(SKKN CHẤT 2020) một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 học tốt phân môn học hát ở trường tiểu học

ủy ban nhân dân quận Thanh Xuân Trờng
tiểu học khơng mai

------------

Sáng kiến kinh nghiệm
Đề tài:

Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 học tốt phân môn học hát
ở trờng tiểu học khơng mai

Lnh vc : Âm nhạc
Cp hc: Tiu hc
Tỏc gi: Lê Thị Thu Hng
Chc v: Giỏo viờn

Năm học 2018 - 2019

download by :


I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1, Lý do chọn đề tài
Là bộ môn giáo dục thẩm mỹ cho con người, âm nhạc ngày nay đã trở
thành một trong những mơn học chính thức của chương trình đào tạo phổ thơng
bắt đầu từ các lớp tiểu học.
Thật vậy âm nhạc còn là nhu cầu trong đời sống tinh thần của trẻ, trẻ em
được tham gia ca hát là hoạt động để nhận thức thế giới xung quanh và bản thân,
những hình tượng âm thanh của bài hát, bản nhạc được tác động vào cảm xúc
của các em giúp cho việc phát triển trí tuệ, óc tưởng tượng, tác động giáo dục
tình cảm rất tốt. Thông qua bài học, các em được nghe hát, tập hát, được tham

gia biểu diễn giúp các em tự tin và mạnh dạn khi đứng trước đông người.
Ngành giáo dục cũng từng ngày đổi mới phù hợp với từng lứa tuổi học
sinh, những năm gần đây việc thay sách đã được thực hiện, việc thay đổi nội
dung của sách song song với việc thay đổi phương pháp dạy học. Môn âm nhạc
đã thực sự đổi mới. Với lứa tuổi ở bậc tiểu học các em được phát triển âm nhạc
một cách tự nhiên hơn như: Được hát nhiều bài hát hơn, được hát kết hợp gõ
đệm theo phách, theo nhịp, theo tiết tấu lời ca, đươc hát kết hợp vận động phụ
họa, được biểu diễn các bài hát đã học với nhiều hình thức phong phú.
Là giáo viên âm nhạc được đào tạo chuyên ngành âm nhạc, tôi tự nhận
thấy trách nhiệm của mình trong việc tìm ra những biện pháp, những cách làm
phù hợp để truyền tải tới học sinh một cách tự nhiên và dễ hiểu nhất, giúp các
em từng bước tiếp cận và yêu thích hơn bộ mơn Âm nhạc nói chung và hoạt
động ca hát nói riêng. Để đáp ứng yêu cầu của việc đổi mới nội dung chương
trình bộ mơn Âm nhạc điều tơi quan tâm nhất là làm thế nào gây được hứng thú
cho học sinh sơi nổi trong giờ học hồn thành tốt được u cầu của giờ học
chính vì thế tơi đã chọn đề tài
“Mét sè biƯn ph¸p giúp học sinh lớp 1 học tốt phân môn học hát ở trêng TiĨu häc Kh¬ng Mai” 2,
Mục đích nghiên cứu
Giúp giáo viên dạy tốt phân môn học hát cho học sinh lớp 1 và học sinh
sinh hứng thú và học tốt phân môn này.
3. Đối tượng nghiên cứu
Học sinh lớp 1K ở trường Tiểu học Khương Mai
4. Phương pháp nghiên cứu -Phương pháp
quan sát.
-Phương pháp vấn đáp.
1

download by :

-Phương pháp thực hành.
5. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu
Từ tháng 9/2018 đến tháng 4/ 2019

2

download by :


PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. C¬ së lý luËn:
Qua việc giảng dạy âm nhạc nhiều năm thực tế đà chøng minh c¸c
giê häc h¸t rÊt cn hót häc sinh các em rất say sa hát đặc biệt là các
bài hát mới là có giai điệu hay. Thông qua nội dung của bài hát các em
thêm yêu cuộc sống, yêu quê hơng đất nớc. Học sinh lp 1 rất nhạy cảm với
âm thanh, nhịp điệu tiết tấu, các bài hát các em dễ thuộc nhng cũng
nhanh quên. Thời gian dạy hát ở nhà trờng đợc phân bố 1 tiết m nhạc và
1 tiết hướng dẫn Âm nhạc một tuÇn. Do đó cần phải có biện pháp thích
hp trong giờ dạy hát để cuốn hút học sinh và các em nhớ lâu hơn các bài
hát đà học.
Thực trạng.
a) Thuận lợi:
-Ban giám hiệu nhà trờng đà tạo điều kiện mua sắm đầy
đủ trang thiết bị, đồ dùng dạy học của các bộ môn khác nói chung và
2.

môn Âm nhạc nói riêng (nh Đàn Organ, đài cát sột, cỏc loi nhạc cụ gõ).
-Ngoài ra BGH còn khuyến khích giáo viên nên tự làm dựng coi
đây là một trong những tiêu chí đánh giá mỗi giáo viên.
Nhà trờng đà có máy chiếu projector, máy camera, máy chiếu đa vật

thể, bảng tơng tác vv.
Máy tính xách tay mỗi tổ có 1 ờn 2 chiếc. Đàn
organ, đài cát sét, các loại nhạc cụ gõ vv
- Giáo viên đợc tham gia các lớp tập huấn do phòng Giáo Dục tổ
-

chức đợc tham gia dự giờ các tiết chuyên đề cp Quận, cấp Trờng.
Giáo viên có trình độ chuyên môn đạt chuẩn và trên chuẩn, nhiệt

-

tình sáng tạo, yêu nghề có ý thức đổi mới phơng pháp d¹y häc.
Đối tượng học sinh trên địa bàn phường đồng đều ngoan, có nề nếp và
đều đã qua học mẫu giáo được học và làm quen với âm nhạc.
b) Khã khăn.
- Nhà trờng cha có phòng chức năng riêng nên mỗi tiết lên lớp giáo
-

viên phải di chuyển các lớp nên mất thời gian
3

download by :


-Khó khăn trong việc di chuyển các loại đồ dùng học tập như đàn, đài bộ
gõ vv…
- Bị chi phèi bởi nguồn điện và các đồ dùng dạy học cần thiÕt
kh¸c.
3. Các biện pháp giúp học sinh lớp 1 học tốt phân mơn học hát.
3.1. Nghiên cứu bài giảng

Nghiªn cøu bài giảng là một việc làm rất quan trọng của một giáo
viên trớc khi lên lớp, qua đó giáo viên nắm đợc mục tiêu và các hoạt động
cần thiết để cung cấp các kiến thức tới học sinh đầy đủ nhất.
Quá trình dạy hát đợc tiến hành các bớc sau:
Bớc 1: Giới thiệu bài.
Bớc 2: Đọc lời ca.
Bớc 3: Nghe hát mẫu.
Bớc 4: Khởi động giọng.
Bớc 5: Dy hỏt.
Bớc 6: Luyện cả bài.
Bớc 7: Củng cố - Kiểm tra
Bảy bớc trên đợc vn dụng chủ yếu là ở tiết 1 của bài học bài hát
mới.
Sang tiết thứ 2 với mục tiêu ôn lại những kiến thức đà học, biết
biểu diễn bài hát một cách tự nhiên, sinh động đây là việc làm mang
tính hoàn thiện. Hoạt động này rất có ý nghĩa đối với học sinh, các em
luôn háo hức đợc thể hiện mình trớc cô giáo và các bạn.
3.2 Chun b dựng:
Một điểm rất quan trọng không thể thiếu trong phần dạy hát đó là
đồ dùng dạy học, ngoài những đồ dùng không thể thiếu nh đàn Organ,
máy nghe, băng đĩa nhạc và các loại nhạc cụ gõ. Ngời giáo viên còn phải
chuẩn bị tranh ảnh miêu tả nội dung bài hát, ảnh nhạc sĩ, bản đồ các
vùng miền liên quan đến bài hát. Nhng on clip, hỡnh ảnh động được sưu
tập trên mạng để phuc vụ cho bài học và gây hứng thú cho học sinh
3.3 Lên kế hoạch dạy học

