tăng cường tiềm lực và đổi mới khoa học và công nghệ thực sự trở thành động lực phát triển đất nước

LỜI GIỚI THIỆU
Trong kinh tế vai trò của tri thức khoa học và công nghệ trong bất cứ giai
đoạn nào của xã hội loài người cũng đã được lịch sử thừa nhận. Tuy nhiên, vào
cuối thế kỷ XX vai trò của tri thức khoa học công nghệ ngày càng rõ rệt, trở
thành yếu tố có tính quyết định trong sự phát triển kinh tế.
Ngày nay các quốc gia đều thừa nhận khoa học, công nghệ là công cụ là
chiến lược để phát triển kinh tế xã hội một cách nhanh chóng và bền vững trong
môi trường quốc tế ngày càng cạnh tranh quyết liệt.
Ở Việt Nam vai trò của tri thức khoa học công nghệ đã được khẳng định .
Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã xác định “khoa học
công nghệ đóng vai trò then chốt trong sự phát triển kinh tế xã hội của đất
nước”. Đại hội Đảng VIII Đảng cộng sản Việt Nam cũng nhấn mạnh “khoa học
và công nghệ phải trở thành nền tảng và động lực cho công nghiệp hóa, hiện đại
hóa đất nước” tiếp theo Đại hội IX “Tăng cường tiềm lực và đổi mới khoa học
và công nghệ thực sự trở thành động lực phát triển đất nước”
Vậy vai trò của tri thức khoa học và tri thức công nghệ đối với phát triển
kinh tế như thế nào và cần có những phương hướng để phát triển, vận dụng thúc
đẩy tri thức khoa hoc, công nghệ.
Em xin trân thành cám ơn T.S Phạm Văn Sinh đã hướng dẫn em làm bài
này.
1
1. Khái niệm tri thức khoa học và công nghệ
a. Tri thức khoa học.
- Khái niệm
Tri thức khoa học là những kiến thức thu đợc qua những quá trình học tập
một cách công phu.
Tri thức khoa hoc không chỉ là sự phản ánh thế giới hiện thực, mà còn đợc
kiểm nghiệm qua thực tiễn.
-Đặc điểm của tri thức khoa học
Tri thức khoa học là tri thức ở tầm quản lý đợc cái bản chất qui luật nguyên
nhân, xu hớng của thế giới khách quan.

Tri thức khoa học là tri thức có tính hệ thống về sự vật khách quan.
Tri thức khoa học là tri thức chân thực về thế giới khách quan và không
phải đợc kiểm tra và chứng minh bởi logic và thực tiễn
- Nguồn gốc của sự hình thành tri thức khoa học
Tri thức khoa học là sản phẩm của quá trình phát triển lâu dài,liên tục t duy
nhân loại từ thế hệ này sang thế hệ khác. Từ những con số, chất liệu, dữ liệu thu
nhận đợc qua việc quan sát, phân tích,nổ xẻ các đối tợng nghiên cứu qua thực
nghiệm,thí nghiệm khoa học đã hình thành nên những tri thức kinh nghiệm khoa
học song nếu chỉ dừng lại ở tri thức kinh nghiệm khoa học thì cha thể co tri thức
khoa học. Vì cha khám phá ra đợc bản chất của sự kiện cha nắm bắt đợc qui luật
tồn tại và hoạt động của nó bằng t duy lý luận với t duy trừu tợng khoa học. Một
đặc trng chỉ vốn có của bộ não con ngời, con ngời gạt bỏ đợc những mối liên hệ
ngẫu nhiên bề ngoài của sự vận động biến đổi và phát triển của đối tợng nghiêng
cứu.
b. Tri thức công nghệ.
- Khái niệm
Tri thức công nghệ là tập hợp tất cả những hiểu biết của con ngời về việc
biến đổi,cải tạo thế giới nhằm đáp ứng nhu cầu sống của con ngời,sự tồn tại và
phát tiển của xã hội.
Tri thức công nghệ bao gồm các cách thức,phơng pháp các thủ thuật, kỹ
năng có đợc nhờ trên cơ sở khoa học và đợc sử dụng vào sản xuất trong các
ngành khác nhau để tạo ra sản phẩm.
- Đặc điểm ca tri thức công ngh.
Tri thc cụng ngh cú tớnh lu truyn. Chui phỏt trin tri thc cụng ngh
khụng cú kt thỳc vỡ nhng k nng, hiu bit, úng gúp ca con ngi tớch ly
c trong quỏ trỡnh hot ng ca h truyn li cho th h sau.
2
Tri thc cụng ngh c tớch ly trong cụng ngh tr li hai cõu hi lm
cỏi gỡ v lm nh th no nh cỏc tri thc ỏp dng trong cụng ngh m sn
phm ca nú cú c trng m sn phm cựng loi ca cụng ngh khỏc khụng cú

