BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIAO THÔNG VẬN TẢI
NGHIÊN CỨU ỨNG XỬ CẮT CỦA DẦM BÊ TÔNG
CƯỜNG ĐỘ CAO CỐT SỢI THÉP
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
HÀ NỘI - 2022
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIAO THÔNG VẬN TẢI
NGHIÊN CỨU ỨNG XỬ CẮT CỦA DẦM BÊ TÔNG
CƯỜNG ĐỘ CAO CỐT SỢI THÉP
Chuyên ngành: Kỹ thuật xây dựng cơng trình đặc biệt
Mã số
: 9580206
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
1 PGS TS Phạm Duy Anh
2 TS Đào Văn Dinh
HÀ NỘI - 2022
i
LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi Các số liệu
nêu trong luận án là do tơi thực hiện, kết quả thí nghiệm trung thực và chưa
được công bố trong bất kỳ công trình nào khác
Hà Nội, ngày tháng năm 2022
Tác giả luận án
ii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
i
MỤC LỤC
ii
DANH MỤC HÌNH ẢNH
v
DANH MỤC BẢNG BIỂU
viii
DANH MỤC VIẾT TẮT, KÝ HIỆU
ix
MỞ ĐẦU
1
Chương 1 TỔNG QUAN VỀ BÊ TÔNG CỐT SỢI THÉP VÀ ỨNG XỬ CẮT DẦM
BÊ TÔNG CỐT SỢI THÉP
6
1 1 Lịch sử phát triển bê tông cường độ cao cốt sợi thép
6
1 1 1 Lịch sử phát triển của bê tông cường độ cao
6
1 1 2 Lịch sử phát triển của bê tông cốt sợi thép (BTCST)
8
1 2 Tính năng cơ học của bê tơng cốt sợi thép
11
1 2 1 Lực dính bám giữa sợi thép và chất nền BT, dính bám của cốt thép và
BTCST
11
1 2 2 Cường độ chịu kéo trực tiếp của BTCST
13
1 2 3 Cường độ chịu nén
15
1 2 4 Cường độ chịu uốn
16
1 2 5 Độ bền cắt
17
1 2 6 Co ngót và từ biến
18
1 2 7 Ảnh hưởng của cốt sợi thép đến tính chất cơ học BTCST
18
1 3 Tổng quan về nghiên cứu ứng xử cắt của dầm BT CST và BTCĐC CST
trong nước và thế giới
21
1 4 Kết luận chương 1
37
Chương 2 NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG MƠ HÌNH DỰ BÁO SỨC KHÁNG CẮT
CỦA DẦM BTCĐC CST
2 1 Sự phá hủy và các thành phần lực cắt của dầm BTCST
2 1 1 Sự phá hủy dầm BTCT và BTCST
2 1 2 Các thành phần tham gia chịu cắt 41
39
39
39
iii
2 1 3 Các yếu tố ảnh hưởng đến sức kháng cắt của dầm BT CST
2 2 Các mơ hình dự báo sức kháng cắt của dầm BT CST
48
53
2 2 1 Các mơ hình trong tiêu chuẩn hiện hành
53
2 2 2 Các mơ hình thực nghiệm
56
2 2 3 Các mơ hình bán thực nghiệm:
64
2 3 Xây dựng mơ hình tính toán sức kháng cắt dầm BTCĐC CST
76
2 3 1 Cơ sở lý thuyết xây dựng mơ hình tính tốn sức kháng cắt dầm
BTCĐC CST
76
2 3 2 Kế hoạch thí nghiệm xây dựng mơ hình tính tốn cường độ chịu kéo
dư (σf)
85
2 3 3 Mơ hình tính tốn sức kháng cắt đề xuất dầm BTCĐC CST và sơ đồ
khối bài toán
2 4 Kết luận chương 2
92
95
Chương 3 NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM ỨNG XỬ CẮT DẦM BTCĐC CST 97
3 1 Mục tiêu thí nghiệm
97
3 2 Thiết kế dầm thí nghiệm
97
3 2 1 Lựa chọn cấu tạo dầm BT CĐC CST thí nghiệm
97
3 2 2 Số lượng dầm, các thông số của dầm thí nghiệm
100
3 3 Tính tốn sức kháng cắt dầm thử nghiệm theo mơ hình đề xuất và khảo sát
các yếu tố ảnh hưởng
100
3 3 1 Dự báo sức kháng cắt dầm BTCĐC CST và khảo sát hưởng hàm
lượng sợi
100
3 3 2 Ảnh hưởng của chiều dài sợi
102
3 3 3 Ảnh hưởng của chiều cao dầm
102
3 4 Tính tốn tải trọng thí nghiệm
103
3 5 Tiến hành thử nghiệm
104
3 5 1 Chế tạo dầm
104
3 5 2 Tiến hành uốn dầm
105
3 6 Kết quả và phân tích kết quả
107
iv
3 6 1 Sức kháng cắt của dầm thử nghiệm
107
3 6 2 Phân tích hình thức phá hủy dầm thử nghiệm
108
3 6 3 Phân tích về mối quan hệ tải trọng và độ võng giữa nhịp
110
3 6 4 Phân tích kết quả đo biến dạng bê tông miền nén
111
3 6 5 Kết quả đo biến dạng trong cốt dọc chủ
112
3 6 6 Kết quả đo biến dạng trong cốt đai
114
3 7 Kết luận chương 3
115
Chương 4 NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG TÍNH TỐN VỀ CẮT CHO DẦM CẦU
ĐƯỜNG BỘ SỬ DỤNG BÊ TÔNG CƯỜNG ĐỘ CAO CỐT SỢI THÉP
117
4 1 Đặt vấn đề
117
4 2 Giải pháp thiết kế cắt cho dầm cầu dường bộ bằng BTCST
117
4 3 Trình tự thiết kế
120
4 4 Ví dụ tính tốn
123
4 4 1 Số liệu tính tốn
123
4 4 2 Tính tốn nội lực trong dầm
124
4 4 3 Kết quả tính tốn
126
4 5 Kết luận chương 4
126
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ:
128
CÁC CƠNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CƠNG BỐ
130
TÀI LIỆU THAM KHẢO
131
PHỤ LỤC 1:
142
PHỤ LỤC 2:
153
PHỤ LỤC 3:
158
v
DANH MỤC HÌNH ẢNH
Hình 1 1 Ứng xử của cốt sợi thép Dramix trong bê tơng
12
Hình 1 2 Thí nghiệm kéo cốt thép trượt khỏi bê tơng[105]
13
Hình 1 3 Biểu đồ úng xuất- biến dạng của thí nghiệm kéo trực tiếp mẫu BTCST 14
Hình 1 4 Mẫu thử và đồ thị mối quan hệ giữa ứng suất- độ biến dạng sau nứt
14
Hình 1 5 Ứng xử uốn của bê tơng cốt sợi thép
16
Hình 1 6 Mối liên hệ giữa chiều dài sợi (Lf) và độ mở rộng vết nứt (w) với mô
men trong dầm theo tác giả De-Montaignac và các cộng sự
19
Hình 1 7 Chiều dài nhịp cắt(a) và chiều cao hữu hiệu(d)