4

download by :

Việc nghiên cứu bài giảng càng kĩ thì sự thành công của tiết dạy
càng cao, trong quá trình nghiên cứu bài giảng cũng là hình thành
những hoạt động cần thiết khi lên lớp.
Cần bám sát mục tiêu của tiết dạy để chuẩn bị giáo cụ một cách
hợp lý, đặt ra hệ thống câu hỏi: làm gì? nh thế nào? mục đích là gì?
Câu trả lời chính xác nhất là hiệu quả của tiết dạy bằng sự nắm bắt
kiến thức của học sinh.
Tuy nhiên việc nghiên cứu bài giảng, công tác chuẩn bị bài và soạn
giáo án mới chỉ là phần thực hiện trên lý thuyết. Để mỗi tiết dạy thành
công còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Đối tợng, tâm lý, không gian, thời
gian. Cùng là một giáo viên, nhng mỗi giáo viên thực hiện lại đạt kết quả
khác nhau. Hay cùng 1 giáo án nhng mỗi giáo viên lại thực hiện khác nhau
và đa ra kết quả không giống nhau.

5

download by :


3.4. Lên lớp:
Đây là phần chính mà tôi muốn trình bày trong bài viết này.
Trong quá trỡnh lên lớp tôi thờng sử dụng những phơng pháp sau:
Nờu vn , m thoại, truyền khẩu, móc xích, luyện tập. Kết hợp hài hòa
đồ dùng dạy học sao cho phù hợp với nội dung của bài và thủ pháp tôi luôn sử
dụng trong các tiết học là “Học vui -Vui học”.
* Giíi thiƯu bài:
Bắt đầu vào bài hát mới để gây hứng thú cho học sinh tôi thờng
giới thiệu một địa danh trên bản đồ với bao điều kỳ thú về thiên nhiên
con ngời để dẫn các em vào bài hát một cách hứng thú.

VD1: Khi hc bài lớ cõy xanh (Dân ca Nam b), sau khi ghi đầu bài xong,
tôi giới thiệu cho các em đây là bản đồ Việt Nam thân yêu của chúng ta,
còn đây là vùng Nam b (giáo viªn chØ).

6

download by :


Và một số cảnh sinh hoạt của đồng bào Nam bộ

Người dân trên chợ nổi, hình ảnh đặc trưng của vùng Nam bộ

Hoạt động văn hóa, văn nghệ của người dân Nam bộ
VD2 : Khi học bài hát Sắp đến tết rồi của nhạc sĩ Hồng Vân.
- Trước hết tơi giới thiệu với các em về hình ảnh và một số nét khái quát về nhạc sĩ.

7

download by :


Sau đó học sinh được xem một số hình ảnh miêu tả nội dung bài hát:

* §äc lêi ca:
-Vào đầu năm học học sinh lớp 1 chưa biết chữ do đó tơi đọc mẫu 2 lần và
hướng dẫn học sinh đọc từng câu theo lối truyền khẩu và chú ý giọng đọc diễn
cảm của giáo viên để hấp dẫn và cuốn hút học sinh.

8

download by :


Sang học kì 2 học sinh cơ bản đã biết chữ khi ấy giáo viên chỉ đọc mẫu 1 lần
sau đó chỉ cho học sinh tự đọc.
*Nghe hát mẫu:
- Giaó viên hát mẫu bài hát cùng với nhạc đệm, khi hát giáo viên thể hiện
sắc thái tình cảm của bài hát để lơi cuốn học sinh.
*Khởi động giọng:
- Có thể cho học sinh khởi động giọng bằng một bài hát đã học từ đầu giờ
hoặc luyện thanh theo các mẫu âm I A U O theo giai điệu trên đàn do giỏo viờn
ỏnh.
* Dạy hát
-Khi dạy hát cho học sinh tôi hát mẫu từng câu và đệm đàn cho các
em bằng tiếng piano hoặc đàn organ cho chuẩn xác cao ®é.Giaó viên
hát mẫu từng câu rồi bắt nhịp cho học sinh hát, dạy theo lối móc xích đến hết bài
vµ dừng
lại sửa sai ngay nếu thấy học sinh hát cha chuẩn xác. Trong 1 bài tôi chia
-

làm nhiều câu. VD:
SP ĐẾN TẾT RỒI
Nhạc và lời: Hoàng Vân
Sắp đến tết rồi đến trường rất vui
Sắp đến tết rồi về nhà rất vui
9

download by :

