Kế toán tiêu thụ thành phẩm và xác định kết quả tiêu thụ thành phẩm ở tai cty CP TECHCOM - .doc

Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

1

LỜI NĨI ĐẦU
Nền kinh tế thị trường hoạt động dưới sự điều khiển của “bàn tay vơ hình“
cùng với sự chi phối của các quy luật kinh tế đặc trưng như quy luật giá trị, quy
luật cạnh tranh, quy luật cung cầu đã tạo nên môi trường kinh doanh hấp dẫn, sôi
động mà cũng đầy rẫy những rủi ro và không kém phần khốc liệt. Để tồn tại và
phát triển, đòi hỏi doanh nghiệp phải biết cách kinh doanh và kinh doanh một
cách có hiệu quả mà biểu hiện là chỉ tiêu lợi nhuận.
Để chiến thắng trong cạnh tranh, các doanh nghiệp phải tìm mọi cách thu
hút khách hàng, tăng doanh số tiêu thụ sản phẩm và đạt được nhiều lợi nhuận.
Trên cơ sở đó doanh nghiệp mới thu hồi được vốn, trang trải được các khoản nợ,
thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đối với Nhà nước, ổn định tình hình tài chính và thực
hiện tái đầu tư theo cả chiều rộng lẫn chiều sâu.
Công ty Đầu tư công nghệ và thương mại Việt Nam (viết tắt là
TECHCOM) là một doanh nghiệp tư nhân hoạt động trong lĩnh vực khai thác và
phân phối các chủng loại trang thiết bị, vật tư khoa học kỹ thuật thuộc công nghệ
cao trên toàn cầu. Mặc dù là doanh nghiệp tư nhân nhưng TECHCOM đã và
đang cố gắng hoạt động có hiệu quả, phục vụ cho rất nhiều ngành trong nền kinh
tế, đem lại lợi nhuận cho công ty, việc làm cho người lao động và góp phần vào
sự phát triển chung của nền kinh tế. Để hoà nhập với điều kiện chung của nền
kinh tế hiện nay, Công ty đang không ngừng hoàn thiện cơ cấu tổ chức bộ máy
quản lý cũng như tổ chức cơng tác kế tốn nhằm đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả
hoạt động để dần dần khẳng định được vị trí của mình trên thị trường, sẵn sàng

Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

2

đương đầu trước các đối thủ cạnh tranh. Trong đó, kế tốn tiêu thụ và xác định
kết quả tiêu thụ là những phần hành kế toán trọng yếu trong hệ thống hạch tốn
kế tốn của Cơng ty, nhất là trong điều kiện “nền kinh tế mở” hiện nay.
Trong quá trình thực tập tại Cơng ty Đầu tư cơng nghệ và thương mại Việt
Nam, với sự hướng dẫn nhiệt tình của cán bộ nhân viên phịng kế tốn, được tiếp
cận cơng việc thực tế cơng tác kế tốn tại cơng ty, đặc biệt là sự hướng dẫn tận
tình của thầy giáo Th.S Đinh Thế Hùng, em mạnh dạn chọn đề tài: “Hồn thiện
hạch tốn tiêu thụ thành phẩm và xác định kết quả kinh doanh”.
Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, đề tài được trình bày thành 3 phần
với kết cấu như sau:
Phần I: Lý luận chung về thành phẩm, tiêu thụ thành phẩm và xác định kết
quả kinh doanh trong các doanh nghiệp.
Phần II: Thực trạng công tác kế toán thành phẩm, bán hàng và xác định
kết quả kinh doanh của Công ty Đầu tư công nghệ và thương mại Việt Nam
Phần III: Một số kiến nghị hoàn thiện về cơng tác kế tốn thành phẩm, bán
hàng, xác định kết quả kinh doanh.
Trong phạm vi đề tài nghiên cứu, em sẽ tổng hợp một cách có hệ thống lý
luận về hạch tốn tiêu thụ thành phẩm, trình bày ngắn gọn về kế toán xác định
kết quả tiêu thụ để phân tích thực trạng hạch tốn các nghiệp vụ này ở Công ty
Công ty Đầu tư công nghệ và thương mại Việt Nam. Từ đó mong muốn đưa ra
những kiến nghị nhằm hồn thiện cơng tác kế tốn nói chung và kế toán tiêu thụ,
xác định kết quả tiêu thụ nói riêng tại Cơng ty.

Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

3

Do những hạn chế về mặt lý luận cũng như q trình thâm nhập thực tiễn
cịn ít nên em khơng tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được sự ủng
hộ, góp ý, nhận xét của các thầy cơ, bạn bè cũng như của anh chị em phịng tài
vụ tại Đầu tư công nghệ và thương mại Việt Nam để bản chuyên đề của em
được hoàn thiện hơn về mặt lý luận và có tính thực tiễn cao.




Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

4

PHẦN 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ THÀNH PHẨM, TIÊU THỤ
THÀNH PHẨM VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH
TRONG CÁC DOANH NGHIỆP
1.1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ TIÊU THỤ THÀNH PHẨM
1.1.1. Khái niệm tiêu thụ thành phẩm và tầm quan trọng của hoạt động tiêu
thụ thành phẩm trong nền kinh tế thị trường
1.1.1.1. Khái niệm về thành phẩm, tiêu thụ thành phẩm
a. Khái niệm về thành phẩm :
Nói đến sản phẩm là nói đến kết quả của q trình sản xuất gắn liền với
quy trình cơng nghệ nhất định. Trong phạm vi một doanh nghiệp quy trình cơng

nghệ sản xuất các loại sản phẩm khác nhau thì các sản phẩm sản xuất ra cũng
khác nhau, đặc biệt là về chất lượng. Trong doanh nghiệp cơng nghiệp sản xuất
sản phẩm hàng hố bao gồm thành phẩm, bán thành phẩm và lao vụ có tính chất
cơng nghiệp trong đó có thành phẩm là chủ yếu, chiếm tỉ trọng lớn.
Thành phẩm là những sản phẩm đã được gia công chế biến xong ở bước
công nghệ cuối cùng của q trình sản xuất và nó đã được kiểm nghiệm đủ tiêu
chuẩn kỹ thuật cũng như chất lượng quy định. Do vậy thành phẩm chỉ được gọi
là thành phẩm khi nó có đầy đủ các yếu tố sau:
- Đã được chế biến xong ở bước công nghệ cuối cùng của quá trình sản xuất;
- Đã được kiểm tra đúng kỹ thuật và xác định phù hợp với tiêu chuẩn quy định;
- Đảm bảo đúng mục đích sử dụng.
Giữa sản phẩm và thành phẩm có giới hạn khác nhau, sản phẩm có phạm
vi rộng hơn thành phẩm. Vì sản phẩm là kết quả của quá trình sản xuất cịn
thành phẩm là kết quả của q trình sản xuất gắn liền với quy trình cơng nghệ




Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

5

nhất định trong phạm vi tồn doanh nghiệp, cho nên sản phẩm bao gồm cả thành
phẩm và bán thành phẩm.
Trong phạm vi một doanh nghiệp thì bán thành phẩm cịn phải tiếp tục
chế tạo đến hồn chỉnh, nhưng trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân, bán thành
phẩm của doanh nghiệp có thể bán ra ngồi cho các đơn vị khác sử dụng. Điều
đó có nghĩa thành phẩm và bán thành phẩm chỉ là khái niệm được xét trong từng
doanh nghiệp cụ thể. Do vậy việc xác định đúng đắn thành phẩm trong từng

doanh nghiệp là vấn đề cần thiết và có ý nghĩa, bởi vì thành phẩm phản ánh toàn
bộ hoạt động sản xuất kinh doanh cho từng doanh nghiệp về quy mơ trình độ tổ
chức quản lý sản xuất.
Thành phẩm của doanh nghiệp được biểu hiện trên hai mặt hiện vật và giá
trị:
- Hiện vật được biểu hiện cụ thể bằng khối lượng hay phẩm cấp, trong đó
số lượng của thành phẩm được xác định bằng các đơn vị đo lường như khối
lượng, lít, mét… Cịn chất lượng của thành phẩm được xác định bằng tỷ lệ tốt,
xấu, phẩm cấp (loại 1, loại 2…)
- Giá trị chính là giá thành của thành phẩm sản xuất nhập kho hay giá vốn
của thành phẩm đem bán.
Việc quản lý thành phẩm trong doanh nghiệp sản xuất gắn liền với việc
quản lý sự tồn tại của từng loại sản phẩm trong quá trình nhập, xuất, tồn kho trên
các chỉ tiêu số lượng, chất lượng và giá trị. Mặt khác thành phẩm là kết quả lao
động sáng tạo của toàn bộ cán bộ cơng nhân viên trong doanh nghiệp, vì vậy cần
đảm bảo an toàn đến tối đa, tránh mọi sự rủi ro ảnh hưởng tới tài sản, tiền vốn và
thu nhập của doanh nghiệp.




Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

6

b. Tiêu thụ thành phẩm:
Tiêu thụ là q trình trao đổi để thực hiện giá trị của hàng hoá, là q
trình doanh nghiệp chuyển hố vốn từ hình thái hiện vật sang hình thái tiền và
hình thái kết quả tiêu thụ, là kết quả cuối cùng của hoạt động sản xuất kinh

doanh. Q trình trao đổi có thể chia ra thành hai giai đoạn:
- Giai đoạn 1: Doanh nghiệp sản xuất sản phẩm cho khách hàng, giai đoạn
này bên bán căn cứ và hợp đồng kinh tế đã ký kết để giao hàng cho người mua.
Giai đoạn này phản ánh một mặt q trình vận động của hàng hố nhưng chưa
phản ánh được kết quả quá trình tiêu thụ vì chưa có cơ sở đảm bảo q trình tiêu
thụ đã hồn tất.
- Giai đoạn 2: Khách hàng thanh tốn hoặc chấp nhận thanh toán tiền
hàng. Đây là giai đoạn hồn tất của q trình tiêu thụ, là thời điểm chuyển giao
quyền sở hữu về sản phẩm, dịch vụ…
Doanh thu bán hàng được xác định và doanh nghiệp có thu nhập để bù
đắp những chi phí đã bỏ ra và hình thành nên kết quả tiêu thụ.
Xét về mặt hành vi q trình tiêu thụ phải có sự thoả mãn trao đổi giữa
người mua và người bán, người bán đồng ý bán, người mua đồng ý mua và chấp
nhận thanh toán.
Xét về mặt bản chất kinh tế bán hàng là q trình có sự thay đổi về quyền
sở hữu hàng hoá. Sau khi bán hàng người bán thu được tiền nhưng mất quyền sở
hữu còn người mua mất tiền để có được quyền sở hữu hàng hố.
Trong q trình tiêu thụ doanh nghiệp xuất thành phẩm giao cho khách
hàng và nhận lại một khoản tiền tương ứng với giá bán của số hàng đó gọi là




Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

7

doanh thu bán hàng. Với chức năng trên, có thể thấy tiêu thụ có ý nghĩa rất quan
trọng đối với mọi doanh nghiệp sản xuất.

1.1.1.2. Tầm quan trọng của hoạt động tiêu thụ thành phẩm
Tiêu thụ sản phẩm có tác dụng nhiều mặt đối với lĩnh vực sản xuất vật
chất, tiêu thụ là giai đoạn cuối cùng của quá trình tuần hồn vốn sản xuất kinh
doanh. Trong tiêu dùng, q trình tiêu thụ cung cấp hàng hố, đáp ứng mọi nhu
cầu của xã hội.
Trong nền kinh tế thị trường, chức năng của doanh nghiệp sản xuất là sản
xuất hành hoá phục vụ nhu cầu tiêu dùng của xã hội, bao gồm các khâu cung
ứng, sản xuất, tiêu thụ. Vì vậy các doanh nghiệp khơng những có nhiệm vụ sản
xuất ra thành phẩm mà còn phải tổ chức tiêu thụ được sản phẩm trên thị trường
mới thực hiện đầy đủ chức năng của mình. Trong quá trình lưu chuyển vốn, tiêu
thụ là khâu giữ vị trí quan trong trực tiếp thực hiện nhiệm vụ kinh doanh của
doanh nghiệp, các khâu cung ứng và sản xuất sản phẩm đều phụ thuộc vào việc
sản phẩm có thể tiêu thụ được hay khơng. Vì vậy có thể nói tiêu thụ là cơ sở để
bảo toàn và phát triển vốn kinh doanh, quyết định sự thành bại của doanh
nghiệp.
Như vậy, tiêu thụ sản phẩm là một nghiệp vụ rất quan trọng đối với hoạt
động của mỗi doanh nghiệp sản xuất. Trong cơ chế thị trường thì bán hàng là
một nghệ thuật, lượng sản phẩm tiêu thụ là nhân tố trực tiếp làm thay đổi lợi
nhuận của doanh nghiệp, thể hiện sức mạnh cạnh tranh của doanh nghiệp trên
thị trường, là cơ sở để đánh giá trình độ tổ chức quản lý, hiệu quả sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp. Doanh thu tiêu thụ là một chỉ tiêu tổng hợp để phân
tích đánh giá các chỉ tiêu kinh tế tài chính của doanh nghiệp như cơ cấu tiêu thụ,




Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

8

mức tiêu thụ, số vịng quay của vốn… Mặt khác nó cũng gián tiếp phản ánh
trình độ tổ chức của các khâu cung ứng sản xuất cũng như công tác dự trữ bảo
quản thành phẩm trong doanh nghiệp.
1.1.2. Mục đích và ý nghĩa của tiêu thụ thành phẩm
1.1.2.1. Mục đích
Đối với bản thân doanh nghiệp sản xuất, có bán được thành phẩm thì mới
có thu nhập để bù đắp chi phí, hình thành kết quả kinh doanh. Thực hiện tốt
khâu tiêu thụ, hồn thành kế hoạch bán hàng thì doanh nghiệp mới thu hồi vốn,
có điều kiện quay vịng vốn, tiếp tục sản xuất kinh doanh. Ngược lại nếu sản
phẩm không tiêu thụ được sẽ dẫn tới ứ đọng, ế thừa sản phẩm, vốn kinh doanh
không thu hồi được, thu nhập khơng đủ bù đắp chi phí, Doanh nghiệp bị làm ăn
thua lỗ.
Đối với người tiêu dùng, trong quá trình tiêu thụ sẽ cung cấp hàng hố cần
thiết một cách kịp thời đầy đủ và đồng bộ về số lượng và chất lượng, đáp ứng
nhu cầu tiêu dùng. Thông qua tiêu thụ, thì tính hữu ích của sản phẩm mới được
thực hiện, phản ánh sự phù hợp của sản phẩm với người tiêu dùng.
1.1.2.2. Ý nghĩa của hoạt động tiêu thụ thành phẩm
Xét trên phạm vi toàn bộ nền kinh tế, tiêu thụ là điều kiện để tiến hành tái
sản xuất xã hội. Quá trình tái sản xuất xã hội bao gồm các khâu: sản xuất - phân
phối - trao đổi - tiêu dùng, giữa các khâu này có quan hệ mật thiết với nhau, nếu
thiếu một trong các khâu đó thì q trình tái sản xuất sẽ khơng thực hiện được.
Trong đó tiêu thụ (trao đổi) là cầu nối giữa các nhà sản xuất với người tiêu dùng,
phản ánh cung và cầu gặp nhau về hàng hoá, qua đó định hướng về sản xuất.
Thơng qua thị trường tiêu thụ góp phần điều hồ giữa q trình sản xuất và tiêu




Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ

TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

9

dùng; giữa hàng hố và tiền tệ; giữa nhu cầu tiêu dùng và khả năng thanh toán…
Đồng thời là điều kiện để đảm bảo sự phát triển cân đối trong từng ngành, từng
vùng cũng như toàn bộ nền kinh tế quốc dân.
Qua phân tích trên ta thấy được tiêu thụ thành phẩm cùng với việc xác
định kết quả tiêu thụ có ý nghĩa quan trọng thúc đẩy sử dụng nguồn lực và phân
bổ nguồn lực có hiệu quả đối với tồn bộ nền kinh tế nói chung và đối với doanh
nghiệp nói riêng. Hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp được đánh giá thơng
qua khối lượng hàng hố được thị trường chấp nhận và lợi nhuận mà doanh
nghiệp thu được.
1.2. CÁC PHƯƠNG THỨC TIÊU THỤ VÀ PHƯƠNG THỨC THANH TOÁN
Hiện nay để đẩy mạnh hoạt động tiêu thụ sản phẩm các doanh nghiệp có
thể sử dụng nhiều phương thức bán hàng phù hợp với đặc điểm sản xuất kinh
doanh, mặt hàng tiêu thụ của mình. Cơng tác tiêu thụ phẩm trong doanh nghiệp
có thể tiến hành theo các phương thức sau:
1.2.1. Các phương thức tiêu thụ
1.2.1.1. Phương thức bán buôn
Theo phương thức này, doanh nghiệp bán trực tiếp cho người mua, do bên
mua trực tiếp đến nhận hàng tại kho của doanh nghiệp bán hoặc tại địa điểm mà
doanh nghiệp đã quy định. Thời điểm bán hàng là thời điểm người mua đã ký
nhận hàng, còn thời điểm thanh toán tiền bán hàng phụ thuộc vào điều kiện
thuận lợi của hợp đồng. Cụ thể bán bn có hai hình thức:
+ Bán buôn qua kho gồm bán trực tiếp và bán chuyển hàng
+ Bán buôn vận chuyển thẳng gồm thanh tốn ln và nợ lại.
1.2.1.2. Phương thức bán lẻ

Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ 10
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

Khách hàng mua hàng tại cơng ty, cửa hàng giao dịch của cơng ty và
thanh tốn ngay cho nên sản phẩm hàng hoá được ghi nhận doanh thu của đơn vị
một cách trực tiếp.
1.2.1.3. Phương thức bán hàng trả góp:
Là phương thức bán hàng thu tiền nhiều lần và người mua thường phải
chịu một phần lãi suất trên số trả chậm . Và thực chất, quyền sở hữu chỉ
chuyển giao cho người mua khi họ thanh toán hết tiền, nhưng về mặt hạch toán,
khi hàng chuyển giao cho người mua thì được coi là tiêu thụ. Số lãi phải thu của
bên mua được ghi vào thu nhập hoạt động tài chính, cịn doanh thu bán hàng vẫn
tính theo giá bình thường.
1.2.1.4. Phương thức bán hàng thơng qua đại lý:
Là phương thức bên chủ hàng xuất hàng giao cho bên nhận đại lý, ký gửi
để bán và thanh toán thù lao bán hàng dưới hành thức hoa hồng đại lý. Bên đại
lý sẽ ghi nhận hoa hồng được hưởng vào doanh thu tiêu thụ. Hoa hồng đại lý có
thể được tính trên tổng giá thanh tốn hay giá bán (khơng có VAT) của lượng
hàng tiêu thụ. Khi bên mua thơng báo đã bán được số hàng đó thì tại thời điểm
đó kế tốn xác định là thời điểm bán hàng.
1.2.1.5. Phương thức bán hàng theo hợp đồng thương mại:
Theo phương thức này bên bán chuyển hàng đi để giao cho bên mua theo
địa chỉ ghi trong hợp đồng. Hàng chuyển đi vẫn thuộc quyền sở hữu của bên
bán, chỉ khi nào người mua chấp nhận (một phần hay toàn bộ) mới được coi là
tiêu thụ, bên bán mất quyền sở hữu về toàn bộ số hàng này.
1.2.1.6. Phương thức bán hàng theo hình thức hàng đổi hàng:

Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ 11
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

