(luận văn thạc sĩ) hoàn thiện công tác quản lý chi ngân sách địa phương cho đầu tư phát triển tại sở tài chính, tỉnh đắk nông

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƢƠNG THỊ HÀ

HỒN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN LÝ CHI
NGÂN SÁCH ĐỊA PHƢƠNG CHO ĐẦU TƢ PHÁT
TRIỂN TẠI SỞ TÀI CHÍNH TỈNH ĐẮK NÔNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH

Đà Nẵng – Năm 2016

download by :


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƢƠNG THỊ HÀ

HỒN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN LÝ CHI
NGÂN SÁCH ĐỊA PHƢƠNG CHO ĐẦU TƢ PHÁT
TRIỂN TẠI SỞ TÀI CHÍNH TỈNH ĐẮK NƠNG

Chun ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã số: 60.34.02.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. VÕ THỊ THÚY ANH

Đà Nẵng – Năm 2016

download by :


LỜI CAM ĐOAN
Tơi cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng
được ai công bố trong bất kỳ cơng trình nào khác.
Tác giả luận văn

Trƣơng Thị Hà

download by :


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ...................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................... 2
3. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................. 2
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ...................................................... 3
5. Phƣơng pháp nghiên cứu .................................................................... 3
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn ....................................... 4
7. Bố cục đề tài........................................................................................ 4
8. Tổng quan tài liệu nghiên cứu ............................................................ 5
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI NGÂN
SÁCH ĐỊA PHƢƠNG CHO ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN .............................. 12
1.1. CHI NGÂN SÁCH ĐỊA PHƢƠNG CHO ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN ...... 12

1.1.1. Chi ngân sách nhà nƣớc .............................................................. 12
1.1.2. Chi ngân sách địa phƣơng cho đầu tƣ phát triển ........................ 16
1.2. QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH ĐỊA PHƢƠNG CHO ĐẦU TƢ PHÁT
TRIỂN ............................................................................................................. 20
1.2.1. Khái niệm quản lý chi ngân sách địa phƣơng cho đầu tƣ phát
triển.................................................................................................................. 20
1.2.2. Mục tiêu quản lý chi ngân sách địa phƣơng cho đầu tƣ phát triển
......................................................................................................................... 20
1.2.3. Nguyên tắc quản lý và cấp phát vốn đầu tƣ phát triển từ ngân
sách địa phƣơng............................................................................................... 21
1.2.4. Tổ chức quản lý chi ngân sách địa phƣơng cho đầu tƣ phát triển
......................................................................................................................... 23

download by :


1.2.5. Chu trình quản lý chi ngân sách địa phƣơng cho đầu tƣ phát triển
......................................................................................................................... 26
1.2.6. Các chỉ tiêu đánh giá kết quả công tác quản lý chi ngân sách địa
phƣơng cho đầu tƣ phát triển .......................................................................... 34
1.2.7. Các nhân tố ảnh hƣởng đến công tác quản lý chi ngân sách địa
phƣơng cho đầu tƣ phát triển .......................................................................... 40
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1................................................................................ 45
CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI NGÂN
SÁCH ĐỊA PHƢƠNG CHO ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN TẠI SỞ TÀI
CHÍNH TỈNH ĐẮK NƠNG ......................................................................... 46
2.1. KHÁI QT CHUNG VỀ TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ
HỘI TỈNH ĐẮK NÔNG GIAI ĐOẠN 2011 - 2014 ...................................... 46
2.1.1. Đặc điểm tự nhiên ....................................................................... 46
2.1.2. Tình hình KTXH tỉnh Đắk Nơng giai đoạn 2011-2014 ............. 49

2.2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH ĐỊA
PHƢƠNG CHO ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN TẠI SỞ TÀI CHÍNH TỈNH ĐẮK
NƠNG ............................................................................................................. 53
2.2.1. Tổ chức bộ máy quản lý ngân sách tại Sở Tài chính tỉnh Đắk
Nông ................................................................................................................ 53
2.2.2. Thực trạng quản lý chi ngân sách địa phƣơng cho đầu tƣ phát
triển tại Sở Tài chính tỉnh Đắk Nơng giai đoạn 2011-2014 ............................ 55
2.3. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH
ĐỊA PHƢƠNG CHO ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN TẠI SỞ TÀI CHÍNH TỈNH
ĐẮK NƠNG GIAI ĐOẠN 2011-2014 ........................................................... 70
2.3.1 Quy mơ và tốc độ tăng quy mô chi đầu tƣ phát triển từ ngân sách
địa phƣơng ....................................................................................................... 70

download by :


2.3.2. Tỷ trọng chi ngân sách địa phƣơng cho đầu tƣ phát triển trong
tổng chi ngân sách địa phƣơng ........................................................................ 71
2.3.3. Mức độ đáp ứng vốn theo kế hoạch............................................ 72
2.3.4. Chỉ tiêu nợ đọng xây dựng cơ bản .............................................. 72
2.3.5. Tỷ lệ điều chỉnh tổng mức đầu tƣ ............................................... 74
2.3.6. Tỷ lệ phân bổ vốn thực tế ........................................................... 74
2.3.7. Tỷ lệ giải ngân ............................................................................ 75
2.3.8. Tỷ lệ quyết toán .......................................................................... 76
2.4. ĐÁNH GIÁ CHUNG ............................................................................... 76
2.4.1. Kết quả đạt đƣợc ......................................................................... 76
2.4.2. Hạn chế ....................................................................................... 77
2.4.3. Nguyên nhân ............................................................................... 78
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2................................................................................ 82
CHƢƠNG 3. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH

ĐỊA PHƢƠNG CHO ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN TẠI SỞ TÀI CHÍNH
TỈNH ĐẮK NƠNG ........................................................................................ 83
3.1. QUAN ĐIỂM, ĐỊNH HƢỚNG, MỤC TIÊU HOÀN THIỆN QUẢN LÝ
CHI NGÂN SÁCH ĐỊA PHƢƠNG CHO ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN TẠI SỞ
TÀI CHÍNH TỈNH ĐẮK NÔNG.................................................................... 83
3.1.1. Quan điểm và mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Đắk
Nông đến năm 2020 ........................................................................................ 83
3.1.2. Quan điểm và mục tiêu hoàn thiện quản lý chi ngân sách địa
phƣơng cho đầu tƣ phát triển tại Sở Tài chính tỉnh Đắk Nơng ....................... 86
3.1.3. Những yêu cầu đặt ra khi hoàn thiện quản lý chi ngân sách địa
phƣơng cho đầu tƣ phát triển tại Sở Tài chính tỉnh Đắk Nơng ....................... 88

download by :


3.2. CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH ĐỊA
PHƢƠNG CHO ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN TẠI SỞ TÀI CHÍNH TỈNH ĐẮK
NƠNG ............................................................................................................. 88
3.2.1. Áp dụng quy trình quản lý ngân sách theo khung chỉ tiêu trung
hạn, gắn với kết quả đầu ra ............................................................................. 88
3.2.2. Tập trung xử lý dứt điểm nợ đọng xây dựng cơ bản kéo dài ..... 90
3.2.3. Nâng cao năng lực và trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ
quản lý chi ngân sách địa phƣơng cho đầu tƣ phát triển................................. 92
3.2.4.Tăng cƣờng công tác thanh tra, kiểm tra trong quản lý và sử dụng
kinh phí ngân sách nhà nƣớc ........................................................................... 93
3.2.5. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin................................... 94
3.3. KIẾN NGHỊ ............................................................................................. 95
3.3.1. Đổi với Chính phủ và các bộ ngành trung ƣơng......................... 95
3.3.2. Đối với HĐND và UBND tỉnh Đắk Nông.................................. 97
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3.............................................................................. 100

KẾT LUẬN .................................................................................................. 101
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 103
QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN (bản sao)
PHỤ LỤC

download by :


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Ký hiệu

Nghĩa tiếng Việt

CĐT

Chủ đầu tƣ

ĐTPT

Đầu tƣ phát triển

HĐND

Hội đồng nhân dân

KBNN

Kho bạc nhà nƣớc

KTXH

Kinh tế xã hội

NN

Nhà nƣớc

NSNN

Ngân sách nhà nƣớc

NSĐP

Ngân sách địa phƣơng

NSTW

Ngân sách trung ƣơng

UBND

Ủy ban nhân dân

VĐT

Vốn đầu tƣ

download by :

DANH MỤC CÁC BẢNG
Số hiệu

Tên bảng

bảng
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
2.6
2.7
2.8
2.9
2.10
2.11
2.12

Thu nhập bình quân đầu ngƣời tỉnh Đắk Nông năm 2011 –
2014
Kế hoạch vốn ĐTPT từ NSĐP giai đoạn 2011-2014 phân theo
lĩnh vực
Tình hình chậm nộp báo cáo quyết tốn VĐT dự án hồn
thành tại Sở Tài chính giai đoạn 2011 - 2014
Tốc độ tăng quy môn vốn ĐTPT từ NSĐP giai đoạn 2011 –
2014
Tỷ trọng chi NSĐP cho ĐTPT trong tổng chi NSĐP tỉnh Đắk
Nông giai đoạn 2011 - 2014
Mức độ đáp ứng vốn theo kế hoạch so với nhu cầu vốn bình

quân của các dự án tại tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2011 - 2014
Tính tốn chỉ tiêu nợ đọng xây dựng cơ bản trên địa bàn tỉnh
Đắk Nông giai đoạn 2011 - 2014
Tình hình nợ đọng XDCB từ nguồn vốn NSĐP trên địa bàn
tỉnh phân theo lĩnh vực đầu tƣ
Tính tỷ lệ điều chỉnh tổng mức đầu tƣ của các dự án trên địa
bàn tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2011 - 2014
Tỷ lệ phân bổ vốn thực tế của các dự án trên địa bàn tỉnh Đắk

Trang
51
58
68
70
71
72
72
73
74
74

Nông giai đoạn 2011 - 2014
Tỷ lệ giải ngân vốn ĐTPT NSĐP của tỉnh Đắk Nông giai

75

đoạn 2011 - 2014
Quyết tốn dự án hồn thành trên địa bàn tỉnh Đắk Nông giai
đoạn 2011 - 2014

download by :

