(LUẬN văn THẠC sĩ) bồi DƯỠNG cán bộ CHÍNH QUYỀN cấp xã TRÊN địa bàn HUYỆN lệ THỦY, TỈNH QUẢNG BÌNH

Hg jo pải hai năm nữa

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
................./.................

BỘ NỘI VỤ
........./........

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

ĐINH THỊ THIÊN HƯƠNG

BỒI DƯỠNG CÁN BỘ CHÍNH QUYỀN CẤP XÃ
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LỆ THỦY,
TỈNH QUẢNG BÌNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2018

download by :


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
................./.................

BỘ NỘI VỤ
........./........

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

ĐINH THỊ THIÊN HƯƠNG

BỒI DƯỠNG CÁN BỘ CHÍNH QUYỀN CẤP XÃ
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LỆ THỦY,
TỈNH QUẢNG BÌNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG
Mã số: 8 34 04 03
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. NGUYỄN MINH SẢN

THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2018

download by :


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn này là cơng trình nghiên cứu thực sự của cá
nhân được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của Tiến sĩ Nguyễn Minh
Sản - Học viện hành chính quốc gia, Hà Nội. Các số liệu, những kết luận
nghiên cứu được trình bày trong luận văn này là trung thực và chưa từng được
cơng bố dưới bất kỳ hình thức nào. Tác giả xin chịu tồn bộ trách nhiệm về
cơng trình nghiên cứu của mình.
Thừa Thiên Huế, ngày

tháng

năm 2018

Học viên

Đinh Thị Thiên Hương

download by :


LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành và trân trọng nhất, tác giả luận văn xin bày tỏ
lời cảm ơn sâu sắc tới thầy giáo Tiến sĩ Nguyễn Minh Sản vì sự hướng dẫn
tận tình, đầy trách nhiệm của thầy giáo đã quan tâm, giúp đỡ tác giải trong
quá trình thực hiện Luận văn Thạc sỹ với đề tài: “ Bồi dưỡng cán bộ chính
quyền cấp xã huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình”.
Tác giả cũng xin chân thành cảm ơn các thầy giáo, cơ giáo ở Học viện hành
chính quốc gia đã tận tình truyền đạt những kiến thức quý báu cũng như tạo
mọi điều kiện quan tâm, giúp đỡ để tác giả có thể hồn thành khóa học và
nghiên cứu để hồn thiện đề tài luận văn của mình.
Xin chân thành cảm ơn Sở Nội vụ tỉnh Quảng Bình, cán bộ, cơng chức
phịng Nội vụ huyện Lệ Thủy, các phòng ban trực thuộc UBND huyện,
UBND các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Lệ Thủy đã tạo điều kiện quan tâm
giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn
này.
Tác giả xin gửi lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè là những người luôn
bên cạnh, ủng hộ và động viên tác giả trong quá trình học tập cũng như thực
hiện đề tài nghiên cứu của mình.
Xin chân thành cảm ơn!
Học viên
Đinh Thị Thiên Hương

download by :

MỤC LỤC
Trang bìa
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục các chữ cái viết tắt
Danh mục các bảng
Danh mục các biểu đồ
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
Chương 1. CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ BỒI DƯỠNG CÁN BỘ CHÍNH
QUYỀN CẤP XÃ ......................................................................................... 7
1.1. Cán bộ chính quyền cấp xã ...................................................................... 7
1.1.1. Khái niệm cán bộ chính quyền cấp xã................................................... 7
1.1.2. Đặc điểm của cán bộ chính quyền cấp xã............................................ 11
1.1.3. Vị trí, vai trị của cán bộ chính quyền cấp xã ...................................... 12
1.1.4. Nhiệm vụ của cán bộ chính quyền cấp xã ........................................... 15
1.2. Bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã ................................................... 18
1.2.1. Khái niệm bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã ................................ 18
1.2.2. Xác định nhu cầu bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã..................... 19
1.2.3. Chương trình, nội dung, phương pháp bồi dưỡng cán bộ chính quyền
cấp xã ........................................................................................................... 20
1.2.4. Đánh giá sau bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã............................ 21
1.2.5. Chế độ, kinh phí đối với bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã .......... 23
1.2.6. Nguyên tắc bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã .............................. 24
1.2.7. Sự cần thiết khách quan phải bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã ... 25
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng bồi dưỡng ................................... 28
1.3.1. Sự quan tâm của cấp ủy, thủ trưởng đơn vị ......................................... 28

download by :

