lộ trí
tưởng tượng sáng tạo bằng các đường nét đơn giản có tính khái quát cao, mầu
sắc tươi sáng và quan trọng là trẻ sẽ gửi vào đó các ấn tượng của mình về thế
giới xung quanh. Ví dụ: Những giờ học cho trẻ học ngoài trời để tiếp xúc với
thiên nhiên như: Vẽ hoa mùa xuân, vẽ trường mầm non, vẽ vườn cây ăn quả, vẽ
theo ý thích ... Với cách thay đổi các hình thức vào bài, các tiết học tơi thấy trẻ
có cảm giác sảng khối, hứng thú và bài có kết quả cao
7.3.6. Giải pháp 6: Đồ dùng đẹp đa dạng, phong phú
Muốn trẻ vẽ được một bức tranh đẹp thì đồ dùng của cơ như tranh mẫu,

vật mẫu, tranh gợi ý phải đẹp, chuẩn mang tính thẩm mĩ. Vì tư duy của trẻ là tư
duy trực quan hình tượng. Trẻ thu hút bởi các mầu sắc rực rỡ, những hình thù
ngỗ nghĩng sinh động, dưới mắt trẻ cái gì cũng mới mẻ, cũng gợi cho trẻ sự tị
mị. Vì lẽ đó, muốn thu hút trẻ vào giờ học vẽ, ngoài các bức tranh bằng mầu
nước, mầu sáp, tơi cịn sưu tầm nhiều tranh nghệ thuật, tranh dân gian, tranh
Đông Hồ ... và làm thêm nhiều tranh bằng các chất liệu khác nhau như : tranh
đàn gà bằng đất nặn, tranh ngôi nhà của bé bằng nguyên liệu thiên nhiên ( như lá
cây, các loại hạt ...), tranh chùa một cột bằng len, vải vụn ... Những bức tranh đó
đều đảm bảo về nội dung, mầu sắc để trẻ quan sát và nhận xét, giúp trẻ tích luỹ
được nhiều cảm xúc, vốn hiểu biết của trẻ để thể hiện trong tranh vẽ của mình.
Từ đó phát huy được trí tưởng tượng sáng tạo của trẻ.
7.3.7. Giải pháp 7: Giáo viên biết cách đánh giá sản phẩm, dạy trẻ
biết nhận xét tranh:
Trẻ rất thận trọng sản phẩm của mình, trẻ rất vui khi sản phẩm của mình
làm ra được nhiều người khen ngợi. Chính vì vậy, việc nhận xét sản phẩm của
trẻ sao cho thật khách quan mà không làm mất hứng thú của trẻ là rất quan
trọng. Muốn dạy trẻ biết cách nhận xét tranh, giáo viên phải có vốn hiểu biết,
cách nhận xét tranh. Khi đánh giá tranh vẽ của trẻ, cần dựa trên yêu cầu của tiết
học và khả năng vẽ của từng trẻ. Trong khi nhận xét tranh khơng nên trách phạt
hoặc phê bình gay gắt đối với những trẻ chưa thực hiện với yêu cầu của bài mà
cần động viên trẻ là chính.
17

download by :


Ví dụ: 7 Bài vẽ phương tiện giao thơng của cháu Tất Đạt chỉ vẽ đuợc một
cái ô tô trên một đường thẳng ngang, nhiều bạn cười và chê bài chưa đẹp. Tôi
nhẹ nhàng hỏi : “ Đạt, con vẽ phương tiện gì đấy? Thế ơ tơ đang chở gì ? Sau
đó, tơi nói với cả lớp “ các con ạ, bạn Đạt đang vẽ ơ tơ chở hàng. Vì hàng nặng

