quản lý tổng hợp môi trường đầm rong - thuận phước, đà nẵng

Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
1
MỤC LỤC

PHẦN 1: GIỚI THIỆU CHUNG 3
1.1. Mở đầu: 3
1.2. Nội dung Đề án: 4
1.3. Phạm vi nghiên cứu: 4
1.4. Tổ chức thực hiện: 4
1.5. Phương pháp thực hiện: 4
PHẦN 2 – ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ Ô NHIỄM 6
2.1. Hiện trạng của hồ đầm: 6
2.2. Kết quả quan trắc: 7
2.2.1. Các số liệu khảo sát trong quá khứ (từ năm 1998 đến 2003): 7
2.2.2. Kết quả quan trắc hiện tại: 8
2.3. Kết quả điều tra cộng đồng: 12
PHẦN 3 – CÁC NGUỒN GÂY Ô NHIỄM, TÍNH TOÁN KHẢ
NĂNG TỰ LÀM SẠCH CỦA HỒ 15

3.1. Các nguồn gây ô nhiễm hồ: 15
3.1.1. Ô nhiễm từ nguồn nước thải sinh hoạt: 15
3.1.2. Ô nhiễm từ các nguồn nước thải khác: 16
3.1.3. Ô nhiễm từ rác thải sinh hoạt: 18
3.2. Đánh giá khả năng tự làm sạch của hồ: 19
PHẦN 4 – XÂY DỰNG GIẢI PHÁP QUẢN LÝ TỔNG HỢP TẠI
ĐẦM RONG 21

4.1. Các căn cứ pháp lý xây dựng Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm
Rong 21

4.2. Xác định các nguyên nhân gây ô nhiễm: 21
4.3. Xác định chức năng của hồ: 22
4.4. Các giải pháp quản lý tổng hợp môi trường tại Đầm Rong 22
4.4.1. Cơ sở xây dựng và lựa chọn giải pháp: 22
4.4.2. Các giải pháp quản lý: 22
4.4.3. Các giải pháp kỹ thuật giảm thiểu ô nhiễm: 23
4.4.3.1. Giai đoạn 1: 23
4.4.3.2. Giai đoạn 2: 25
Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
2
4.5. Khái toán kinh phí 25
CHƯƠNG 5 - KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 27
5.1. Kết luận: 27
5.2. Kiến nghị 27
TÀI LIỆU THAM KHẢO 29
Phụ lục 1. Dự toán các hạng mục và phân kỳ đầu tư 30
Phụ lục 2. Chương trình quan trắc kiểm soát môi trường Đầm Rong
32

Phụ lục 3. Hiện trạng một số hồ trong thành phố Đà Nẵng 33
Phụ lục 4: Một số bản đồ liên quan 34

Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
3
PHẦN 1: GIỚI THIỆU CHUNG

1.1. Mở đầu:
Đầm Rong là một một hệ thống hồ có vị trí nằm ngay tại khu trung tâm
của thành phố Đà Nẵng. Đầm Rong bao gồm 2 hồ tự nhiên thông nhau, đó là
Đầm Rong 1 có diện tích khoảng 12.000 m
2
và Đầm Rong 2 có diện tích
khoảng 10.811m
2
[1]. Chức năng chính của Đầm Rong là điều tiết nước mưa,
tiếp nhận và xử lý nước thải sinh hoạt của khu dân cư trung tâm thành phố Đà
Nẵng. Lưu vực tiếp nhận nước thải khoảng 210 ha [2]. Phía Tây của lưu vực là
đường Ông Ích Khiêm, phía Bắc là vịnh Đà Nẵng, phía Đông là đường Lê Lợi
và phía Nam là đường Pasteur[2].
Trong quá khứ, Đầm Rong đã được khảo sát để xây dựng thành một hệ
thống xử lý nước thải sinh hoạt hoàn chỉnh. Dự án này do Trung tâm nghiên
cứu Môi trường - Viện quy hoạch đô thị và nông thôn thiết kế. Các chuyên gia
môi trường của vùng NORD PAS - DE- CALAIS (Cộng hoà Pháp) và thành
phố Đà Nẵng đã cộng tác đưa ra các giải pháp thực hiện. Nội dung chính của
dự án xây dụng Đầm Rong 1 như là một bể lắng và xử lý một phần bằng
phương pháp sinh học. Đầm Rong 2 sẽ được lắp đặt mộ
t hệ thống sục khí
cưỡng bức nhằm xử lý nước thải theo phương pháp hiếu khí.
Đối với Dự án Thoát nước và vệ sinh môi trường thành phố Đà Nẵng -
Một dự án lớn về xử lý nước thải sinh hoạt của toàn thành phố, Đầm Rong
cũng là một địa điểm cần quan tâm. Dự án đã thực hiện một số hạng mục nằm
trong lưu vực c
ủa Đầm Rong là: nạo vét cống; Mở rộng cống đường Ông Ích
Khiêm từ ga đến vịnh Đà Nẵng; Mở rộng cống đường Hải Phòng từ Ngô Gia
Tự đến Ông Ích Khiêm; Xây cống đường Quang Trung từ Đống Đa đến Ông
Ích Khiêm.

Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau nên dự án xây dựng khu xử
lý nước thải tại Đầm Rong vẫn chưa thực hiện được. Hiện nay, Đầm Rong 1
đang được san lấp để khai thác quỹ đất,
Đầm Rong 2 vẫn chưa được lắp đặt hệ
thống sục khí để xử lý nước thải. Tình trạng ô nhiễm môi trường tại khu vực là
đáng báo động. Trên trang web của Bộ TNMT ngày 16/6/2005 có đăng bài về
tình trạng ô nhiễm môi trường của Đầm Rong như sau: “Nước hồ Đầm Rong
luôn xám xịt, đen ngòm. Mùi hôi thối và mầm mống của không biết bao nhiêu
loại bệnh là những gì mà người dân sống xung quanh hồ phải chịu
đựng hàng
chục năm nay” hay như trên trang web của Môi trường ngành xây dựng có
đăng tải bài báo có tự đề là Các hồ ở Đà Nẵng đang chết, trong đó có đoạn
“ Tại Đà Nẵng, hồ ô nhiễm có bề dày lịch sử nhất là Đầm Rong, nước có màu
đen xỉn. Hàng ngàn hộ dân sống ở khu vực phường Thuận Phước và Thanh
Bình từ hàng chục năm nay sống chung với mùi hôi thối, muỗi, ruồi

Thật vậy, vấn đề ô nhiễm Đầm Rong là một trong những vấn đề môi
trường đáng được quan tâm hiện nay của thành phố. Tại kỳ họp hội đồng nhân
dân vừa qua, đồng chí Bí thư thành Uỷ Nguyễn Bá Thanh cũng nhấn mạnh cần
phải xử lý triệt để vấn đề ô nhiễm tại khu vực này. Với định hướng phát triển
Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
4
thành phố theo hướng du lịch thì việc nghiên cứu, đề ra các giải pháp kỹ thuật
và giải pháp quản lý để cải thiện môi trường tại khu vực Đầm Rong là một việc
làm cần thiết và quan trọng trong giai đoạn hiện nay.
1.2. Nội dung Đề án:
- Đánh giá mức độ ô nhiễm của Đầm Rong và tác động đến đời sống
nhân dân trong khu vực.

- Phân tích các nguyên nhân gây ô nhiễm; xác định nguồn thải và tính
toán tải lượng ô nhi
ễm.
- Đánh giá khả năng tự làm sạch của hồ theo phương pháp phân huỷ
sinh học tự nhiên như hiện nay.
- Đề ra các giải pháp kỹ thuật và giải pháp quản lý để giảm thiểu ô
nhiễm, cải tạo chất lượng môi trường Đầm Rong.
1.3. Phạm vi nghiên cứu:
- Do Đầm Rong 1 đang bị san lấp nên báo cáo này chỉ giới hạn phạm
vi nghiên cứu tại Đầm Rong 2, mương dẫn t
ừ Đầm Rong 2 đến Âu
thuyền Thuận Phước và Âu thuyền Thuận Phước (nay được cải tạo
làm thành âu thuyền Thuận Phước)
- Đối với dân cư thì phạm vi nghiên cứu ở nhân dân các tổ đang sống
xung quanh hồ Đầm Rong 2, mương dẫn ra Âu thuyền Thuận Phước
thuộc 2 phường Thanh Bình và Thuận Phước.
1.4. Tổ chức thực hiện:
- Báo cáo được thực hiện bởi nhóm chuyên viên kỹ thuật củ
a Công ty
TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
- Trong quá trình tổ chức điều tra, thu thập thông tin, đã phối hợp với
các chuyên viên Phòng Tài nguyên môi trường Quận Hải Châu và
UBND phường Thuận Phước.
- Thời gian thực hiện: từ ngày 6 tháng 12/2006 đến 1/2007.
1.5. Phương pháp thực hiện:
Báo cáo được thực hiện trên các phương pháp sau:
- Phương pháp tổng hợp: Thu thập, tập hợp các thông tin, số liệu và các
đề tài nghiên cứu trước đây có liên quan đến việc
đánh giá chất lượng môi
trường khu vực hồ nhằm đảm bảo lượng thông tin đánh giá.