1.3.2. Tính khoa học của quy hoạch, kế hoạch bồi dưỡng............................. 29
1.3.3. Tính khoa học, hợp lý trong việc lựa chọn chương trình, cơ sở đào tạo,
bồi dưỡng để cử cán bộ chính quyền tham gia bồi dưỡng ............................. 30
1.3.4. Thực hiện chế độ, chính sách bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã .. 33
1.4. Kinh nghiệm bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã ở một số địa phương
và bài học rút ra ............................................................................................ 35
1.4.1. Kinh nghiệm bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã ở một số địa
phương ......................................................................................................... 35
1.4.2. Bài học rút ra từ bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã ở các địa
phương áp dụng cho huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình ................................ 38
Tiểu kết Chương 1........................................................................................ 40
Chương 2. THỰC TRẠNG BỒI DƯỠNG CÁN BỘ CHÍNH QUYỀN
CẤP XÃ HUYỆN LỆ THỦY, TỈNH QUẢNG BÌNH ............................... 41
2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội tác động đến bồi dưỡng cán bộ chính
quyền cấp xã của huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình ..................................... 41
2.1.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của huyện Lệ Thủy, tỉnh
Quảng Bình .................................................................................................. 41
2.1.2. Sự tác động của điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội đến bồi dưỡng cán
bộ chính quyền cấp xã huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình ............................. 49
2.2. Phân tích thực trạng bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã, huyện Lệ
Thủy ............................................................................................................ 51
2.2.1 Cơ sở pháp lý thực hiện bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã ............ 51
2.2.2 Thực trạng bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã huyện Lệ Thủy, tỉnh
Quảng Bình…………………………………………………………………52
2.3. Đánh giá chung về bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã, huyện Lệ Thủy,
tỉnh Quảng Bình ........................................................................................... 59
2.3.1.Những kết quả đạt được....................................................................... 59

download by :


2.3.2. Những hạn chế, bất cập ...................................................................... 63
2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế, bất cập ........................................... 66
Tiểu kết Chương 2........................................................................................ 70
Chương 3. QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN BỒI DƯỠNG
CÁN BỘ CHÍNH QUYỀN CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LỆ
THỦY, TỈNH QUẢNG BÌNH ................................................................... 71
3.1. Quan điểm hồn thiện bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã huyện Lệ
Thủy, tỉnh Quảng Bình ................................................................................. 71
3.1.1. Bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã phải trên cơ sở nhận thức đúng
đắn vị trí, vai trị, đặc điểm của cán bộ chính quyền cấp xã .......................... 71
3.1.2. Bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã phải trên cơ sở quán triệt mục
tiêu, ý nghĩa của bồi dưỡng cán bộ chính quyền xã ...................................... 73
3.1.3. Bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã phải trên cơ sở phù hợp với thực
tiễn nhằm xây dựng cán bộ chính quyền cấp xã ngày một chính quy, hiện đại . 75
3.2. Giải pháp hồn thiện bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã huyện Lệ
Thủy tỉnh Quảng Bình .................................................................................. 79
3.2.1. Nhóm giải pháp đối với các chủ thể quản lý bồi dưỡng cán bộ chính
quyền cấp xã huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình ............................................ 83
3.2.2. Nhóm giải pháp đối với các cơ sở tham gia bồi dưỡng cán bộ chính
quyền cấp xã trên địa bàn huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình ........................ 91
3.2.3. Nhóm giải pháp đối với cán bộ chính quyền cấp xã tham gia bồi dưỡng 101
3.3. Một số đề xuất, kiến nghị đối với cấp có thẩm quyền .......................... 102
3.3.1. Đối với Đảng ủy, UBND cấp xã ....................................................... 103
3.3.2. Đối với huyện Lệ Thủy và tỉnh Quảng Bình ..................................... 104
3.3.3. Đối với các cơ sở bồi dưỡng ............................................................. 105
3.3.4. Đối với các bộ, ngành ở Trung ương ................................................ 106
Tiểu kết Chương 3...................................................................................... 108

download by :


KẾT LUẬN................................................................................................ 109
TÀI LIỆU THAM KHẢO1
PHỤ LỤC

download by :


DANH MỤC CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
BD

Bồi dưỡng

CBCQCX

Cán bộ chính quyền cấp xã

HĐND

Hội đồng dân dân

HTX

Hợp tác xã

NXB

Nhà xuất bản

ThS

Thạc sĩ

TS

Tiến sĩ

UBMTTQ

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

UBND

Ủy ban nhân dân

CNH-HĐH

Cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa

XHCN

Xã hội chủ nghĩa

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông

download by :


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.3. Giá trị và cơ cấu giá trị sản xuất theo ngành kinh tế của huyện Lệ
Thủy giai đoạn 2006 – 2010 ......................................................................... 44
Bảng 2.4. Thống kế đánh giá của UBND huyện về mức độ thành thạo các kỹ
năng nghề nghiệp của cán bộ chính quyền cấp xã......................................... 56
Bảng 2.5. Thống kê kết quả phỏng vấn cán bộ chính quyền về một số kỹ
năng, kiến thức cần thiết và nhu cầu bồi dưỡng ............................................ 56
Bảng 2.6. Kết quả phỏng vấn người dân về tinh thần, thái độ phục vụ, kết quả
giải quyết công việc của người dân .............................................................. 57

download by :


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1: Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong 5 năm của huyện Lệ Thủy44
Biểu 2.2. Số lượng cán bộ chính quyền cấp xã huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng
Bình theo từng chức danh ............................................................................. 50
Biểu 2.3: Cơ cấu theo độ tuổi cán bộ chính quyền cấp xã huyện Lệ Thủy .... 50

download by :


MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài luận văn
Đội ngũ cán bộ cấp xã có vai trị hết sức quan trọng trong việc đảm bảo
thực hiện thành công các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước trên các
lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội, quốc phịng an ninh. Trong hệ thống chính
trị ở nước ta, cấp xã là đơn vị hành chính cấp cơ sở, trực tiếp tiếp xúc và giải
quyết các công việc hàng ngày của nhân dân, là cầu nối giữa chính quyền nhà
nước với nhân dân, thực hiện hoạt động quản lý nhà nước về kinh tế, xã hội,
an ninh trật tự, an toàn xã hội ở địa phương, bảo đảm cho chủ trương chính
sách, pháp luật của nhà nước được triển khai thực hiện trong cuộc sống. Bồi
dưỡng cán bộ xấp xã là một nội dung quan trọng trong xây dựng đội ngũ cán
bộ, cơng chức thuộc chương trình cải cách hành chính nhà nước hiện nay.
Hiệu lực, hiệu quả của bộ máy chính quyền cấp xã nói riêng và hệ
thống chính trị nói chung, xét đến cùng được quyết định bởi phẩm chất, năng
lực và hiệu quả công tác của đội ngũ cán bộ cơng chức cơ sở. Cán bộ cấp xã
có vai trị trong tổ chức các cơng việc của chính quyền cơ sở, giải thích các
chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước đến với nhân dân;
đồng thời phản ánh nguyện vọng của quần chúng nhân dân với Đảng và Nhà
nước để có sự điều chỉnh, bổ sung chính sách cho phù hợp với thực tiễn.
Vì vậy, nhằm thực hiện mục tiêu xây dựng đội ngũ cán bộ, cơng chức,
viên chức có đủ phẩm chất, năng lực và trình độ, đáp ứng yêu cầu phục vụ
nhân dân và sự phát triển của đất nước, Chương trình tổng thể cải cách hành
chính nhà nước giai đoạn 2011-2020 đã đề ra giải pháp “Tiếp tục đào tạo, bồi
dưỡng đội ngũ cán bộ, cơng chức, viên chức bằng các hình thức phù hợp, hiệu
quả”.

1

download by :

Huyện Lệ Thủy thuộc tỉnh Quảng Bình có bề dày truyền thống lịch sử,
nhân dân cần cù lao động sáng tạo, đội ngũ cán bộ cấp xã có phẩm chất tốt,
bản lĩnh chính trị vững vàng. Huyện đặc biệt quan tâm đến đào tạo, bồi dưỡng
cán bộ, cơng chức nói chung và cán bộ xã nói riêng, xây dựng chính quyền cơ
sở vững vàng.
Vì vậy, tơi chọn việc nghiên cứu, xây dựng Đề tài “ Bồi dưỡng cán bộ
chính quyền cấp xã huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình” làm luận văn Thạc sĩ.
Đây là một đề tài có ý nghĩa về mặt lý luận và thực tiễn to lớn nhằm đưa ra
các giải pháp để đổi mới căn bản chương trình nội dung bồi dưỡng, đề xuất
ban hành chính sách hỗ trợ, khuyến khích bồi dưỡng, lựa chọn cán bộ tham
gia bồi dưỡng, sử dụng cán bộ sau bồi dưỡng, góp phần nâng cao chất lượng
đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cấp xã trên địa bàn huyện Lệ Thủy, tỉnh
Quảng Bình.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Vấn đề bồi dưỡng cán bộ, công chức nói chung và cán bộ cấp xã nói
riêng là một nhiệm vụ quan trọng và thường xuyên được Đảng, Nhà nước ta
và nhiều nhà khoa học quan tâm. Đồng thời đây cũng là chủ đề nghiên cứu
của nhiều đề tài của các cơ quan Trung ương như Ban Tổ chức Trung ương,
Bộ Nội vụ, Học viện Hành chính... từ nhiều năm nay. Tuy đây không phải là
vấn đề mới, nhưng ln là đề tài có tính thời sự và cũng không kém phần
phức tạp.
Trong điều kiện cải cách hành chính nhà nước, vấn đề đội ngũ cán bộ
chính quyền cấp xã được đặc biệt quan tâm. Một số đề tài khoa học, cơng
trình nghiên cứu, luận văn đã đề cập trực tiếp đến vấn đề này và hoàn chỉnh
hơn. Chẳng hạn: phó giáo sư, tiến sĩ Bùi Tiến Quý “ Một số vấn đề về tổ chức
và hoạt động của chính quyền địa phương trong giai đoạn hiện nay ở nước
ta” , Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 2000, “Xây dựng đội ngũ cán bộ, công

