4-2-cisg-in-ia-idra-fyang-vi

Dr. Fan Yang
Giám đốc, Viện Giải quyết Tranh chấp Quốc tế
Scholar-in-Residence, WilmerHale


Áp dụng CISG trong Trọng tại

Thương mại Quốc tế
• A. Bối cảnh
• B. Nghiên cứu tình huống
• C. Nhận định


A. Bối cảnh
• (a). CISG có hiệu lực tại Trung Quốc vào ngày
01/01/1988
o Bảo lưu Điều 95
o Bảo lưu Điều 96 (Rút lại ngày 16/01/2013)

• (b). Ngày 01/07/1997, Hong Kong trở thành đặc khu
hành chính của Trung Quốc
• (c). CISG có hiệu lực đối với Việt Nam từ ngày
01/01/2017
o Tuyên bố và bảo lưu: Không


(a) Bảo lưu Điều 95 của Trung Quốc
• “Cộng hịa Nhân dân Trung Quốc không bị ràng buộc
bởi quy định tại Điều 1.1.b.”
• So sánh với Tuyên bố của Singapore:
o “Phù hợp với điều 95 của Công ước này, Singapore sẽ không bị ràng buộc bởi

Điều 1.1.b của Công ước và sẽ áp dụng Cộng ước cho các hợp đồng mua bán
hàng hóa quốc tế chỉ khi các bên có địa điểm kinh doanh ở các quốc gia khác
nhau khi cá quốc gia này là thành viên của công ước”.


Những cách giải thích khác nhau
về bảo lưu Điều 1(1)(b)
• US/Singapore:
o

Chỉ là bảo lưu đối với việc mở rộng phạm vi điều chỉnh của CISG đối với các hợp đồng mà
một trong các bên có địa điểm kinh doanh tại một quốc gia khơng là thành viên nhưng có thể
áp dụng CISG thơng qua quy phạm xung đột theo đó tịa án có thẩm quyền dẫn chiếu đến
việc áp dụng luật của một quốc gia thành viên.

• Đức:
o

Tịa án Đức sẽ không áp dụng Điều 1(1)(b) của CISG đối với những hợp đồng có liên quan
đến một quốc gia đưa ra bảo lưu theo Điều 95.

• Hà Lan:
o

o

Điều 2 của Luật Thực thi CISG của Hà Lan yêu cầu tòa án của các quốc gia bảo lưu Điều 95
không áp dụng các quy định về mua bán trong Bộ luật Dân sự Hà Lan (Quyền 7, Thiên 1 của
Bộ luật Dân sự) hơn là áp dụng CISG, nếu luật của Hà Lan được áp dụng trên cơ sở quy
phạm xung đột trong nước.

“Gợi ý này tất nhiên là khơng có giá trị bắt buộc đối với tịa án nước ngồi, nhưng với việc
đưa ra phương án này, nhà lập pháp đã chỉ ra rằng theo luật của Hà Lan, phương án
hướng đến tăng cường sự thống nhất được ưu tiên hơn phương án dựa vào pháp luật nội
địa của Hà Lan”


(b) Khả năng áp dụng CISG tại Đặc
khu hành chính Hong Kong
• Ngày 01/07/1997, Hong Kong trở thành “Đặc khu hành
chính” của Cộng hịa Nhân dân Trung Hoa
• Trung Quốc không đưa ra tuyên bố nào theo Điều 93 khi
gia nhập CISG năm 1987
• Tuyên bố theo Điều 93 của Australia:
o “Công ước phải được áp dụng cho tất cả các bang cũng như các vùng đất của
Australia và cho tất cả các lãnh thổ mở rộng, ngoại trừ đảo Christmas, các đảo
Cocos (Keeling) và các đảm Ashmore và Cartier”.


Điều 93 của CISG
•

•
•

•

1. Nếu Quốc gia thành viên của Cơng ước này mà có hai hoặc nhiều hơn hai
đơn vị lãnh thổ mà, theo quy định trong Hiến pháp của Quốc gia đó, các hệ
thống pháp luật khác nhau áp dụng đối với các vấn đề pháp lý thuộc đối tượng
điều chỉnh của Cơng ước này thì Quốc gia đó có quyền tuyên bố, vào thời điểm

ký, phê chuẩn, chấp thuận, phê duyệt hoặc gia nhập, rằng Công ước này áp
dụng đối với tất cả các đơn vị lãnh thổ của họ hoặc chỉ một hoặc chỉ một số đơn
vị lãnh thổ của họ và có quyền sửa đổi tuyên bố đó bằng cách đưa ra một tuyên
bố khác vào bất kỳ thời điểm nào.
2. Các tuyên bố đó phải được gửi cho người giữ lưu chiểu và phải nêu rõ Công
ước này áp dụng đối với các đơn vị lãnh thổ nào.
3. Nếu, dẫn chiếu theo tuyên bố được đưa ra theo quy định tại Điều này, Công
ước này áp dụng đối với một hoặc nhiều nhưng không phải tất cả các đơn vị
lãnh thổ của một Quốc gia thành viên và nếu địa điểm kinh doanh của một bên
là tại Quốc gia đó thì địa điểm kinh doanh đó, vì các mục đích của Cơng ước
này, khơng được xem là tại một Quốc gia thành viên của Cơng ước này, trừ
trường hợp địa điểm kinh doanh đó là tại một đơn vị lãnh thổ mà Công ước này
áp dụng.
4. Nếu Quốc gia thành viên của Công ước này không đưa ra tuyên bố theo quy
định tại khoản 1 Điều này thì Cơng ước này áp dụng đối với tất cả các đơn vị
lãnh thổ của Quốc gia đó.


