luyện thi đh kit 1 (đặng việt hùng) - bài tập về mạch thu sóng p1 (tài liệu bài giảng)

Luyn thi đi hc KIT-1: Môn Vt Lí ( Thy ng Vit Hùng)
Bài tp v mch thu sóng (P1).

Hocmai.vn – Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 1 -



 Sóng đin t mch dao đng LC phát hoc thu đc có tn s đúng bng tn s riêng ca mch, ta có th xác đnh
bc sóng ca chúng
 v.T 2v LC

 T công thc tính bc sóng ta thy, bc sóng bin thiên theo L và C. L hay C càng ln, bc sóng càng ln. Nu
điu chnh mch sao cho C và L bin thiên t C
min
, L
min
đn C
max
, L
max
thì bc sóng cng bin thiên tng ng trong
di t
min min min max max max
 2v L C  2v L C  

 i vi bài toán các t C
1
, C
2

mc song song hoc ni tip thì ta có th gii theo quy tc sau:
Nu L mc vi t C
1
thì mch thu đc bc sóng 
1
; Nu L mc vi t C
2
thì mch thu đc bc sóng 
2

Khi đó
 
 
12
1 2 nt
2 2 2
22
nt 1 2
12
2 2 2 2 2
1 2 ss 1 2 ss 1 2

1 1 1
L; C nt C

  

L; C ss C      
    


     

 i vi bài toán có t xoay mà đin dung ca t là hàm bc nht ca góc xoay thì ta tính theo quy tc:
- in dung ca t  mt v trí có góc xoay  phi tha mãn: C

= C
1
+ k., trong đó
21
21
CC
k




là h s góc.
- Tính đc giá tr ca  hoc C

t gi thit ban đu đ thu đc kt lun.
Ví d 1:
Mch dao đng ca mt máy thu vô tuyn gm cun cm L = 1 (H) và t đin bin đi C, dùng đ
thu sóng vô tuyn có bc sóng t 13 (m) đn 75 (m). Hi đin dung C ca t đin bin thiên trong khong
nào?
Hng dn gii:
T công thc tính bc sóng:
2
22

 2v LC C

4 v L
  

T đó ta đc
2
2
12
min
min
2 2 2 8 2 6
2
2
12
max
max
2 2 2 8 2 6

13
C 47.10 (F).
4 v L 4. .(3.10 ) .10

75
C 1563.10 (F).
4 v L 4. .(3.10 ) .10




  
  

Vy đin dung bin thiên t 47 (pF) đn 1563 (pF).

Ví d 2:
Mch dao đng đ chn sóng ca mt máy thu thanh gm mt cun dây có đ t cm L = 11,3 (H) và
t đin có đin dung C = 1000 (pF).
a) Mch đin nói trên có th thu đc sóng có bc sóng 
o
bng bao nhiêu?
b)  thu đc di sóng t 20 (m) đn 50 (m), ngi ta phi ghép thêm mt t xoay C
x
vi t C nói trên. Hi
phi ghép nh th nào và giá tr ca C
x
thuc khong nào?
c)  thu đc sóng 25 (m), C
x
phi có giá tr bao nhiêu? Các bn t di đng phi xoay mt góc bng bao nhiêu
k t v trí đin dung cc đi đ thu đc bc sóng trên, bit các bn t di đng có th xoay t 0
o
đn 180
o
?
Hng dn gii:

BÀI TP V MCH THU SÓNG (PHN 1)
(TÀI LIU BÀI GING)
GIÁO VIÊNμ NG VIT HÙNG
ây là tài liu tóm lc các kin thc đi kèm theo bài ging “Bài tp v mch thu sóng phn 1
“ thuc khóa hc LTH

KIT-1 : Môn Vt lí(Thy ng Vit Hùng) ti website Hocmai.vn.  có th nm vng kin thc phn “Bài tp v mch
thu sóng phn 1”, Bn cn kt hp theo dõi bài ging vi tài liu này.

Luyn thi đi hc KIT-1: Môn Vt Lí ( Thy ng Vit Hùng)
Bài tp v mch thu sóng (P1).

Hocmai.vn – Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 2 -


a) Bc sóng mch thu đc:
8 6 12
o
 2v LC 2.3.10 11,3.10 .1000.10 200(m).