2

download by :


chức đáp ứng yêu cầu của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa”. Đề tài
khoa học cấp nhà nước KX.04.09 của TS, Thăng Văn Phúc - Bộ Nội vụ. Đề
tài đã đánh giá thực trạng và đề xuất quan điểm, giải pháp xây dựng đội ngũ
cán bộ, công chức trong hệ thống chính trị nói chúng và cán bộ, cơng chức
trong các cơ quan Đảng, tổ chức chính trị - xã hội, cơ quan nhà nước. Đề tài
đã có chương trình riêng về thực trạng và giải pháp xây dựng đội ngũ cán bộ,
cơng chức cấp xã.
“Hệ thống chính trị cơ sở - Thực trạng và một số giải pháp đổi mới”.
Viện nghiên cứu khoa học tổ chức nhà nước, NXB. Chính trị quốc gia.2004.
Cuốn sách có phần phân tích, đánh giá thực trạng về số lượng, chất lượng cấp
ủy viên Đảng bộ cơ sở: Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân và Chủ
tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân các xã, phường, thị trấn. Trên cơ sở đó,
nhóm nghiên cứu đề ra phương hướng, giải pháp đổi mới và nâng cao chất
lượng của hệ thống chính trị cơ sở, trong đó có đề xuất, giải pháp đối với đội
ngũ các bộ cơ sở.
Trần Văn Thanh: Đào tạo đội ngũ cán bộ, cơng chức hành chính cấp
phường (xã) thành phố Quy Nhơn, Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh, Đà
Nẵng, 2012. Luận văn này đã đề cập đến cơ sở lý luận và thực tiễn đào tạo,
bồi dưỡng công chức cấp phường (xã) ở thành phố tập trung đơng dân cư, tốc
độ đơ thị hóa nhanh, có tiềm năng về khống sản, kinh tế biển và phát triển du
lịch biển - thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định và đã đánh giá việc đào tạo,
bồi dưỡng, đưa ra các giải pháp hoàn thiện hoạt động đào tạo công chức
phường (xã) nhằm nâng cao chất lượng của đội ngũ này.
Nguyễn Thị Mỹ Dung: Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã
trên địa bàn huyện A Lưới tỉnh Thừa Thiên Huế, Luận văn Thạc sĩ Quản lý
Hành chính cơng, Học viện Hành chính, Thừa Thiên Huế, 2014. Luận văn
này đã đề cập cơ sở lý luận và thực tiễn chất lượng công chức cấp xã ở huyện

3

download by :


miền núi A Lưới tỉnh Thừa Thiên Huế, luận văn phân tích vị trí, đặc điểm vai
trị của chính quyền cơ sở, đưa ra nhiều giải pháp, trong đó có đào tạo, bồi
dưỡng để nâng cao chất lượng công chức cấp xã ở trên địa bàn huyện.
Ngồi ra cịn có sách chuyên khảo của các nhà khoa học có uy tín,
nhiều bài báo, bài viết trên các tạp chí, trong các hội thảo như:
Nguyễn Thị Hồng Hải chủ biên: Hỏi đáp về quản lý cán bộ công chức
cấp xã, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2013.
Các cơng trình, đề tài nghiên cứu nêu trên đề cập những vấn đề luận về
cán bộ, cơng chức cấp xã như vị trí, vai trị vằ đặc điểm đội ngũ cán bộ, cơng
chức cấp xã, thực trạng số lượng và chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức và
các giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cơng
chức cấp xã đáp ứng địi hỏi của thời kỳ CNH-HĐH đất nước. Do vậy, đây là
cơ sở lý luận và phương pháp luận bổ ích cho học viên kế thừa trong việc
nghiên cứu hoàn thành đề tài Bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã huyện Lệ
Thủy, tỉnh Quảng Bình.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
- Mục đích: Đề xuất những quan điểm, giải pháp nhằm hồn thiện cơng
tác bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình
trong giai đoạn hiện nay.
- Nhiệm vụ:
Để thực hiện được mục đích nói trên, luận văn có những nhiệm vụ cụ
thể sau:
+ Hệ thống hóa và phân tích làm rõ những vấn đề cơ sở và thực tiễn về
cán bộ chính quyền cấp xã và chất lượng đội ngũ cán bộ chính quyền cấp xã.

Trong đó hệ thống hóa những quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng
Hồ Hồ Chí Minh và của Đảng. Nhà nước ta về đội ngũ cán bộ chính quyền

4

download by :


cấp xã; khái niệm và những tiêu chí đánh giá, những yếu tố ảnh hưởng đến
chất lượng đội ngũ chính quyền cấp xã.
+ Khảo sát, thống kê, phân tích thực trạng chất lượng bồi dưỡng cán bộ
chính quyền cấp xã huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình qua đó chỉ ra những kết
quả, hạn chế, vướng mắc, nguyên nhân cũng như vấn đề cần quan tâm giải
quyết.
+ Đề xuất quan điểm và các phương hướng, giải pháp hoàn thiện bồi
dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình nhằm đáp
ứng yêu cầu đẩy mạnh cải cách hành chính xây dựng Nhà nước pháp quyền
của dân, do dân và vì dân ở nước ta hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
- Đối tượng nghiên cứu: Luận văn tập trung nghiên cứu công tác bồi
dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã chỉ tập trung vào cán bộ của Hội đồng nhân
dân và Ủy ban nhân dân cấp xã huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình.
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Về nội dung: Làm rõ cơ sở lý luận, thực trạng và giải pháp về nhu
cầu, chương trình, nội dung, phương pháp, đánh giá sau bồi dưỡng, chế độ,
kinh phí đối với người đi học.
+ Về khơng gian: 28 xã, thị trấn trong đó điều tra khảo sát cụ thể 28 xã,
thị trấn và thống kê cơng tác bồi dưỡng đội ngũ cán bộ chính quyền cấp xã,
huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình.
+ Về thời gian: từ năm 2011 đến hết năm 2017.