76


DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ
Số hiệu
hình

Tên hình

Trang

2.1

Tốc độ tăng trƣởng kinh tế tỉnh Đắk Nông qua các năm

49

2.2

Cơ cấu kinh tế tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2011 - 2014

50

2.3

Tổ chức bộ máy quản lý tại Sở Tài chính tỉnh Đắk Nông

53

2.4

Phân bổ kế hoạch vốn ĐTPT từ NSĐP giai đoạn 2011 – 2014

57

download by :


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đắk Nơng là một trong năm tỉnh thuộc khu vực Tây Nguyên,
đƣợc thành lập từ năm 2004 trên cơ sở chia tách từ 06 huyện của
tỉnh Đắk Lắk cũ. Có thể nói, Đắk Nông là một trong những tỉnh
nghèo nhất trong cả nƣớc, xuất phát điểm thấp, nguồn lực tài
chính có hạn và phụ thuộc nhiều vào nguồn hỗ trợ có mục tiêu từ
ngân sách trung ƣơng (NSTW). Trong khi đó nhu cầu vốn để thực
hiện đầu tƣ xây dựng các cơng trình kết cấu hạ tầng quan trọng
nhƣ đầu tƣ các dự án phát triển giao thông, thủy lợi, xây dựng,
cấp nƣớc và thốt nƣớc đơ thị, hệ thống cấp điện, các cơng trình
hạ tầng xã hội quan trọng khác trên địa bàn tỉnh trong quá trình
thành lập và phát triển ngày càng lớn. Việc thu hút đầu tƣ và thực
hiện dự án ngồi nguồn ngân sách trên địa bàn cịn yếu kém, chƣa
tận dụng đƣợc các thế mạnh của tỉnh. Cơ cấu vốn huy động cho
đầu tƣ phát triển (ĐTPT) vẫn dựa chủ yếu vào ngân sách nhà nƣớc
(NSNN).
Cùng với sự nổ lực của các ngành, các cấp và sự quan tâm

chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh, trong thời gian qua, việc quản lý NSNN
nói chung, quản lý chi ngân sách địa phƣơng (NSĐP) cho ĐTPT
nói riêng đã có nhiều bƣớc chuyển mang tính tích cực. Tuy nhiên,
bên cạnh đó vẫn còn nhiều vấn đề tồn tại, làm giảm hiệu quả sử
dụng nguồn vốn đầu tƣ (VĐT) từ NSNN.
Quản lý chi NSĐP cho ĐTPT đảm bảo việc cấp phát kinh phí
sao cho tiết kiệm, hợp lý và đạt hiệu quả cao nhằm góp phần đƣa
nền kinh tế xã hội (KTXH) của tỉnh ngày càng phát triển, không bị

download by :


2

tụt hậu xa so với các tỉnh khác trong cả nƣớc là một việc làm hết
sức cần thiết. Đó là lý do thúc đẩy tơi chọn đề tài: “Hồn thiện
cơng tác quản lý chi NSĐP cho ĐTPT tại Sở Tài chính tỉnh Đắk
Nơng”.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu và đề xuất các
giải pháp hoàn thiện quản lý chi NSĐP cho ĐTPT tại Sở Tài chính
tỉnh Đắk Nơng. Để đạt đƣợc mục đích đó, cần hồn thành các mục
tiêu cụ thể nhƣ sau:
- Hệ thống hoá những vấn đề lý luận cơ bản về quản lý chi
NSĐP cho ĐTPT.
- Phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý chi NSĐP
cho ĐTPT tại Sở Tài chính tỉnh Đắk Nơng, từ đó làm rõ những
mặt tích cực, hạn chế và nguyên nhân gây ra những hạn chế đó.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác quản lý
chi NSĐP cho ĐTPT tại Sở Tài chính tỉnh Đắk Nơng trong thời

gian tới.
3. Câu hỏi nghiên cứu
Để đạt đƣợc mục tiêu nghiên cứu đề ra, luận văn cần phải
giải đáp một số câu hỏi nghiên cứu sau đây:
- Nội dung của công tác quản lý chi NSĐP cho ĐTPT là gì?
Có thể sử dụng những chỉ tiêu gì để đánh giá?
- Hiện nay, Công tác quản lý chi NSĐP cho ĐTPT tại Sở Tài
chính tỉnh Đắk Nơng đƣợc thực hiện nhƣ thế nào? Đã đạt đƣợc
những kết quả gì? Cịn những tồn tại, những hạn chế gì? Có những
ngun nhân nào dẫn đến những hạn chế trong quản lý chi NSĐP
cho ĐTPT tại Sở Tài chính tỉnh Đắk Nơng?

download by :