c. Do ú tri thc cụng ngh l sc mnh ca cụng ngh.
c. Mối quan hệ giữa khoa học và công nghệ.
Trong giai đoạn hiện nay, khoa học và công nghệ luôn gắn bó chặt chẽ với
nhau. Khoa học là tiền đề trực tiếp của công nghệ và công nghệ lại là kết quả
trực tiếp của khoa học. Khi nói đến công nghệ ngời ta hiểu ngay trong đó có
khoa học. Trong công nghệ trí tuệ, tri thức khoa học đã trở thành lực lợng sản
xuất trực tiếp. Ngợc lại những tri thức khoa học hiện đại không thể có đợc nếu
thiếu trợ giúp của công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin. Vì sự phát triển
của khoa học chính là thớc đo trình độ phát triển của t duy con ngời. Từ đây cho
thấy rằng giữa thông tin và khoa học có mối quan hệ hết sức chặt chẽ,hữu cơ với
nhau. Thông tin vừa là nội dung khoa học vừa là hình thức biểu hiện của nó vì nó
lu giữ và chuyển tải thông tin tri thức khoa học là bằng công nghệ thông tin. Qua
các máy vi tính,siêu vi tính và mạng Internet bằng công nghệ thông tin.
So sánh các giai đoạn phát triển cơ bản của khoa học và công nghệ hay
cũng có thể coi đó là những cuộc cách mạng khoa học và cách mạng công nghệ
chúng ta thấy mối quan hệ chặt chẽ và phù hợp với nhau một cách đáng kinh
ngạc. Xét về mặt thời gian các cuộc cách mạng khoa học và các cuộc cách mạng
công nghệ diễn ra về cơ bản nh đồng bộ với nhau. Xét về mặt nội dung và tính
chất của các cuộc cách mạng này biểu hiện những trình độ phát triển ngày càng
cao,hoàn thiện hơn.
d. Cấu trúc của tri thức khoa học và công nghệ.
- Cấu trúc của tri thức khoa học
Hầu hết các nhà khoa học đều thừa nhận tri thức khoa học bao gồm tri thức
kinh nghiệm và tri thức lý luận. Trong đó tri thức kinh nghiệm là trình độ thấp
còn tri thức lý luận là trình độ cao của tri thức khoa học, giữa hai trình độ này
các tri thức khoa học có mối quan hệ mật thiết với nhau làm tiền đề, cơ sở cho
nhau cung phát triển, phản ánh ngày càng đúng đắn hơn, đầy đủ hơn và sâu săc
hơn về thế giới vật chất đang vận động không ngừng.
Tri thức kinh nghiệm chủ yếu thu nhận đợc thông qua quan sát và thí
nghiệm thực tế. Nó nảy sinh một cách trực tiếp từ thực tiễn, từ lao động sản xuất