Để thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh đồng thời giải quyết
lượng hàng tồn kho, nhiều doanh nghiệp đã thực hiện việc trao đổi sản phẩm
hàng hố của mình để nhận các loại sản phẩm khác. Sản phẩm khi bàn giao cho
khách hàng được chính thức coi là tiêu thụ và đơn vị xác định doanh thu.
Trong trường hợp này doanh nghiệp vừa là người bán hàng lại vừa là
người mua hàng. Khi doanh nghiệp xuất hàng đi trao đổi và nhận hàng mới về,
trị giá của sản phẩm nhận về do trao đổi sẽ trở thành hàng hoá của đơn vị.
1.2.1.7. Phương thức tiêu thụ nội bộ:
Là việc mua hàng hoá, sản phẩm, lao vụ, dịch vụ g..iữa đơn vị chính với
đơn vị phụ thuộc hay giữa các đơn vị thực thuộc với nhau hay trong cùng một
tập đồn, tổng cơng ty, liên hiệp… Ngồi ra tiêu thụ nội bộ còn bao gồm giá trị
sản phẩm hàng hoá, dịch vụ xuất trả lương, biếu tặng, quảng cáo, tiếp thị, xuất
dùng cho sản xuất kinh doanh.
1.2.2. Các phương thức thanh toán
1.2.2.1. Thanh toán bằng tiền mặt:
Là hình thức bán hàng thu tiền ngay, nghĩa là khi giao hàng cho người
mua thì người mua nộp tiền ngay cho thủ quỹ. Theo phương thức này khách
hàng có thể được hưởng chiết khấu theo hóa đơn.
1.2.2.2. Thanh tốn khơng dùng tiền mặt:
- Chuyển khoản qua ngân hàng
- Séc
- Ngân phiếu
Chứng từ sử dụng trong hình thức thanh tốn này là hố đơn GTGT
1.3. KẾ TỐN CHI TIẾT TIÊU THỤ THÀNH PHẨM

Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ 12
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

1.3.1. Chứng từ sử dụng:
- Hố đơn giá trị gia tăng: chỉ áp dụng cho doanh nghiệp nộp thuế giá trị
gia tăng theo phương pháp khấu trừ, khi lập hoá đơn doanh nghiệp phải ghi đủ
các yếu tố: Giá bán chưa có thuế, các khoản phụ thu và phí tính ngồi giá bán
(nếu có), thuế giá trị gia tăng, tổng giá thanh toán.
- Hoá đơn bán hàng: dùng cho doanh nghiệp nộp thuế giá trị gia tăng theo
phương pháp trực tiếp hoặc nộp thuế tiêu thụ đặc biệt. Khi lập hoá đơn, doanh
nghiệp phải ghi đủ các yếu tố: giá bán (gồm cả thuế), các khoản phụ thu và phí
tính ngồi giá bán.
- Hố đơn tự in hoặc các chứng từ đặc thù: với các chứng từ tự in thì phải
được cơ quan có thẩm quyền cho phép, đối với chứng từ đặc thù giá ghi trên
chứng từ là giá đã có thuế giá trị gia tăng.
- Bảng kê bán lẻ hàng hoá dịch vụ: được sử dụng khi doanh nghiệp trực
tiếp bán lẻ hàng hoá và cung cấp dịch vụ cho người tiêu dùng không thuộc diện
phải lập hố đơn bán hàng.
- Ngồi ra cịn có các chứng từ trả tiền, trả hàng.
1.3.2. Sổ kế toán chi tiết:
- Sổ chi tiết GVHB: là việc mở thẻ chi tiết GVHB cho từng loại thành
phẩm (hàng hố), mục đích nhằm theo dõi việc xuất, gửi bán thành phẩm (hàng
hoá) và hàng bán bị trả lại.
- Sổ chi tiết chi phí BH, chí phí QLDN: nhằm phản ánh chi phí BH, chi
phí QLDN theo nội dung chi phí.

Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ 13
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

- Sổ chi tiết doanh thu bán hàng: được lập để theo dõi các chỉ tiêu về DT,
các khoản giảm trừ DT, DTT, Lãi gộp của từng loại thành phẩm đã tiêu thụ. Sổ
được ghi chi tiết cho từng hóa đơn bán hàng, từng lần và theo tài khoản đối ứng.
- Sổ chi tiết thanh toán với khách hàng: trong trường hợp doanh nghiệp
bán chịu hàng cho khách phải tiến hành mở sổ chi tiết thanh toán với từng người
mua chịu. Trong đó những khách hàng thường xuyên phải phản ánh riêng một
sổ; cịn những khách hàng khơng thường xuyên có thể tập hợp theo dõi chung
trên một sổ.
1.4. KẾ TỐN TỔNG HỢP TIÊU THỤ THÀNH PHẨM
• Phương thức tiêu thụ trực tiếp:
Sơ đồ 1.1 - SƠ ĐỒ HẠCH TOÁN TIÊU THỤ THÀNH PHẨM
THEO PHƯƠNG PHÁP TIÊU THỤ TRỰC TIẾP

TK154

TK 155

TK 632

TK 531, 532

TK 511

TK

111,112,131
(1)

(2)

(6)
TK911

(3)

(8)

(4)
TK333.1

(7)

(5)

Ghi chú:
(1)- Nhập kho TP
(2)- Căn cứ vào hoá đơn phản ánh giá thành thực tế TP giao cho khách hàng
(3)- Xuất TP bán trực tiếp không qua kho




Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ 14
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

(4)- Doanh thu bán hàng chưa có thuế GTGT
(5)- Thuế GTGT đầu ra phải nộp
(6)- Kết chuyển các khoản giảm trừ doanh thu bán hàng
(7)- Kết chuyển doanh thu thuần
(8)- Kết chuyển trị giá vốn hàng bán
• Phương thức hàng đổi hàng:
Sơ đồ 1.2 - SƠ ĐỒ HẠCH TOÁN TIÊU THỤ THÀNH PHẨM
THEO PHƯƠNG THỨC HÀNG ĐỔI HÀNG

TK 155,156

TK 632

TK 911

TK 511

TK 131

TK131,153,211
(1)

(5)

(4)

(3a)

TK 333.1

(3b)
TK 133.1

(2a)

Ghi chú:
(1)- Xuất kho thành phẩm giao cho khách
(2a)- Căn cứ vào hoá đơn GTGT khi đưa thành phẩm đi đổi kế toán phản ánh
doanh thu bán hàng và thuế GTGT.




Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ 15
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

(2b)- Căn cứ vào hố đơn GTGT khi nhận lại thành phẩm trao đổi kế toán phản
ánh giá trị hàng hoá nhập kho và thuế GTGT được khấu trừ ở đầu vào.
(3)- Trường hợp bán hàng thuộc đối tượng chịu thuế GTGT theo phương thức
khấu trừ đổi lấy thành phẩm để sử dụng cho hoạt động sản xuất kinh doanh
thành phẩm chịu thuế GTGT hoặc không chịu thuế GTGT theo phương pháp
trực tiếp thì thuế GTGT đầu vào của thành phẩm đổi về sẽ khơng được tính khấu
trừ và phải tính vào giá trị thành phẩm mua vào.
(3a)- Căn cứ vào hoá đơn GTGT khi nhận lại thành phẩm
(3b)- Căn cứ vào hoá đơn GTGT khi đưa thành phẩm đi đổi
(4)- Kết chuyển doanh thu thuần.
(5)- Kết chuyển giá vốn hàng bán
• Phương thức bán hàng đại lý, ký gửi:

Sơ đồ 1.3 - SƠ ĐỒ HẠCH TOÁN TIÊU THỤ THÀNH PHẨM

THEO PHƯƠNG THỨC ĐẠI LÝ, KÝ GỬI

TK 155

TK 157
(1)

TK 632
(5)

TK 911
(6)

TK 511
(4)

TK 111,112,131
(2)

TK 333.1

TK641
(3)




Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ 16
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

Ghi chú:
(1)- Trị giá thực tế hàng gửi bán
(2)- Doanh thu bán hàng + Thuế GTGT phải nộp
(3)- Kết chuyển hoa hồng phải thanh toán cho bên nhận đại lý, ký gửi
(4)- Kết chuyển doanh thu thuần
(5)- Giá trị hàng bán đã tiêu thụ
(6)- Kết chuyển trị giá vốn hàng bán
• Phương thức bán hàng trả góp
Sơ đồ 1.4 - SƠ ĐỒ HẠCH TOÁN TIÊU THỤ THÀNH PHẨM
THEO PHƯƠNG THỨC TRẢ GÓP

TK 156

TK 632

TK 911

TK 511

TK

111,112
(1)

(7)

(8)

(2)

TK 333.1

TK131
(5)

(4)

(6)

TK 711
(3)
Ghi chú:
(1)- Trị giá thực tế thành phẩm xuất bán trả góp




Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ 17
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

(2)- Doanh thu bán hàng thu tiền lần đầu
(3)- Lãi trả góp
(4)-Tổng số tiền cịn phải thu của người mua
(5)- Thuế GTGT phải nộp
(6)- Thu tiền của người mua ở các kỳ sau
(7)- Kết chuyển doanh thu thuần
(8)- Kết chuyển trị giá vốn hàng bán
• Phương thức tiêu thụ nội bộ
Sơ đồ 1.5 - SƠ ĐỒ HẠCH TOÁN TIÊU THỤ THÀNH PHẨM NỘI BỘ

TK 154

TK 155
(1)

TK 632

TK 531,532

(2)

TK 512
(5)

(3)

TK 911
(7)

TK111,112,136
(4)

TK333.1
(6)

Ghi chú:
(1)- Nhập kho thành phẩm
(2)- Căn cứ vào hoá đơn phản ánh giá thành thực tế của thành phẩm tiêu thụ
(3)- Xuất bán thành phẩm trực tiếp không qua kho

Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ 18
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

(4)- Doanh thu tiêu thụ thành nội bộ, chưa có thuế GTGT
(5)- Kết chuyển các khoản làm giảm doanh thu
(6)- Kết chuyển doanh thu thuần
(7)- Kết chuyển trị giá vốn hàng bán.
1.5. HẠCH TOÁN NGHIỆP VỤ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH
1.5.1.Tài khoản sử dụng
-TK 911 - Xác định kết quả kinh doanh: dùng để phản ánh kết quả hoạt
động kinh doanh và các hoạt động khác của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán.
-TK 421 - Lãi chưa phân phối: dùng để phản ánh kết quả lãi, lỗ từ hoạt
động kinh doanh và tình hình phân phối kết quả hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp. TK 421 có 2 tài khoản cấp 2 sau:
-TK 421.1: Lợi nhuận năm trước: Phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh,
tình hình phân phối kết quả và số lợi nhuận chưa phân phối thuộc năm trước.
-TK 421.2: Lợi nhuận năm nay: Phản ánh kết quả kinh doanh, tình hình
phân phối kết quả và số lợi nhuận chưa phân phối của năm nay.
1.5.2. Phương pháp hạch toán:
Để hạch toán kết quả kinh doanh trong một doanh nghiệp ta cần hạch toán
tập hợp một số nghiệp vụ kinh tế liên quan sau:
1.5.2.1. Kế tốn chi phí bán hàng:
Khái niệm chi phí bán hàng: là khoản chi phí phát sinh có liên quan đến
hoạt động tiêu thụ bao gồm chi phí nhân viên bán hàng, chi phí vận chuyển bao
bì, đóng gói, chi phí quảng cáo, giới thiệu, bảo hành sản phẩm.

Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ 19
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

Để xác định chi phí bán hàng kế toán sử dụng TK 641: tài khoản này dùng
để phản ánh các chi phí thực tế phát sinh trong quá trình tiêu thụ thành phẩm
bao gồm các chi phí bảo quản, đóng gói, vận chuyển, giới thiệu, bảo hành sản
phẩm.
TK641 khơng có số dư cuối kỳ và có 7 TK cấp 2:
TK 6411- Chi phí nhân viên
TK 6412- Chi phí vật liệu bao bì
TK 6413- Chi phí dụng cụ đồ dùng
TK 6414- Chi phí khấu hao tài sản cố định
TK 6415- Chi phí bảo hành sản phẩm
TK 6417- Chi phí dịch vụ mua ngồi
TK 6418- Chi phí bằng tiền khác
Sơ đồ 1. 6 - SƠ ĐỒ SƠ ĐỒ HẠCH TOÁN CHI PHÍ BÁN HÀNG

TK 334,338

TK 641

Chi phí nhân cơng

TK152

TK111,112, 152
Thu giảm chi phí bán hàng

TK 911

Chi phí vật liệu bao gói

TK153

Kết chuyển chi phí bán hàng
Chi phí cơng cụ dụng cụ

cho H đã tiêu thụ

TK 214

TK 142
cho H chờ K/c
Khấu hao tài sản cố định




Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ 20
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

TK 331
Dịch vụ mua ngồi

TK111,112
Chi phí khác bằng tiền

1.5.2.2. Kế tốn chi phí quản lý doanh nghiệp

Để xác định chi phí quản lý doanh nghiệp kế tốn sử dụng tài khoản 642:
Tài khoản này dùng để phản ánh tồn bộ những khoản chi phí phát sinh có liên
quan đến quản lý hành chính và quản trị kinh doanh mà doanh nghiệp đã chi ra
như lương nhân viên quản lý, chi phí dụng cụ văn phịng. Tài khoản 642 cũng
khơng có số dư cuối kỳ và có 8 tài khoản cấp 2:
TK 6421- Chi phí nhân viên quản lý
TK 6422- Chi phí vật liệu quản lý
TK 6423- Chi phí đồ dùng văn phịng
TK 6424- Chi phí khấu hao tài sản cố định
TK 6425- Chi phí thuế, phí, lệ phí
TK 6426- Chi phí dự phịng
TK 6427- Chi phí dịch vụ mua ngồi
TK 6428- Chi phí bằng tiền khác
Sơ đồ 1. 7 - SƠ ĐỒ HẠCH TỐN CHI PHÍ QUẢN LÝ DOANH NGHIỆP

TK 334,338

TK642
Chi phí vật liệu

TK111,112
Các khoản thu giảm chi




Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ 21
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

TK152

TK911

Chi phí VL văn phịng

TK153

Phân bổ chi phí QLDN
Chi phí cơng cụ dụng cụ

cho H bán ra

TK142
TK214
Chi phí khấu hao TSCĐ

Chờ kết chuyển

TK333
Thuế , phí, lệ phí

TK139,159
Trích lập dự phịng

TK331,111,112
Chi phí dịch vụ mua ngồi
và chi phí bằng tiền khác

1.5.2.3. Kế toán xác định kết quả kinh doanh
a. Khái niệm kết quả kinh doanh
Kết quả kinh doanh là phần chênh lệch giữa doanh thu thuần và trị giá

vốn của sản phẩm bán ra, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp. Các
chủ doanh nghiệp quan tâm nhất đến những thông tin về kết quả kinh doanh để




Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ 22
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

phân tích, đánh giá kết quả hoạt động và có hướng đầu tư, sản xuất kinh doanh
đúng đắn và có hiệu quả cao. Do vậy, các chủ doanh nghiệp thơng thường địi
hỏi kế tốn phải cung cấp thơng tin về doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
của từng loại sản phẩm, từng loại hoạt động, từng đơn vị phụ thuộc. Trong một
doanh nghiệp có thể cùng một lúc có nhiều hoạt động kinh tế khác nhau:
- Hoạt động sản xuất chính: là sản xuất và tiêu thụ những sản phẩm chính.
- Hoạt động sản xuất phụ: là tận dụng năng lực và mặt bằng để sản xuất
các sản phẩm phụ.
- Hoạt động tài chính: là các hoạt động có liên quan đến vốn như: vay
vốn, cho vay vốn, đầu tư, cho thuê tài sản cố định, liên doanh…
- Các hoạt động mang tính chất bất thường: là các hoạt động như nhượng
bán thanh lý tài sản cố định, thu tiền phạt hay chi tiền bị phạt.
Ứng với mỗi hoạt động đều có kết quả riêng của nó. Tổng hợp kết quả đó
lại thành kết quả kinh doanh của doanh nghiệp trong một thời kỳ. Việc xác định
kết quả kinh doanh là việc so sánh giữa chi phí kinh doanh đã bỏ ra với thu nhập
của hoạt động kinh doanh đã đạt được:
Nếu thu nhập = chi phí, kết quả: Hồ vốn
Nếu thu nhập > chi phí, kết quả: Lãi
Nếu thu nhập < chi phí,

kết quả: Lỗ

Việc xác định kết quả được tiến hành và cuối kỳ hạch toán như cuối
tháng, cuối năm tuỳ thuộc vào đặc điểm sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
b. Phương pháp xác định kết quả kinh doanh:




Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ 23
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

Mọi hoạt động của doanh nghiệp trong kỳ đều phải xác định kết quả, đặc
biệt là quá trình tiêu thụ - hoạt động chính phản ánh hiệu quả sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp.
Kết quả tiêu thụ được xác định bằng công thức:
Kết quả
tiêu
thụ

Doanh
= thu

Trị giá
-

thuần

vốn hàng
xuất bán

Chi phí
- bán hàng

Chi phí
-

được phân bổ

quản lý
doanh nghiệp

- Doanh thu bán hàng thuần: doanh thu thuần là phần còn lại của doanh thu bán
hàng sau khi đã trừ đi các khoản giảm trừ. Doanh thu thuần được xác định bằng
công thức:
Doanh thu
Tổng
Các khoản
=
thuần
doanh thu
giảm trừ
Tổng doanh thu là số tiền ghi trên hoá đơn kể cả số doanh thu bị giảm trừ,
chấp nhận cho khách hàng được hưởng nhưng chưa ghi trên hoá đơn bán hàng.
Các khoản giảm trừ bao gồm :
+ Doanh thu hàng bán bị trả lại: là doanh thu của số lượng hàng đã tiêu
thụ, lao vụ đã cung cấp nhưng bị khách hàng trả lại hoặc bị từ chối do kém phẩm
chất, không đúng quy cách, chủng loại như hợp đồng đã ký kết.
+ Doanh thu giảm giá hàng bán: là các khoản giảm trừ ghi trên giá bán
quy định vì lý do hàng kém phẩm chất hoặc nhằm khuyến mãi khách mua.
+ Chiết khấu bán hàng: Là số tiền thưởng cho khách hàng tính trên số

doanh thu bán hàng.
- Trị giá vốn hàng bán: phản ánh tồn bộ chi phí cần thiết bỏ ra để sản xuất số
thành phẩm đã bán. Trong hạch toán kế toán sản phẩm nhập kho được phản ánh




Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ 24
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

theo giá vốn tức là phản ánh đúng chi phí thực tế doanh nghiệp bỏ ra để sản xuất
được số sản phẩm đó. Thơng thường số thành phẩm mỗi lần nhập kho là khác
nhau do vậy phải tính toán mới xác định được trị giá vốn sản phẩm sản xuất.
Việc tính tốn trị giá vốn hàng bán có thể sử dụng nhiều phương pháp khác nhau
nhưng doanh nghiệp đã lựa chọn phương pháp nào thì phải đảm bảo sử dụng
phương pháp đó ít nhất trong một niên độ kế toán.
Để xác định trị giá vốn hàng xuất, doanh nghiệp có thể dùng giá thành sản
xuất từ phân xưởng hoặc nơi sản xuất trực tiếp hoặc giá hạch toán sau đó điều
chỉnh về giá thực tế. Có các phương pháp sau để tính trị giá hàng xuất:
+Phương pháp sử dụng hệ số giá
+Phương pháp nhập trước xuất trước
+Phương pháp nhập sau xuất trước
+Phương pháp thực tế đích danh
+Phương pháp bình quân gia quyền
c. Tài khoản sử dụng và phương pháp hạch toán:
Để xác định kết quả kinh doanh, kế toán sử dụng TK 911 “Xác định kết
quả “và TK 421 “Lãi chưa phân phối “. Cuối kỳ kinh doanh, kế toán dựa vào số
liệu đã hạch toán trên các tài khoản liên quan: TK632, TK511, TK641, TK642
để tính tốn kết chuyển sang TK 911 theo sơ đồ tài khoản sau để xác định kết
quả kinh doanh.

Sơ đồ 1. 8 - SƠ ĐỒ HẠCH TOÁN XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH
TK 632

TK 911
(1)

TK 511,512
(5)




Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ 25
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

TK 641,642
(2)
TK 142.2
(3)

TK 421
(4)

(7)
(6)

Ghi chú:
(1)-Kết chuyển trị giá vốn hàng bán
(2)- Kết chuyển chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp
(3)-Chi phí chờ kết chuyển

(4)- Kết chuyển chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp
(5)- Kết chuyển doanh thu thuần
(6)- Lãi về tiêu thụ
(7)- Lỗ về tiêu thụ
1.6. HÌNH THỨC SỔ:
Có 4 hình thức sổ:
1.6.1. Nhật ký sổ cái:
Là sổ dùng để ghi tất cả các nghiệp vụ kinh tế phát sinh theo thời gian một
cách có hệ thống trên cùng một quyển sổ kế toán tổng hợp duy nhất.