  

b) Di sóng cn thu có bc sóng nh hn bc sóng 
o
nên đin dung ca b t phi nh hn C. Do đó phi ghép C
x

ni tip vi C, ta có
b
b x x
1 1 1 1 1
 2v LC 2v L
C C C C C


     



T gi thit
12 12
bb
20  50 20 2v LC 50 λ,λ6.10 (F) C 62,3.10 (F).

       

Vi
12 10 12
bx
xb
1 1 1
C 9,96.10 (F) 9,94.10 C 10.10 (F) 10 (pF).
C C C

       

Vi
12 10 12
bx
xb
1 1 1
C 62,3.10 (F) 1,5.10 C 66,4.10 (F) 66,4 (pF).
C C C

       

Vy
x
10(pF) C 66,4 (pF).

c)  thu đc sóng
b
bx
b
C.C
 25 (m) C 15,56 (pF) C 15,8 (pF).
CC
     


Theo gi thit, C
x
t l vi góc xoay theo dng hàm bc nht y = kx + b nên
   
xx
max min
21
CC
66,4 10
k 0,313
  180


  


Ti thi đim có
 
 
xx
o
min
x x x
min
CC
15,8 10
C 15,8 (pF) C C k  18,5 .
k 0,313


       

Do góc xoay ca bn t di đng xoay t giá tr cc đi ca đin dung (ng vi góc 180
o
) nên góc xoay khi đin dung
ca t xoay có giá tr 15,8 pF là 180
o
– 18,5
o
= 161,5
o
.
Ví d 3: Mt t xoay có đin dung bin thiên liên tc và t l thun vi góc quay t giá tr 10 (pF) đn 460 (pF)
khi góc quay ca bn t tng dn t 0
o

đn 180
o
. T đin đc mc vi mt cun dây có đ t cm L = 2,5
(H) đ to thành mch dao đng  li vào ca máy thu vô tuyn (mch chn sóng).
a) Xác đnh khong bc sóng ca di sóng thu đc vi mch trên.
b)  mch bt đc sóng có bc sóng 37,7 (m) thì phi đt t xoay  v trí nào?
Hng dn gii:
a) Bc sóng mch thu đc
o
 2v LC.

Theo gi thit
L 2,5 (H)
9,42 (m)  63,λ (m).
10 (pF) C 460 (pF)

  


b) Gi 

là giá tr bc sóng khi t  góc xoay có giá tr .
Khi 

= 37,7 (m) ta có
2


oo
C 

16 C 160 (pF).
C 

   



in dung ca t đin là hàm bc nht ca góc xoay nên có h s góc
2o
2o
CC
460 10
k 2,5.
  180 0


  


Mà theo phng trình ca hàm bc nht ta đc
o
o
o
CC
160 10
C k. C  60 .
k 2,5


     

Vy phi đt t xoay  v trí có góc quay  = 60
o
.

Ví d 4: Mch chn sóng ca mt máy thu vô tuyn đin gm mt cuc dây có đ t cm L và mt b t đin
gm t đin chuyn đng C
o
mc song song vi t xoay C
x
. T xoay có có đin dung bin thiên t C
1
= 10 (pF)
đn C
2
= 250 (pF) khi góc xoay bin thiên t 0
o
đn 120
o
. Nh vy, mch thu đc sóng đin t có bc sóng
trong dài t 
1
= 10 (m) đn 
2
= 30(m). Cho bit đin dung ca t đin là hàm bc nht ca góc xoay.
a) Tính L và C
o

b)  mch thu đc sóng có bc sóng 

= 20 (m) thì góc xoay ca bn t bng bao nhiêu?
Hng dn gii:
Luyn thi đi hc KIT-1: Môn Vt Lí ( Thy ng Vit Hùng)
Bài tp v mch thu sóng (P1).