đến đấu tranh xã hội hoặc từ thí nghiệm khoa học. Xét về mặt toàn diện và đầy
đủ tri thức kinh nghiệm lại đợc chia thành hai loại là tri thức kinh nghiệm thông
3
thờng và tri thức kinh nghiệm khoa học. Tri thức kinh nghiệm mới chỉ là những
hiểu biết về những mặt riêng rẽ, rời rạc về các mối liên hệ bên ngoàicủa đối tợng.
Vì thế dù đã mang tính trừu tợng và khái quát nhất định nhng tri thức kinh
nghiệm mới chỉ là bớc đầu và còn hạn chế.
Để nắm bắt đợc bản chất của sự vật thì nhận thức của con ngời tất yếu phải
chuyển lên trình độ tri thức lý luận. Đây là một trình độ cao hơn về chất so với
tri thức kinh nghiệm. Tri thức lý luận đợc khái quát t tri thức kinh nghiệm. Nó
tồn tại trong hệ thống các kinh nghiệm phạm trù,quy luật,giả thuyết, lý thuyết,
học thuyết nào đó. Tri thức lý luận là sự biểu hiện chân lý chính xác hơn, hệ
thống hơn và có tính sâu sắc hơn và vì thế phạm vi ứng dụng của nó cũng rộng
rãi hơn tri thức kinh nghiệm.
Tri thức lý luận và tri thức kinh nghiệm là hai trình độ phản ánh khác nhau
và bổ xung cho nhau để nắm bắt chuẩn xác hơn bản chất của sự vật.
- Cấu trúc của tri thức công ngh.
Theo trỡnh tri thc cụng ngh cn c vo mc phc tp, hin i ca
cụng ngh c chia thnh cỏc tri thc cụng ngh n gin v phc tp hn.
Phỏt trin tri thc cụng ngh ca con ngi hỡnh thnh khi c nuụi
dng,dy d trong nh tr,lp mu giỏo,tip theo c hoc tp trong nh trong
nh trng ri o to trong trng dy ngh hay trng chuyờn nghip, cao
ng, i hc. Vi kin thc trang b qua quỏ trỡnh o to,con ngi tham gia
vo cụng ngh trong quỏ trỡnh ú vi s tớch ly kinh nghim, k nng ca h
c nõng cp v phỏt trin.
2. Vai trò của tri thức khoa học ,công nghệ đối với phát triển kinh tế
a. Trong điều kiện hiện nay ứng dung tri thức khoa học,công nghệ là sự
cần thiết.
- Trong nền kinh tế thế giới chuyển dần sang cơ cấu phát triển theo chiều
sâu.

Trong nền văn minh này động lực thúc đẩy nền sản xuất không phải là
vốn,tài nguyên thiên nhiên, sức lao động giản đơn mà là tri thức khoa học, công
nghệ Đặc biệt là trong công nghệ cơ cấu đó chuyển dịch khá nhanh về phía
những ngành có hàm lợng khoa học, công nghệ và trí tuệ cao, cơ cấu tiêu thụ
giảm theo hớng giảm các sản phẩm dùng nhiều lao động và nguyên liệu.
Chính tiến bộ khoa học - kỹ thuật đã làm cho vai trò của năng lợng và lợi
thế so sánh của nguyên liệu và sản phẩm sơ cấp trong công nghiệp giảm dần, do
4
vậy mà mới có tình trạng chỉ số giá cả các sản phẩm sơ cấp và nguyên liệu trên
thị trờng thế giới giảm tới 40% so với đầu thập kỷ 80. Nhờ tiến bộ khoa học,
công nghệ mà càng ngày ngời càng tao ra đợc nhiều nguyên liệu có thể thay thế
những thứ từ trớc tới nay chỉ có thể da vào sự cung cấp của thiên nhiên. Vì vậy
tiến bộ khoa học công nghệ đang làm cho u thế dới dạng tiềm năng về tài
nguyên thiên nhiên trở nên tơng đối.
- Tiến bộ khoa học kỹ thuật một mặt tạo thời cơ thuận lợi cho các nớc đang
phát triển thoát khỏi sự lạc hậu và trì trệ về kinh tế. Nếu nh biết định hớng đúng,
có một tiềm năng nhất định nào đó về nguồn vốn và nguồn nhân lực có trình độ
cần thiết để tiếp thu các công nghệ hiện đại. Khi đã có những kỹ thuật công nghệ
mới tiến bộ thì vấn đề đặt ra tiếp theo là giải quyết việc làm cho số lao động dôi
ra, tìm thị trờng tiêu thụ sản phẩm thì khả năng hội nhập của các nớc này với
trào lu chung của thế giới là hiện thực song tiến bộ khoa học công nghệ thời đại
chúng ta còn có một mặt khác nghiệt ngã hoàn toàn có khả năng nhấn chìm các
nớc kém phát triển chìm sâu hơn trong cảnh lạc hậu và phụ thuộc. Nếu nh họ
không tìm ra con đờng thích hợp hoặc cố tình duy trì cách làm ăn cũ, thói quen
cũ không thích nghi với những biến đổi của thời đại.
- Khoa học và cộng nghệ là động lực của công nghiệp hoá hiện đại hoá
Mục tiêu của công nghiệp hoá hiện đại hoá là sử dụng kỹ thuật công nghệ
ngày càng tiên tiến hiện đại nhằm đạt nănátuất lao động cao. Tất cả những điều
đó chỉ có thể đợc thực hiện trên cơ sở khoa học công nghệ phát triển đến một
trình độ nhất định. Khi mà nền khoa học của thế giới đang có sự phát triển nh vũ