3

- Cần thực hiện những giải pháp gì để hồn thiện công tác
quản lý chi NSĐP cho ĐTPT tại Sở Tài chính tỉnh Đắk Nơng cho
phù hợp với định hƣớng và mục tiêu phát triển KTXH của tỉnh
Đắk Nông trong giai đoạn hiện nay và trong thời gian tới ?
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn là những vấn đề lý luận
và thực tiễn về công tác quản lý chi NSĐP cho ĐTPT tại Sở Tài
chính tỉnh Đắk Nơng.
Phạm vi nghiên cứu:
- Về nội dung: Nội dung nghiên cứu của luận văn là c ông tác
quản lý chi NSĐP cho ĐTPT.
- Về không gian: Công tác quản lý chi NSĐP cho ĐTPT trên
địa bàn tỉnh Đắk Nông hiện nay đƣợc thực hiện bởi nhiều cấp,

ngành có liên quan. Luận văn chỉ đề cập đến công tác quản lý chi
NSĐP cho ĐTPT đƣợc thực hiện tại Sở Tài chính tỉnh Đắk Nơng.
- Về thời gian: Số liệu điều tra thực trạng công tác quản lý
chi NSĐP cho ĐTPT tại Sở Tài chính tỉnh Đắk Nông đƣợc lấy
trong khoảng thời gian từ năm 2011 đến năm 2014.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
Luận văn dựa trên cơ sở nền tảng lý luận cơ bản về quản lý
chi NSĐP cho ĐTPT và tham kh ảo các nghiên cứu khoa học có nội
dung tƣơng tự đã đƣợc cơng nhận, đồng thời sử dụng các phƣơng
pháp thống kê, mô tả, so sánh, phân tích thực tiễn dựa trên các số
liệu, thơng tin có liên quan đ ến cơng tác quản lý chi NSĐP cho
ĐTPT tại Sở Tài chính tỉnh Đắk Nông để làm sáng tỏ vấn đề cần
nghiên cứu.

download by :


4

6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn
Luận văn có ý nghĩa khoa học và ứng dụng thực tiễn đƣợc đề
cập một cách tồn diện và có hệ thống. Điều này thể hiện thông
qua các mặt sau:
- Luận văn đã hệ thống hóa và làm rõ những vấn đề lý luận
cơ bản về quản lý chi NSĐP cho ĐTPT.
- Thông qua kinh nghiệm làm việc thực tế và phân tí ch các
số liệu đƣợc thu thập, thực trạng công tác quản lý chi NSĐP cho
ĐTPT tại Sở Tài chính tỉnh Đắk Nơng đƣợc phân tích tồn diện và
triệt để qua đó đánh giá kết quả đạt đƣợc, hạn chế và tìm ra
nguyên nhân của những hạn chế.

- Các đề xuất đƣợc đƣa ra dƣới dạng các giải pháp trực tiếp
và giải pháp gián tiếp thông qua việc kiến nghị đối với các chủ thể
quản lý cấp trên.
- Các kết luận đƣợc xây dựng và thiết kế để có thể triển khai
và ứng dụng trong thời gian trƣớc mắt và lâu dài ; tạo nền tảng cho
việc hoàn thiện công tác quản lý chi NSĐP cho ĐTPT trên toàn
tỉnh.
7. Bố cục đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo
và phụ lục, kết cấu luận văn gồm 3 chƣơng:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về công tác quản lý chi NSĐP cho
ĐTPT.
Chƣơng 2: Thực trạng công tác quản lý chi NSĐP cho ĐTPT
tại Sở Tài chính tỉnh Đắk Nơng.
Chƣơng 3: Giải pháp hồn thiện công tác quản lý chi NSĐP
cho ĐTPT tại Sở Tài chính tỉnh Đắk Nơng.

download by :


5

8. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
Quản lý chi NSNN nói chung và quản lý chi NSĐP cho
ĐTPT nói riêng đang là một vấn đề đáng đƣợc chú trọng hiện nay.
Xuất phát từ tầm quan trọng của chi ĐTPT đối với sự phát triển
KTXH, yêu cầu đặt ra là quản lý nhƣ thế nào để việc sử dụng
nguồn vốn ngân sách chi cho ĐTPT một cách tiết kiệm, hợp lý và
có hiệu quả. Việc tìm ra các giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác
quản lý NSNN nói chung và quản lý chi ngân sách cho ĐTPT nói

riêng đã trở thành mối quan tâm hàng đầu của Nhà nƣớc (NN) và
mọi địa phƣơng trong những năm qua.
Từ những lý do trên đã có nhiều tác giả đi s âu nghiên cứu và
đƣa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện, nâng cao hiệu quả và đổi
mới cơng tác quản lý NSNN nói chung, quản lý chi ĐTPT từ
NSNN nói riêng.
Thơng qua việc thu thập nội dung nghiên cứu của các luận
văn trƣớc đây có liên quan đến đề tài này, tơi đã tham khảo một số
đề tài nghiên cứu khoa học cụ thể nhƣ sau:
- “Quản lý chi ngân sách Nhà nước trong đầu tư xây dựng cơ
bản địa bàn tỉnh Bình Định”, Luận án tiến sĩ kinh tế của tác giả
Trịnh Thị Thúy Hồng (2012).
Trong luận án, tác giả đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về chi
đầu tƣ xây dựng cơ bản (XDCB) và quản lý chi NSNN trong đầu
tƣ XDCB. Bên cạnh đó đƣa ra một số tiêu chí để đánh giá kết quả
cơng tác quản lý chi NSNN trong đầu tƣ XDCB.
Điểm mới của luận án là sử dụng phần mềm SPSS và hệ
thống bảng câu hỏi để đƣa ra các kết quả đánh giá thực trạng,
thông qua đó chứng minh đƣợc các mối quan hệ giữa các nhân tố

download by :