Mẹ mua cho áo mới nhé
Ai cũng vui mừng ghê
Mùa xn nay em đã lớn
Biết đi thăm ơng bà
-Khi nhìn lên bảng cùng với lời giới thiệu của giáo viên. Học sinh dễ dàng
hiểu được bài này chia làm 6 câu hát và 6 chỗ lấy hơi *Luyện tập:
Lúc này tơi bật đài đã được thu sẵn có nhạc đệm cho học sinh hỏt tập thể
khoảng 2 lần, sau đấy hát nối tiếp hoặc đối đáp theo theo tổ nhóm và kiểm tra 1
số cá nhân. Để tạo sự hăng hái tích cực cho học sinh tơi thường tổ chức thi đua
giữa các tổ với các tổ giữa cá nhân với cá nhân.
*Củng cố- kiểm tra
- T«i lu«n kiểm tra đánh giá học sinh sau mỗi lần các em hát với tinh
thần động viên, khích lệ tạo cho các em sự tự tin hứng thú và đặt ra
những câu hỏi cho các em tự nhận xét nhau tạo không khí sôi nổi trong
giờ.
+ Sang tit th 2 vi th pháp Học vui Vui học Phát huy đợc nhiều
-

thế mạnh nhiều trò chơi đợc sử dụng mang tính hiệu quả cao.
Trò chơi nghe tiết tấu đoán tên bài hát
Tôi sử dụng thanh phách gõ tiết tấu 1 câu trong bi Sp n tt ri
-

Học sinh dễ dàng nhận ra đây là tiết tấu của bài ó học đó là
Sp n tt ri.
-Trò chơi : Xem tranh đoán tên bài hát.
VD: Khi ơn bài hát “Quả” và bài “Hịa bình cho bộ tôi sẽ cho học
sinh xem cỏc bức tranh này chắc chắn các em sẽ nhận ra tên bài hát.

10


Sau khi nghe tiết tấu hoặc xem tranh để nhận ra bài hát đã học ở tiết trước
tôi sẽ cho học sinh luyện hát tập thể 2 lần, lần 1 yêu cầu học sinh hát đúng
giai điệu và thuộc lời ca, lần 2 yêu cầu học sinh hát thể hiện sắc thái tình cảm
của bài, ở mỗi bài giáo viên hướng dẫn và hát mẫu cụ thể.
Để phần ôn luyện bài hát được hấp dẫn không bị nhàm chán tôi cho xen
k cỏc trũ chi nh:
Hát giai điệu theo các nguyên âm
VD: Bi Bu tri xanh"
Lần 1: cho các em hát bình thờng
Lần 2: các em hát giai điệu bằng các nguyên âm O A U I
-

Theo ký hiệu trên tay giáo viên
VD: Bi Bu tri xanh
Em yờu bu tri xanh xanh, yêu đám mây hồng hồng.
A a
à a a
a
a á a a à
Em yêu lá cờ xanh xanh, yêu cánh chim trắng trắng .
o o ó ị o
o
o ó
o
o
ó
11

download by :


Em yêu bầu trời xanh xanh, yêu cánh chim hòa bình.
I
i
ì i i
i
,i
í
i
ì
ì
Em cất tiếng ca vang vang, vui bước chân tới trường.
Ù u ú
u u
u, u ú
u ù ù.
+ Trò chơi sắm vai.
- Muốn biểu diễn mt cách t nhiên và sinh động là mt yêu cầu
khó với mỗi học sinh, để các em không cảm thấy e dè xấu hổ thì việc
đa trò chơi sắm vai vào nội dung ôn tập sẽ đạt đợc hiệu quả cao.
-