bão, khoa học đang trở thành lực lợng sản xuất trực tiếp, khi mà công nghệ đang
trở thành nhân tố quyết định chất lợng sản phẩm chi phí sản xuất tức là nói đến
khả năng cạnh tranh của hàng hoá, hiệu quả của sản xuất kinh doanh thì khoa
học công nghệ là động lực của công nghiệp hoá hiện đại hoá. Bởi vậy phát triển
khoa học công nghệ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp
hoá hiện đại hoá.
b. Vai trò của tri thức khoa học đối với phát triển kinh tế:
- Tri thức khoa học là lực lợng sản xuất trực tiếp: Ngày nay trong sự tự động
hoá sản xuất tri thức khoa học đợc kết tinh trong mọi nhân tố của lực lợng sản
xuất, trong đối tợng lao động kỹ thuật, quá trình công nghệ và trong những hình
thức tổ chức tơng ứng của sản xuất. Ngời lao động không còn là nhân tố thao tác
trực tiếp trong hệ thống kỹ thuật mà chủ yếu là vận dụng tri thức khoa học để
điều khiển sản xuất. Khoa học cho phép hoàn thiện các phơng pháp sản xuất,
hoàn thiện việc quản lý kinh tế hơn nữa khoa học trở thành một ngành sản xuất
với quy mô ngày càng lớn bao hàm hàng loạt các viện, phòng thí nghiệm, trạm,
5
trại, xí nghiệp với tiến bộ khoa học ngày càng tăng, vốn đầu t ngày càng lớn hiệu
quả đầu t ngày càng cao. Do những biến đổi căn bản về vai trò của khoa học đối
với sản xuất mà tri thức khoa học trở thành lực lợng sản xuất trực tiếp.
- Việc sử dụng những thành tựu của tri thức khoa học vào sản xuất là một
trong những con đờng cơ bản để đẩy mạnh sản xuất, nâng cao hiệu quả lao động
chiến lợc phát triển manh mẽ. Sản xuất phụ thuộc một cách nghiêm ngặt và quá
trình tăng tốc và tối u hoá những tìm kiếm khoa học đồng thời nó cũng quy định
quá trình này. Từ đó cho thấy sự liên kết khoa học và sản xuất là một tất yếu quy
định sự phát triển của cả khoa học, cả sản xuất và suy cho cùng là điều kiện cần
thiết để đẩy mạnh sự phát triển khoa học.
-Phát triển tri thức khoa học, công nghệ tạo điều kiện cho sự quản lý sản
xuất, quản lý xã hội nhanh nhạy hơn.
Ngày nay việc quản lý xã hội quan trọng quản lý kinh tế, quản lý nhà nớc
thành công đến mức nào là tuỳ thuộc vào khả năng xử lý thông tin. Không theo

