Luyện tập Quá trình điều hòa hoạt động gen của sinh vật Sinh học 12

Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

ĐIÊU HÒA HOẠT ĐỘNG CỦA GEN
A. Lý thuyết
L. Khái niệm

Điều hòa hoạt động của gen là điều khiển gen có được phiên mã và dịch mã hay không, bảo đảm cho các
gen hoạt động đúng thời điêm cân thiệt trong quá trình phát triên cá thê.

H. Cơ chế điều hoà hoạt động của gen ở sinh vật nhân sơ.
1. Khái niệm opêron.
Là cụm gen câu trúc có liên quan về chức năng, có chung một cơ chế điều hòa.
a. Câu tạo của opêron Lac theo Jacơp và Mơnơ.
- Nhóm gen câu trúc liên quan nhau về chức năng năm kê nhau.
- Vùng vận hành (O) năm trước gen câu trúc là vị trí tương tác với chất ức chế.
- Vùng khởi động (P) năm trước vùng vận hành, đó là vị trí trong tác của ARN polimeraza đề khởi đầu
phiên mã.
b. Cơ chế hoạt động của opêron Lac ở E.coli.
Sự hoạt động của opêron chịu sự điều khiển của l gen điều hoà năm ở phía trước opêron.

Bình thường gen R tơng hợp ra prôtêin ức chê găn vào vùng vận hành, do đó gen câu trúc bị ức chê nên
khơng hoạt động khi có chất cảm ứng thì opêron chuyển sang trạng thái hoạt động.
* Khi mơi trường khơng có lactozơ: Prơtêin ức chế gắn với gen vận hành O làm ức chế phiên mã của gen
câu trúc A, B, C (gen câu trúc khơng hoạt động được).
* Khi mơi trường có lactozơ :

Prôtê¡n ức chế bị lactozơ cảm ứng, nên prôtê¡n ức chế bị bất hoạt không gắn với gen vận hành O nên gen
vận hành hoạt động bình thường và gen cau tric bat dau dịch mã.

II. Điều hoà hoạt động của gen ở sinh vật nhân thực (nhân chuẩn).

- Chỉ một phần nhỏ ADN mã hóa các thơng tin di truyền, đại bộ phận đóng vai trị điều hịa hoặc khơng

hoạt động.

- Điều hịa hịa động của gen ở SV nhân thực qua nhiều mức điều hòa, qua nhiều giai đoạn.
+ NST tháo xoắn.
+ Phiên mã.
+ Biên đôi sau phiên mã.

Trang | l


Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

+ Dịch mã.
+ Biến đổi sau dịch mã.

- Có các gen gây tăng cường, gen gây bất hoạt tác động lên gen điều hòa gây tăng cường hoặc ngừng sự
phiên mã.
B. Luyện tập
Câu 1: Trong cơ chế điều hòa hoạt động của opêron Lac ở #.cøii, khi mơi trường khơng có lactơzơ thì
protéin ức chê sẽ ức chê quá trình phiên mã băng cách
A. liên kết vào vùng khởi động.
B. liên kết vào gen điều hòa.
C. liên kết vào vùng vận hành.

D. liên kết vào vùng mã hóa.
Câu 2: Khi nào thì prơtêin ức chế làm ngưng hoạt động của opêron Lac?
A. Khi mơi trường có nhiều lactơzơ.
B. Khi mơi trường khơng có lactơzơ.