5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn
- Phương pháp luận:
Đề tài nghiên cứu dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng, Nhà nước và pháp luật,

5

download by :


về vấn đề bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã; về khoa học quản lý nhân sự
và quản lý hành chính.
- Phương pháp nghiên cứu:
Phương pháp luận: Luận văn được nghiên cứu dựa trên phương pháp
luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng, chủ nghĩa duy vật lịch sử có liên quan
đến vấn đề bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã.
Luận văn sử dụng các phương pháp cụ thể sau: các phương pháp lịch
sử - thực tiển; phân tích tổng hợp, điều tra xã hội học, thu thập, nghiên cứu tài
liệu...
Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
- Ý nghĩa lý luận: Luận văn góp phần vào việc bổ sung hồn thiện
những vấn đề mang tính lý luận chung về bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp
xã ở một huyện phía nam của tỉnh Quảng Bình.
- Ý nghĩa thực tiễn của luận văn:
Trên cơ sở đánh giá thực trạng về công tác bồi dưỡng cán bộ chính
quyền cấp xã của huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình , các giải pháp nêu ra
trong luận văn có thể sử dụng cho các cấp lãnh đạo huyện Lệ Thủy, tỉnh
Quảng Bình về bồi dưỡng cán bộ cấp xã.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và các tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3
chương chính sau:

Chương 1: Cơ sở khoa học về bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã.
Chương 2: Thực trạng bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã huyện Lệ
Thủy, tỉnh Quảng Bình.
Chương 3: Quan điểm và giải pháp hồn thiện về bồi dưỡng cán bộ
chính quyền cấp xã huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình.

6

download by :


Chương 1
CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ BỒI DƯỠNG
CÁN BỘ CHÍNH QUYỀN CẤP XÃ
1.1. Cán bộ chính quyền cấp xã
1.1.1. Khái niệm cán bộ chính quyền cấp xã
a) Khái niệm chung về chính quyền cấp xã
Trong hệ thống hành chính nước ta, chính quyền xã - phường - thị trấn (
gọi chung là cấp xã) là chính quyền thấp nhất trong hệ thống chính quyền 4
cấp hồn chỉnh: Trung ương, tỉnh, huyện, xã.
Chính quyền cấp xã là nơi trực tiếp thực hiện nhiệm vụ cụ thể quản lý
hành chính nhà nước trên tất cả các lĩnh vực chính trị, an ninh, quốc phịng,
kinh tế, văn hóa, xã hội ở cơ sở, đảm bảo các chủ trương, chính sách của
Đảng, pháp luật của Nhà nước đi vào cuộc sống, nâng cao mọi mặt đời sống
của nhân dân. Sự trong sạch vững mạnh, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả của
chính quyền cấp xã đóng vai trị rất quan trọng trong tồn bộ hoạt động quản
lý nhà nước và cung cấp dịch vụ cơng phục vụ nhân dân.
Trong q trình xây dựng, hồn thiện bộ máy nhà nước, Đảng và nhân
dân ta luôn dành sự quan tâm đối với chính quyền cấp xã. Cùng với việc hồn
thiện thể chế, chính sách đãi ngộ và đầu tư cơ sở vật chất, Đảng và Nhà nước

luôn chăm lo xây dựng, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao phẩm chất đạo đức, trình
độ năng lực của đội ngũ cán bộ chính quyền cấp xã.
Chính quyền cấp xã là chính quyền gần dân nhất, là cầu nối trực tiếp
giữa hệ thống chính quyền cấp trên với nhân dân, hằng ngày tiếp xúc, nắm bắt
và phản ảnh tâm tư nguyện vọng của nhân dân. Cấp xã có vai trị rất quan
trọng trong tổ chức và vận động nhân dân thực hiện đường lối, chính sách của
Đảng, pháp luật của Nhà nước, tăng cường đại đoàn két toàn dân, phát huy

7

download by :


quyền làm chủ của nhân dân, huy động mọi khả năng phát triển kinh tế - xã
hội, tổ chức cuộc sống của cộng đồng dân cư.
Chính quyền được hiểu là bộ máy điều khiển, quản lý công việc của nhà
nước và hoạt động của nó mang tính chất quyền lực của Nhà nước, bằng
phương pháp tác động của Nhà nước. Cấp xã là đơn vị cấp dưới cùng, vì thế
chính quyền cấp xã chỉ bao gồm HĐND và UBND. Qua đó có thể hiểu, chính
quyền cấp xã là một cấp cuối cùng trong một hệ thống chính quyền 4 cấp của
Việt Nam, là nơi trực tiếp thực hiện các chủ trương chính sách của Đảng và
Nhà nước, các mục tiêu kinh tế, xã hội, văn hóa, an ninh quốc phịng ở cơ sở,
thực hiện việc quản lý hành chính nhà nước trên địa bàn.
Từ những phân tích trên, có thể nêu khái quát khái niệm chính quyền cấp
xã như sau: Chính quyền cấp xã bao gồm HĐND và UBND là cấp thấp nhất
trong hệ thống chính quyền 4 cấp ở Việt Nam, thực hiện quyền lực nhà nước
ở địa phương, có chức năng thay mặt nhân dân địa phương, căn cứ vào
nguyện vọng của nhân dân địa phương, quyết định và tổ chức thực hiện
những vấn đề có liên quan đến phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh,
quốc phòng và đời số ng của nhân dân địa phương, theo Hiến pháp, pháp luật