25
Hình 1 8 Biểu đồ liên hệ giữa lực tác dụng và độ võng dầm BTCST
26
Hình 1 9 Các vết nứt do lực cắt gây ra trong dầm BT CĐC và BTCĐC CST
28
Hình 1 10 Các dạng vết nứt trong dàm UHPC
31
Hình 1 11 Mơ hình thí nghiệm dầm BTCT DUL sử dụng cốt sợi thép
33
Hình 1 12 Dạng phá hoại của dầm BT CĐSC khơng bố trí cốt đai và cốt sợi
34
Hình 1 13 Ứng xử cắt của dầm BT CĐSC có sợi thép
35
Hình 1 14 Ứng xử cắt của dầm BT CĐSC có sợi thép
35
Hình 1 15 Ứng xử cắt trong dầm BT CĐSC có bố trí cốt đai và cốt sợi kết hợp
35
Hình 2 1 Các hình thức phá hủy của dầm BTCST khơng cốt đai
40
Hình 2 2 Mơ hình phá hủy dầm BTCST có cốt đai
41
Hình 2 3 Vùng B và vùng D trong dầm thơng thường
42
Hình 2 4 Sự phân bố ứng suất cắt trong bê tơng chưa nứt
42
Hình 2 5 Cơ chế truyền lực của bê tông thông qua ma sát giữa các bề mặt vết nứt
khi có cốt thép chịu cắt
44
Hình 2 6 Đường cong quan hệ giữa biến dạng trượt do cắt và ứng suất cắt
45
Hình 2 7 Mơ hình phá hủy cơ học do hiệu ứng chốt
46
Hình 2 8 Lớp bê tơng bảo vệ quanh cốt thép
46
Hình 2 9 Biểu đồ ứng suất kéo và độ mở rộng vết nứt của bê tơng CST
47
Hình 2 10 Sự làm việc của bê tơng và cốt đai trong mơ hình dàn
48
Hình 2 11 Mơ hình dàn khi tính tốn chống cắt dầm BTCT
48
vi
Hình 2 12 Đồ thị biểu diễn tương quan giữa ứng suất cắt trung bình và tỷ số a/d
49
Hình 2 13 Tương quan giữa ứng suất cắt trung bình và chiều cao có hiệu của dầm
BTCST
50
Hình 2 14 So sánh cường độ chịu cắt thử nghiệm và trong tiêu chuẩn khi tăng
cường độ chịu nén tới 100MPa
51
Hình 2 15 Mơ hình tính tốn về cắt dầm BTCĐC CST khơng cốt đai
57
Hình 2 16 Mơ hình tính tốn dầm BTCST theo Lim và Oh
60
Hình 2 17 Mơ hình tính tốn sức kháng cắt theo Hai H Dinh và cộng sự
62
Hình 2 18 Sơ đồ úng suất trên tiết diện
63
Hình 2 19 Mơ hình vết nứt trượt trong dầm bê tơng cốt sợi thép khơng có cốt đai
trên hình
65
Hình 2 20 Mơ hình vật liệu BTCST
66
Hình 2 21 Mơ hình giàn mềm cải tiến tính tốn về cắt Dầm BTCST
66
Hình 2 22 Xác định giá trị và cho các dầm không chứa cốt thép đai
72
Hình 2 23 So sánh giá trị của β và θ khi sử dụng hai mơ hình MCFT và MCFT
đơn giản
73
Hình 2 24 Cấu trúc của mạng ANN 10
75
Hình 2 25 Mơ hình ứng xử kéo của bê tơng cốt sợi thép theo MCTF
78
Hình 2 26 Phân bố ứng suất trên tiết diện vết nứt nghiêng
79
Hình 2 27 Hiệu ứng vịm trong dầm BTCST
82
Hình 2 28 Mơi quan hệ giữa năng lực thống kê phụ thuộc theo cỡ mẫu và độ sai
khác so với giá trị trung bình
88
Hình 2 29 Hàm phân phối chuẩn cường độ ép chẻ của mẫu khơng sợi và sợi ngắn
90
Hình 2 30 Hàm phân phối chuẩn cường độ ép chẻ của mẫu không sợi và sợi dài 90
Hình 2 31 Hàm phân phối chuẩn cường độ ép chẻ của mẫu sợi ngắn và sợi dài
90
Hình 2 32 Kết quả xử lý số liệu của mẫu sử dụng loại sợi ngắn (lf/df=63 63)
91
Hình 2 33 Kết quả xử lý số liệu của mẫu sử dụng sợi dài (Lf/Df=80)
91
Hình 2 34 Sơ đồ khối tính tốn sức kháng cắt cho dầm BTCĐC CST
94
Hình 3 1 Biểu đồ quan hệ ứng suất biến dạng khi thí nghiệm kéo cốt dọc chủ
98
vii
Hình 3 2 Bố trí cốt thép và các vị trí đo biến dạng và độ võng khi uốn dầm
BTCĐC CST
99
Hình 3 3 Đồ thị mối tương quan giữa Sức kháng cắt dầm BTCĐC CST cấp
70MPa và hàm lượng sợi ngắn (Lf/Df=63 63)
101
Hình 3 4 Sức kháng cắt dầm BTCĐC CST cấp 70MPa khi sử dụng loại sợi ngắn
(65/35) và sợi dài (80/60)
102
Hình 3 5 Ván khn đúc dầm BTCĐC CST
105
Hình 3 6 Sơn và kẻ ơ cho dầm thử nghiệm
105
Hình 3 7 Thí nghiệm uốn dầm
106
Hình 3 8 Sơ đồ bố trí thiết bị đo tải trọng và độ võng khi uốn dầm
106
Hình 3 9 Mơ hình vết nứt khi uốn dầm Dầm B-0-300-6-300
108
Hình 3 10 Mơ hình vết nứt khi uốn dầm Dầm B-0 63-300-6-300-SN
109
Hình 3 11 Mơ hình vết nứt khi uốn dầm Dầm B-1-300-6-300-SN
109
Hình 3 12 Mơ hình vết nứt khi uốn dầm Dầm B-0 63-300-6-300-SD
109
Hình 3 13 Mơ hình vết nứt khi uốn dầm Dầm A-0-300-6-300
110
Hình 3 14 Mơ hình vết nứt khi uốn dầm Dầm B-0 63-300-6-300-SN
110
Hình 3 15 Đồ thị quan hệ giữa tải trọng và độ võng giữa nhịp dầm H400mm
111
Hình 3 16 Đồ thị về tải trong và biến dạng trong bê tơng miền nén dầm H400mm
112
Hình 3 17 Đồ thị quan hệ lực cắt và biến dạng trong cốt dọc chủ vị trí D1(dầm H400mm) 113
Hình 3 18 Đồ thị lực cắt và biến dạng trong cốt dọc chủ vị trí D2 (dầm H400mm)
Hình 3 19 Đồ thị quan hệ lực cắt và biến dạng trong cốt đai vị trí T1 (με)
114
Hình 3 20 Đồ thị quan hệ lực cắt và biến dạng trong cốt đai vị trí T2 (μƐ)
115
Hình 4 1 Đồ thị quan hệ tải trọng và độ mở rộng vết nứt
118
Hình 4 2 Ứng xử mềm (a) và cứng (b) khi kéo dọc trục
118
Hình 4 3 Mẫu dầm xác định cường độ chịu kéo uốn
119
Hình 4 4 Giá trị của Sx khi cốt dọc tập trung và khơng tập trung
123
Hình 4 5 Kích thước dầm
123