Hocmai.vn – Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 3 -


a) T C
o
và C
x
mc song song nên đin dung ca b t là C
b
= C
o
+ C
x

Ta có
 
 
2
1 b1 o x1
o x2 o
2
o
1 o x1 o

2 b2 o x2
 2v LC 2v L C C
C C C 250

9 C 20(pF).
 C C C 10
 2v LC 2v L C C
  


     



  

Thay giá tr C
o
= 20 (pF) vào 
1
ta đc
   
 
2
1
22
8 12
o x1

100

L 92,6 (H).
2v C C
2.3.10 .30.10

  


b) Gi 

là giá tr bc sóng khi t  góc xoay có giá tr .
Khi 

= 20 (m) ta có
2


11
C 
16 C 160 (pF).
C 

   



in dung ca t đin là hàm bc nht ca góc xoay nên có h s góc
2o
2o
CC
250 10

k 2.
  120 0


  


Theo phng trình ca hàm bc nht ta đc
o
o
o
CC
160 10
C k. C  75 .
k2


     

Vy phi đt t xoay  v trí có góc quay  = 75
o
.
Ví d 5:
(Khi A ậ 2012)
Mt mch dao đng gm mt cun cm thun có đ t cm xác đnh và mt t đin là t xoay, có đin dung thay đi
đc theo quy lut hàm s bc nht ca góc xoay  ca bn linh đng. Khi  = 0
0
, tn s dao đng riêng ca mch là 3
MHz. Khi  = 120
0

, tn s dao đng riêng ca mch là 1 MHz.  mch này có tn s dao đng riêng bng 1,5 MHz
thì  bng
A. 30
0

B. 45
0
C. 60
0
D. 90
0




Ví d 6:
(Khi A ậ 2020)
Mt mch dao đng gm mt cun cm thun có đ t cm xác đnh và mt t đin là t xoay, có đin dung thay đi
đc theo quy lut hàm s bc nht ca góc xoay  ca bn linh đng. Khi  = 0
0
, tn s dao đng riêng ca mch là 6
MHz. Khi  = 90
0
, tn s dao đng riêng ca mch là 3 MHz.  mch này có tn s dao đng riêng bng 2 MHz thì
 bng
A. 210
0
B. 135
0
C. 180

0

D. 240
0




Ví d 7: Mt mch dao đng gm mt cun cm thun có đ t cm xác đnh và mt t đin là t xoay, có đin dung
thay đi đc theo quy lut hàm s bc nht ca góc xoay  ca bn linh đng. Khi  = 0
0
, chu k dao đng riêng ca
mch là T
1
(s). Khi  = 60
0
, chu k dao đng riêng ca mch là 2T
1
(s).  mch này có chu k dao đng riêng là
1,5T
1
thì  bng
A. 45
0
B. 35
0

C. 25
0
D. 30

0




Ví d 8:
Mt mch dao đng gm mt cun cm thun có đ t cm xác đnh và mt t đin là t xoay, có đin dung
thay đi đc theo quy lut hàm s bc nht ca góc xoay  ca bn linh đng. Khi  = 10
0
, chu k dao đng riêng
ca mch là T
1
(s). Khi  = 100
0
, chu k dao đng riêng ca mch là 2T
1
(s). Khi  = 160
0
thì chu k dao đng riêng
ca mch là
Luyn thi đi hc KIT-1: Môn Vt Lí ( Thy ng Vit Hùng)
Bài tp v mch thu sóng (P1).

Hocmai.vn – Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 4 -


A. 1,5T
1

B. 2,25T
1
C.

22
T
1
D.
6
T
1



Ví d 9:
Mt mch dao đng đ chn sóng ca mt máy thu thanh gm mt cun dây có h s t cm L = 17,6 (H)
và mt t đin có đin dung C = 1000 (pF), các dây ni và đin dung không đáng k.
a) Mch dao đng nói trên có th bt đc sóng có tn s bao nhiêu?
b)  máy nt đc sóng có di sóng t 10 (m) đn 50 (m), ngi ta ghép thêm mt t bin đi vi t trên. Hi t
bin đi phi ghép nh th nào và có đin dung trong khong nào?
c) Khi đó, đ bt đc bc sóng 25 m phi đt t bin đi  v trí có đin dung bng bao nhiêu ?
/s: a) f = 1,2 MHz,  = 250 (m).
b) C

ghép ni tip vi C; 1,6 (pF) < C

< 41,6 (pF). c) C

= 10 (pF).