- Phương pháp khảo sát, điều tra thông tin cộng đồng tại hiện trường:
xác định thông tin về tình hình hoạt động kinh tế, xã hội, tự nhiên, xác định các
nguồn gây ô nhiễm và nguyên nhân gây ô nhiễm…
- Lấy mẫu, đo đạc tại hiện trường và phân tích các chỉ tiêu chất lượng
nguồn nước có trong TCVN.
- Phương pháp thống kê: cập nhật và x
ử lý các số liệu, dữ liệu điều tra,
Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
5
kết quả đo đạc chất lượng môi trường.
- Phương pháp so sánh: so sánh chất lượng môi trường theo TCVN trước
đây và TCVN 2001.
- Phương pháp đánh giá tải lượng ô nhiễm của WHO
- Phương pháp chuyên gia: Mời các chuyên gia tham gia phân tích, đánh
giá ô nhiễm và đề xuất các biện pháp quản lý.
- Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia, ngành quản lý: đảm bảo tính phù
hợp về pháp lý, kỹ thuật và phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương.






Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
6
PHẦN 2 – ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ Ô NHIỄM

2.1. Hiện trạng của hồ đầm:
Hiện tại, nước thải đều đổ vào Đầm Rong 2 sau đó được dẫn qua một
kênh dẫn hở có chiều rộng khoảng 6m, dài khoảng 500m rồi đổ vào Âu thuyền
Thuận Phước, hồ này đã được cải tạo thành một âu thuyền để neo đậu các tàu
thuyền đánh cá nhỏ trong khu vực rồi thông ra cửa Sông Hàn. Đầm Rong 2 có
cao độ tương đối thấp nên b
ị tác động mạnh mẽ bởi chế độ triều của Sông Hàn.
Trong thời gian khảo sát vào tháng 12/2006, biên độ triều tác động trong vào
hồ giữa lúc thấp nhất và cao nhất là 0.6m. Khi triều lên, nước từ cửa sông dâng
vào làm cho nước trong hồ không thoát ra được, đến khi triều xuống thì nước
thải đã được trộn với nước sông thoát ra ngoài.
Đầm Rong 2 có độ sâu trung bình từ 1,2 - 1,4m, Âu thuyền Thuận
Phước có diện tích 20.028m
2
[1], độ sâu trung bình 1,4 – 1,6m. Tại Âu thuyền
Thuận Phước do có tàu thuyền thường xuyên ra vào nên lớp bùn đáy tương đối
ít, khoảng 0,2 – 0,3 m, trong khi đó tại Đầm Rong 2 lớp bùn đáy khảo sát được
là rất lớn, độ dày trung bình của lớp bùn là 0,5 m có nơi lên đến 0,7 – 0,8m.
Nguyên nhân tạo ra lớp bùn đáy này là do hồ tiếp nhận trực tiếp nguồn nước
thải sinh hoạt nên có hàm lượng cặn rất lớn, một phần do sinh khối đã chết củ
a
các loại vi sinh, tảo có ở trong hồ gây nên. Quan sát kỹ nước ở trong hồ thấy
có rất nhiều tảo nhỏ li ti, tại những nơi có lớp bùn đáy dày thấy có rất nhiều bọt
khí nhỏ nổi lên mặt nước. Đây chính là những sản phẩm phân hủy yếm khí gây
nên, cụ thể là những hợp chất như: H
2
S, N-NH
4
, CH

4
… Chính các chất khí này
đã gây nên mùi hôi tại khu vực. Theo kết quả quan trắc nhiều năm, thì hàm
lượng DO của nước Đầm Rong là rất thấp. Tại lớp nước bề mặt DO xấp xỉ 0,1
– 0,3mg/l, ở những tầng nước sâu hơn 0,5m hàm lượng DO xấp xỉ 0 mg/l.
Đối với rác thải trên mặt hồ, dù luôn có 2 công nhân làm nhiệm vụ vớt
rác thường xuyên nhưng vẫn không thể vớt được hết. Theo phản ánh của bà
con trong khu vự
c thì những người từ nơi khác thường vứt rác xuống hồ vào
ban đêm, đôi khi có cả xác súc vật chết.



m Rong khi triu lên m Rong khi triu xung
Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
7
Với các hiện tượng nêu trên cho thấy Đầm Rong 2 và Âu thuyền Thuận
Phước đã bị phú dưỡng.
Sự phú dưỡng (eutrophication) được khái niệm là làm giàu quá mức
những chất dinh dưỡng trong nguồn nước gây nên sự phát triển bùng nổ các
loài tảo, rong trong nguồn nước.[3] Hoặc, sự phú dưỡng hóa là sự phát triển
của thực vật nước quá mức cho phép gây ảnh hưởng đến chất lượng nước và
mục đích sử
dụng nước.
Trong nước, tảo sử dụng CO
2
, Nitơ, phospho và các chất dinh dưỡng
khác với một lượng rất nhỏ để phát triển. Khi nồng độ Nitơ, Phospho cao rong,