kịp những biến đổi hết sức mới trong lĩnh vực này mà kh kh giữ lấy cách quản lý
cũ lạc hậu thì không tránh khỏi bỏ lỡ thời cơ có thể vơn lên để tiến kịp cùng thời
đại và thoát ra sự trì trệ.
c. Vai trò của tri thức công nghệ cao đối với phát triển kinh tế.
-Công nghệ là nhân tố quyết định chất lợng sản phẩm chi phí sản xuất,nh
hng ti nng lc cnh tranh tỏc ng ny th hin trc ht ch nh cụng
ngh v tin b cụng ngh m cht lng sn phm c duy trỡ v nõng cao,
chi phớ sn xut c tit kim mt cỏch tng i gia thnh sn phm c
gim bt, sn phm mi cú cụng dng tt hnHn na trong iu kin hin
nay cụng ngh ó dn dn tr thnh mt yu t sn xut trc tip chớnh vỡ vy
cỏc doanh nghip u c gng u t vi quy mụ ngy cng tng vo cụng ngh.
-Công nghệ trở thành loại hình quan trọng nhất tiên tin nhất và giải quýêt
việc làm.
Tin b cụng ngh cho phộp cỏc nh kinh donh cú th tip cn v x lý
thụng tin mt cỏch nhanh chúng, kim tra thụng tin mụt cỏch d dng. Nh tin
b cụng ngh nhng lnh vc kinh doanh mi c hỡnh thnh, cng nh k
thut cụng ngh thụng tin phỏt trin m cú cỏc hot ng thng mi u t.
Ngy nay trong lnh vc ti chớnh ngõn hng hỡnh thnh nhng mng li ton
cu lm th trng ti chớnh quc t hot ng liờn tc khụng giỏn on.
6
d. Thúc đẩy , vận dụng tri thức khoa học, công nghệ và phát triển kinh tế tri
thức.
-Thỳc y hỡnh thc o to nõng cao trỡnh i ng cỏn b tri thc khoa
hc.
Xõy dng tim lc nhm phỏt trin mt nn kinh t tiờn tin, bao gn y
mnh cỏc hỡnh thc o to v s dng cỏn b khoa hc, chỳ trng o to lp
chuyờn gia u n. Trong thi k cụng nghip húa hin i húa cũn to chuyn
bin c bn ton din v giỏo dc v o to. Phi to dng c nhng iu
kin cn thit cho s phỏt trin tri thc khoa hc va cụng ngh.Vic xỏc inh
nhng phng hng ỳng cho s phỏt trin khoa hc cụng ngh l cn thit.

Nhng iu kin cn thit ú l i ng khoa hc cụng ngh cú s lng ln,
cht lng cao, u t mc cn thit, cỏc chớnh sỏch khoa hc xó hi phự
hp.
-Tăng cờng cơ sở vật chất, kỹ thuật cho các ngành khoa học và công
nghệ.phỏt trin cụng ngh y mnh cú chn lc vic nhp khu cụng ngh
kt hp vi cụng ngh ni sinh nhanh chúng nõng cao trỡnh cụng ngh ca
cỏc ngnh cú li th cnh tranh, cú t trng ln trong GDP.
M rng hp tỏc khoa hc cụng ngh vi cỏc nc nhm tip cn k tha
nhng thnh tu khoa hc cụng ngh ca th gii, tranh th s ng h v giỳp
quc t.
-Cn mnh dn thc hin chin lc chuyn giao cụng ngh coa chn lc,
kt hp hu c gia nhp cụng ngh t nc ngoi v y mnh nghiờn cu
trong nc sao cho phi phự hp.
3.Vai trò của tri thức khoa học,công nghệ cao đối với phát triển kinh tế
tri thức.
a. Nền kinh tế tri thức
- Khái niệm:
Nền kinh tế tri thức là nền kinh tế trong đó sự sản sinh ra, phổ cập và sử
dụng tri thức giữ vai trò quyết định nhất đối với sự phát triển kinh tế, tạo ra của
cải nâng cao chất lợng cuộc sống.
7
Với định nghĩa trên có thể hiểu kinh tế tri thức là trình độ phát triển cao của
lợng xã hội mà trong quá trình lao động từng ngời lao động và toàn bộ lao động
xã hội trong từng sản phẩm và trong tổng sản phẩm quốc dân thì hàm lợng lao
động cơ bắp, hao phí lao động cơ bắp giảm đi trong khi hàm lợng tri thức, hao
phí lao động trí óc tăng lên.
-Đặc điểm nền kinh tế tri thức.
Trong kinh tế tri thức, tri thức trở thành lợng sản xuất trực tiếp, là vốn quý
nhất là nguồn nhân lực quan trọng hàng đầu, quy đinh sự tăng trởng và phát triển
kinh tế.

