Tiết 136,137 ôn tập về thơ

NGỮ VĂN 9- TIẾT 137

ÔN TẬP VỀ THƠ


Bếp lửa

Con cị

3

Bằng Việt
Viễn Phương

2

1
Khúc hát ru

Nói với con

g
trăn
Ánh

Viếng lăng Bác

Chế Lan Viên

Mùa xuân nho nhỏ

Nguyễn Duy

4

Đồng chí

những em bé

Nguyễn Khoa Điềm

Y Phương

5

Bài thơ về

lớn trên lưng mẹ6

7

Đoàn thuyền đánh cá

ểu đội xe khơng kính

Phạm Tiến Duật

Thanh Hải

Sang Thu
Hữu Thỉnh

Huy Cận

11

Chính Hữu

8


Đặc sắc

Nhóm

Tóm tắt
STT

Tên bài

Tác giả

Thể thơ

nghệ thuật
nội dung

1

1

Đồng chí

Chính Hữu

2

2

Bài thơ về …

Phạm Tiến Duật

3

3

Đoàn thuyền đánh cá

Huy Cận

4

4

Bếp lửa

Bằng Việt

5

Con cò

Chế Lan Viên

6

Khúc hát ru…

Nguyễn Khoa Điềm

6

7

Ánh trăng

Nguyễn Duy

7

8

Mùa xuân nho nhỏ

Thanh Hải

8

9

Viếng lăng Bác

Viễn Phương

9

10

Sang thu

Hữu Thỉnh

10

11

Nói với con

Y Phương

5


Năm
STT

Tên bài

Thể thơ

Tóm tắt

Tác giả
sáng tác

1

Đồng Chí

Chính Hữu

1948

2

Bài thơ về …

Phạm Tiến Duật

1969

3

Đồn thuyền đánh cá

Huy Cận

1958

4

Bếp lửa

Bằng Việt

1963

5

Con cị

Chế Lan Viên

1962

6

Khúc hát ru…

Nguyễn Khoa Điềm

1971

7

Ánh trăng

Nguyễn Duy

1978

8

Mùa xuân nho nhỏ

Thanh Hải

1980

9

Viếng lăng Bác

Viễn Phương

1976

10

Sang thu

Hữu Thỉnh

1977

11

Nói với con

Y Phương

1980

nội dung

Đặc sắc
nghệ thuật


ST
T

Năm
Tên bài

Thể thơ

Tóm tắt

Đặc sắc

nội dung

nghệ thuật

Tác giả
sáng tác

Vẻ đẹp của tình đồng chí của những
1

Đồng Chí

Chính Hữu

người lính cùng cảnh ngộ, cùng lí tưởng
1948

Tự do

Hình ảnh của những chiếc xe trong bão

Bài thơ về tiểu
đội khơng kính

2

trong thời chống Pháp.

đạn và vẻ đẹp hiên ngang, dũng cảm của
Phạm Tiến
Duật

1969

Tự do

3

đánh cá

Huy Cận

qua cảm xúc về thiên nhiên, vũ trụ và
1958

Bảy
Chữ

dị.

- Bút pháp tả thực kết hợp hài

hòa với lãng mạn.

Ngơn ngữ bình dị, giọng điệu khỏe
khoắn, giàu tính khẩu ngữ.

người lính lái xe Trường Sơn.

Vẻ đẹp tráng lệ, giàu màu sắc lãng mạn
Đồn thuyền

- Hình ảnh ngơn ngữ chân thật, giản

con người lao động mới.

Từ ngữ giàu hình ảnh, sáng tạo, giàu
sức liên tưởng, giọng điệu khỏe
khoắn, lạc quan.

ST
T

Năm
Tên bài

Thể thơ

Tác giả
sáng tác

cháu. Và là lịng kính u trân trọng của
Bếp lửa

Bằng Việt

cháu đối với bà cũng là đối với gia đình, quê
1963
Bảy chữ

Khúc hát

5

ru… lưng
mẹ

Điềm

hương, đất nước.

Tình yêu thương con gắn với lòng yêu nước,

Nguyễn Khoa
1971

nghệ thuật

nội dung

Những kỉ niệm đầy xúc động về bà, tình bà

4

Đặc sắc

Tóm tắt

Tự do

tinh thần kháng chiến và ước vọng của người

Hồi tưởng kết hợp với biểu
cảm, tự sự, miêu tả. bình
luận, sáng tạo hình ảnh bếp
lửa gắn với hình ảnh bà.

Khai thác điệu ru trìu mến,
ngọt ngào.

mẹ Tà Ơi.

Con cị

6

Chế Lan Viên

Ca ngợi tình mẹ và ý nghĩa lời ru đối với cuộc
1962

Tự do

sống con người.

Vận dụng sáng tạo ca dao,
biện pháp ẩn dụ, triết lý sâu
sắc.


Năm
STT

Tên bài

Thể thơ

Tác giả
sáng tác

7

Ánh trăng

Nguyễn Duy
1978

8

Thanh Hải

Năm chữ

Năm chữ

Viếng lăng
9

Bác

Viễn Phương
1976

Gợi nhớ những năm tháng gian khổ của

Giọng tâm tình, chân thành, hình

người lính, nhắc nhở thái độ sống thủy

ảnh bình dị mà giàu ý nghĩa biểu

chung, tình nghĩa.

tượng.

Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên,

Hình ảnh đẹp, gợi cảm, so sánh

đất nước và ước nguyện góp mình vào

và ẩn dụ sáng tạo, gần gũi dân ca.

cuộc đời chung.

1980

nhỏ

nghệ thuật

nội dung

Mùa
xn nho

Đặc sắc

Tóm tắt

Tám chữ

Lịng thành kính và niềm xúc động sâu sắc

Giọng điệu trang trọng, thiết

của nhà thơ đối với Bác khi vào thăm lăng

tha, sử dụng nhiều ẩn dụ gợi

Bác.

cảm.


Năm
STT

Tên bài

Thể thơ

Tóm tắt

Đặc sắc

nội dung

nghệ thuật

Tác giả
sáng tác

Hình ảnh thơ giàu sức gợi cảm
10

Sang thu

Hữu Thỉnh
1977

Năm

Những cảm nhận tinh tế của nhà thơ trước

được cảm nhận bằng nhiều giác

chữ

cảnh giao mùa từ hạ sang thu.

quan.

Tình cảm gia đình ấm cúng, sự gắn bó,
Nói với
con
11

niềm tự hào về quê hương và đạo lí sống

Y Phương
1980

Tự do

của dân tộc

Cách nói giàu hình ảnh, cụ thể mà
sâu xa.


Đồng chí,
Bếp lửa,
Sang thu,

Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính,
Ánh trăng,
Con cị,

Viếng lăng Bác,

Đồn thuyền đánh cá
Mùa xn nho nhỏ,

Nói với con

Khúc hát ru những em bé sống trên lưng mẹ,

-1945-1954:

Đồng chí,

-1954-1964:

Đồn thuyền đánh cá,

-1964-1975:

Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính,

Bếp lửa,

Con cị,

Khúc hát ru những em bé sống trên lưng mẹ
- Sau 1975:

Ánh trăng,

Viếng lăng Bác,

Sang thu,

Mùa xuân nho nhỏ,

Nói với con


12

Tái hiện cuộc sống đất

Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ với nhiều gian khổ hi sinh
nhưng rất anh hùng.

nước và hình ảnh con
người Việt Nam từ sau
Cách mạng tháng Tám
1945 qua nhiều giai
đoạn.

34

Trong công cuộc xây dựng đất nước với những quan hệ tốt đẹp.

56

Tình cảm u nước, tình q hương.

78

Tình đồng chí, sự gắn bó với cách mạng, lịng kính u Bác Hồ.

NỘI DUNG

Là tâm hồn, tình cảm,
tư tưởng của con người
trong thời kì lịch sử có
nhiều biến động lớn
lao, nhiều đổi thay sâu

sắc.

9

Những tình cảm bền chặt: tình bà cháu, tình mẹ con, tình cha con trong sự thống

10

nhất với tình cảm chung rộng lớn.


Bàn 1,2
Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ - Con cò
So sánh điểm
giống và khác
nhau về đề tài.
Bàn: 3,4
Đồng chí - Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính - Ánh trăng

Thảo
luận
nhóm

Bàn: 6,7
Đồng chí- Đồn thuyền đánh cá
So sánh điểm khác
nhau về bút pháp
sáng tạo hình ảnh.
Bàn: 5,8,9
Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính - Ánh trăng

Về đề tài

Giống nhau

Khác nhau

Khai thác tứ thơ hình tượng con cị trong câu
Con cị

hát để ngợi ca tình mẹ con và ý nghĩa lời ru.

- Ca ngợi tình mẹ con thắm
thiết, thiêng liêng.
- Cùng có điệu ru.
Khúc hát ru những em

Thể hiện thống nhất tình u con với lịng yêu

bé sống trên lưng mẹ

nước, gắn bó với cách mạng và ý chí chiến
đấu của người mẹ dân tộc Tà Ôi trong hoàn
cảnh gian khổ.


Về đề tài
Giống nhau

Hình ảnh
người lính

Khác nhau

Hình ảnh người lính thời kì đầu cuộc kháng chiến chống Pháp, xuất thân từ nơng dân.

Đồng chí

với vẻ đẹp

Tình đồng chí dựa trên cơ sở cùng cảnh ngộ, cùng chia sẻ gian lao thiếu thốn và cùng lí
tưởng.

trong tính
cách và tâm
hồn.

Hình ảnh tiêu biểu thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ. Đó là tinh thần dũng

Bài thơ về tiểu đội
xe khơng kính

cảm, bất chấp khó khăn nguy hiểm, tư thế hiên ngang, niềm lạc quan và ý chí chiến đấu
vì miền Nam.

Là những suy ngẫm của người lính đã đi qua cuộc chiến tranh, nay sống trong thời bình

Ánh trăng

ở thành phố. Là những kỉ niệm gắn bó của người lính với đất nước, với đồng đội trong
những năm tháng gian lao và là lời nhắc nhở về đạo lí nghĩa tình, thủy chung.


Về bút pháp nghệ thuật
Đồng chí

Đồn thuyền đánh cá

- Bút pháp hiện thực đưa những chi tiết hình ảnh thực của
đời sống vào thơ gần như trực tiếp.
- Hình ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng nhưng rất thực.

Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính

Bút pháp hiện thực, miêu tả cụ thể, chi tiết.

Bút pháp tượng trưng, phóng đại, liên tưởng,
tưởng tượng, so sánh mới mẻ, độc đáo.

Ánh trăng

Chủ yếu bút pháp gợi tả, hướng tới khái quát
và biểu tượng của hình ảnh