(c) CISG tại tịa án Việt Nam
• Tịa án Việt Nam quyết định như thế nào về khả năng áp
dụng của CISG trong các kịch bản sau đây?
• Ví dụ 1:
o Người bán: Vietnam
o Người mua: Hong Kong SAR
o Luật áp dụng: Luật Trung Quốc

• Ví dụ 2:
o Người bán: Hong Kong SAR
o Người miar: Singapore
o Luật áp dụng: Không có

• Ví dụ 3:
o Người bán: PRC
o Người mua: Hong Kong SAR
o Luật áp dụng: Khơng có


B. Nghiên cứu tình huống
• Tranh chấp tại tịa án của Trung Quốc:
• Zheng Hong Li Ltd. v. Jill Bert Ltd. (20/07/1999, SPC)
o Người bán: Thụy Sỹ/ Người mua: Hong Kong
o Các bên thỏa thuận áp dụng “Luật của Trung Quốc”
o Tại tịa án Trung Quốc:
• Tịa án sơ thẩm: áp dụng CISG
• Tịa Tối cao: Luật của Trung Quốc về các hợp đồng kinh tế liên quan đến nước
ngoài được áp dụng

• China Changzhou Kairui Weaving and Printing Company v.
Taiwan Junlong Machinery Company
(2/12/2004, Tòa án nhân dân cấp cao Jiangsu)
o Người bán: Đài Loan/Người mua: PRC
o Các bên thỏa thuận áp dụng luật Trung Quốc
o Tại tòa án Trung Quốc:
• Tịa án Trung cấp Changzhou áp dụng đồng thời CISG và Luật về hợp đồng liên
quan đến nước ngồi;
• Tòa án Cao cấp Jiangsu đồng ý.


Các tranh chấp tại tịa Trung Quốc
• Sino-Add (Singapore) Pte Ltd v. Karawasha Resources Ltd

(5/3/2002, Tòa hàng hải Guangxi Beihai)
o Người bán: Hong Kong /Người mua: Singapore
o Các bên không lựa chọn luật áp dụng
o Tịa án Trung Quốc:
• Tịa hàng hải Guangxi Beihai áp dụng nguyên tắc luật có mối quan hệ mật thiết
nhất và xác định “áp dụng Luật Hợp đồng của Trung Quốc và các điều ước có
liên quan được áp dụng”.
• Tịa đã áp dụng điều 41 CISG

• Wuhan Cable Broadcast Television Network Co. Ltd. v. Xu
Ming (2003), Phán quyết Tòa cao cấp Hubei (19/03/2003)
o Người bán: Xu Ming (a HK resident) / Người mua: PRC companies
o Khơng có thỏa thuận về luật áp dụng
o Lưu ý:
• Đặc khu hành chính Hồng Kong khơng phải là thành viên CISG
• Hợp đồng được ký tại Vũ Hán (địa điểm kinh doanh của người mua)
• Các bên khơng phản đối việc áp dụng luật Trung Quốc đại lục
• Luật TQ đại lục được áp dụng


Các tranh chấp tại tịa Trung Quốc
• Possehl (HK) Limited v. China Metals & Minerals Import
& Export (Shenzhen) Corporation (2005, Tịa án cấp cao
Quảng Đơng)
o Người bán: Shenzhen, PRC / Người mua: Hong Kong
o Khơng có thỏa thuận về luật áp dụng
o Tịa Trung Quốc:
• Tịa trung cấp Quảng Đơng: áp dụng luật Trung Quốc, dẫn chiếu đến điều 1
CISG thì thấy CISG khơng được áp dụng.
• Tịa cao cấp Quảng Đông: áp dụng luật Trung Quốc, viện dẫn điều 15 Các

nguyên tắc chung về luật dân sự và điều 126(1) của Luật Hợp đồng Trung
Quốc năm 1999 [Các bên lựa chọn luật và mối liên hệ mật thiết nhất]

• .


Một số vụ tranh chấp khác
• Telecommunications products case (2008), Quyết định
của Tịa tối cao Pháp(2/04/2008)
o Ý định của chính phủ Trung Quốc được thể hiện tại Công hàm năm 1997, nhất là
tại phụ lục I.
o Công hàm 1997 được coi là đáp ứng Điều 93 của CISG và là tuyên bố tương
ứng với việc CISG không được áp dụng cho Đặc khu hành chính HK sau 1997.