và các mệnh lệnh, quyết định của cấp trên.
b) Đặc điểm của chính quyền cấp xã
Chính quyền cấp xã có những đặc điểm sau:
Thứ nhất, chính quyền cấp xã có HĐND là cơ quan quyền lực nhà nước
ở địa phương và UBND do HĐND bầu ra là cơ quan chấp hành của HĐND,
cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương. Vì thế, chính quyền cấp xã là cấp
trực tiếp thực hiện nhiệm vụ cụ thể về quản lý hành chính nhà nước trên các
lĩnh vực chính trị, kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng ở cơ sở, là cầu nối trực
tiếp giữa nhà nước và nhân dân, xử lý trực tiếp, kịp thời những yêu cầu hàng
ngày của nhân dân.

8

download by :


Thứ hai, chính quyền cấp xã khác với chính quyền cấp tỉnh, cấp
huyện: Tổ chức bộ máy chính quyền cấp xã chỉ bao gồm cơ quan quyền lực
nhà nước là HĐND là cơ quan đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân
dân ở địa phương và UBND là cơ quan chấp hành của HĐND và là cơ quan
hành chính nhà nước ở địa phương, khơng có các cơ quan tư pháp: Viện kiểm
sát nhân dân và Tòa án nhân dân.
Thứ ba, chính quyền cấp xã là nơi trực tiếp tiếp xúc với nhân dân; cán
bộ chính quyền cấp xã là người hàng ngày trực tiếp giải quyết những vấn đề
liên quan đến mọi quyền lợi và nghĩa vụ của nhân dân đảm bảo theo đúng
đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, các văn bản pháp
luật của cấp trên. UBND cịn có trách nhiệm rất nặng nề phải quản lý mọi mặt
đời sống của nhân dân địa phương cho nên trong hoạt động mang nhiều tính
chất hành chính địa phương.
Thứ tư, trong hoạt động của chính quyền cấp xã, giữa HĐND và

UBND khó tách biệt nhau về các lĩnh vực thẩm quyền và UBND có ưu thế
vượt trội: Chính quyền cấp xã được coi là một cấp chính quyền hồn chỉnh,
bao qt tồn diện đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng ở
địa bàn cơ sở. Nội dung các nghị quyết của HĐND và quyết định của UBND
nhìn chung là giống nhau, chỉ khác ở chỗ: HĐND quyết định biện pháp, cịn
UBND tổ chức thực hiện. Trong khi đó, tổ chức bộ máy của HĐND không đủ
sức hoạt động độc lập mà chủ yếu dựa vào bộ máy của UBND để soạn thảo
các nghị quyết. Theo Điều 5, Luật tổ chức HĐND và UBND (sửa đổi): "Hội
đồng nhân dân cấp xã có Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân" [35, tr. 7].
Đối với cấp tỉnh và cấp huyện: "Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện có
Thường trực Hội đồng nhân dân và các ban của Hội đồng nhân dân" [35, tr. 7].
Với cơ cấu tổ chức như trên, các ban của HĐND cấp tỉnh và cấp huyện có khả
năng soạn thảo các nghị quyết, thức hiện chức năng quyết định các biện pháp,

9

download by :


chủ trương về các vấn đề thuộc thẩm quyền của HĐND cấp tỉnh, cấp huyện.
Trong khi đó, ở cấp xã, do khơng có bộ máy giúp việc, đại biểu HĐND lại kiêm
nhiệm, việc chuẩn bị các kỳ họp hoàn toàn dựa vào bộ máy của UBND và
mỗi năm chỉ họp từ 3 - 4 lần. Trong điều kiện đó, hoạt động của UBND sẽ có ưu
thế vượt trội hơn, dễ lấn át HĐND, dễ lâm vào tình trạng "vừa đá bóng, vừa thổi
cịi".
Thứ năm, các đơn vị hành chính cấp xã, được hình thành trên nền tảng
những địa điểm quần cư, nó liên kết dân cư trong một khối liên hoàn thống
nhất. Mọi vấn đề của địa phương đều liên quan chặt chẽ với nhau và cần phải
được giải quyết trên cơ sở kết hợp hài hịa các lợi ích: Nhà nước, dân cư và
giữa dân cư với nhau. Chính quyền ở đây không chỉ là cơ quan cai trị- quản lý