Hình 4 6 Biểu đồ bao mô men dầm BTCĐC CST tải trọng HL93
124
Hình 4 7 Phương án cốt thép cho dầm BTCĐC CST
125
Hình 4 8 Biểu đồ bao lực cắt dầm BTCĐC CST tải trọng HL93
125
113
viii
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2 1 Phương trình tương thích biến dạng, các phương trình cân bằng trong
mơ hình và ứng suất biếng dạng MCFT cho đầm BTCT [47]
69
Bảng 2 2 Phương trình tương thích biến dạng, các phương trình cân bằng trong
mơ hình và ứng suất biếng dạng MCFT cho đầm BTCST [61]
77
Bảng 2 3 Kết quả tính tốn số lượng mẫu trong một tổ mẫu bằng Minitab V17
88
Bảng 2 4 Số lượng và kích thước mẫu ép chẻ và mẫu nén
89
Bảng 3 1 Kết quả thí nghiệm kéo thép đai
99
Bảng 3 2 Các thông số thiết kế của các dầm thử nghiệm
100
Bảng 3 3 Kết quả tính tốn sức kháng cắt dầm BT CĐC CST theo mơ hình đề
xuất (Sợi ngắn)
101
Bảng 3 4 So sánh ứng suất cắt trung bình trong dầm BTCĐC CST trong dầm có
H=400mm và H=450mm
103
Bảng 3 5 Bảng tải trọng tính tốn theo lực cắt và mô men tới hạn
104
Bảng 3 6 So sánh kết quả thử nghiệm và mơ hình lý thuyết
107
Bảng 4 1 Kết quả tính tốn cốt đai cho dầm BTCST khi dùng sợi dài
126
Bảng 4 2 Kết quả tính tốn cốt đai cho dầm BTCST khi dùng sợi ngắn
126
ix
DANH MỤC VIẾT TẮT, KÝ HIỆU
AASHTO
: American Association of State Highway and Transportation
officials (Hiệp hội Các viên chức Đường bộ và Vận tải Mỹ)
AASHO
: American Association of State Highway officials (Hiệp hội Các
viên chức Đường bộ Mỹ)
ACI
: American Concrete Institute (Viện bê tông Mỹ)
ASCE
: Americal Sociaty of Civil Engineers
BTCT
: Bê tông cốt thép
BTCST
: Bê tông cốt sợi thép
BTCĐC
: Bê tông cường độ cao
BTCĐC CST : Bê tông cường độ cao cốt sợi thép
CMOD
: Crack Mouth Opening Displacement
CKD
: Chất kết dính
CEB
: Comité Européen du Béton (Ủy ban Bê tông Châu Âu)
DIN
: Deutsches Institut fỹr Normung (Viện Tiêu chuẩn Đức)
Đ/C
: đá/cát
FIP
: Fédération Internationale de la Précontraninte (Hiệp hội Quốc tế
về Dự ứng lực)
FA
: Fly Ash (tro bay)
GTVT
: Giao thông vận tải
HRWR
: High Range Water Reducer (Phụ gia giảm nước cao)
HPC
: High Performance Concrete (Bê tơng tính năng cao)
HSC
: High Strength Concrete (Bê tông cường độ cao)
JSCE
: Japan Society of Civil Engineers (Hội Kỹ sư Xây dựng Nhật Bản)
RILEM
: International Union of Laboratories and Experts in Construction
Materials, Systems and Structures (Hiệp hội Quốc tế các phịng thí
nghiệm và chun gia về vật liệu xây dựng, hệ thống và kết cấu)
MS
: Muội silic
N/X
: Nước/xi măng
x
N/CKD
RI
: Nước/Chất kết dính
: Chỉ số sợi thép
PGSD
: Phụ gia siêu dẻo
SFRC
: Steel Fiber Reinforeced Concrete (bê tông cốt sợi thép)
TCN
: Tiêu chuẩn ngành
TCVN
: Tiêu chuẩn Việt Nam
TCXDVN
: Tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam
TI
: Chỉ số độ dẻo BTCST
UHPC
: Ultra High Performance Concrete (bê tơng siêu tính năng)
VLXD
: Vật liệu xây dựng
WRA
: Water reducing admixture (Phụ gia giảm nước)
Lf/Df
: Chiều dài sợi thép/đường kính sợi thép
Lf
: Chiều dài sợi tiêu chuẩn
Df
: Đường kính sợi
νb
: Cường độ dính bám bề mặt
S
: Khoảng cách sợi tiêu chuẩn
σpc
: Cường độ chịu kéo sau nứt BTCST
λ1
: Hệ số ảnh hưởng do chiều dài sợi
λ2
: Hệ số ảnh hưởng do hướng của sợi
λ3
: Hệ số xét tới số sợi cắt qua một đơn vị diện tích
τ
: Lực dính bám giữa sợi thép và bê tơng
Vf
: Hàm lượng sợi
b
: Bề rộng tiết diện dầm bê tông cốt sợi
h
: Chiều cao tiết diện dầm bê tông cốt sợi
F
: Hệ số sợi
k
: Hệ số tính đổi cường độ chịu kéo gián tiếp sang trực tiếp
vu
: Cường độ chịu cắt trung bình của bê tơng cốt sợi thép
β
: Hê số xét đến khả năng truyền lực kéo và cắt của bê tông đã nứt
fct
: Cường độ chịu kéo của bê tông cốt sợi
xi
fsp
: Cường độ chịu ép chẻ của bê tông cốt sợi
a
: Chiều dài nhịp cắt
d
: Chiều cao hữu hiệu
ρ
: Hàm lượng cốt dọc chủ
ρv
: Hàm lượng cốt đai
νb
: Ứng suất cắt do đóng góp cốt sợi thép chịu kéo
fcùf
: Cường độ chịu nén của mẫu bê tông cốt sợi khối lập phương
bw
: Bề rộng hữu hiệu
Mu
: Mô men do tải trọng tính tốn gây ra
Vu
: Lực cắt do tải trọng tính tốn gây ra
Vcc
: Sức khắng cắt của miền bê tông chịu nén
Vd
: Sức kháng cắt của cốt đai
Va
: Sức kháng cắt do sự cài cốt liệu
Vf
: Sức kháng cắt của do cốt sợi thép
As
: Diện tích cốt thép dọc
Av
: Diện tích cốt đai trong phạm vi bước cốt đai
fy
: Cường độ chịu kéo chảy của cốt dọc
fwy
: Cường độ chịu kéo chảy của cốt đai
(σt) evrage
: Ứng suất kéo trung bình của BTCST
θ
: Góc nghiêng của ứng suất nén chéo
ν
: Ứng suất cắt trung bình
f1
: Ứng suất kéo trung bình của bê tơng trên tiết diện nghiêng
f2
: Ứng suất nén trung bình của bê tơng trên tiết diện nghiêng
w
: Bề rộng vết nứt nghiêng
f
: Hệ số ma sát giữa bê tơng và sợi thép
ag