nên khơng nhìn thấy cảnh xung quanh. Lần sau, con vẽ thêm vài cái cây ven
đường ... cho bức tranh thêm sinh động thì bức tranh của con sẽ càng đẹp hơn
đấy. Với cách nhận xét đó, trẻ sẽ thấy thoải mái hơn và muốn cố gắng hơn.
Khi dạy trẻ nhận xét tranh của bạn, hay giới thiệu tranh của mình, những
lần đầu tiên cung cấp kiến thức cho trẻ hay gợi ý hướng dẫn trẻ nhận xét về nội
dung, mầu sắc, bố cục bức tranh. Nếu chưa cân đối thì gợi ý cho trẻ vẽ thêm một
vài chi tiết để lần sau trẻ vẽ được đẹp hơn. Nhiều lần như vậy, trẻ sẽ biết nhận
xét tranh của mình. Từ chỗ biết nhận xét tranh của mình, trẻ biết nhận xét tranh
của bạn. Vẽ xong, tơi cịn cho trẻ tự đặt tên cho bức tranh của mình
7.3.8. Giải pháp 8: Thống nhất với giáo viên trong lớp cải tạo lại
không gian trong lớp và kết hợp với phụ huynh:
Muốn thu hút được sự chú ý của trẻ trước hết trẻ phải được sống trong
một không gian đẹp, thẩm mĩ. Vì vậy, tơi đã thống nhất cùng vơ Hằng xắp xếp,
trang trí lớp học đẹp, thống, góc tạo hình ln được thay đổi theo chủ điểm,
cho trẻ làm tranh bằng nhiều nguyên liệu khác nhau như : len, vải, nguyên liệu
thiên nhiên, các loại hạt, tranh cát ... Trang trí góc tạo hình bằng chính sản phẩm
của trẻ, tạo cho trẻ cảm giác mới lạ, thích thú.
Việc tạo hứng thú cho trẻ trong giờ học, gia đình cũng đóng một vai trò
rất lớn. Đầu năm học khi họp phụ huynh, tơi nêu rõ tầm quan trọng của mơn tạo
hình, đồng thời trao đổi, tuyên truyền, để họ chọn thời điểm để dạy trẻ vẽ, và
hướng dẫn trẻ vẽ từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, khuyến khích phụ
huynh cho trẻ về thế giới xung quanh. Từ đó, trẻ sẽ được nhiều bức tranh đẹp,
giấy một mặt, giấy A3, A4, A0 ... để rèn kỹ năng vẽ cho trẻ
*. Khả năng áp dụng của sáng kiến:
Sáng kiến có khả năng áp dụng trực tiếp với giáo viên và trẻ 5-6 tuổi của
trường mầm non thị trấn Yên Lạc- huyện Yên Lạc- tỉnh Vĩnh Phúc và với những
biện pháp thiết thực dễ dàng mà mang lại hiệu quả cao có khả năng sẽ được áp
dụng sâu rộng hơn nữa.
8.
Những thơng tin cần được bảo mật : Khơng có

9.

Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
18

download by :


- Giáo viên phải có hướng phấn đấu bồi dưỡng năng lực, trình độ chun mơn
vững vàng để dạy trẻ.
- Biết cách rèn trẻ vẽ các nét cơ bản và phối hợp các nét vẽ tạo thành hình khối,
dạy trẻ biết cách cầm bút và tư thế ngồi.
- Hướng dẫn trẻ sắp xếp bố cụ tranh, cách sử dụng màu sắc để tô tranh.
- Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong việc dạy trẻ.
- Tạo môi trường học đẹp, có thẩm mỹ, phong phú, sinh động.
- Tăng cường đầu tư thêm về cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ đùng dạy học cho
các trường mầm non.
- Tạo điều kiện giúp đỡ giáo viên trong việc làm đồ dùng dạy học cho trẻ. Sắp
xếp tạo điều kiện cho giáo viên được thường xuyên dự giờ để trao đổi kinh
nghiệm lẫn nhau và đi dự các tiết mẫu do phòng tổ chức.
- Cung cấp tài liệu cho giáo viên đầy đủ, tổ chức các chuyên đề tạo hình, dự giị
thường xun....
10.
Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp
dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả và theo ý kiến của tổ chức, cá nhân
đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu, kể cả áp dụng thử (nếu có) theo các
nội dung sau:
10.1. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp
dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả:
Sau khi tôi áp dụng một Một số giải pháp giúp trẻ mẫu giáo lớn tham gia tích

cực trong giờ học vẽ”. trong năm học này tôi thấy kết quả đạt được như sau:
Qua các biện pháp nhằm kích thích trẻ hoạt động tích cực trong giờ học vẽ, trẻ
tạo ra được nhiều bức tranh đẹp. Những sản phẩm của trẻ đã được dùng
trang trí thay vào những bức tranh có sẵn. Tất cả khơng gian lớp đều được trang
trí bằng sản phẩm của trẻ, mang dáng vẻ ngộ nghĩnh, hồn nhiên của trẻ. Có thể
nói trẻ thực sự được sống trong thế giới riêng của mình. Điều đó được thể hiện
rõ qua bảng khảo sát cuối năm : Đầu năm (tháng 9 ) Cuối năm ( tháng 4)
- 100 % trẻ hứng thú trong chú ý trong giờ học
- 92% trẻ biết cách nhận xét sản phẩm
*. Đối với cô:

19

download by :