mà cịn là cơ quan thể hiện lợi ích chung của dân cư.
Trong khi tổ chức quyền lực nhà nước ở cấp trung ương có việc phân
chia, hoặc phân cơng phân nhiệm một cách rạch rịi giữa lập pháp, hành pháp
và tư pháp. Cấp tỉnh, cấp huyện cũng có cơ quan tư pháp - Viện kiểm sát nhân
dân và Tòa án nhân dân. Riêng cấp xã, trong cơ cấu tổ chức bộ máy chính
quyền chỉ có HĐND là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương và UBND
là cơ quan chấp hành của HĐND và là cơ quan hành chính nhà nước ở địa
phương, thậm chí UBND cấp xã, phường, thị trấn trong nhiều trường hợp còn
phải kiêm nhiệm ln cả chức năng tư pháp (xét xử, hịa giải).
c) Khái niệm cán bộ chính quyền cấp xã
Cán bộ chính quyền cấp xã là cơng dân Việt Nam trong biên chế; được
hưởng lương từ ngân sách Nhà nước, gồm những người được bầu giữ chức
Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân, Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban
nhân dân có trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành thực hiện chức năng,
nhiệm vụ của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân theo quy định của Hiến

10

download by :


pháp và pháp luật, bảo đảm phát triển kinh tế - xã hội, ổn định chính trị, trật
tự an tồn xã hội trên địa bàn xã, phường, thị trấn.
1.1.2. Đặc điểm của cán bộ chính quyền cấp xã
Cán bộ chính quyền cấp xã là những người gần dân, sát dân, biết dân,
trực tiếp triển khai đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước
vào dân, gắn bó với nhân dân.
Cán bộ chính quyền cấp xã có tính ổn định thấp so với cán bộ, công chức
nhà nước cấp trên, có tính chun mơn hóa thấp, kiêm nhiệm nhiều,
Cán bộ chính quyền cấp xã là người đại diện cho quần chúng nhân dân

lao động ở cơ sở. Vì vậy cán bộ luôn bám sát dân, gần dân lắng nghe ý kiến
nguyện vọng của nhân dân từ đó có những cách thức tiến hành công việc phù
hợp và đảm bảo lợi ích chính đáng của nhân dân.
Cán bộ chính quyền cấp xã là người trực tiếp giải quyết tất cả các yêu
cầu, quyền lợi chính đáng từ nhân dân, là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với
nhân dân.
Cán bộ chính quyền cấp xã là những người xuất phát từ cơ sở (người của
địa phương), họ trực tiếp tham gia lao động sản xuất, vừa là người đại diện
cho nhân dân thực hiện chức năng quản lý nhà nước, giải quyết các cơng việc
của nhà nước. Do đó xét ở khía cạnh nào đó cán bộ cấp xã bị chi phối, ảnh
hưởng rất nhiều bởi những phong tục tập quán làng quê, những nét văn hóa
bản sắc riêng đặc thù của địa phương, của dịng họ.
Cán bộ chính quyền cấp xã do dân bầu ra chính vì vậy số lượng thường
xun bị biến động do hết nhiệm kỳ nhân dân lại bầu những đại diện mới.
Cán bộ cấp xã cả nước hiện rất đông, tuy nhiên về chất lượng lại rất yếu,
độ tuổi tương đối già, chính vì vậy nó là những nguyên nhân dẫn đến hiệu quả
công việc không cao.

11

download by :


1.1.3. Vị trí, vai trị của cán bộ chính quyền cấp xã
Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến cán bộ, coi đây là vấn đề
then chốt. Người khẳng định: “ Cán bộ là người đem chính sách của Đảng,
của Chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành, đồng thời đem
tình hình của dân chúng báo cáo cho Đảng, Chính phủ hiểu rõ để đặt chính
sách cho đúng” [21.tr.269].
Khẳng định vị trí, vai trị của người cán bộ, đòi hỏi người cán bộ phải có

những đức tính tốt, Hồ Chí Minh cũng khơng cực đoan cho rằng cán bộ chỉ có
tính tốt hay tồn tính tốt, mà cán bộ trước hết cũng là con người, có thể có cả
tính xấu. Những người cán bộ phải biết nhận biết, sửa chữa, loại bỏ tính xấu,
phát triển tính tốt của mình; đồng thời Hồ Chí Minh cũng không cho rằng cán
bộ là nhân tố quyết định tất cả, mà “ Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng
nhân dân” [21, tr.197], còn vai trò quyết định của cán bộ là ở chỗ nhận thức
được để đi trước, làm gương, lãnh đạo.
Vai trò hết sức quan trọng của cán bộ đối với sự nghiệp cách mạng còn
thể hiện ở chỗ: nếu thiếu họ thì khơng có cách mạng, mục tiêu để ra khơng thể
hồn thành, cán bộ có vai trị quyết định đối với cơng việc “ Muôn việc thành
công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay kém” [20, tr.240].
Cán bộ có vị trí, vai trò quan trọng đối với cơ quan, tổ chức. Cán bộ là
thành viên, thành phần cấu thành tổ chức bộ máy. Cán bộ có quan hệ mật thiết
với tổ chức và quyết định mọi sự hoạt động của tổ chức. Hiệu quả hoạt động
trong tổ chức, bộ máy phụ thuộc vào cán bộ. Cán bộ tốt sẽ làm cho bộ máy
hoạt động nhịp nhàng, cán bộ kém sẽ làm cho bộ máy tê liệt “ Cán bộ là cái
dây chuyền của bộ máy. Nếu dây chuyền không tốt, không chạy thì động cơ
dù tốt, dù chạy tồn bộ máy cũng tê liệt” [21, tr.54].
Đối với công việc “ Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “ Muôn việc
thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém” [21, tr 269, 240].