: Kích thước lớn nhất của cốt liệu thô
Sxe
: Thông số khoảng cách vết nứt
Ɛ1
: Biến dạng do ứng suất kéo chính
Ɛ2
: Biến dạng do ứng suất nén chính
xii
Ɛx
: Biến dạng theo phương dọc trục dầm tại giữa chiều cao hữu hiệu
Ɛs
: Biến dạng trong cốt thép dọc chủ
νci
: Ứng suất cắt trên bề mặt vết nứt của bê tơng
fci
: Ứng suất nén trung bình trên bê mặt vết nứt
1
MỞ ĐẦU
1 Đặt vấn đề
Bê tông là một trong những loại vật liệu được sử dụng rộng rãi trong xây dựng
cơng trình nói chung và cơng trình Giao thơng nói riêng Ngày nay do yêu cầu về quy
mô và chất lượng, nhiều cơng trình địi hỏi vật liệu bê tơng có cường độ cao hơn
Đồng thời do khoa học phát triển, nhiều loại bê tơng có tính năng cao và siêu cao đã
được nghiên cứu và áp dụng Bê tông cường độ cao (BTCĐC) - High Strength
Concrete(HSC) là một trong những loại bê tông tiên tiến đã được áp dụng rất nhiều
trên thế giới và ở Việt Nam Bê tông cường độ cao có cường độ chịu nén lớn nhưng
cường độ chịu kéo vẫn rất nhỏ Ngoài việc tăng cường độ chịu nén, cường độ chịu
kéo của bê tông cũng cần được cải thiện để tăng khả năng chịu lực cho các cấu kiện
bê tông và bê tông cốt thép Để tăng cường độ chịu kéo cho bê tông người ta thường
sử dụng các loại cốt sợi phân tán như là một thành phần của cốt liệu trong hỗn hợp
bê tông Cốt sợi thép (CST) là một trong những loại cốt sợi được sử dụng phổ biến
nhất do những lợi ích của nó mang lại Vì vậy, bê tơng cốt sợi thép (BT CST) là một
trong những loại bê tông cốt sợi được nghiên cứu và ứng dụng rộng rãi trên thế giới
[6], [7], [8], [22], [26], [32], [42] Nghiên cứu về thành phần và tính chất cơ học của
BT CST đã được các nhà khoa học công bố rất nhiều trên thế giới và ở Việt Nam
Trước đây, để tăng cường khả năng chịu cắt cho dầm bê tông cốt thép (BTCT)
người ta sử dụng cốt thép đai, cốt thép xiên truyền thống Ngoài sử dụng cốt thép
dạng thanh thông thường, các loại cốt làm từ vật liệu mới cũng đã được nghiên cứu
để tăng cường sức kháng cắt của dầm BTCT như: cốt đai bằng composite, cốt sợi các
bon, tấm dán các bon [18], [108],
Để tăng cường sức kháng cắt cho dầm BTCT có thể sử dụng cốt dạng thanh
như cốt đai, cốt xiên hoặc cốt sợi trong đó có sợi thép Sợi thép có tính chất hàn gắn
các vi vết nứt vì nó bắc cầu qua vết nứt, ngăn chặn sự phát triển vết nứt theo nghiên
cứu của Narayanan và Darwish [95], Lim và Oh [99], Swamy R và H Bahia [41]
Cốt sợi thép làm tăng khả năng chịu kéo của bê tông, làm tăng sức kháng cắt vì vai
trị kháng ứng suất kéo chính do lực cắt và mơ men gây ra Cốt sợi thép có thể ngăn
2
ngừa sự nứt chéo do ứng suất kéo chủ và vết nứt do kéo Do đó việc sử dụng cốt sợi
thép trong dầm BTCT chống lại sự phá hoại do cắt và làm tăng ứng xử dẻo trong dầm
[92] Đối với BTCĐC, cốt sợi thép sẽ phát huy tốt hơn vai trị của nó do lực dính bám
giữa sợi thép và BTCĐC tốt hơn Nhiều nghiên cứu về ứng xử của dầm bê tông cốt
sợi thép đã chỉ ra được vai trò của cốt sợi thép khi chịu cắt
Theo một số nghiên cứu của các nhà sản xuất cốt sợi thép, sử dụng cốt sợi thép
trong kết cấu BTCST có thể giảm được giá thành của cơng trình vì lý do: giảm được
kích thước, thời gian thi cơng nhanh, độ bền lớn, khả năng chịu tác động môi trường
tốt do nứt nhỏ Chi phí thi cơng có thể giảm tới 30% [7], [22], [33]
Trên thế giới, đã có nhiều nghiên cứu ứng xử cắt dầm BTCST có cường độ
trung bình [41], [59], [70], [76], [95] Một số nghiên cứu về ứng xử cắt dầm bê tông
cường độ cao cốt sợi thép (BTCĐC CST) và dầm bê tông cường độ siêu cao cũng đã
được công bố [59], [101], [107], [115] Đa số các nghiên cứu tập trung vào dầm khơng
có cốt đai truyền thống để dễ dàng xem xét đóng góp của cốt sợi thép hơn Tuy nhiên,
do cốt thép đai đóng vai trị quan trọng trong dầm như: định vị cốt dọc, tạo khung cốt
thép, chống xoắn tốt… Nên loại dầm bê tơng có sử dụng cả cốt sợi thép và cốt đai
truyền thống được quan tâm nghiên cứu Việc nghiên cứu sâu hơn cho dầm BTCST
có sử dụng cốt đai chưa được đề cập nhiều trên thế giới Với bê tơng cường độ cao,
dính bám giữa cốt sợi thép và bê tông rất tốt Ứng xử cắt của dầm BTCĐC CST cũng
sẽ khác biệt với bê tông thường Đặc biệt dầm bê tông cường độ cao sử dụng cốt sợi
thép và cốt thép đai đồng thời đang là chủ đề cần nghiên cứu thêm
Như ta đã biết, ứng xử cắt của dầm bê tông cốt thép (BTCT) luôn là vấn đề
phức tạp Sự phá hoại do cắt có nguồn gốc từ các vết nứt nghiêng do nguyên nhân
không chỉ bởi lực cắt mà còn do sự kết hợp của lực cắt với mô men uốn, mô men
xoắn và lực dọc trục [10] Sự phá hoại do cắt phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kích
thước, đặc trưng hình học, tác động tải trọng và các đặc trưng cấu tạo của vật liệu kết