Cơ cấu tính chất và phơng thức hoạt động kinh tế có những biến đổi sâu sắc
nhanh chóng, trong đó các ngành kinh tế dạ vào tri thức, dựa vào các thành tựu
mới nhất của khoa học.
Mọi hoạt động đều có liên quan đến vấn đề toàn cầu hoá kinh tế, có tác
dụng tích cựu sâu rộng tới nhiều mặt của đời sống xã hội trong mỗi quốc gia trên
thế giới.
-Phát triển kinh tế tri thức là một xu hớng tất yếu.
Kinh tế tri thức không phải là sân chơi riêng biệt của các nớc phát triển các
nớc đang phát triển cũng có những cơ hội thuận lợi đểco thể rut ngắn khoảng
cách hy hữu. Trong bối cảnh tự do hoá thơng mại và toàn cầu hóa các doanh
nghiệp tại các nớc đang phát triển cũng có khả năng dụng những thành tựu mới
nhất của khoa học công nghệ. Ngay tại khu vực Đông Nam á phát triển công
nghệ thông tin và thiết lập hệ thống thơng mại đang luôn là chủ đề trong các
cuộc họp khoa học ASEAN.
Bờn cnh s phỏt trin nh v bóo ca cỏc cuc cỏch mng khoa hc v
cụng ngh hin i cng ang tim n nhng nguy c ln nhng vn nan gii
cú tớnh ton cu húa vic khai thỏc cn kit ti nguyờn thiờn nhiờn, mụi trng
suy thoỏi nghiờm trng an ninh thc s bi e da. Vỡ vy vic phỏt trin kinh t
tri thc l mt xu th tt yu.
8
b. Tri th c khoa h c công ngh l chìa khóa i v o n n kinh t tri th c.ứ ọ ệ à đ à ề ế ứ
Đặc trưng của nền kinh tế tri thức là không ngừng gia tăng sử dụng các
loại tri thức và sự sáng tạo mới nhất của con người,có tốc độ đổi mới sản phẩm
và công nghệ nhanh, tiêu hao ít tài nguyên, năng lượng , môi trường được đảm
bảo bền vững. Động lực thúc đẩy sản xuất không phải vốn, tài nguyên thiên
nhiên mà là tri thức là khoa học, công nghệ.
Trong kinh tế tri thức những ngành dựa vào tri thức, dựa vào những thành
tựu mới của khoa học, công nghệ có tác dung to lớn tới sự phát triển xã hội.
Chẳng hạn như công nghệ thông tin, công nghệ sinh học…nhưng cũng có thể là
những ngành kinh tế truyền thống (như nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ)

được ứng dụng khoa học công nghệ cao.
Trong nền kinh tế tri thức giá trị do tri thức tao ra chiếm tỷ lệ áp đảo
(khoảng 70%) trong tổng giá tri sản xuất của ngành đó. Một nền kinh tế được
coi là đã phát triển đến nền kinh tế tri thức khi tổng sản phẩm các ngành kinh tế
tri thức chiếm 70% tổng sản phẩm trong nước (GDP).
Chiến lược phát triển kinh tế tri thức phải dựa trên nền tảng phát triển khoa
học công nghệ, trên nhu cầu phát triển và đòi hỏi của xã hội, tạo cơ hội cho khoa
học công nghệ thực sự là động lực quan trọng trong công cuộc phát triển đất
nước. Rút ngắn khoảng cách về khoa học kỹ thuật so với thế giới bằng cách thu
nhập ứng dụng công nghệ tân tiến vào các ngành công nghiệp mũi nhọn, từng
bước nội địa hóa rút ngắn quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
-Trong kinh tế tri thức công nghệ cao được ứng dụng rộng rãi trong mọi
lĩnh vực.
Nhân loại đang bước vào những năm của thế kỷ 21 sống trong hòa bình,
hợp tác cùng phát triển. Đồng thời cũng đang chứng kiến sự phát triển của cuộc
cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại mà đặc trưng là các ngành công nghệ
cao như công nghệ thông tin, công nghệ sinh học,công nghệ vật liệu mới, công
nghệ hàng không vũ trụ đang tác động sâu rộng đến mọi lĩnh vực đời sống, kinh
tế làm thay đổi diện mạo thế giới đương đại.
9
Trong bối cảnh toàn cầu hóa thế giới, một số nước đang phát triển tuy chưa
có công nghệ hiện đại nhưng biết chủ động hội nhập kinh tế, tranh thủ tiếp thu
công nghệ cao trên cơ sơ nguồn nhân lực thích hợp thi vẫn có thể bước đầu phát
triển kinh tế tri thức.
Nước ta tuy còn ở trong nền kinh tế nông nghiệp và là nước đang phát triển
thu nhập thấp nhưng biết phát huy đội ngũ cán bộ khoa học, công nghệ có năng
lực tiếp thu và ứng dụng các công nghệ cao, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế
vẫn có thể có cơ hội rút ngắn thời gian để tiến nhanh hơn. Muốn vậy phải đồng
thời tiếp thu công nghệ cao của kinh tế tri thức và vận dụng ngay vào công
nghiệp hóa hiện đại hóa trong các lĩnh vực cần thiết.