tảo phát triển mạnh tạo nên một sinh khối lớn đến mức các loại động vật phù
du không tiêu thụ được hết, dẫn đến đục nước, sau đó tảo sẽ chết hàng loạt.
Tiếp đó là sự phát triển của các vi sinh vật sống trong lớp tảo mục nát, tiêu thụ
một lượng lớn oxy làm oxy hòa tan trong nước bị suy giảm nghiêm trọng. Do
thiếu oxy, các hợp chất hữu cơ bị phân hủy chậm và không hoàn toàn, các khí
H
2
S, NH
4
, CH
4
, mercaptan…được hình thành gây nên mùi hôi thối. Mặt khác,
tảo thối rửa lại chìm xuống đáy hồ với lớp bùn đáy ngày càng dày.
Nhìn chung, hiện tượng phú dưỡng gây ra một số hậu quả như sau:
- Sự đa dạng các loài sinh vật giảm đi, loài đặc trưng (thống trị) thay
đổi;
- Sinh khối động thực vật tăng lên;
- Làm tăng độ đục của nước trong hồ;
- T
ốc độ lắng tăng, tuổi thọ tối đa của ao, hồ giảm;
- Làm giảm hàm lượng oxy hòa tan trong nước.
Từ những hậu quả kể trên đã dẫn đến các vấn đề sau:
- Nước hồ có màu, mùi hôi, ảnh hưởng xấu đến mỹ quan nguồn nước;
- Nước trong hồ bị ô nhiễm, gây hại cho sức khỏe;
- Lớp bùn trong hồ tăng lên làm cản tr
ở quá trình lưu thông nước.
2.2. Kết quả quan trắc:
2.2.1. Các số liệu khảo sát trong quá khứ (từ năm 1998 đến 2003):
STT Thời gian quan
trắc

Chỉ tiêu phân tích (mg/l) Ghi chú
BOD COD TSS NO
3
NH
4
*
1 3/2001 51 107 70 4,8 26,4 *
2 8/2001 71 95 60 3,6 12,3 *
3 4/02; Đầu vào
4/02; Đầu ra
60 78 18 - 37 *
58 77 15 - 23
4 6/02; Đầu vào
6/02; Đầu ra
76 105 26 - 23 *
76 97 36 8,4 27,5
5 3/03; Đầu vào 54 96 26 3 13,5 *
Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
8
3/03; Đầu ra 28 73 6 2,6 13,1
6 1998 48 90 4 0,024 24 **
Giá trị lớn nhất 76 107 70 8,4 37
Giá trị trung
bình
58 91 29 3,7 22,2

TCVN <25 <35 80 15 1

Ghi chú:
- : Không có kết quả
* : Số liệu từ chương trình quan trắc địa phương TP Đà Nẵng
** : Báo cáo nghiên cứu khả Dự án thoát nước và vệ sinh môi trường TP Đà Nẵng.
0
20
40
60
80
100
120
BOD COD TSS NO3 NH4
Giá trị TB Giá trị Max TCV N


Từ kết quả quan trắc theo dõi chất lượng nước hồ từ năm 2001 đến 2003
với tần suất quan trắc 2 tháng một lần. Các kết quả quan trắc vào mùa khô
(tháng 3, 4, 6) đã được tính toán, cho thấy giá trị trung bình vượt tiêu chuẩn
khoảng từ 2,5 – 3,5 lần. Giá trị Max vượt tiêu chuẩn trên 3 lần. Các chỉ tiêu
TSS và NO
3
thấp hơn tiêu chuẩn, còn chỉ tiêu NH
4
vượt tiêu chuẩn rất nhiều
lần, đối với giá trị trung bình thì cao hơn 22 lần và giá trị max cao hơn 37 lần.
Điều này chứng tỏ hồ đã bị ô nhiễm hữu cơ khá nặng và chính nồng độ NH
4

cao đã làm cho không khí khu vực xung quanh hồ có mùi hôi.
2.2.2. Kết quả quan trắc hiện tại:

Để thu thập thêm dữ liệu về chất lượng môi trường nước Đầm Rong,
Trung tâm Bảo vệ Môi trường Đà Nẵng đã tiến hành lấy mẫu với các nội dung
như sau:
- Thời gian lấy mẫu: 2 ngày, 14-15/12/2006
- Số lượng mẫu: 06 mẫu
- Tần suất: 2 đợt trong 1 ngày, vào thời điểm triều thấp nhất và cao nhất
trong ngày
- Phương pháp lấy mẫu: Lấy mẫu tổ hợp theo tầ
ng. Tại mỗi vị trí lấy các
mẫu đơn cách mặt nước 20cm cho đến đáy. Trộn chung các mẫu này lại để có
mẫu tổ hợp đem về PTN phân tích.
Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
9
- Kí hiệu mẫu:
STT KHM Vị trí lấy mẫu
Ngày lấy
mẫu
Thời điểm
1 H1 Mẫu nước đầu vào 14/12/06 Triều kiệt
2 H2 Mẫu lấy giữa Đầm Rong 2 14/12/06 Triều kiệt
3 H3 Mẫu lấy giữa kênh dẫn 14/12/06 Triều kiệt
4 H4 Mẫu lấy cuối kênh dẫn 14/12/06 Triều kiệt
5 H5 Mẫu giữa hồ T.Phước (âu thuyền) 14/12/06 Triều kiệt
6 H6 Mẫu tại điểm ra cuối cùng 14/12/06 Triều kiệt
7 M7 N.giếng nhà Ông Dũng 14/12/06 Triều kiệt
8 M8 N. Giếng công cộng tại tổ 14 14/12/06 Triều kiệt
9 H1.2 Mẫu nước đầu vào 14/12/06 Đỉnh triều