cấu Các vết nứt do cắt nằm nghiêng và sự phá hoại do cắt phụ thuộc vào số lượng
lớn các yếu tố, vì vậy thiết kế dầm bê tông cốt thép chịu cắt không giống như thiết kế
dầm chịu uốn mà phải xem xét sự đáp ứng của kết cấu trong một chiều dài nhất định
hơn là xem xét tại các mặt cắt riêng lẻ
3
Từ những rủi ro của sự phá hoại do cắt trong cấu kiện chịu uốn bằng BTCT
đã xảy ra trong quá khứ, dẫn đến các nhà nghiên cứu quan tâm hơn đến vấn đề này
Qua một số sự cố về phá hoại cắt của các kết cấu BTCT trên thế giới, đặt ra vấn đề
cần xem xét, nghiên cứu thêm về ứng xử cắt của dầm BTCT và BTCST Việc nghiên
cứu về ứng xử cắt của dầm BT CST một cách tồn diện giúp các nhà khoa học đưa
ra mơ hình tính tốn một cách chính xác hơn Đặc biệt, nghiên cứu ứng xử cắt của
dầm BTCĐC CST có sử dụng cốt đai là đề tài phức tạp [48], [70], [91] có rất ít
nghiên cứu Các chủ đề về ứng xử cắt của dầm BTCĐC CST cần được quan tâm
nhiều hơn nữa
Tại Việt Nam, vấn đề nghiên cứu ứng xử cắt của dầm BTCST rất ít được cơng
bố Trong các tiêu chuẩn thiết kế kết cấu BTCT cho cơng trình cầu đường bộ vẫn
chưa đề cập đến tính tốn về cắt cho loại dầm BTCST và BTCĐC CST
Từ những phân tích trên, việc nghiên cứu một mơ hình tính tốn về cắt phù
hợp cho dầm BTCĐC CST là cấp thiết và mang tính thời sự Với các dầm có sử dụng
cốt đai truyền thống kết hợp với cốt sợi thép, do mối quan hệ phức tạp về ứng suất
biến dạng dẫn đến góc nghiêng của ứng suất nén chính và biến dạng trong cốt thép
dọc chủ thay đổi Vì vậy, ứng xử cắt của dầm BTCST vẫn là vấn đề phức tạp cần
được nghiên cứu nhiều hơn và kỹ hơn Do đó: “Nghiên cứu ứng xử cắt của dầm bê
tơng cường độ cao cốt sợi thép” có tính cấp thiết, nhất là sử dụng vật liệu trong điều
kiện ở Việt Nam
2 Mục đích nghiên cứu
- Nghiên cứu lý thuyết về ứng xử cắt của dầm BTCT và BTCST nói riêng từ
đó lựa chọn được mơ hình bán thực nghiệm phù hợp với tính tốn về cắt cho dầm
BTCĐC CST có sử dụng cốt đai
- Nghiên cứu thực nghiệm điều chỉnh công thức dự báo sức kháng cắt cho
dầm BTCĐC CST có sử dụng cốt đai
- Đưa ra trình tự thiết kế cắt cho dầm BTCĐC CST chịu tải trọng thiết kế
trong tiêu chuẩn Thiết kế cầu đường bộ TCVN 11823-2017
- Nghiên cứu thực nghiệm kiểm chứng công thức đề ra, nghiên cứu các
dạng phá hoại do cắt trong dầm BTCĐC CST và nghiên cứu về biến dạng trong
4
cốt thép dọc, cốt thép đai và trong bê tông miền chịu nén của dầm giản đơn BT
CĐC CST
3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu là ứng xử cắt của dầm giản đơn BTCĐC CST có sử
dụng cốt đai Dầm giản đơn BTCĐC CST tiết diện chữ nhật được kiểm chứng theo
công thức tính sức kháng cắt đề xuất Xem xét các hình thức phá hoại do cắt và cắt
uốn của các dầm kích thước cụ thể theo thiết kế Đo biến dạng trong cốt dọc, cốt đai,
bê tông miền nén của dầm BTCĐC CST bằng các sen sơ gắn trực tiếp vào các vị trí
cốt thép và bê tơng theo thiết kế
Phạm vi nghiên cứu:
Dầm giản đơn BTCĐC CST Cường độ chịu nén thiết kế là 70MPa Cốt thép
sợi hàm lượng trong khoảng từ 0,5%-2% Sử dụng sợi thép Dramix, uốn móc 2 đầu
có chiều dài thay đổi Cốt sợi thép Dramix là loại sợi thép phổ biến và đã có ứng dụng
vào kết cấu bê tơng cốt thép ở Việt Nam
4 Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu Lý thuyết kết hợp thực nghiệm để đưa ra được Mơ hình dự báo
sức kháng cắt của dầm BTCST và BTCĐC CST
Phần nghiên cứu lý thuyết có mục tiêu phân tích các mơ hình bán thực nghiệm
có thể tính tốn về cắt cho dầm BTCST Từ đó lựa chọn được mơ hình phù hợp nhất
để dự báo sức kháng cắt cho dầm BTCĐC CST
Phần nghiên cứu thực nghiệm gồm: Nghiên cứu thực nghiệm về tính chất chịu
kéo (ép chẻ) của vật liệu BTCĐC CST từ đó dùng phần mềm tính tốn để đưa ra được
cơng thức dự báo phần đóng góp của riêng cốt sợi cho khả năng chịu kéo của BTCĐC
CST Xác định các tham số đầu vào để thí nghiệm xây dựng hàm mục tiêu
Kết hợp với mơ hình bán thực nghiệm đã xem xét ở trên, xây dựng được công
thức tính tốn sức kháng cắt của dầm BTCĐC CST có sử dụng cốt đai
Nghiên cứu thử nghiệm trên các dầm kích thước thiết kế để kiểm chứng cơng
thức tính tốn sức kháng cắt đề ra So sánh với mơ hình trong tiêu chuẩn hiện hành
trên thế giới
5
5 Bố cục
Luận án gồm các nội dung được bố cục như sau:
Phần mở đầu
Chương 1 Tổng quan về bê tông cốt sợi thép và ứng xử cắt của dầm BTCST
Chương 2 Nghiên cứu xây dựng mơ hình dự báo sức kháng cắt của dầm
BTCĐC CST
Chương 3 Nghiên cứu thực nghiệm ứng xử cắt của dầm bê tông cường độ cao
cốt sợi thép
Chương 4 Nghiên cứu ứng dụng tính tốn về cắt cho dầm cầu đường bộ sử
dụng bê tông cường độ cao cốt sợi thép
Kết luận và Kiến nghị
6 Kết quả dự kiến