6

ảnh hƣởng đến công tác quản lý chi NSNN trong đầu tƣ XDCB tại
tỉnh Bình Định, nhân tố nào ảnh hƣởng nhiều nhất, nhân tố nào
ảnh hƣởng ít nhất, và định lƣợng mức độ tác động của từng nhân
tố đến quản lý chi NSNN trong đầu tƣ XDCB; đồng thời chỉ ra đâu
là khâu yếu kém nhất trong quản lý chi NSNN cho đầu tƣ XDCB ở

địa phƣơng. Trên cơ sở đó, tác giả đề xuất một nhóm giải pháp để
hồn thiện cơng tác quản lý chi NSNN trong đầu tƣ XDCB trên
địa bàn tỉnh Bình Định.
- "Nâng cao hiệu quả quản lý NSNN tỉnh An Giang giai đoạn
2011- 2015 và tầm nhìn đến năm 2020", Luận án tiến sĩ kinh tế
của tác giả Tô Thiện Hiền (2012).
Trong nội dung chƣơng 1, tác giả đã hệ thống hóa các vấn
đề lý luận về NSNN nhƣ khái niệm, bản chất, chức năng, vai trò
của NSNN; nêu những nét khái quát về quản lý quy trình NSNN
bao gồm ý nghĩa và nội dung các khâu lập dự toán, chấp hành dự
toán, quyết toán NSNN. Tác giả cũng đề cập đến hiệu quả quản lý
NSNN và các nhân tố có ảnh hƣởng đến hiệu quả quản lý NSNN.
Trên cơ sở nghiên cứu, tham khảo công tác quản lý NSNN của một
số nƣớc trên thế giới nhƣ Nhật Bản, Singapore, Trung Quốc, Mỹ
và kinh nghiệm quản lý ngân sách của một số tỉnh trong khu vực
đồng bằng sông Cửu Long, tác giả rút kết những bài học kinh
nghiệm cho quản lý NSNN nói chung và quản lý NSNN tỉnh An
Giang nói riêng.
Trên cơ sở lý luận về quản lý NSNN, ở chƣơng 2 tác giả đi
sâu phân tích thực trạng quản lý NSNN của tỉnh An Giang, từ đó
đƣa ra những đánh giá chung về tỉnh hình quản lý NSNN, kết quả
đạt đƣợc cũng nhƣ tồn tại của công tác quản lý NSNN tỉnh An

download by :


7

Giang. Thơng qua đó tác giả cũng đƣa ra một số nhóm giải pháp
để nâng cao hiệu quả quản lý NSNN tỉnh An Giang.

- "Quản lý chi NSNN đối với ngành giáo dục tỉnh Quảng
Ngãi", Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh của tác giả Lữ Ngọc
Anh (2013).
Trong chƣơng 1, luận văn đã hệ thống hoá và làm rõ các vấn
đề lý luận về NSNN, chi NSNN nhƣ khái niệm, đặc điểm, vai trò
chi NSNN; Khái niệm, đặc điểm, nguyên tắc của quản lý chi
NSNN cho ngành giáo dục, nội dung và các nhân tố có ảnh hƣởng
đến chi NSNN cho ngành giáo d ục. Bên cạnh đó, nêu rõ sự cần
thiết phải tăng cƣờng quản lý chi NSNN cho ngành giáo d ục.
Trong chƣơng 2, tác giả giới thiệu một số nét khái quát về
đặc điểm tự nhiên, tình hình KTXH của tỉnh Quãng Ngãi và giới
thiệu tổng quan về ngành giáo dục tỉnh Quảng Ngãi. Trên cơ sở
thu thập số liệu, đánh giá thực trạng công tác quản lý chi NSNN
cho ngành giáo dục tỉnh Quảng Ngãi qua các nội dung lập và phân
bổ dự toán, chấp hành dự tốn, quyết tốn và cơng tác thanh tra,
kiểm tra, kiểm tốn q trình quản lý và sử dụng NSNN cho ngành
giáo dục của tỉnh Quảng Ngãi giai đoạn 2008 - 2012. Phân tích
các nhân tố ảnh hƣởng và đánh giá những mặt đạt đƣợc, những tồn
tại, hạn chế và tìm hiểu nguyên nhân những tồn tại hạn chế, để
định hƣớng và tìm giải pháp khắc phục, hồn thiện và nâng cao
hiệu quả quản lý chi NSNN cho ngành giáo dục tỉnh Quảng Ngãi
trong thời gian tới.
- "Hoàn thiện công tác quản lý chi NSNN tỉnh Quảng Ngãi",
Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh của tác giả Lê Thị Thanh
Tuyền.

download by :


