Thuyết trình suy thoái tài nguyên và ô nhiễm môi trường đất (kinh tế phát triển)

Group 1

Soil pollution!
Suy thối tài
ngun và ơ
nhiễm mơi trường
đất


1. Những vấn đề chung về đất đai ở
Việt Nam
1.1. Khái niệm: đất là một dạng tài nguyên vật

Đất là nơi ở, xây dựng cơ sở
hạ tầng của con người

Đất là mặt bằng để sản xuất
nông, lâm nghiệp

→ Đất đai là bộ phận hợp thành của mơi trường:
• Đất là nền tảng để phân bố dân cư và các hoạt động kinh
tế - xã hội,
• Là tư liệu sản xuất không thể thay thế được trong sản
xuất nông nghiệp, lâm nghiệp
• Là một trong những yếu tố quan trọng để điều hịa nhiệt
độ và điều hịa khí hậu, điều hịa lưu lượng nước trên toàn
bộ hành tinh


1. Những vấn đề chung về đất đai ở
Việt Nam

1.2. Cấu trúc của đất đai

Chất khống

Khơng khí và nước

Chất hữu cơ

Cơ cấu diện tích ba nhóm đất
11%

24%

65%

Cấu tạo tầng đất đai
Đất mòn núi cao

Đất phù sa

Đất feralit đồi núi thấp


1. Những vấn đề chung về đất đai ở
Việt Nam
1.3. Những vấn đề chung về đất đai ở Việt Nam
•

Tổng diện tích đất tự nhiên ở Việt Nam là 33 triệu ha, đứng thứ 58 thế giới

Đứng thứ 58 thế giới
Tổng diện tích đất tự nhiên ở
Việt Nam là 33 triệu ha


1. Những vấn đề chung về đất đai ở
Việt Nam
1.3. Những vấn đề chung về đất đai ở Việt Nam
•

•
•

Việt Nam nằm trong vùng nhiệt đới mưa nhiều và tập trung, nên các q
trình khống hóa trong đất diễn ra rất mạnh khiến đặc điểm địa hình đồi núi
chiếm ¾ lãnh thổ dễ bị rửa trơi, xói mịn, thối hóa do nghèo chất hữu cơ và
chất dinh dưỡng.
Bên cạnh đó, những di hại do chiến tranh hoá học của đế quốc Mĩ để lại
trong gần 50% diện tích đất trồng trọt, đất lâm nghiệp ở miền Nam cũng là
tác nhân gây suy thoái đất
Nhu cầu về đất cho các mục đích chun dụng ngày càng tăng

Xói mịn

Suy thối đất


2. Khái niệm ơ nhiễm mơi trường – suy thối mơi
trường nói chung và ơ nhiễm – suy thối mơi trường
đất nói riêng

2.1. Khái niệm ơ nhiễm mơi trường
•

Ơ nhiễm môi trường là sự biến đổi của các thành phần môi trường không phù
hợp với quy chuẩn kỹ thuật môi trường và tiêu chuẩn môi trường gây ảnh
hưởng xấu đến con người và sinh vật (Khoản 8 Điều 3 Luật Bảo vệ mơi
trường năm 2014).
2.2. Khái niệm suy thối mơi trường

•

Suy thối mơi trường: là sự giảm về số lượng và chất lượng của thành phần môi
trường, gây ảnh hưởng xấu đến con người, sinh vật (Khoản 9 Điều 3 Luật Bảo vệ
Mơi trường 2014)

Ơ nhiễm mơi trường

Suy thối mơi trường


2. Khái niệm ơ nhiễm mơi trường – suy thối mơi
trường nói chung và ơ nhiễm – suy thối mơi trường
đất nói riêng
2.3. Khái niệm ơ nhiễm mơi trường đất
Ơ nhiễm đất là việc đưa vào môi trường đất các năng lượng hoặc chất thải nguy
hại ảnh hưởng tiêu cực đến sức khoẻ con người và sinh vật hoặc làm suy thối
mơi trường đất nghiêm trọng.
2.4. Khái niệm suy thối mơi trường đất
Suy thối mơi trường đất là tình trạng chất lượng đất bị yếu và sút kém dần về tính chất
trong khoảng thời gian nhất định.

