Dau ngoac kep hue

Giáo viên : Nguuyễn Thị Huệ


KIỂM TRA BÀI CŨ
? Em hãy nêu công dụng của dấu ngọăc đơn?
Dấu hai chấm?
? Giải thích cơng dụng của dấu ngoặc đơn trong
câu sau:
Hai bài thơ “Cảnh khuya” và “Rằm tháng
giêng” được Bác Hồ viết ở chiến khu Việt Bắc,
trong những năm đầu của cuộc kháng chiến
chống Pháp (1946- 1954)


a)

Thánh Giăng-đi có một phương châm:
“Chinh phục được mọi người ai cũng cho là
khó, nhưng tạo được tình thương, lịng nhân
đạo, sự thông cảm giữa con người với con người
lại càng khó hơn”.
(Theo Lâm Ngữ Đường, Tinh hoa xử thế)

=> Đánh dấu lời dẫn trực tiếp (một câu nói của Găng-đi)


b) Nhìn từ xa, cầu Long Biên như một dải lụa
uốn lượn vắt ngang sông Hồng, nhưng thực ra
“dải lụa” ấy nặng tới 17 tấn!
(Thuý Lan : Cần Long Biên , Chứng nhân lịch sử)

=> Đánh dấu từ ngữ hiểu theo một nghĩa đặc biệt:
dùng từ ngữ “dải lụa” để chỉ chiếc cầu.


c) Tre với người như thế đã mấy nghìn năm. Một thế kỉ
“văn minh”, “khai hoá” của thực dân cũng khơng làm
ra được một tấc sắt. Tre vẫn phải cịn vất vả mãi với
người.
(Thép Mới, Cây tre Việt Nam)

=> Đánh dấu từ ngữ có hàm ý mỉa mai.


d) Hàng loạt vở kịch như “Tay người đàn bà”,

“Giác ngộ”,“Bên kia sông Đuống”,… ra đời.
(Ngữ văn 7, tập hai)

=> Đánh dấu tên của các vở kịch.


DẤU NGOẶC KÉP

Đánh dấu
từ ngữ,
câu, đoạn
dẫn
trực tiếp

Đánh dấu

từ ngữ được
hiểu theo
nghĩa đặc biệt
hay
có hàm ý
mỉa mai

Đánh dấu
tên tác phẩm,
tờ báo,
tập san…
được dẫn.


LƯU Ý:

VD1: Tơi nói “nghe đâu” vì tơi
thấy người ta bắn tin rằng mẹ
và em tôi xoay ra sống bằng cách
VD2:
đó.
- Mẹ Tắt
tơi hỏi:
nhận
rabiểu
con
VD3:
đèn “Con
là tác đã
phẩm

tiêu
(Ngun Hồng)
chưa?”
nhất
của nhà văn Ngô Tất Tố.
So sánh: Mẹ tôi hỏi tôi đã nhận ra
tơi chưa

-Trích lời dẫn trực tiếp khơng
nhất thiết là lời của người
khác mà có thể chính là lời
của
-người
nóitrực
(ở thời
khác).
Lời dẫn
tiếpđiểm
được
đặt
trong dấu ngoặc kép cần
chính xác cả về từ ngữ, dấu câu.
- Dấu ngoặc kép đặt sau dấu
hai chấm hoặc sau dấu gạch
ngang. Chữ cái đầu lời dẫn trực
tiếp phải viết hoa.
- Trong văn bản in, tên tác phẩm,
tờ báo, tập san… có thể in
nghiêng, in đậm, gạch chân…
khơng dùng dấu ngoặc kép. Nhưng

trong văn bản viết tay thì dùng
dấu ngoặc kép để đánh dấu.



Quan sát bức ảnh sau rồi đặt câu có nội dung liên
quan đến nhà văn Nam Cao.

Nhà văn Nam Cao


Quan sát bức ảnh, đặt câu có sử dụng từ ngữ
được hiểu theo nghĩa đặc biệt.


Bài tập 1: Giải thích cơng dụng của dấu ngoặc kép.
Dấu ngoặc kép dùng để đánh dấu:
a) Câu nói được dẫn trực tiếp. Đây là những câu nói mà lão
Hạc tưởng như là con chó Vàng muốn nói với lão.
b) Từ ngữ được dùng với hàm ý mỉa mai: một anh chàng được
coi là “hầu cận ơng lí” mà bị một người đàn bà đang ni con
mọn túm tóc lẳng ngã nhào ra thềm.
c) Từ ngữ được dẫn trực tiếp, “em bé” dẫn lại lời của người
khác.
d) Từ ngữ được dẫn trực tiếp và cũng có hàm ý mỉa mai.
e) Từ ngữ được dẫn trực tiếp. “Mặt sắt ”, “ ngây vì tình” được
dẫn lại từ hai câu thơ của Nguyễn Du. Hai câu thơ này cũng được
dẫn trực tiếp, nhưng khi dẫn thơ người ta ít khi đặt vào trong dấu
ngoặc kép.

