Tài liệu Ai là tác giả bức ảnh Chủ tịch - Bác sỹ Trần Duy Hưng vẫy chào nhân dân Hà Nội ngày 10/10/1954 ? doc

Ai là tác giả bức ảnh Chủ tịch - Bác sỹ Trần Duy Hưng vẫy ch
ào
nhân dân Hà Nội ngày 10/10/1954 ?

Chủ tịch - Bác sỹ Trần Duy Hưng vẫy chào nhân dân Hà Nội ngày
10/10/1954
Trong Tạp chí Nhiếp ảnh số 254-4/2009, có bài viết: “Ai là tác gi
ả bức
ảnh Chủ tịch - Bác sỹ Trần Duy Hưng vẫy chào nhân dân Hà Nội ng
ày
10/10/1954?” của tác giả Chu Thu Hảo phỏng vấn ông Đào Trình v
ề
bản quyền tác giả bức ảnh trên với ông Nguyễn Duy Kiên.
Tôi có ý kiến như sau:
Ông Nguyễn Duy Kiên đã mất thì không thể lên tiếng đư
ợc, nay ông
Đào Trình có film gốc, đó là lý do duy nhất để đư
ợc tác giả Chu Thu
Hảo khẳng định “Cho dù thế nào, điều hiển nhiên, không còn gì để b
àn
cãi bản quyền bức ảnh nói trên thuộc về NSNA Đào Trình - ngư
ời đang
giữ phim gốc trong tay” là chính tác giả như kết thúc bài viết… th
ì tôi
thấy tác giả bài viết có phần vội vàng, hấp tấp và s
ẽ tạo tiền lệ cho
những ai có film gốc sẽ là “tác giả” thì nguy mất (có dịp tôi sẽ tr
ình
bày không ít trường hợp đã xảy ra như thế).
Việc trả lại tên cho tác giả nên h
ết sức thận trọng, khoan vội kết luận,

với cá nhân tôi, tôi không đưa ra bất kỳ lập luận nào về việc ai l
à tác
giả của bức ảnh đó. Ở đây tôi chỉ xin nói những bất cập khác trong b
ài
viết này:
Ông Đào Trình nói: Sáng 10/10/1954 tôi mang theo 2 máy
ảnh
VOLLABE và ROLLEIFEX (mà chỉ chụp đư
ợc có đúng … 1 kiểu ảnh
trên?), sau đó đi cùng với ông Nguyễn Văn Dụ, cả ng
ày hôm tôi đó tôi
chụp được 1 cuốn phim 16 kiểu.
Ơ hay! Ông Đào Trình đã được thiếu tướng Lê Thiết Hùng báo cho bi
ết
trước một ngày đ
ể chuẩn bị tác nghiệp công việc quan trọng trong thời
điểm Lịch sử thiêng liêng ngàn năm có một như thế… m
à film không
nhiều (01 cuộn). Tuy đem những 2 máy cơ đấy (máy nhiều h
ơn film?)
Thật tiếc!
Xin thưa:
1. Hai máy ảnh mà ông Đào Trình mang theo không biết máy nào ch
ụp
1 kiểu film đó.
2. Trong các dòng máy ảnh trên th
ế giới cho đến tận bây giờ không có
máy ảnh nào có tên VOLLABE như ông Đào Trình trả lời phỏng vấn.
3. Rất có thể lầm lẫn với ống kính máy ảnh (thường gọi là máy
ảnh)

Voigtlander (Đức) vì cách phát âm gần gần giống nhau chăng (Voa -

lăng - đe)? Loại ống kính này (chứ không phải máy ảnh) dùng đ
ể chụp
loại film khổ lớn (thời ấy sử dụng film kính cliché), thường là in tr
ực
tiếp nên chất lượng ảnh rất đẹp), nên máy to lắm cồng kềnh thư
ờng
chụp chân dung mà thường gọi là Salon, nhỏ nhất cũng cỡ 9x12. D
òng
ống kính này thường có khẩu độ là 5.6 hoặc 6.3, mãi thập nên 60 th
ế
kỷ trước Việt kiều có mang về ống kính loại này, to và n
ặng lắm, hiện
tôi còn giữ ống kính này. Với khẩu độ như thế thì th
ời gian chụp phải
chậm, máy lại to cồng kềnh thao tác chậm rãi n
ếu tác nghiệp trong
hoàn cảnh trên là không hợp lý (vì không phải loại máy xách tay).
4. Máy ROLLEIFLEX đây là lo
ại máy chụp cỡ fim duy nhất 6x6cm,
“dòng” máy ảnh này mọi người hay gọi là máy 6-6, film cu
ộn, loại film
này chụp được cỡ 6x9cm - 6x7cm - 6x6cm - 4x6cm. Tuy nhiên ngo
ại
trừ chụp film 6x6 ra thì các cỡ còn lại phải chụp máy hộp xếp, vì có b
ộ
phận lắp film (gọi là adapteur, hoặc cắt film miếng bỏ v
ào châssis porte
film) mới đáp ứng được yêu cầu trên, hoặc ngăn chụp film cỡ nhỏ h

ơn
6x6 (nhưng 6cm b
ề ngang film không thay đổi). Trong thời chiến tranh
leo thang của Mỹ do khan hiếm nguyên liệu người ta dựa v
ào nguyên
lý trên đ
ể cải tạo, sáng chế cho tất cả các loại máy 6x6 khác chụp film
này ra các cỡ film 4x6 hay 3x4 cm thậm chí nhỏ hơn nữa, tất nhi
ên
muốn thực hiện được như th
ế phải qua mấy công đoạn rất tỉ mẩn
(người viết thư này vào những năm 60 - 70 của thế kỷ trước đ
ã hành
nghề trong hoàn cảnh đó). Còn thời điểm lịch sử trên thì 2 chi
ếc máy
ảnh ấy chụp film 4x6 là không thể.
5. Để sử dụng máy 6x6 chụp cỡ film nhỏ hơn th
ì khi lên film nhìn vào
phía sau thân máy phải có một lỗ tròn nhỏ có kính đỏ để nhìn thì m
ới
biết được. Hầu hết các loại máy 6x6 đều có lỗ như thế, riêng máy
ảnh
ROLLEIFLEX là không, vì khi lên film bằng manivel và khi quay đ
ủ
vòng cũng là armer luôn, mỗi lần như thế là m
ột khổ film 6x6 không
thể nào khác được (dẫu muốn cũng không được), cho nên cu
ộn film đó
chỉ chụp được 12 tấm (chứ không thể chụp được16 tấm).
Thông thường khi tác nghiệp bao giờ ngư

ời ta cũng đem film nhiều
hơn máy ảnh, chỉ cần một máy cũng được, ở đây ngư
ợc lại: đem hai
máy mà chỉ có một cuộn film, trong đó một máy ảnh chưa có bao gi
ờ
(có thể là trong tương lai) và một máy ảnh không thể chụp đư
ợc tấm
film trên. Có film 6x6 người ta cắt cúp khi phóng ảnh thành các c
ỡ
ngang-dọc tỉ lệ 4x6 ho
ặc tỉ lệ khác theo ý đồ nghệ thuật của họ, không
ai có film 6x6 lại cắt film thành 4x6 cả (v
ì lý do khác thì tôi không bàn
đến). Lạ quá!
Đây là Lịch sử phát triển của ngành Nhi
ếp ảnh Việt Nam, thiết nghĩ
nên hết sức cẩn trọng, khách quan, khoa học trong nhận định để đ
ưa ra
kết luận. Cái gì của César hãy trả lại cho César.
Tôi có những băn khoăn như vậy, xin được trao đổi.