Ơ nhiễm mơi trường đất

Suy thối mơi trường


3. Những tác nhân ảnh hưởng xấu đến tài nguyên đất
đai tại Việt Nam
3.1. Từ tự nhiên
•
•
•

Việt Nam là một quốc gia có ¾ địa hình là đồi núi. Độ dốc lớn kết hợp với lượng
mưa lớn gây rửa trôi, xói mịn đất mạnh. Độ che phủ rừng chưa thực sự hiệu quả
Nắng hanh gây hiện tượng nứt nẻ, hàm lượng chất hữu cơ đất thấp do khống
hóa mạnh, hàm lượng chất dinh dưỡng kém do quá trình xâm thực….
Thiên tai, hạn hán, hạn mặn kéo dài ở các tỉnh miền Trung và miền Tây

Lũ quét, sạt lở tại Thái
Nguyên, Yên Bái

Hạn mặn tại miền Tây 2020


3. Những tác nhân ảnh hưởng xấu đến tài nguyên đất
đai tại Việt Nam
3.1. Từ con người
3.1.2. Từ hoạt động nơng nghiệp

Tình trạng đốt, chặt
phá rừng khơng hợp lý
gây xói mịn

Lạm dung thuốc bảo vệ, chất
hóa học để gia tăng sản lượng


3. Những tác nhân ảnh hưởng xấu đến tài nguyên đất
đai tại Việt Nam
3.1. Từ con người
3.1.2. Từ phế thải công nghiệp và phế thải sinh học

Phế thải khai thác từ công nghiệp gây ảnh
hưởng nghiêm trọng đến nguồn đất và
nước. Hình ảnh minh họa cho ngành cơng
nghiệp khai thác than tại Quảng Ninh

Một đoạn sông Tô Lịch cho
thấy nước thải sinh hoạt ảnh
hưởng nghiêm trọng tới môi
trường nước và đất


3. Những tác nhân ảnh hưởng xấu đến tài nguyên đất
đai tại Việt Nam
3.1. Từ con người
3.1.3. Từ các nhân tố khác
•

Việc quản lý đất đai chưa có hiệu lực

•

Do sức ép dân số, đồi núi bị khai phá một cách vô ý thức, cùng với tỉ lệ cao các hộ gia đình
chưa định canh, định cư, nương rẫy vẫn tiếp tục bị khai phá, tình trạng đất bị xói mịn vẫn tiếp
tục phát triển, diện tích đất canh tác bị thu hẹp, năng suất cây trồng trên đất bị giảm sút


4. Thực trạng đất đai thời kì
trước và nay
4.1. Trên thế giới
Tài ngun đất trên thế giới

K
t
t

30%

Do xói mị
hóa, suy g

Chất lượng môi trường tại
đô thị đang bị ô nhiễm
nghiêm trọng
Do chất thải, rác thải ràn lan, thải ra từ
hoạt động cơng nghiệp, xây dựng và
sinh hoạt

Đang suy thối

Đang bị đe dọa suy thoái


4. Thực trạng đất đai thời kì
trước và nay
4.1. Tại Việt Nam
Tổng diện tích đất tự nhiên Việt Nam là 33 triệu ha
3,7 triệu ha cho
đất phi nông
11%
nghiệp
3,3 triệu ha cho
đất chưa được
sử dụng

79%

10%

Đã bị ô nhiễm, xuống cấp, sa mạc hóa hoặc
mất giá trị do khai thác bất hợp lý quá mức

Đất nông lâm và nuôi trồng thủy sản
Đất chưa được sử dụng
Đất phi nông nghiệp

2
d

n
v


4. Thực trạng đất đai thời kì
trước và nay
4.1. Tại Việt Nam
•

Việt Nam có tới 9,34 triệu ha đất bị hoang hóa, tuy nhiên trong số đó có khoảng 7,85 triệu ha
chịu tác động mạnh do sa mạc hóa gây ra, phần lớn là đất trống, đồi núi bạc màu, có nguy cơ
bị thối hóa nghiêm trọng. ... Đất khơ hạn đang chiếm tới 43% diện tích đất canh

•

Tài ngun rừng cũng bị suy giảm một cách đáng kể, nếu vào năm 1943 nước ta có tỷ lệ rừng
che phủ là 43% thì sau nhiều nỗ lực khắc phục các tình trạng mất rừng trong suốt 60 năm qua,
tỷ lệ rừng che phủ hiện nay mới chỉ là 37,6%

Sa mạc hóa

Đồi trọc do phá rừng


5. Phân biệt ơ nhiễm mơi trường
đất và suy thối mơi trường đất
Ơ nhiễm mơi trường đất

Suy thối mơi trường đất

Nguyên nhân

Hậu quả của hành vi xả thải các chất gây ơ nhiễm ra mơi
trường trong đó các chất gây ô nhiễm xác định là các
chất hoặc các yếu tố vật lý mà khi nó xuất hiện sẽ làm
cho các thành phần đất bị biến đổi

Hậu quả của hành vi khai thác sử dụng
quá mức các thành phần môi trường
đất vượt quá khả năng tái sinh của
chúng làm suy giảm, cạn kiệt các
thành phần mơi trường.