Ví d 10:
Khung dao đng gm mt cun dây L và t đin C thc hin dao đng đin t t do. in tích cc đi trên
mt bn là Q
o
= 10
–6
(C) và cng đ dòng đin cc đi trong khung là I
o
= 10 (A).
a) Tìm bc sóng ca dao đng t do trong khung.
b) Nu thay t đin C bng t đin C thì bc sóng ca khung dao đng tng lên 2 ln. Hi bc sóng ca khung là
bao nhiêu nu mc C song song C; C ni tip vi C.
/s: a)  = 188,4 (m).
b) Khi C

song song C   = 421,3 (m); C

ni tip C   = 168,5 (m).

Ví d 11:
Mch vào ca máy thu sóng gm mt cun dây và t đin có đin dung thay đi đc t giá tr C
1
đn C
2
=
9C
1
. Xác đnh dãy bc sóng đin t mà máy thu đc, bit rng ng vi giá tr đin dung C
1
thì mch dao đng cng
hng vi bc sóng 10 (m). /S: Bc sóng t 10 (m) đn 30 (m).





Ví d 12:
Mt mch dao đng gm t đin C và cun cm L.
a) iu chnh đn các giá tr C = 300 (pF) và L = 15.10
–4
H. Tìm tn s dao đng ca mch.
b) Khi cun cm có h s t cm L = 1 (H), mun mch thu đc sóng có bc sóng 25m thì đin dung ca t đin
là bao nhiêu?
Luyn thi đi hc KIT-1: Môn Vt Lí ( Thy ng Vit Hùng)
Bài tp v mch thu sóng (P1).

Hocmai.vn – Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 5 -


c) T đin có đin dung thay đi đc t 30 (pF) đn 500 (pF). Mun mch thu sóng có bc sóng t 13 (m) đn 31
(m) thì cun cm phi có h s t cm nm trong khong giá tr nào?
/S: a) f = 0,23.10
6
Hz. b) C = 173,6.10
–12
(F).
c) L bin thiên trong khong t 0,16 (mH) đn 0,54 (mH).








Ví d 13:
Mt t đin xoay có đin dung bin thiên t C
1
= 10 (pF) đn C
2
= 490 (pF) khi góc quay ca hai bn t
đin tng dn t 0
0

đn 180
0
. T đin đc mc ni tip vi cun dây có h s t cm L = 2 (H) đ làm thành mch
dao đng.
a) Xác đnh dãy bc sóng mà máy thu thu đc.
b)  thu đc sóng có  = 19,2 (m) thì phi đt t xoay  v trí nào? Bit rng đin dung là hàm bc nht ca góc
xoay.
/S: a) Bc sóng t 8,5 (m) đn 59,5 (m). b) Góc xoay  = 15,45
0






Ví d 14μ Mch chn sóng ca mt máy thu vô tuyn gm mt cun dây có đ t cm
2
1
L (mH)
108

và mt t
xoay. T xoay có đin dung bin thiên theo góc xoay C =  + 30 (pF).  thu đc sóng đin t có bc sóng  = 15
m thì góc xoay bng bao nhiêu ?
A.  = 35,5
0

B.  = 37,5
0
C.  = 36,5

0
D.  = 38,5
0


Ví d 15:
Mch chn sóng ca máy thu vô tuyn đin gm cun dây thun cm có L = 2.10
–5
H và mt t xoay có
đin dung bin thiên t C
1
= 10 pF đn C
2
= 500 pF khi góc xoay bin thiên t 0
0
đn 180
0
. Khi góc xoay ca t bng
90
0
thì mch thu sóng đin t có bc sóng là
A.  = 26,64 m. B.  = 188,40 m.
C.  = 134,54 m. D.  = 107,52 m.


Ví d 16:
Mch chn sóng ca mt máy thu vô tuyn đin gm cun dây có L = 2 H và mt t xoay. Khi  = 0 thì
đin dung ca t là C
o
= 10 pF, khi 

1
= 180
0
thì đin dung ca t là C
1
= 490 pF. Mun bt đc sóng có bc sóng
19,2 m thì góc xoay  bng bao nhiêu?
A. 15,75
0

B. 22,5
0
C. 25
0
D. 18,5
0





Giáo viên: ng Vit Hùng
Ngun :
Hocmai.vn