10 H2.2 Mẫu lấy giữa Đầm Rong 2 14/12/06 Đỉnh triều
11 H3.2 Mẫu lấy giữa kênh dẫn 14/12/06 Đỉnh triều
12 H4.2 Mẫu lấy cuối kênh dẫn 14/12/06 Đỉnh triều
13 H5.2 Mẫu giữa hồ T.Phước (âu thuyền) 14/12/06 Đỉnh triều
14 H6.2 Mẫu tại điểm ra cuối cùng 14/12/06 Đỉnh triều
15 H1.3 Mẫu nước đầu vào 15/12/06 Triều kiệt
16 H2.3 Mẫu lấy giữa Đầm Rong 2 15/12/06 Triều kiệt
17 H3.3 Mẫu lấy giữa kênh dẫn 15/12/06 Triều kiệt
18 H4.3 Mẫu lấy cuối kênh
d
ẫn 15/12/06 Triều kiệ
t
19 H5.3 Mẫu giữa hồ T.Phước (âu thuyền) 15/12/06 Triều kiệt
20 H6.3 Mẫu tại điểm ra cuối cùng 15/12/06 Triều kiệt
21 H1.4 Mẫu nước đầu vào 15/12/06 Đỉnh triều
22 H2.4 Mẫu lấy giữa Đầm Rong 2 15/12/06 Đỉnh triều
23 H3.4 Mẫu lấy giữa kênh dẫn 15/12/06 Đỉnh triều
24 H4.4 Mẫu lấy cuối kênh dẫn 15/12/06 Đỉnh triều
25 H5.4 Mẫu giữa Âu thuyền Thuận Phước 15/12/06 Đỉnh triều
26 H6.4 Mẫu tại điểm ra cuối cùng 15/12/06 Đỉnh triều



o nhanh ti hin trng
Ly mu ti khu vc âu thuyn

Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
10

Kết quả quan trắc chất nước nước hồ được trình bày chi tiết tại phần phụ
lục. Kết quả xử lý số liệu quan trắc một số chỉ tiêu được trình bày như sau:

KHM
pH
DO TSS NO
3
-
Dầu
mỡ
Coliforms NH
4
+
BOD
5
COD

-
mg/L Mg/L mg/L mg/L MPN/100mL mg/L mg/L mg/L
TCVN
5942-
1995
5,5
-
9,0
2,00 80,0 15,0 0,30 10,000,0 1,0 25,0 35,0
HĐRmax 7,8 1,10 55,0 23,7 1,40 260,000,000,0 33,0 96,0 166,0
HĐRmin 7,3 0,09 19,7 7,4 0,10 7,500,000,0 14,0 53,0 90,0
HĐRavg 7,4 0,27 41,4 15,4 0,64 87,725,000,0 22,0 67,0 113,3

HKDmax 7,8 1,10 96,0 63,2 0,80 3,600,000,0 40,0 102,0 168,0
HKDmin 7,3 0,10 27,0 13,1 0,20 95,000,0 20,0 45,0 83,0
HKDavg 7,4 0,36 65,1 25,8 0,40 1,296,875,0 26,1 68,0 115,7
HTPmax 7,6 0,40 93,0 32,8 0,50 35,000,000,0 21,0 64,0 109,0
HTPmin 7,3 0,10 60,0 5,4 0,20 2,900,000,0 8,0 6,0 10,0
HTPavg 7,4 0,22 67,7 16,1 0,30 16,437,500,0 15,4 44,3 75,8
Ghi chú: HĐR- Vị trí lấy mẫu tại Đầm Rong; HKD- vị trí lấy mẫu kênh dẫn nước và HTp- vị trí lấy
mẫu tại Âu thuyền Thuận Phước.
Max- giá trị đo được cao nhất; min – giá trị đo được thấp nhất; avg- giá trị đo được trung bình.