8

Tác giả đã làm rõ đƣợc khái niệm chi NSNN, quản lý chi
NSNN, vai trò của quản lý chi ngân sách tỉnh. Bên cạnh đó cũng
đề cập đến những nhân tố ảnh hƣởng đến chi NSNN tỉnh. Tuy
nhiên, đề tài chƣa làm rõ đƣợc nội dung quản lý chi NSNN cấp
tỉnh, chƣa nêu đƣợc các nhân tố có ảnh hƣởng đến cơng tác quản
lý chi NSNN nói chung và chi ngân sách c ấp tỉnh nói riêng, cũng
nhƣ chƣa nêu đƣợc cơ sở để đánh giá công tác quản lý chi NSNN.
Trên cơ sở lý luận về quản lý chi NSNN, ở chƣơng 2 tác giá
đã đi sâu phân tích thực trạng quản lý chi NSNN của tỉnh. Từ đó
đƣa ra những đánh giá chung về tỉnh hình quản lý chi NSNN, kết
quả đạt đƣợc cũng nhƣ tồn tại của cơng tác quản lý chi NSNN
tỉnh. Thơng qua đó tác giá cũng đƣa ra một số nhóm giải pháp để
hồn thiện quản lý chi NSNN của tỉnh.
- "Hồn thiện cơng tác quản lý chi NSNN cho đầu tư XDCB
trên địa bàn Huyện Bá Thước tỉnh Thanh Hóa", Luận văn thạc sỹ
kinh tế của tác giả Lê Hoằng Bá Huyền (2008),
Luận văn đã hệ thống đƣợc các cơ sở lý luận cơ bản về quản
lý chi NSNN cho đầu tƣ XDCB ở địa phƣơng nhƣ: Khái niệm, đặc
điểm, nguyên tắc quản lý và quy trình quản lý chi NSNN cho đầu
tƣ XDCB ở địa phƣơng và nên rõ các nhân t ố ảnh hƣởng đến công
tác quản lý chi NSNN cho đầu tƣ XDCB ở địa phƣơng. Trong phần
phân tích thực trạng, tác giả đã nêu đƣợc những đặc điểm riêng về
KTXH của huyện Bá Thƣớc, tỉnh Thanh Hóa trong việc thực hiện
chi NSNN cho đầu tƣ XDCB ở huyện, phân tích quy trình và tình
hình thực hiện quản lý chi NSNN cho đầu tƣ XDCB ở huyện, từ đó
chỉ ra những kết quả đạt đƣợc, hạn chế và nguyên nhân của hạn
chế làm cơ sở cho các đề xuất giải pháp.

download by :

9

- "Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn
đầu tư XDCB tập trung từ NSNN do Thành Phố Hà Nội quản lý",
Luận án tiến sĩ của tác giả Cấn Quang Tuấn (2009).
Tác giả tập trung phân tích hiệu quả sử dụng vốn đầu tƣ
(VĐT) XDCB tập trung từ NSNN do Thành Phố Hà Nội quản lý,
do đó đã khái quát đƣợc những vấn đề lý luận cơ bản về vấn đề
này, khái quát đƣợc bức tranh toàn cảnh thực trạng quản lý sử
dụng VĐT XDCB tập trung từ NSNN do thành Phố Hà Nội quản
lý, khẳng định các thành công, chỉ rõ các bất cập, tồn tại, vấn đề
đặt ra và nguyên nhân. Đồng thời đề xuất các giải pháp, kiến nghị
cụ thể, có tính khả thi nhằm góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng
VĐT XDCB tập trung từ NSNN do Thành Phố Hà Nội quản lý.
Kết quả đạt đƣợc của những đề tài nêu trên là đã:
(1) Hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về quản lý
NSNN, quản lý chi NSNN, quản lý dự án đầu tƣ từ nguồn vốn
NSNN.
(2) Phân tích, tổng hợp, đánh giá và luận giải có cơ sở lý
luận khoa học về thực trạng quản lý NSNN, quản lý chi NSNN,
quản lý dự án đầu tƣ từ nguồn vốn NSNN.
(3) Đề xuất những mục tiêu, yêu cầu, đƣa ra giải pháp và
giải quyết các mặt còn hạn chế, tồn tại nhằm hồn thiện và tăng
cƣờng cơng tác quản lý NSNN, quản lý chi NSNN theo đúng mục
đích, đúng đối tƣợng, tiêu chuẩn, định mức.
Thông qua các đề tài nêu trên, tôi rút ra đƣợc những vấn đề
lý luận cơ bản về quản lý NSNN, quản lý chi NSNN làm tiền đề
cho việc đi sâu nghiên cứu công tác quản lý chi NSĐP cho ĐTPT,

một bộ phận của quản lý NSNN nhƣng có nhiều điểm khác biệt,

download by :