Dịch vụ là lĩnh vực rất lớn của kinh tế tri thức bởi vậy gắn kết phát triển
kinh tế tri thức sẽ có thuận lợi mạnh hiện đại hóa công nghệ hóa nhanh ở nước
ta. Các ngành dịch vụ quan trọng như thương mại, tài chính ngân hàng, du
lịch…bắt buộc phải nhanh chóng chuyển sang công nghệ thông tin, mạng
internet viễn thông toàn cầu hay công nghệ cao.Vì vậy số dự án công nghệ cao
đa tăng nhanh với vốn đầu tư lớn hứa hẹn triển vọng tốt.

10
KẾT LUẬN
Xu hướng xây dựng và phát triển kinh tế tri thức là xu hướng tất yếu của
lịch sử vì mục tiêu dân giàu nước mạnh xã hội công bằng dân chủ văn minh Việt
Nam không thể đi ngược xu hướng đó. Nước ta đã thu được nhiều thành tựu to
lớn, nhưng bên cạnh đó vẫn còn một số hạn chế cần khắc phục. Nhờ có chính
sách đẩy mạnh việc nghiên cứu và áp dụng những thành tựu khoa học- công
nghệ nên nước ta đã dần thoát khỏi tình trạng lạc hậu rút ngắn khoảng cách với
các nước trong khu vực và trên thế giới. Nhìn vào quá trình phát triển của nước
ta, chúng ta thấy việc chuyển đổi, sử dụng nhiều tri thức khoa học trong công
cuộc đổi mới là một hướng đi đúng đắn của Đảng và nhà nước, điều này được
khẳng định qua các kì đại hội Đảng lần thứ VIII, IX.
Do chiến tranh kéo dài, tiềm lực kinh tế thấp, do tác phong làm việc chưa
năng động, do các phong tục tập quán của người phương Đông,… nên nước ta
có trình độ phát triển kinh tế - xã hội còn rất thấp. Để nhanh chóng đuổi kịp các
nước khác, Đảng và nhà nước phải có những biện pháp, chính sách để đẩy mạnh
tri thức khoa học của đất nước, đó là con đường ngắn nhất để thực hiện lời Bác
Hồ dạy “ làm cho dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ văn minh”
Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực tri thức khoa học còn gây ra nhiều
mặt tiêu cực như ô nhiễm môi trường, bệnh tật, làm cho xã hội phân hóa giàu
nghèo,… nếu biết khắc phục các mặt tiêu cực, phát huy mặt tích cực thì nước ta
sẽ nhanh chóng phát triển theo kịp các nước trên thế giới.
11

TI LIU THAM KHO
1. Tạp chí kinh tế và phát triển - Số chuyên đề của kinh tế Mac-Lênin
(Tháng 11/2001)
2. Tạp chí Kinh tế và Phát triển - Số 48/2001
3. Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX
4. Tạp chí Khoa học xã hội
12