C. Khi có hoặc khơng có lactơzơ.
D. Khi mơi trường có lactơzơ.
Câu 3: Trong cơ chế điều hịa hoạt động của opêron Lac ở E.coii, lactơzơ đóng vai trị của chất
A. xúc tác
B. ức chế.
Œ. cảm ứng.
D. trung gian.
Câu 4: Khởi đầu của một opêron là một trình tự nuclêơtit đặc biệt gọi là

A. vùng điều hòa.
B. vùng khởi động.
C. gen điều hòa.
D. vùng vận hành.
Câu 5: Trong cơ chế điều hòa hoạt động øen ở sinh vật nhân sơ, vai trị của gen điều hịa là
A. mang thơng tin cho việc tổng hợp một prôtêin ức chế tác động lên các gen câu trúc.
B. nơi găn vào của prôtêin ức chế để cản trở hoạt động của enzim phiên mã.
C. mang thông tin cho việc tổng hợp một prôtê¡n ức chế tác động lên vùng vận hành.
D. mang thông tin cho việc tổng hợp một prôtêin ức chế tác động lên vùng khởi động.
Câu 6: Theo cơ chế điều hịa hoạt động của opéron Lac 6 E.coli, khi có mặt của lactôzơ trong tế bào,
lactôzơ sẽ tương tác với
A. vùng khởi động.

II): P2


Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

B. enzim phiên mã
C. prôtêin ức chê.
D. vùng vận hành.

Câu 7: Trong một opêron, nơi enzm ARN-polimeraza bám vào khởi động phiên mã là
A. vùng vận hành.
B. vùng khởi động.
Œ. vùng mã hóa.
D. vùng điều hịa.
Câu 8: Khơng thuộc thành phần của một opêron nhưng có vai trị quyết định hoạt động của opêron là
A. vùng vận hành.
B. vùng mã hóa.
C. gen điều hịa.
D. gen cầu trúc.
Cau 9: Trinh tự nuclêơtit đặc biệt của một opêron để enzim ARN-polineraza bám vào khởi động quá
trình phiên mã được gọi là

A. vùng khởi động.
B. gen điều hịa.
C. vùng vận hành.
D. vùng mã hố.
Câu 10: Hai nhà khoa học nào đã phát hiện ra cơ chế điều hồ opêron?

A. Menđen và Morgan.
B. Jacơp và Mơnơ.
C. Lamac va Dacuyn.
D. Hacdi va Vanbec
Câu 11: Khi nào thì cụm gen cấu trúc Z„ Y, A trong opêron Lac 6 E. coli hoat déng?
A. Khi mơi trường có hoặc khơng có lactơzơ.
B. Khi trong tế bào có lactơzơ.
C. Khi trong tế bảo khơng có lactơzơ.
D. Khi prơtein ức chê bám vào vùng vận hành.

Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

HOC247-

Vững vàng nên tảng, Khai sáng tương lai
Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng minh, nội
dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh nghiệm,
giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các trường chuyên
danh tiếng.
I.

Luyén Thi Online

Học mọi lúc, mọi nơï, mọi thiết bi — Tiết kiệm
- _ Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng
xây dựng các khóa luyện thi THPUQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiêng Anh, Vật Lý, Hóa Học và
Sinh Học.
- - Luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán: Ôn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các
trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-Œ}), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường
Chuyên khác cùng 7S.7Tràn Nam Dũng, 1S. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thày Nguyên
Đức Tấn.
II.

Khoa Hoc Nang Cao va HSG

Hoc Toan Online cung Chuyén Gia
- - Toán Nâng Cao THCS: Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chun dành cho các em HS
THCS lớp 6, 7, 8, 9 yêu thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt

điểm tốt ở các kỳ thi HSG.

- - Bồi dưỡng HSG Toán: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp

dành cho học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: 7S. Lê Bá Khánh

Trình, TS. Tràn Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thày Lê Phúc Lữ, Thày Võ Quốc
Bá Cẩn cùng đơi HLV đạt thành tích cao HSG Quốc Gia.
Ill.

Kênh học tập miễn phí

HOC247 NET cộng đồng học tập miễn phí
HOC247 TV kênh Video bài giảng miễn phí
- - HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp I đên lớp 12 tật cả
các môn học với nội dung bài giảng chi tiệt, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mên phí, kho tư
liệu tham khảo phong phú và cộng đông hỏi đáp sôi động nhất.

-

HOC247 TV: Kénh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa dé thi
miên phí từ lớp I đên lớp 12 tât cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và
Tiêng Anh.

II: es