10

bởi lẽ ngoài việc chịu sự chi phối của Luật Ngân sách, nó cịn bị
chi phối bởi Luật Xây dựng;
Bên cạnh đó, tơi cịn tham khảo một số bài viết về quản lý
chi ngân sách cho ĐTPT, cụ thể nhƣ sau:
- "Đánh giá phân bổ và sử dụng vốn ĐTPT trên địa bàn tỉnh
thành phố trực thuộc trung ương" của các tác giả Lê Quốc Đạt Chu Tuấn Long - Chu Nhƣờng.
Qua bài viết, các tác giả làm rõ các nguyên tắc và tiêu chí
phân bổ vốn ĐTPT giai đoạn 2011 - 2015, xây dựng một số chỉ
tiêu cơ bản để đánh giá việc phân bổ và sử dụng vốn ĐTPT trên
địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc trung ƣơng và áp dụng các chỉ
tiêu đã đƣợc xây dựng để đánh giá việc phân bổ và sử dụng vốn
ĐTPT tại một số tỉnh.
- “Đổi mới phương thức cấp phát NSNN gắn với kết quả đầu
ra", Bài viết của tác giả Nguyễn Hồng Hà, đăng trên website
(ngày 04/11/2013).
Bài viết đánh giá những hạn chế của việc quản lý NSNN theo
phƣơng thức truyền thống cấp phát và phân bổ kinh phí dựa theo
nguồn lực có hạn ở đầu vào và đề xuất đổi mới phƣơng thức cấp
phát NSNN gắn với kết quả đầu ra, với tầm nhìn trung hạn theo lộ
trình 3 giai đoạn và 7 bƣớc thực hiện nhằm nâng cao hiệu quả
quản lý NSNN, khắc phục tình trạng phân bổ vốn NSNN dàn trải,
thiếu trọng tâm, trọng điểm, hiệu quả sử dụng nguồn lực thấp.
Các nghiên cứu trên đã có ít nhiều đóng góp cho các nhà

quản lý trong việc tăng cƣờng quản lý chi NSNN nói chung, quản
lý chi ĐTPT NSNN nói riêng. Tuy nhiên, chƣa đi sâu vào phân
tích thực trạng cơng tác quản lý chi NSĐP cho ĐTPT tại một đơn

download by :


11

vị cụ thể là Sở Tài chính. Các chỉ tiêu đƣa ra đánh giá chủ yếu
liên quan đến hiệu quả sử dụng vốn ĐTPT từ NSNN, chƣa thực sự
đánh giá cơng tác quản lý chi. Vì vậy, cần đƣa ra các chỉ tiêu để
đánh giá công tác quản lý chi NSNN để phân tích rõ hơn thực
trạng quản lý chi NSNN trong ĐTPT và cho một địa phƣơng; đồng
thời đánh giá hiệu quả công tác quản lý chi NSNN trong ĐTPT
trên tại Sở Tài chính tỉnh Đắk Nơng, từ đó thiết lập một quy trình
quản lý chi NSĐP cho ĐTPT toàn diện hơn.

download by :


12

CHƢƠNG 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI NGÂN
SÁCH ĐỊA PHƢƠNG CHO ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN
1.1. CHI NGÂN SÁCH ĐỊA PHƢƠNG CHO ĐẦU TƢ PHÁT
TRIỂN
1.1.1. Chi ngân sách nhà nƣớc

a. Ngân sách nhà nước
NSNN là một phạm trù kinh tế và là phạm trù lịch sử, phản
ánh các quan hệ kinh tế phát sinh gắn liền với quá trình tạo lập,
phân phối, sử dụng quỹ tiền tệ tập trung của NN khi NN tham gia
phân phối các nguồn tài chính quốc gia nhằm thực hiện các chức
năng của NN trên cơ sở luật định.
Thuật ngữ "Ngân sách nhà nƣớc" đƣợc sử dụng rộng rãi
trong đời sống kinh tế, xã hội ở mọi quốc gia. Song quan niệm về
NSNN lại chƣa thống nhất, có nhiều ý kiến khác nhau về khái
niệm NSNN mà phổ biến là:
Thứ nhất: NSNN là bản dự trù thu chi tài chính của NN trong
một khoảng thời gian nhất định, thƣờng là một năm.
Thứ hai: NSNN là quỹ tiền tệ tập trung của NN, là kế hoạch
tài chính cơ bản của NN.
Thứ ba: NSNN là những quan hệ kinh tế phát sinh trong quá
trình NN huy động và sử dụng các nguồn tài chính khác nhau.
Luật NSNN của Việt Nam đã đƣợc Quốc hội Việt Nam thông
qua ngày 16/12/2002 định nghĩa: "Ngân sách nhà nước là toàn bộ
các khoản thu, chi của Nhà nước trong dự tốn đã được cơ quan
nhà nước có thẩm quyền quyết định và được thực hiện trong một

download by :