Qua việc thực hiện đề tài này, tôi thấy việc thực hiện đề tài không chỉ phù
hợp với tôi mà cịn có thể triển khai ở các lớp mẫu giáo khác. Việc thực hiện đề
tài này đã giúp tôi dễ dàng trong việc thực hiện các yêu cầu kỹ năng cần đạt
trong độ tuổi, tạo cho trẻ niềm vui sự hứng thú khi tham gia các hoạt động cũng
như tạo sự gần gũi yêu thương giữa cô và trẻ.
*. Đối với trẻ:
* Kết quả cụ thể:
Các tiêu chí
- Trẻ biết
cầm bút và
đúng tư thế

- Kỹ năng sử dụng
đường nét vẽ cơ

bản tạo thành các
hình, khối.
- Trẻ biết sử dụng
các loại bút vẽ và
biết vẽ, tô màu bố
cục tranh cân đối,
hợp lý.
- Trẻ biết nhận xét
các tác phẩm tạo
hình đơn giản

- Trẻ tích cực và
hứng thú tham gia
hoạt động vẽ


download by :
TB= 5/25= 20%

TB= 0= 0%

Khơng cịn TB

Yếu= 1/25= 2%

Yếu= 0= 0%

Khơng cịn yếu

*. Đối với bản thân:

- Giáo viên phải nắm vững phương pháp dạy bộ môn tạo hình
-

Khảo sát chất lượng đầu năm để nắm được khả năng tạo hình của trẻ và

có kế hoạch dạy trẻ
- Ln thay đổi hình thức, tạo tình huống bất ngờ để thu hút sự chú ý
của
trẻ
- Tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với thiên nhiên
-

Đồ dùng dạy học đa dạng, phong phú, tạo hứng thú cho trẻ ở mọi lúc mọi

nơi.
Thống nhất phương pháp dạy giưa 2 cô, kết hợp với phụ huynh Trên đây
là một số kinh nghiệm nhỏ tôi đã rút ra trong năm học vừa qua, nhằm kích thích
trẻ hoạt động tích cực trong giờ học vẽ. Tuy kinh nghiệm không nhiều nhưng
được rút ra từ thực tiễn giảng dạy và tôi cũng được xin phép đưa ra để cùng trao
đổi với các bạn đồng nghiệp, các ban lãnh đạo. Rất mong ban lãnh đạo cùng các
bạn đồng nghiệp bổ xung cho tôi để làm phong phú hơn những kinh nghiệm
trong công tác giảng dạy bộ mơn này Tơi xin chân thành cảm ơn!
*. Tóm Lại:
Rèn kỹ năng vẽ trong hoạt động tạo hình là một hoạt động vô cùng quan
trọng đối với trẻ mẫu giáo lớn, tạo tiền đề quan trọng cho trẻ phát triển tồn diện.
Vai trị của giáo viên quyết định chất lượng học tập của trẻ, vì vậy giáo viên cần
tổ chức các hoạt động cho trẻ đồng thời giáo viên cũng rút ra được nhiều kinh
nghiệm sau mỗi lần tổ chức những hoạt động đó, giờ học khơng cịn nặng nề
nhàm chán như trước đây.
Sau một năm thực hiện đề tài này tôi đã rút ra một số kinh nghiệm như

sau:
- Giáo viên phải có hướng phấn đấu bồi dưỡng năng lực, trình độ chun mơn
vững vàng để dạy trẻ.


21

download by :


- Biết cách rèn trẻ vẽ các nét cơ bản và phối hợp các nét vẽ tạo thành hình khối,
dạy trẻ biết cách cầm bút và tư thế ngồi.
- Hướng dẫn trẻ sắp xếp bố cụ tranh, cách sử dụng màu sắc để tô tranh.
- Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong việc dạy trẻ.
- Tạo môi trường học đẹp, có thẩm mỹ, phong phú, sinh động.
10.2. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp
dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân:
Bản sáng kiến của đồng chí Phùng Thị Doanh đã được áp dụng trong
nhà trường và đạt hiệu quả cao cho chuyên môn của giáo viên cũng như khả
năng tạo hình của trẻ và được đánh giá xếp loại tốt.
11.
Danh sách những tổ chức/cá nhân đã tham gia áp dụng thử hoặc
áp dụng sáng kiến lần đầu (nếu có):
Số
TT
1

Tên tổ chức/cá nhân

Vũ Thị Bích Lệ

Nguyễn Thị Thu Hà
Kim Thị Thanh Hà
Đại Thị Hà
Nguyễn Thị Mai Hiên
Vũ Thị Bích Lệ
Lê Thị Thùy
Nghiêm Thị Trang

Yên Lạc, ngày 22 tháng 5 năm 2019
Thủ trưởng đơn vị

Nguyễn Thị Văn

Phùng Thị Doanh

22


download by :