Lúc này các em không còn là những học sinh đang ngồi trong lớp

mà đà trở thành những Diễn viên, Ca sĩ thì việc luyện tập hay biểu
diễn bài hát kết hợp động tác phụ họa sẽ trở nên dễ dàng hơn.
VD: Bµi: Tập tầm vơng

(Có hình ảnh minh họa)

Giáo viên hướng dẫn các con kết hợp vận động phụ họa theo trũ chi dõn
gian là các em đà có thể biểu diễn bài hát mt cách vui ti. Nhiều em đÃ
tự làm động tác đánh tay, dậm chân mt cách tự nhiªn.
Hay bài “Đàn gà con”

12

download by :


Với sự gợi ý của giáo viên các em có thể làm ngay động tác nhún
chân ỏnh khu ta, làm động tác nh chỳ g con
+ Khi các em lên biểu diễn ở dới cũng có ban giám khảo khoảng 4
em đợc cả lớp tự chọn, sau mỗi tiết mục biểu diễn ban giam khảo cũng
sẽ nhn xột nh các chơng trình thi văn nghệ trên VTV3. Và sau mỗi tiết
mục biểu diễn sẽ đợc các bạn ở dới lớp vỗ tay sôi nổi.

Kt qu.
T u nm hc 2018-2019 tụi đã áp dụng giảng dạy môn âm nhạc lớp
1K với các biện pháp như trên và thấy các em rất say mê, hứng thú học tập. Có
nhiều em đã mạnh dạn tự tin hát trước lớp.
Đặc biệt hơn nữa tôi thấy được kết quả rõ rệt của các em học sinh lớp 1K
trong phân môn học hát từ tháng 9/2018 đến hết tháng 3/2019.
4.

Phân loại học học hát lớp 1K
-Tỉ lệ học sinh hát tốt có diễn cảm
Tỉ lệ học sinh hát đúng nhạc thuộc lời ca

Tỉ lệ học sinh hát chưa đúng nhạc và hát lời
chưa chính xác
- Tỉ lệ học sinh hát tốt có diễn cảm từ tháng 9/2018 đến tháng
4/2019 tăng 15%
- Tỉ lệ học sinh hát đúng nhạc thuộc lời ca tăng 10%
- Tỉ lệ học sinh hát chưa đúng nhạc và hát lời chưa chính xác giảm 15%

13

download by :


Học hát là môn năng khiếu, học sinh lớp 1 là học sinh nhỏ tuổi nên cần
phải có biện pháp phù hợp với từng đối tượng học sinh. Về phía bản thân với một
số biện pháp nêu trên qua thực tế giảng dạy ở trường tôi nhận thấy hiệu quả đạt
được khá cao.Tuy nhiên khi vận dụng những biện pháp này giáo viên có thể tùy
cơ ứng biến sao cho phù hợp với từng hoàn cảnh, từng đối tượng cụ thể để thu
được kết quả tốt nhất.

14

download by :


III. KÕt luËn VÀ KHUYẾN NGHỊ.
1, Kết luận.
Cã nhiÒu con đờng để dẫn đ n thành công. Với công tác giảng
dạy Âm nhạc trong trờng học, với lòng yêu nghề, mến trẻ, tôi luôn luôn có
ý thức học hỏi để nâng cao chuyên môn, thích su tầm đồ dùng dạy
học. Để minh hoạ cho nội dung bài hát, tôi đà tô màu vào những hình

ảnh có trong SGK và phóng to lên cho cả lớp cùng xem. Tôi nhìn thấy
tranh ảnh nào có liên quan đến bài giảng là tôi đều su tầm và in ra
làm t liệu. Tôi thấy mỗi giỏo viờn sẽ tìm cho mình một phơng pháp,
những cách làm mà áp dụng vào thực tế sẽ đạt đợc kết quả nhất định.
Tuy nhiên không phải phơng pháp nào cũng giúp hc sinh đợc tiếp cận
với kiến thc một cách dễ hiểu và gần nhất.