13

năm để đảm bảo thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của Nhà
nước".[19]
Sự hình thành và phát triển của NSNN gắn liền với sự xuất
hiện và phát triển của kinh tế hàng hóa - tiền tệ trong các phƣơng

thức sản xuất của cộng đồng và NN của từng cộng đồng. Nói cách
khác, sự ra đời của NN, sự tồn tại của kinh tế hàng hóa - tiền tệ là
những tiền đề cho sự phát sinh, tồn tại và phát triển của NSNN.
NSNN bao gồm NSTW và NSĐP. NSTW là ngân sách của
các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và các cơ
quan khác ở trung ƣơng. NSĐP bao gồm ngân sách của đơn vị
hành chính các cấp có Hội đồng nhân dân (HĐND) và Ủy ban
nhân dân (UBND).
b. Chi ngân sách nhà nước
* Khái niệm chi NSNN
Chi NSNN là hoạt động nhằm sử dụng quỹ ngân sách, là quá
trình phân phối nguồn tiền tệ nằm trong quỹ NSNN nhằm duy trì
sự tồn tại, hoạt động bình thƣờng của bộ máy NN và thực hiện các
chức năng nhiệm vụ của NN.
Chi NSNN là

phát từ n
trƣớc khi đƣa vào sử dụng.
* Đặc điểm chi NSNN
Chi NSNN luôn gắn liền với bộ máy NN và những nhiệm vụ
kinh tế, chính trị, xã hội mà NN thực hiện. Nội dung chi ngân sách

download by :


14

chính quyền nhà nƣớc các cấp đảm nhận theo quy định hoặc phân
cấp quản lý NSNN để đảm bảo thực hiện c hức năng quản lý của
NN nhằm ổn định và phát triển KTXH.

Chi NSNN nhằm phục vụ cho lợi ích chung của cộng đồng
dân cƣ ở các vùng hay ở phạm vi quốc gia. Điều này xuất phát từ
chức năng quản lý toàn diện nền KTXH của NN. Hiệu quả của các khoản
chi ngân sách phải đƣợc xem xét toàn diện dựa trên việc hoàn
thành các mục tiêu KTXH đề ra, đảm bảo phục vụ lợi ích của nhân
dân.
Chi NSNN gắn với quyền lực NN, mang tính pháp lý cao.
Các hoạt động tạo lập và sử dụng quỹ NSNN gắn chặt với quyền
lực kinh tế, chính trị của NN. Các cơ quan NN là chủ thể trực tiếp
quyết định mức chi, nội dung và cơ cấu chi của NSNN và có tính
bắt buộc và thực hiện thống nhất trên toàn bộ lãnh thổ.
Các khoản chi NSNN mang t

những
chức năng tổng hợp về KTXH của NN.
Chi NSNN cung cấp các khoản hàng hóa cơng cộng nhƣ đầu
tƣ xây dựng hệ thống đƣờng cao tốc, giáo dục, chăm sóc sức khoẻ,
quốc phòng, bảo vệ trật tự xã hội... Đặc điểm này thể hiện vai trị
to lớn của Chính phủ đối với mọi lĩnh vực đời sống xã hội và mọi
cá nhân, tỷ trọng khoản chi này rất lớn trong tổng chi tiêu của
NSNN.
* Vai trị của chi NSNN
Chi NSNN là cơng cụ quan trọng đáp ứng các khoản chi phí

download by :


15

của NN và có ảnh hƣởng to lớn đến điều tiết vĩ mô của NN. Phát

triển KTXH luôn là vấn đề đƣợc ƣu tiên hàng đ ầu của mọi quốc
gia, việc bố trí các khoản chi ngân sách một cách tùy tiện, ngẫu
hứng, thiếu sự phân tích cụ thể sẽ có ảnh hƣởng xấu đến tình hình
KTXH của đất nƣớc.
Chi NSNN là nguồn lực tài chính nhằm đảm bảo duy trì hoạt
động bình thƣờng của hệ thống ch ính quyền các cấp từ trung ƣơng
đến địa phƣơng. Hoạt động của bộ máy NN khơng chỉ nhằm mục
đích thống nhất các hoạt động của nền kinh tế quốc dân mà còn
nhằm đảm bảo sự ổn định về chính trị, nhân tố quan trọng quyết
định sự thành bại trong công cuộc cải cách nền kinh tế.
Chi NSNN tác động nhất định đến việc thực hiện mục tiêu ổn
định kinh tế, góp phần đảm bảo cơng bằng xã hội, giảm sự phân
hóa giàu nghèo. Thông qua công cụ chi ngân sách, NN thực hiện
điều tiết, khắc phục các khiếm khuyết của thị trƣờng, trợ cấp hoặc
phân phối lại thu nhập thông qua các chƣơng trình hỗ trợ cơng
cộng và bảo hiểm xã hội nhằm trợ giúp những ngƣời nghèo, ngƣời
về hƣu, tàn tật, thất nghiệp, ốm đau.
* Phân loại chi NSNN:
Chi NSNN gắn với chủ thể là NN, có phạm vi rộng lớn, liên
quan đến hầu hết mọi ngành, lĩnh vực, mọi cá nhân, tổ chức, cơng
dân. Có thể phân loại chi NSNN theo nhiều góc độ, Tuy nhiên,
thơng thƣờng ngƣời ta phân loại chi NSNN theo yếu tố thời hạn và
phƣơng thức quản lý các khoản chi, cụ thể bao gồm:
- Nhóm chi thƣờng xuyên: là những khoản chi đảm bảo hoạt
động bình thƣờng cho các đối tƣợng chi và mức chi tƣơng đối ổn
định trong một thời gian dài. Hầu hết các khoản chi này phát sinh

download by :