12

download by :


Đảng ta luôn coi trọng công tác cán bộ, đặc biệt là thời kì đẩy mạnh cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Đảng nhận định: “Cán bộ là nhân tố quyết
định sự thành bại của cách mạng gắn liền với vận mệnh của Đảng, của chế độ,
là khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng” [12, tr.34].

Vốn quý nhất của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta là cán bộ. Cán bộ là
một trong những nhân tố quan trọng quyết định sự thành công hay thất bại của
sự nghiệp cách mạng. Lênin chỉ rõ: “Trong lịch sử chưa hề có một giai cấp
nào giành được quyền thống trị nếu khơng đào tạo ra được trong hàng ngũ của
mình những lãnh tụ chính trị, người đại biểu tiên phong có đủ khả năng tổ
chức và lãnh đạo phong trào.
Đảng ta ln coi cán bộ có vai trị quyết định với sự nghiệp cách mạng.
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 3 (khóa VIII) khẳng định trong cơng cuộc
đổi mới đất nước thì:
Cán bộ hoặc thúc đẩy hoặc kìm hãm tiến trình đổi mới. Cán bộ nói
chung có vai trị rất quan trọng, cán bộ cơ sở nói riêng có vị trí nền tảng cơ sở.
Cấp cơ sở là cấp trực tiếp thực hiện mọi chủ trương đường lối của Đảng và
pháp luật của Nhà nước. Chất lượng và hiệu quả thực thi pháp luật một phần
được quyết định bởi sự triển khai ở cơ sở. Cấp cơ sở là cấp trực tiếp gắn với
quần chúng. Cơ sở xã, phường, thị trấn mạnh hay yếu một phần quan trọng
phụ thuộc vào chất lượng đội ngũ cán bộ xã, phường, thị trấn [13, tr.21].
Cán bộ chính quyền cấp xã có vị trí vô cùng quan trọng trong hoạt động
quản lý điều hành cơ sở. Cán bộ chính quyền cấp xã là người đại diện cho
Nhà nước thực hiện chức năng quản lý nhà nước theo đúng chính sách và
thẩm quyền được giao. Cán bộ chính quyền cấp xã là những người hằng ngày
trực tiếp tiếp xúc với dân, đưa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách
pháp luật của Nhà nước vào cuộc sống và biến thành hành động cách mạng
của quần chúng.

13

download by :


Chất lượng và số lượng tùy và quá trình tổ chức đào tạo, bồi dưỡng, sử

dụng và tự rèn luyện một cách chủ động, sáng tạo của từng cá nhân và các cấp
ủy đảng, chính quyền, đồn thể. Quan điểm này được thể hiện rõ trong các
nghị quyết của Đảng; đặc biệt gần đây nhất là Nghị quyết Trung ương 5 (khóa IX).
Trên thực tế cán bộ chính quyền cấp xã hằng ngày cọ sát với thực tiễn rất
phức tạp thuộc nhiều lĩnh vực nên họ cần phải có bản lĩnh, có bề dày kinh
nghiệm và hiểu biết. Song họ lại ít được đào tạo, bồi dưỡng lý luận, nghiệp vụ
và thơng tin về chính sách pháp luật. Việc chăm lo đời sống vật chất, tinh thần
đối với họ cũng chưa tương xứng. Thực tế này là một trong những nguyên
nhân làm hạn chế năng lực trình độ quản lý điều hành của cán bộ chính quyền
ở cơ sở.
Như vậy, cán bộ là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân là yếu tố
quyết định đến thành bại của cách mạng, là khâu then chốt trong công tác xây
dựng Đảng. Ngồi những vị trí, vai trị trên cán bộ chính quyền cấp xã cịn có
vị trí vai trị thể hiện những phương diện sau đây:
Một là, cán bộ chính quyền cấp xã vừa là người đại diện Nhà nước vừa
là người đại diện cộng đồng, vừa là người cùng làng, cùng họ, vừa là người
dân, là người gần gũi dân, sát dân nhất cho nên họ là người trực tiếp nắm bắt
tâm tư nguyện vọng tình cảm của dân để phản ánh lên các cấp chính quyền để
các cấp cấp chính quyền đặt ra chính sách đúng. Thực tế cho thấy, ở đâu mà
cán bộ chính quyền cấp xã gần dân, hiểu dân, nắm bắt kịp thời tâm tư nguyện
vọng của dân thì ở đó các cấp chính quyền sẽ đề ra chính sách đúng, ngược lại
ở đâu mà cán bộ chính quyền cấp xã quan liêu, hách dịch, cửa quyền thì sẽ đề
ra chính sách khơng phù hợp.
Hai là, cán bộ chính quyền cấp xã là người trực tiếp tuyên truyền, phổ
biến đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước cho nhân dân
và vận động nhân dân thực hiện tốt đường lối, chính sách pháp luật trong cuộc

14

download by :