Với Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 học tốt phân môn học hát ở
trêng tiĨu häc Khương Mai -Hµ Néi ” Mà tôi đà thực hiện trong những
năm qua đà thu đợc một số kết quả đáng kể đó là: Một không khí lớp
học sôi nổi, HS yêu thích môn Âm nhạc. Các em thích nghe tôi kể
chuyện, thích tìm hiểu về các nhạc sĩ, thích đợc chơi các trò chơi và
thích đợc thi xem ai hát hay hơn, ai biểu diễn tự nhiên hơn. Tất nhiên
vẫn còn có những hc sinh hát cha hẳn đúng, động tác múa còn vụng
về, nhng các em vẫn biểu diễn say sa hồn nhiên và rồi những tiết học
sau lại xung phong lên hát và trình bày trớc lớp.
Tất cả những điều đó thật dễ thơng và đáng yêu bởi vì các em là
trẻ thơ. Cùng với các môn học khác, Âm nhạc giúp các em dần hoàn thiện
nhân cách và khiếu thẩm mỹ. “Mét sè biƯn ph¸p giúp các em lớp 1 học
tốt phân mơn học hát ë trêng tiĨu học Khương Mai” chỉ là một con đờng
trong muôn vàn con đờng giúp các em đến với Âm nhc

2, Khuyn ngh
-Tôi mong muốn Quận và Thành Phố tổ chức nhiều các tiết chuyên ®Ị
c¸c cÊp, cã nhiỊu bi họp chun mơn ®Ĩ chóng tôi có cơ hội đợc tham
quan giao lu, học tập nâng cao chuyên môn hơn nữa.

15

download by :

Ban giám hiệu tạo điều kiện đầu tư thêm một số thiết bị giảng dạy âm nhạc
như băng đĩa nhạc, các loại nhạc cụ gõ để tiết dạy Âm nhạc c phong Phỳ
hn.
Trên đây là một số bin phỏp tôi đà làm thờng xuyên trong các giờ dạy
Âm nhạc tại trêng TiĨu häc Kh¬ng Mai, tơi thấy häc sinh rÊt hứng thú học
tập và tiếp thu bài một cách chủ động nhanh chóng. Tính chuyên
nghiệp trong các tiết học Âm nhạc dần đợc khẳng định, từng bớc vợt qua
khỏi việc dạy học Âm nhạc một cách tẻ nhạt, đơn điệu. Sự hiểu biết Âm
nhạc của học sinh đợc nâng lên rõ rệt, góp phần giáo dục thẩm mĩ và
định hớng tất cho việc cảm thụ và thởng thức Âm nhạc cđa häc sinh sau
nµy.
Ci cïng rÊt mong sù chØ dÉn và góp ý của các cấp lÃnh đạo và
-

các bạn đồng nghiệp.
Hà Nội, ngày 10 tháng 4
năm 2019
Ngời thực hiện

Lờ Thị Thu Hường
XÁC NHẬN CỦA BAN GIÁM HIỆU

Tôi xin cam đoan sáng kiến này là
do tôi viết không sao chép của
người khác.

16

download by :


MỤC LỤC
Trang
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ ……………………………………………..….. 1
1.Lý do chọn đề tài………………………………………….…….. 1
2.Mục đích nghiên cứu…………………………………………... 1
3.Đối tượng nghiên cứu……………………………………….….

4.Phương pháp nghiên cứu…………………………………
5.Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu………………………….
PHẦN II: GIẢI QUYẾT ĐỀ…………………………………….……
1.Cơ sở lý luận………………………………………….…………
2.Thực trạng…………………………………………….………….
3.Các biện pháp giúp học sinh lớp 1 học tốt phân môn học hát…… 3
4. Kết quả……………………………………………………..…… 13
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ………………………… 14

17

download by :


TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tập bài hát lớp 1- nhà xuất bản giáo dục
- Giáo trình âm nhạc và phương pháp giảng dạy âm nhạc ở trường tiểu học
- Sách âm nhạc 1 (sách giáo viên)

-

18

download by :


19

download by :