- Khuyến nghị, lựa chọn được một mơ hình phù hợp tính tốn sức kháng cắt
cho dầm BT CĐC CST
- Kiến nghị cơng thức tính tốn sức kháng cắt cho dầm BTCĐC CST dựa vào
lý thuyết kết hợp với thực nghiệm về ép chẻ của các tổ hợp mẫu bê tông cường độ
cao cốt sợi thép
- Khảo sát các yếu tố ảnh hưởng đến sức kháng cắt của dầm BTCĐC CST
- Nghiên cứu thử nghiệm trên các dầm BTCĐC CST kiểm chứng công thức
dự báo sức kháng cắt đưa ra Dự báo được góc nghiên ứng suất kéo chủ và hình thức
phá hoại cắt dầm BTCĐC CST
- Đưa ra trình tự thiết kế cắt cho dầm cầu đường bộ
6
Chương 1
TỔNG QUAN VỀ BÊ TÔNG CỐT SỢI THÉP VÀ ỨNG XỬ
CẮT DẦM BÊ TÔNG CỐT SỢI THÉP
1 1 Lịch sử phát triển bê tông cường độ cao cốt sợi thép
1 1 1 Lịch sử phát triển của bê tông cường độ cao
Trên thế giới, do yêu cầu phát triển của ngành xây dựng cơng trình, ln địi
hỏi vật liệu mới phải đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật của cơng trình Bê tơng
cường độ cao là một trong những vật liệu mới được nghiên cứu từ những năm 1960
và được ứng dụng sau đó Lúc đầu bê tơng cấp từ 34MPa trở lên đã được coi là
cường độ cao [30], [90] Theo thời gian quan niệm về bê tông cường độ cao cũng
đã dần thay đổi, mới đầu bê tông cấp 40 MPa (6000 psi) được xem là cường độ cao
và đó cũng là thành tựu đáng quý Sau đó, theo báo cáo của tiểu ban 363R-92 [30]
của Viện bê tông Hoa Kỳ lần thứ 2 đã thay đổi khái niệm, bê tơng cường độ cao
phải có cấp từ (41-55) MPa Cho đến năm 1997 trong quá trình sửa đổi, Ủy ban bê
tông 363 đã công nhận rằng định nghĩa bê tông cường độ cao tùy vào vị trí địa lý
Ở những nơi ứng dụng bê tơng thương phẩm chủ yếu có cường độ nén khoảng 34
MPa thì bê tơng cường độ cao có cường độ chịu nén là 62 MPa trở lên Theo [15]
bê tông cường độ cao là loại bê tơng có cường độ chịu nén tuổi 28 ngày, lớn hơn
60MPa, với mẫu hình trụ D=15cm; H=30cm Mẫu được dưỡng hộ, thử nghiệm theo
các tiêu chuẩn hiện hành
Bê tông cường độ cao (BT CĐC) và chất lượng cao (BT CLC) - High
Performance Concrete (HPC) - được nghiên cứu trên Thế giới vào thập kỷ 70 của thế
kỷ 20 [15] Bê tông cường độ cao đã được áp dụng tại Mỹ để xây nhà cao tầng; xây
dựng các cơng trình ngồi biển ở Na Uy; Các cơng trình cầu được xây dựng từ bê
tơng chất lượng cao ở Pháp, Nga, Nhật bản đã đạt được thành công nổi bật
Trong giai đoạn từ năm 1960-1998, Chicago đã đóng vai trị quan trọng trong
nghiên cứu phát triển bê tơng cường độ cao và sản phẩm bê tông cường độ cao [90]
Tại đây, từ năm 1961 bê tông cấp 42 MPa được áp dụng cho dự án nhà chung cư
Outer Drive East cao 40 tầng Năm 197, lần đầu tiên bê tơng có cường độ chịu nén
52 MPa đã được áp dụng để xây dựng nhà 52 tầng của một Trung tâm thương mại;
7
năm 1974 bê tông 62 MPa đã được áp dụng cho tháp nước Hai lăm năm sau, khi đã
hoàn thiện về nghiên cứu, bê tơng có cường độ 95 MPa đã được ứng dụng một cách
đều đặn cho nhiều dự án lớn ở Chicago Ở Bắc Mỹ, cuối những năm 1980, bê tông
cường độ rất cao đã được chế tạo thành công và tỷ lệ ứng dụng lớn là loại bê tơng có
cường độ là 130 MPa với mơ đun dẻo của bê tông là 50 GPa
Tại Nhật bản, cầu bê tông cốt thép cường độ cao đã được xây dựng cho tuyến
đường sắt Nhật bản từ năm 1973 [90] Mục đích sử dụng bê tơng tính năng cao để
giảm trọng lượng tĩnh tải, giảm độ võng, rung động và giảm tiếng ồn Sau hai mươi
năm đi vào sử dụng, những dạng cầu đó đã đáp ứng được tất cả yêu cầu mà tiêu chuẩn
đề ra (CEB-FIB, 1994)
Ở Việt Nam bê tông cường độ cao đã bước đầu được nghiên cứu vào những
năm 2000 [15] Bê tông cường độ cao và bê tơng tính năng cao ngày càng được nhiều
nhà Khoa học về bê tông nghiên cứu và ứng dụng Tại trương đại học Giao Thông
Vận tải, GS TS Phạm Duy Hữu đã có nhiều đề tài, bài báo về bê tơng cường độ cao
và tính năng cao [11], [12], [15], [14], [13] Trường đại học Xây dựng cũng đã có
những nghiên cứu sâu rộng vê bê tơng tính năng cao và siêu cao khoảng từ năm 2000
và những năm sau đó và đã có những cơng bố đáng chú ý [17], [23], [20] Trường đại
học Thủy lợi cũng đã nghiên cứu nhiều vê bê tơng tính năng cao và đặc biệt là bê
tông đầm lăn Các công bố về bê tông này cũng đã công bố trên các tạp chí uy tín
Trường Đại học Bách Khoa Đà Nẵng cũng đã cơng bố nhiều cơng trình nghiên cứu
về bê tơng tính năng cao [16] Năm 2011, Sở Giao thơng Thành phố Đà nẵng đã có
báo cáo tổng kết về tình hình nghiên cứu và ứng dụng về bê tơng cường độ cao [21]
trong đó cho thấy loại bê tơng có tính năng cao đã bước đầu được ứng dụng trong các
cơng trình ở Việt Nam Các viện nghiên cứu như: Viện Khoa học và công nghệ GTVT,
Viện Khoa học Công nghệ xây dựng đã có những cơng trình nghiên cứu về bê tơng