Giá trị đo được của một số chỉ tiêu theo chế độ triều:

Chỉ tiêu phân tích (mg/l)
BOD COD NO
3
NH
4

Giá trị TB của các vị trí khi triều cường 54 94 17,5 21
Giá trị max của các vị trí khi triều cường 96 166 27,5 33
Giá trị TB của các vị trí khi triều kiệt 65 109 20,65 21
Giá trị max của các vị trí khi triều kiệt 102 163 63,2 40
TCVN 5942 – 1995
25 35 15 1

Đồ thị của giá trị trung bình, max so với TCVN khi triều cường


Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu

Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
11
96
166
27.5
33
0
50
100
150
200
BOD COD NO3 NH4
T.bình Max TCV N

Đồ thị của giá trị trung bình, max so với TCVN khi triều kiệt


102
163
63.2
40
0
50
100
150
200
BOD COD NO3 NH4
T.bình Max TCV N

Nhận xét:
- BOD, COD, NH
4,
NO
3
tại các vị trí lấy mẫu đều cao hơn tiêu chuẩn.
- Giá trị trung bình tại các vị trí tại thời điểm triều cường có giá trị thấp
hơn lúc triều kiệt khoảng 10%. Điều này có thể lý giải là do nước sông tràn
vào, đã pha loãng một phần nước thải vào hồ.
- So sánh với số liệu quan trắc của các năm trước BOD, COD của đợt
quan trắc này thay đổi không đáng kể (vượt TCVN khoả
ng từ 2,5 – 3 lần),
trong khi đó chỉ tiêu NH
4
đã tăng lên đáng kể và vượt TCVN đến 40 lần. Chính
điều này đã làm cho môi trường không khí tại khu vực xung quanh hồ ngày
càng ô nhiễm nặng hơn.
- Chỉ tiêu Coliforms trong các mẫu nước được khảo sát cũng cho kết quả
vượt tiêu chuẩn nhiều lần.
- Giá trị DO tại tất cả các mẫu nước trong hồ đều không đạt với tiêu
chuẩn (>2mg/l). Điều này cho thấy khả năng tự làm sạch củ
a hồ bằng phương
pháp sinh học tự nhiên sẽ rất hạn chế.
- Nước ngầm của khu vực xung quanh hồ cũng được lấy mẫu để đánh
lượng nước và mức độ bị tác động. Kết quả phân tích cho thấy các chỉ tiêu về
Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
12
vi sinh bao gồm coliform và F.coli vượt tiêu chuẩn nhiều lần. Các chỉ tiêu còn

lại đều nằm trong giới cho phép.
2.3. Kết quả điều tra cộng đồng:
- Phạm vi điều tra: Là những hộ gia đình sống xung quanh hồ Đầm
Rong và Âu thuyền Thuận Phước. Tổng số phiếu được điều tra là 600 phiếu.
- Mục tiêu của cuộc điều tra:
* Tác động của hồ đến sức khoẻ nhân dân trong khu vực.
* Phạm vi tác động của hồ đến khu dân cư.
* Một số hoạt động có thể làm ô nhiễm cho hồ.
- Mẫu phiếu điều tra: xem phần phụ lục
- Kết quả điều tra:
1. Tình hình sử dụng nguồn nước: Tỷ lệ %
¾ Dùng nước máy (276/600): 46%
¾ Dùng nước giếng khoan, đào (108/600): 18%
¾ Dùng cả nước giếng khoan và nước máy (216/600): 36%
2. Lượng nước trung bình mỗi h
ộ dùng: 0,43m
3

3. Chất lượng môi trường khu vực:
* Đối với những hộ cách hồ dưới 80m:
¾ Ô nhiễm trầm trọng (578/600): 96,3%
¾ Có ô nhiễm nhưng không đáng kể (22/600): 3,7%
¾ Chất lượng tốt (0/600): 0%
* Đối với những hộ cách hồ trên 80m:
¾ Ô nhiễm trầm trọng (37/600): 6,2%
¾ Có ô nhiễm nhưng không đáng kể (559/600): 93,14%
¾ Chất lượng tốt (4/600): 0,66 %
Tác nhân gây ô nhiễm:
¾ Nước thả
i (171/600): 28,5%

¾ Khí thải (mùi hôi) (316/600): 52,6%
¾ Rác thải (107/600): 18,9%
¾ Khác (6/600): 1,0%
4. Các loại bệnh thường gặp:
¾ Đường hô hấp (314/600): 52,3%
¾ Sốt xuất huyết (223/600): 37,2%
¾ Da liễu (58/600): 9,7%
¾ Khác (5/600): 0,8%
Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
13
Loại bệnh cụ thể thường mắc:
¾ Đường hô hấp: Viêm xoang, sổ mũi, viêm phế quản.
¾ Sốt xuất huyết.
¾ Da liễu: Dị ứng da, nấm.
¾ Khác: Cảm cúm, nhức đầu
5. Đường thoát nước thải:
¾ Chảy thẳng ra cống chung (358/600): 59,7%
¾ Chảy thẳng ra Đầm Rong (176/600): 29,3%
¾ Không rõ (51/600): 8,5%
¾ Khác (15/600): 2,5%
6. Nguyên nhân chính gây ô nhiễm Đầm Rong:
¾ Nước thải từ các h
ộ gia đình (348/600): 58%
¾ Vứt rác xuống hồ (238/600): 39,6%
¾ Khác (14/600): 2,4%
7. Biện pháp cải tạo Đầm Rong:
¾ Nạo vét hồ (418/600): 69,6%
¾ Có biện pháp ngăn chặn các

