CHƯƠNG VII
VI SINH VẬT CHỈ THỊ TRONG
MÔI TRƯỜNG
Nội dung
•
Vi sinh vật chỉ thị trong các công trình xử lý nước thải
•
Vi sinh vật chỉ thị gây bệnh trong môi trường
VSV chỉ thị trong các công trình xử lý
nước thải
•
VSV lên men kỵ khí
•
VSV lên men hiếu khí
•
VSV trong các hồ ổn định
VSV lên men kỵ khí
Có rất nhiều VSV tham gia vào quá trình phân hủy chất hữu cơ
trong điều kiện kỵ khí:
•
Giai đoạn thủy phân: do VSV kỵ khí tùy nghi thủy phân
carbohydrate, lipid, protein
•
Giai đoạn lên men acid: lên men các sản phẩm thủy phân
tạo acid. Thường gặp ở
–
Nhóm vi khuẩn kỵ khí tùy nghi như Clostridium;
Lactobacillus; Desulfovibrio; Corynebacterium;
Actinomyces; Staphylococcus; E. coli.
–
Nhóm vi khuẩn hiếu khí như Flavobacterium, Alcaligenes
–
Nhóm vi khuẩn sulfat hóa và nấm mốc
VSV chỉ thị trong các công trình xử lý nước thải
•
Giai đoạn lên men kiềm: do sự lên men các acid béo dễ
bay hơi và sản phẩm trung gian thành CH
4
và CO
2
kiềm hóa môi trường.
•
Các vi khuẩn kỵ khí bắt buộc
•
Vi khuẩn methane như Methanobacterium,
Methanosacrina, Methanococcus,
Methanobrevibacter, Methanothrix
VSV chỉ thị trong các công trình xử lý nước thải
VSV lên men hiếu khí
Gồm 5 nhóm chính:
•
các sinh vật dạng bọt khí,
•
vi sinh vật hoại sinh,
•
các vi khuẩn nitrat hóa,
•
động vật ăn thịt
•
các sinh vật gây hại.
VSV chỉ thị trong các công trình xử lý nước thải
Sinh vật dạng bọt khí
•
Xử lý các chất hữu cơ lơ lửng và các chất ô nhiễm dạng
keo
VSV chỉ thị trong các công trình xử lý nước thải
Zooglea
VSV hoại sinh
•
Là các VSV có khả năng phân giải các hợp chất hữu cơ
•
Gồm có 2 loại: phân hủy sơ cấp và thứ cấp
•
Chủ yếu là các vi khuẩn gram âm
VSV chỉ thị trong các công trình xử lý nước thải
Vi khuẩn nitrate hóa
•
Thực hiện quá trình chuyển hóa N-NH
3
sang dạng N-
NO
3
•
Được thực hiện bởi cả hệ sinh vật dị dưỡng và tự dưỡng
VSV chỉ thị trong các công trình xử lý nước thải
Nitrosomonas Nitrobacter
Động vật ăn thịt
•
Chủ yếu là động vật nguyên sinh giúp chuyển hóa các tác
nhân tăng trưởng lơ lửng
•
Ngoài ra còn có amip và một số loài có roi hiện diện với
số lượng rất nhỏ
quá trình lắng đọng và ổn định hệ
thống
VSV chỉ thị trong các công trình xử lý nước thải
Protozoa
VSV gây hại
•
Tạo hiện tượng thừa bọt trong hệ thống
VSV chỉ thị trong các công trình xử lý nước thải
VSV trong các hồ ổn định
•
Có sự hiện diện nhiều của tảo
•
Giữa tảo và vi khuẩn phân hủy các chất hữu cơ có mối
quan hệ mật thiết với nhau
•
Ngoài ra trong hồ còn có sự hiện diện của rotifer, một số
loài giáp xác.
VSV chỉ thị trong các công trình xử lý nước thải
VSV chỉ thị gây bệnh trong môi trường
•
Escherichia Coli
•
Streptococcus
•
Clostridium
E. Coli
•
Là vi khuẩn sống trong ruột người, trong điều kiện
bình thường thì không gây bệnh.
•
Chiếm 80% tổng số vi sinh vật trong ruột và giữ cân
bằng sinh thái trong ruột
Xuất hiện số lượng cao hơn mức cho phép
môi
trường ô nhiễm
•
Số lượng E. Coli trong 1 lít nước gọi là chỉ số Coli
•
Ngoài E. Coli, còn có thể xác định mức độ ô nhiễm
thông qua Coliform tổng số và Feacal Coliform
VSV chỉ thị gây bệnh trong môi trường
Coliform
tổng số
Coliform
chịu nhiệt
Feacal
Coliform
E.Coli
ĐỊNH LƯỢNG
COLIFORMS BẰNG
PHƯƠNG PHÁP MPN
Nguyên tắc
•
Mẫu được pha thành một dãy thập phân liên tiếp và mẫu
được đưa vào môi trường thích hợp
•
Ủ và đọc số ống dương tính
•
Tra bảng Mac – crady
tính toán số lượng
MẪU
PHA LOÃNG
LSB
BGBL
EC broth
EMB
IMViC
Coliforms
37
0
C/24h
Coliform
chịu nhiệt
44
0
C/24h
Trypton
44
0
C/24h
Kovac’s
Feacal
Coliform
E.Coli
Định lượng Coliforms
PHA LOÃNG
37
0
C/24h
+ + +
+
+
+
-
10
-1
10
-2
10
-3
2
1
1
Tra bảng
37
0
C/24h
Định lượng Coliform chịu nhiệt
PHA LOÃNG
37
0
C/24h
+ + +
+
+
+
-
10
-1
10
-2
10
-3
Tra bảng
Định lượng Feacal Coliform
PHA LOÃNG
37
0
C/24h
+ + +
+
+
+
-
10
-1
10
-2
10
-3
Định lượng E.Coli
PHA LOÃNG
37
0
C/24h
+ + +
+
+
+
-
10
-1
10
-2
10
-3
Streptococcus
•
Thuộc họ liên cầu khuẩn gồm nhiều loài khác nhau có
khả năng gây bệnh ở người như viêm đường hô hấp,
viêm tai giữa, viêm khớp gây mủ các vết thương v.v.
•
Thường có nhiều trong phân
ô nhiễm phân trong môi
trường
•
Muốn xác định mức độ ô nhiễm phân, thường định lượng
nhóm vi khuẩn Streptococcus feacalis
VSV chỉ thị gây bệnh trong môi trường
Clostridium
•
Là một nhóm vi khuẩn kỵ khí có trong phân người và một
số động vật.
•
Bởi vậy nó cũng được dùng làm một chỉ tiêu đánh giá
mức độ ô nhiễm phân.
•
Tuy nhiên nhóm này ít gây bệnh.
VSV chỉ thị gây bệnh trong môi trường