tính năng cao và đang dần tiếp cận với bê tơng tính năng siêu cao (Ultra High
Performance Concrete - UHPC) Năm 2014, tiêu chuẩn về thiết kế hỗn hợp bê tông
cường độ cao [3] được ban hành đánh dấu bước tiến mạnh mẽ cho việc áp dụng bê
tông cường độ cao và tính năng cao vào xây dựng các cơng trình, đặc biệt là các cơng
trình Cầu trong ngành Giao Thông Vận Tải
8
1 1 2 Lịch sử phát triển của bê tông cốt sợi thép (BTCST)
Trên thế giới, từ thời kỳ Ai Cập và Babylon, người ta đã sử dụng những loại
sợi hoặc lông động vật để tăng cường cho gạch, tường trát bùn, thạch cao Với vữa xi
măng pooc lăng, người ta sử dụng sợi amiăng Những nghiên cứu đầu tiên về sợi thép
phân tán là của Romualdi, Batson, Mandel Nghiên cứu sau đó được thực hiện bởi
Shah, Swamy và một vài những nghiên cứu khác ở Mỹ, Anh, Nga Vào những năm
1960, BTCST đã bắt đầu được sử dụng vào kết cấu mặt đường
Từ năm 1971 - 1977, Nawy và cộng sự đã nghiên cứu về sự làm việc lâu dài
của những bó có nhiều thanh nhỏ, lưới thuỷ tinh và những thanh bị biến dạng như là
thanh tăng cường chính trong kết cấu Từ đó cho đến nay, q trình sử dụng sợi tăng
cường vào bê tơng được nghiên cứu rất nhiều nhằm mục đích cải thiện một số tính
năng cơ học của bê tơng Tuy nhiên, nó khơng thay thế cho những thanh thép tăng
cường chính trong kết cấu bê tông cốt thép [22] Khoa học của bê tơng cốt sợi đã
được phát triển từ đó cho tới nay
Trong những năm 1989 - 1999, các tiêu chuẩn của ACI 544 [28], [32], [33],
[31], [37] về bê tông cốt sợi ra đời, gồm có 4 tập: tập 1R tổng quan, tập 2R các tính
chất, tập 3R giới thiệu về công nghệ, tập 4R-99 hướng dẫn thiết kế bê tông được tăng
cường cốt sợi thép (BTCST) Đến nay đã có tập 9R- dự báo dựa trên đo tính chất cơ
học của bê tông cốt sợi cứng Tiêu chuẩn ASTM C1018-97 [40] hướng dẫn về thí
nghiệm xác định độ dai của BTCST
Các tổng kết về quá trình phát triển của bê tông cốt sợi thép cũng đã được chỉ
rõ trong như sau: Năm 1994, HSu LS và HSu CCT đã phân tích trạng thái ứng suất
biến dạng của BTCST Năm 1996, Nawy công bố nghiên cứu về tăng cường bê tông
bằng cốt sợi Năm 1978, Wyliam và Sharama công bố về khả năng chịu cắt của bê
tông cốt sợi Năm 1992, Naaman đã thông báo về bê tông cốt sợi chất lượng cao
Richard, năm 1992 cơng bố về bê tơng có độ bền cao sử dụng cốt sợi thép Năm 1995
-2000, F De Larrard và J M Torrenti đã có những công bố về bê tông chất lượng cao
và BTCST của Bernhard R Maidl Steel Fibere RC Năm 1995, nước Đức, giới thiệu
kiến thức căn bản về bê tông cốt sợi và các phương pháp phân tích trên quan hệ tải
trọng và độ võng
9
Vấn đề độ dai của bê tông được gia cường cốt sợi đã được quan tâm nghiên
cứu từ năm 2000 như của Yu Cheng Kan - Taiwan và Piti Sukontasukkul - Bangkok,
các tác giả so sánh thuộc tính này giữa tiêu chuẩn ASTM C1018 và tiêu chuẩn Nhật
Bản JSCE SF-4 Năm 1997, D O Al-Ghamdy Đại học Michigan (Mỹ) đã công bố
những nghiên cứu về quan hệ giữa độ dai với thành phần vật liệu có hàm lượng cốt
sợi vf từ 0 75 đến 1 5% Năm 1994 tác giả Jean Francois ở Trường Đại học Nova
Scotia - Canada nghiên cứu và mơ tả tính dai của vật liệu BTCST trên mẫu
100x100x350mm với cường độ bê tông từ 40 MPa đến 85 Mpa (mẫu
150x150x150mm) xác định trị số về mô đun đàn hồi và mô đun cắt ở vùng độ võng
từ 0-0 4mm tính tốn năng lượng đàn hồi và năng lượng tổng thể Năm 2007, Job
Thomas ở Ấn Độ có trình bày nghiên cứu về tính chất cơ học của BTCST có cường
độ trên mẫu hình lập phương từ 35-65 MPa với hàm lượng cốt sợi thép từ 0 5-1 5%
và xem xét tính chất của bê tơng cốt sợi tương quan với hệ số Lf/Df ứng dụng phương
pháp quy hoạch thực nghiệm để lập ra các công thức đơn giản để dự báo mô đun
đàn hồi và các tính chất khác
Các nghiên cứu về động lực học của BTCST được các tác giả K Fullard và
P Barr (Anh) công bố M Zineddin và T Krauthamer (Viện Hàn lâm Khoa học
Hoa Kỳ) công bố vào năm 2006 Đại học Munchen Đức đã cơng bố về các nghiên
cứu thí nghiệm va chạm vào tấm bê tông với tốc độ rất cao Trường Cầu Đường
Paris đã trình bày đầy đủ các cơ sở để nghiên cứu BTCST trong cuốn sách Les
Bestons de fibres metalliques tác giả Rossi - Casanova - 1998 Năm 1999 tại Berlin
tác giả Yong zhi Lin Trường Karlsruhe công bố cuốn sách về bê tông được gia
cường cốt sợi trong đó có trình bày phân tích kết cấu của bê tông cốt sợi trên cơ
sở cơ học phá hủy
Năm 2002, cơ sở để thí nghiệm và thiết kế bê tông gia cường bằng cốt sợi dựa
theo phương pháp phân tích theo mặt cắt và theo cơ học phá hủy trong tiêu chuẩn
RILEM TC 162TDF [104] Các tiêu chuẩn đã được sử dụng để tính tốn các kết cấu
BTCST như ACI, DIN, AASHTO, EHE, Fib [1], [32], [54], [57] ra đời từ năm 1988
đến nay