Tình trạng thay
đổi

Các thành phần mơi trường đất có sự biến đổi theo chiều
hướng khơng cịn phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật mơi
trường và tiêu chuẩn môi trường

Các thành phần của môi trường đất có
sự suy giảm cả về chất lượng và về số
lượng.

Cấp độ biểu hiện
ra bên ngồi

Có thể thể hiện ngay tức khắc, đột ngột dễ nhận diện,
dạng thức "cấp tính".

Chuyển biến chậm thường trải qua
một q trình, một khoảng thời gian
cịn người mới có thể phát hiện tình
trạng này thường phải thơng q các
cơng cụ đo đạc, dạng thức "mãn tính"


5. Phân biệt ơ nhiễm mơi trường
đất và suy thối mơi trường đất

Ơ nhiễm mơi trường đất

Suy thối mơi trường đất

Mối quan hệ nhân
quả

Ơ nhiễm mơi trường đất có thể là ngun nhân
gây ra suy thối mơi trường đất đai

Suy thối mơi trường đất đều là
một trong những ngun nhân gây
ô nhiễm môi trường đất đai

Biện pháp khắc
phục

Xử lý làm sạch môi trường đất, ngăn chặn các hành
vi xả thải trái phép

Khai thác các tài nguyên hợp lý,
tiết kiệm kết hợp với các biện pháp để
khôi phục số lượng và chất lượng


6. Các biện pháp kiểm sốt suy
thối và ơ nhiễm mơi trường đất
tại Việt Nam
6.1. Các biện pháp kiểm sốt suy thối mơi trường đất ở Việt Nam
•
•
•
•
•

Về chính sách, pháp luật: Bổ sung, sửa đổi và hoàn thiện hơn nữa các
chính sách và pháp luật về quyền sở hữu, sử dụng và quản lý nhà nước
về đất đai
Về kinh tế: Cần quy hoạch, sắp xếp lại dân cư giữa các vùng, miền nhằm
giảm áp lực của dân số đối với tài nguyên đất
Về kỹ thuật: Thực hiện quản lý lưu vực để bảo vệ đất, phát triển thuỷ lợi,
giữ cân bằng sinh thái và điều hoà các tác động qua lại giữa đồng bằng
và miền núi
Đối với miền núi thì việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật canh tác trên
đất dốc
Thực hiện tốt công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về
việc sử dụng hợp lý, tiết kiệm tài nguyên đất và pháp luật liên quan đến
môi trường.

6. Các biện pháp kiểm sốt suy
thối và ơ nhiễm mơi trường đất
tại Việt Nam
6.2. Các biện pháp kiểm sốt ô nhiễm môi trường đất ở Việt Nam
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Ban hành các chính sách bảo vệ mơi trường đất
Đẩy mạnh cơng tác truyền thông đại chúng, giúp tất cả mọi người, mọi nhà để hiểu rõ ô
nhiễm môi trường đất
Sử dụng các loại cây trồng chống chịu sâu bệnh tốt, cho năng suất cao
Phục hồi hệ sinh thái rừng để bảo vệ đất không bị rửa trôi, giữ lại các chất dinh dưỡng
Áp dụng biện pháp xử lý ô nhiễm môi trường đất bằng cách sục khí tại điểm bị ơ nhiễm
hoặc đào đất nhiễm độc tố
Khắc phục ô nhiễm môi trường đất bằng việc dùng nhiệt
Sử dụng một số loài thực vật để trích xuất kim loại nặng
Phục hồi và tái chế vật liệu sử dụng tiết kiệm tài nguyên, hạn chế sử dụng túi ni long
Xử lý chất thải rắn chất thải rắn từ sinh hoạt, các hoạt động công – nông nghiệp


XIN CẢM ƠN CÔ VÀ CÁC BẠN ĐÃ LẮNG
NGHE!