đường thải vào hồ (168/600): 28,2%
¾ Xử lý khác (14/600): 2,2%
8. Ý kiến để cải thiện môi trường:
- Đậy tấm đanh trên dòng kênh.
- Lấp Đầm Rong rồi chia lô bán đất.
Trong quá trình điều tra, nhiều hộ sống trong khu vực phản ánh có tình
trạng thải phân heo trự
c tiếp vào hồ mặc dù thành phố đã có chủ trương cấm
dân cư trong địa bàn 2 quận là Hải Châu và Thanh Khê nuôi heo. Kết quả cho
thấy:
Tại phường Thuận Phước còn 04 hộ nuôi heo, trong đó có 03 hồ gần
Đầm Rong là:
STT Họ tên Tổ dân phố Số lượng Heo Ghi chú
1 Trần Văn Mai tổ 5 07 con
2 Trần Thị Gái tổ 14 10 con gần đầm
3 Lê Thị Chín tổ 17 02 con gần đầm
4 Nguyễn Thị Sen tổ 11 06 con gần đầm
Tại phường Thanh Bình còn đến 32 hộ nuôi heo trong đó có 05 hộ gần
Đầm Rong.
Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
14


Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
15
PHẦN 3 – CÁC NGUỒN GÂY Ô NHIỄM, TÍNH TOÁN KHẢ

NĂNG TỰ LÀM SẠCH CỦA HỒ

3.1. Các nguồn gây ô nhiễm hồ:
3.1.1. Ô nhiễm từ nguồn nước thải sinh hoạt:
Đầm Rong 2: Có 6 miệng cống đổ vào hồ. Trong đó có một đường chính
là nơi dẫn nước thải từ hồ 1 trước đây (Hiện nay Đầm Rong 1 đang tiến hành
san lấp, toàn bộ nước thải đổ vào Đầm Rong 1 cũng được chảy vào Đầm Rong
2 theo đường cống chính này). Cống rộng khoảng 4,3m, đây là nguồn tiếp



Miệng cống thải chính Một trong 5 cống tròn khi triều cường
nhận nước thải chính vào hồ. Theo khảo sát sơ bộ thì nước thải từ các trục
đường sau đây sẽ đổ vào đường này: Lý Tự Trọng, Đống Đa, Quang Trung,
Ông Ích Khiêm, Hải Hồ, Thanh Thuỷ…và chợ Đống Đa. 05 cống còn lại là
những cống tròn có đường kính khoảng 600mm dẫn nước thải của các hộ dân
cư trong khu vực ven hồ, có cả BV quận Hải Châu tại thời điểm khảo sát có
3/5 c
ống này đang chảy nước, độ cao của dòng nước thải khoảng 15-20mm

Mương dẫn nước thải
Trên mương dẫn: Mương dẫn có chiều dài khoảng 500m, rộng 6.2m.
trên đó có khoảng 12 cống tròn đường kính 600mm đổ vào 2 bên bờ. Đây là
những đường cống thu nước thải từ khu vực dân cư của phường Thuận Phước
(đường Mai Lão Bạng, Hàn Mạc Tử và các kiệt nhỏ) và phường Thanh Bình
(đường Hải hồ, Thanh Sơn, Thanh Thuỷ…)
Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
16

Khu vc âu thuyn Cng thi NM ch bin thu sn 32
Âu thuyền Thuận Phước: Là nơi tiếp nhận nước thải của khu tái định cư
xung quanh âu thuyền và nước thải thuỷ sản của F32 (Khi triều lên sẽ dẫn
nước thải này ngược vào hồ)
Với lưu vực của Đầm Rong là 210ha, cũng theo đánh giá của công ty
GHD – KINHILL (Úc) là đơn vị lập báo cáo đánh giá tác động môi trường cho
Dự án Thoát nước và vệ sinh môi trường thành phố Đà Nẵng thì dân số trong
l
ưu vực của Đầm Rong là như sau:
Lưu vực Diện tích
(ha)
Dân số (người)
1997 2005 2010
Lưu vực thoát nước
vào Đầm Rong
210 52.887 62.514 69.020

Để tính toán tải lượng nước thải sinh hoạt đổ vào lưu vực Đầm Rong
chúng tôi lấy số liệu năm 2005 là 62.514 người
Theo tài liệu đánh giá tải lượng ô nhiễm của WHO, 1993 thì trung bình
một người sẽ sử dụng trung bình khoản 150lít nước/ngày cho sinh hoạt. Thực
tế lượng nước thải sinh hoạt của người Việt Nam là khoản 100 lít/ngày. Tuy
nhiên, bên cạnh nước thải phát sinh ra từ các hộ dân cư còn có nước thải củ
a
các khách sạn, nhà hàng trong khu vực này nên lượng nước thải sinh hoạt theo
lý thuyết sẽ là từ 100 - 150l/người/ngày.
Như vậy, lượng nước thải sinh hoạt đổ vào Đầm Rong 2 và Âu thuyền
Thuận Phước là 6.251 - 9.377 m
3