Bài tập 2: Đặt dấu hai chấm và dấu ngoặc kép vào chỗ thích hợp (có
điều chỉnh chữ viết hoa trong trường hợp cần thiết) trong đoạn trích
và giải thích lí do.

a) Biển vừa treo lên, có người qua đường xem, cười bảo
- Nhà này xưa quen bán cá ươn hay sao mà bây giờ
phải đề biển là cá tươi ?
Nhà hàng nghe nói, bỏ ngay chữ tươi đi.
(Theo Treo biển)

b) Nó nhập tâm lời dạy của chú Tiến Lê cháu hãy vẽ cái gì
thân thuộc nhất với cháu .
(Tạ Duy Anh, Bức tranh của em gái tôi)


Bài tập 2: Đặt dấu hai chấm và dấu ngoặc kép vào chỗ thích hợp (có
điều chỉnh chữ viết hoa trong trường hợp cần thiết) trong đoạn trích
và giải thích lí do.

a) Biển vừa treo lên, có người qua đường xem, cười bảo :
- Nhà này xưa quen bán cá ươn hay sao mà bây giờ
phải đề biển là “cá tươi” ?
Nhà hàng nghe nói, bỏ ngay chữ “tươi” đi.
⇒ Dấu 2 chấm : Báo trước lời dẫn trực tiếp.

(Theo Treo biển)

=> Dấu ngoặc kép đánh dấu từ ngữ được dẫn lại.

b) Nó nhập tâm lời dạy của chú Tiến Lê : “Cháu hãy vẽ cái
gì thân thuộc nhất với cháu ” .
(Tạ Duy Anh, Bức tranh của em gái tôi)
⇒Dấu 2 chấm : Báo trước lời dẫn trực tiếp.
⇒ Dấu ngoặc kép đánh dấu câu nói được dẫn trực tiếp.


c) Lão Hạc ơi! Lão hãy yên lòng mà nhắm
mắt! Lão đừng lo lắng gì cho cái vườn của lão.
Tơi sẽ cố giữ gìn cho lão. Đến khi con trai lão về,
tôi sẽ trao lại cho hắn và bảo hắn đây là cái
vườn mà ông cụ thân sinh ra anh đã cố để lại
cho anh trọn vẹn; cụ thà chết chứ không chịu
bán đi một sào…
(Theo Nam Cao, Lão Hạc)


c) Lão Hạc ơi! Lão hãy yên lòng mà nhắm
mắt! Lão đừng lo lắng gì cho cái vườn của lão.
Tơi sẽ cố giữ gìn cho lão. Đến khi con trai lão về,
tôi sẽ trao lại cho hắn và bảo hắn: “Đây là cái
vườn mà ông cụ thân sinh ra anh đã cố để lại
cho anh trọn vẹn; cụ thà chết chứ không chịu
bán đi một sào…”
(Theo Nam Cao, Lão Hạc)
⇒ Dấu 2 chấm : Báo trước lời dẫn trực tiếp.

=> Dấu ngoặc kép đánh dấu lời dẫn trực tiếp – lời của
chính người nói (ơng giáo) được dùng ở thời điểm
khác – lúc con trai lão Hạc trở về.

Bài tập 3: Vì sao hai câu có ý nghĩa giống nhau mà dùng những dấu
câu khác nhau?
a) Chủ tịch Hồ Chí Minh nói : “Tơi chỉ có một sự ham muốn, ham
muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân
ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc,
ai cũng được học hành.”
=> Dùng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép để đánh dấu lời dẫn
trực tiếp (dẫn nguyên văn lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh)
b) Chủ tịch Hồ Chí Minh nói Người chỉ có một sự ham muốn,
ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập,
dân ta được hoàn tồn tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo
mặc, ai cũng được học hành.
⇒ Không dùng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép như trên vì câu nói
khơng được dẫn ngun văn (lời dẫn gián tiếp).


Bài tập 4: Viết một đoạn văn thuyết minh ngắn
có dùng dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm và dấu
ngoặc kép. Giải thích cơng dụng của các loại dấu
câu này trong đoạn văn đó.


Hướng dẫn về nhà
- Làm bài tập 5 SGK trang 144

- Học thuộc lòng phần ghi nhớ.
- Chuẩn bị bài Luyện nói: Thuyết minh về một thứ đồ dùng