• CNA Int'l, Inc. v. Guangdong Kelon Electronic Holdings
et al. (2008), U.S. District Court, Northern District of
Illinois, Eastern Division [Tòa sơ thẩm liên ban
o Người bán: Hong Kong (bị đơn) / Người mua: Hoa Kỳ (nguyên đơn)
o Lưu ý: Trung Quốc không đưa ra tuyên bố theo Điều 93, do đó, CISG được áp
dụng theo điều 94.3


Các vụ việc ở Hoa Kỳ có kết luận khác nhau
• Innotex Precision Limited v. Horei Image Produdts, Inc.,
et al. (2009) Tịa án quận Phía Bắc Georgia, Atlanta
[Tịa án sơ thẩm liên bang]
o Người bán (HK) / người mua (USA)
o Lưu ý: CISG không áp dụng cho Đặc khu Hong Kong bởi vì Hong Kong khơng
phải là quốc gia thành viên của CISG và vì kết luận này cũng tương thích với
quan điểm của chính phủ Trung Quốc, Sở Tư pháp Hong Kong, Tịa tối cao

Pháp và nhiều nhà bình luận khác

• Electrocraft Arkansas, Inc. v. Super Electric Motors, Ltd
(2009-2010) Tịa án quận, Quận phía Tây Arkansas,
[Tịa án sơ thẩm liên bang]
o Người bán (US) / Người mua (HK)
o Đã giải quyết (23/12/2009): Vì ngơn từ của Điều 93 CISG là rõ ràng và khơng
nước đơi, Tịa án quyết định rằng CISG áp dụng cho Đặc khu Hong Kong.


Các vụ việc ở Hoa Kỳ có kết luận khác nhau
• America's Collectibles Network, Inc., v. Timlly (HK)
(2010), Tịa án quận, Quận phía Tây Tennessee [Tịa sơ
thẩm liên bang]
o Đã giải quyết: Tịa án thấy phán quyết vụ Innotex khơng thuyết phục.
o Trên cơ sở Tuyên bố năm 1997, luật án lệ nước ngồi, giải thích của Sở tư pháp
Hong Kong và giới học giả, Tòa án cho rằng Hong Kong không phải là một quốc
gia thành viên của CISG


C. Một số lưu ý về áp dụng CISG bởi trọng tài

thương mại quốc tế
• Tịa án Việt Nam v. Trọng tài diễn ra tại Việt Nam
o Việt Nam là một quốc gia thành viên của Công ước New York về công nhận và
thi hành phán quyết trọng tài nước ngồi
o Việt Nam khơng chấp nhận Luật Mẫu của UNCITRAL về Trọng tài Thương mại
Quốc tế
o Quy tắc tố tụng trọng tài của VIAC
• Điều 22. Luật áp dụng

• 1. Đối với vụ tranh chấp khơng có yếu tố nước ngồi, Hội đồng Trọng tài áp
dụng pháp luật Việt Nam.
• 2. Đối với vụ tranh chấp có yếu tố nước ngoài, Hội đồng Trọng tài áp dụng
pháp luật do các bên thỏa thuận; trong trường hợp các bên khơng có thỏa
thuận về pháp luật áp dụng thì Hội đồng Trọng tài quyết định áp dụng pháp
luật mà Hội đồng Trọng tài cho là phù hợp nhất.
• 3. Trường hợp pháp luật Việt Nam, pháp luật do các bên thỏa thuận hoặc
pháp luật do Hội đồng Trọng tài quyết định áp dụng khơng có quy định cụ
thể liên quan đến nội dung tranh chấp thì Hội đồng Trọng tài được áp dụng
tập quán thích hợp để giải quyết vụ tranh chấp.


Áp dụng CISG bởi HKIAC
Quy tắc tố tụng 2013
• Tịa án Hong Kong v. Trọng tài diễn ra tại Hong Kong
o Công ước New York được áp dụng cho Đặc khu Hong Kong
o Đặc khu Hong Kong đã chấp nhận Luật mẫu của UNCITRAL về Trọng tài
Thương mại Quốc tế
o Quy tắc tố tụng trọng tài 2013 của HKIAC
• Điều 35 – Luật áp dụng, Amiable Compositeur
• 35.1 Hội đồng trọng tài phải quyết định nội dung của vụ tranh chấp phù hợp
với các quy phạm pháp luật do các bên thỏa thuận. Bất kỳ việc tịa án có
thẩm quyền chỉ định luật hoặc hệ thống pháp luật nào được hiểu là dẫn
chiếu đến, trừ khi có thỏa thuận khác, luật nội dung mà không đến các quy
phạm xung đột. Nếu các bên khơng có thỏa thuận, hội động trọng tài phải
áp dụng các quy phạm pháp luật mà hội đồng trọng tài cho là phù hợp
nhất.
• 35.2 Hội đồng trọng tài phải quyết định như hòa giải viên hoặc ex aequo et
bono chỉ khi các bên đã thỏa thuận rõ là hội đồng trọng tài phải làm như vậy.
• 35.3 Trong bất kỳ trường hợp nào, hội đồng trọng tài phải quyết định vụ việc

phù hợp với các điều khoản của hợp đồng và có thể tính đến các thói quen
thương mại được áp dụng cho giao dịch đó.


• Dr. Fan Yang
• Director, International Dispute Resolution Academy
• Scholar-in-Residence, WilmerHale
•