10
Tác giả Konig, Holschemacher, Dehn, 11/2002, Leipzig (Đức) đã xuất bản
cuốn sách Faserbeton Sách hướng dẫn về cách thí nghiệm và phân tích các tính
chất, phân tích về cơ học phá hủy và phương pháp thiết kế theo mặt cắt, đặc biệt
có giới thiệu kết quả nghiên cứu ứng dụng tà vẹt bê tông cốt sợi Các nghiên cứu
về phương pháp tính tốn kết cấu BTCST cũng đã được nghiên cứu hồn thiện gần
đây [75]
Các cơng trình nghiên cứu về vật liệu bê tông siêu cường độ (150-800 MPa)
cũng đã được công bố trên thế giới bởi các tác giả Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn
Quốc, Pháp, Đức tại Hội nghị về Bê tông chất lượng cao thế giới năm 2005, 2008 và
những năm sau đó [62], [44], [50], [73], [74], [78], [84] Nhiều nghiên cứu về ứng xử
của cấu kiện như dầm BT CĐSC, cột bằng vật liệu BT CĐSC đã được đăng trong các
tài liệu hội thảo quốc tế về UHPC [67], [73], [94], [84], [68], [65], [86]
Tại Việt Nam, luận án tiến sỹ về bê tông cốt sợi polyme của tác giả Nguyễn
Ngọc Long đã hoàn thành năm 2000 Tác giả Nguyễn Văn Chánh, 2001 về bê tông
nhẹ cốt sợi hữu cơ [9] Các vấn đề về BTCST đã bước đầu được quan tâm và công
bố năm 2003 với cuốn sách “Bê tông cốt sợi thép” do tác giả Nguyễn Viết Trung
chủ biên [22] Nguyễn Tiến Bình, 2005, với bê tông cốt sợi polypropylene GS TS
Phạm Duy Hữu [12] đã nghiên cứu về bê tông chất lượng cao trong đó có BTCST
và cơng nghệ thi cơng Bê tông chất lượng cao và bê tông cốt sợi từ năm 2011 Năm
2012, GS Phạm Duy Hữu và các cộng sự [13] cũng đã có cơng trình nghiên cứu về
vật liệu mới trong đó có cơng bố về bê tơng cốt sợi nói chung và sợi thép nói riêng
Năm 2010, TS Phạm Duy Anh về tính chất cơ học và ứng xử của bê tông cường độ
cao cốt sợi thép trong dầm Nhiều cơng trình nghiên cứu khoa học của các trường
đại học, các Viện khoa học về bê tông cốt sợi phân tán đã được công bố từ khoảng
năm 2006 tới nay Nghiên cứu về chế tạo bê tông cốt sợi, sợi thép cũng như các
nghiên cứu về thuộc tính của bê tơng cốt sợi thép của các tác giả như của Trần Bá
Việt, Nguyễn Thanh Bình [26], [25], [8] và của Phạm Duy Anh [6] đã được công
bố trên các tạp chí có uy tín của các Ngành Các nghiên cứu chế tạo bê tông cốt sợi
trên nền vật liệu địa phương [9] của Đại học Bách Khoa TP Hồ Chí Minh và cho
cơng trình Giao thơng của Viện KH và CN GTVT [24] cũng đã đóng góp cho sự
11
phát triển loại vật liệu này ở Việt Nam Các nghiên cứu về sự làm việc mỏi của bê
tông cốt sợi phân tán đã được tác giả Bùi Thiên Lam [16] trường Đại học Bách Khoa
Đà Nẵng công bố Các nghiên cứu vê những loại sợi khác như sợi các bon, sợi Ba
zan, sợi sơ dừa, sợi thủy tinh được chỉ ra trong [18], [19] [16]
Ở Việt nam, vấn đề nâng cao chất lượng và tính năng của bê tơng đang được
quan tâm Nhiều cơng trình nghiên cứu khoa học và ứng dụng của BT CĐSC đã được
thực hiện [20], [80], [103] BT CĐSC có sự tham gia của cốt sợi thép giúp cải thiện
đáng kể tính năng của nó Vật liệu này thường đã được dùng trong ngành xây dựng
giao thông như: cầu đường bộ, cầu dành cho người đi bộ, cầu có khẩu độ lớn, mái
vịm, kết cấu vỏ hầm
Gần đây, TS Trần Bá Việt và các công sự đã nghiên cứu tính
tốn sử dụng BT CĐSC vào thết kế cầu nhịp giản đơn, tải trọng HL93 [111] và đã
nghiên chế tạo được cầu BT CĐSC cho phương tiện 2 bánh, nhịp giản đơn 18m tại
Hậu Giang [5]
1 2 Tính năng cơ học của bê tơng cốt sợi thép
1 2 1 Lực dính bám giữa sợi thép và chất nền BT, dính bám của cốt thép và BTCST
Bê tông cốt sợi thép là vật liệu hỗn hợp dạng composite, được cải thiện ứng
xử của vật liệu bê tông thơng thường sau nứt Các thuộc tính của bê tơng sau nứt phụ
thuộc rất lớn vào lực dính bám giữa cốt sợi và bê tơng Vai trị chủ đạo của cốt sợi
thép là khâu vết nứt, hạn chế độ mở rộng vết nứt, làm cho BTCST có tính dẻo dai,
hấp thu năng lượng lớn hơn bê tông thường Cốt sợi thép làm tăng cường độ chịu kéo
của bê tông Lực dính bám giữa sợi thép và bê tơng càng lớn thì cường độ chịu kéo
của BTCST càng lớn do cốt thép khó bị kéo tuột ra khỏi bê tơng Lực dính bám giữa
sợi thép và bê tơng phụ thuộc rất lớn vào hình dạng và loại cốt sợi thép Theo [22] và
[70] sợi thép có bề mặt tiếp xúc lớn sẽ có lực dính bám với bê tơng cao hơn Sợi có
tiết diện hình vng sẽ dính bám tốt hơn tiết diện trịn khi có cùng chiều dài sợi Sợi
có đường kính nhỏ, độ co của sợi lớn có khả năng dính bám tốt hơn Cường độ dính
bám của cốt sợi được cải thiện đáng kể khi sợi được chế tạo sao cho hình dạng khơng
thẳng mà có dạng uốn cong đầu sợi, dạng lượn sóng, xoắn, mở rộng ở đầu
Sợi thép
Dramix có uốn móc 2 đầu tăng lực dính bám tốt hơn các loại sợi thép khác do ma sát
giữa sợi và bê tơng tốt hơn (Hình 1 1)