/ngày đêm.
3.1.2. Ô nhiễm từ các nguồn nước thải khác:
Ngoài nguồn tiếp nhận chính là nước thải sinh hoạt kể trên, Đầm Rong
còn là nơi tiếp nhận một số nguồn nước thải khác như sau:
- Nước thải công nghiệp: Tại cửa thoát sau Âu thuyền Thuận Phước hiện
nay Cty chế biến Thuỷ sản Thuận Phước đang hoạt động, một phần nước thải
từ khâu tiếp nhận nguyên liệu chưa qua xử lý đổ vào đây. Khi tri
ều lên đẽ kéo
theo lượng nước này vào hồ. Bên cạnh đó còn có một số hộ gia đình sống tại
lưu vực của hồ sản xuất tinh bột sắn theo phương pháp thủ công, nước thải
được thải trực tiếp vào cống mà không qua xử lý. Ước tính lượng nước thải
công nghiệp đổ vào hồ khoảng 30-50m
3
/ngày.
Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
17
- Nước thải từ các nguồn khác: Trong lưu vực hồ còn có Trung tâm y tế
Quận Hải Châu (Bệnh viện quận I) cũng thải trực tiếp vào hồ sau khi qua xử lý
sơ bộ với lượng nước thải khoảng 20-30m
3
/ngày. Ngay sát Đầm Rong 2 là Chợ
Đống Đa, với lượng nước thải ước tính khoảng 20-40m
3
/ngày.
Bên cạnh việc tính toán lưu lượng nước thải bằng lý thuyết theo cách
như trên, chúng tôi cũng tiến hành đo lưu lượng thải ra của Đầm Rong 2 tại
hiện trường. Tuy nhiên, việc khảo sát gặp khó khăn không thể đo liên tục được
vì hồ bị tác động bởi triều. Khi triều lên, nước sông đổ vào hồ thậm chí ngập

đến nữa miệng các cống thải dẫn vào hồ cho đến khi đạt
đỉnh triều thì dòng
nước hầu như không thay đổi. Đến khi triều ra thì lượng nước chảy ra rất lớn
nhưng trong đó lại có một phần lớn nước sông. Tại thời điểm khảo sát ngày 14
và 15 tháng 12, nước triều thấp nhất vào lúc 7h sáng và giữ nguyên cho đến
11h30 mới bắt đầu lên lại. Chúng tôi đã tiến hành khảo sát lưu lượng trong
khoảng thời gian từ 8h – 11h sáng, vì tại thời điểm này nước ch
ảy từ hồ ra cửa
sông gần như hoàn toàn là nước thải sinh hoạt.



Vị trí khảo sát: Ngay miệng mương dẫn
từ hồ Đầm Rong 2 để dẫn nước qua Âu
thuyền Thuận Phước.





Vị trí khảo sát, đo đạc
Thiết bị: Máy đo lưu tốc dòng chảy Greenline của hãng Rickly
Hydrological, Mỹ sản xuất.



Máy o lu tc dòng chy Greenline o lu tc dòng chy

Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
18

Dọn lớp bùn đáy trước khi tiến hành đo

Phương pháp đo: Khu vực khảo sát được dọn vệ sinh sạch sẽ hết lớp bùn
đáy, thiết diện của dòng nước là một hình thang cân với đáy lớn là 5,7m; đáy
nhỏ là 4,5m; chiều cao là 0,5m.


4.5
m
0.5 m
5.7
m
S= 2.55
m
2


Vậy, diện tích của thiết diện là: 2,55m
2
. Kết quả khảo sát lưu tốc tại thiết diện
này trong vòng 3h (từ 8h sáng đến 11h sáng) tương đối ổn định và cho kết quả
là 0,033 m/s

Lưu lượng trong 1s là: 0,033m/s x 2,55m
2

= 0,085 m
3
/s
Lưu lượng trong 1ngày: 0,085m
3
x 3600s x 24h= 7.344 m
3
/ngày.
Số liệu chỉ tính toán được trong lượng nước thải trung bình trong vòng
3h nên chưa phải là đại diện cho cả ngày. Tuy nhiên, kết đo đạt là
7.344m
3
/ngày đêm nằm trong khoảng tính toán bằng lý thuyết ( từ 6.251 -
9.377 m
3
/ngày đêm) nên chúng tôi sẽ sử dụng số liệu đo đạc bằng thực tế này
để tính toán tải lượng ô nhiễm và khả năng tự làm sạch của hồ.
3.1.3. Ô nhiễm từ rác thải sinh hoạt:
Bên cạnh các nguồn thải chính nêu trên, rác thải sinh hoạt của các hộ
sống xung quanh vứt trực tiếp xuống hồ cũng là một trong những nguồn gây ô
nhiễm.
Thành phần chính của rác thải sinh hoạt là các chất hữu cơ dễ bị phân
huỷ, gồm thức ăn thừa, các sản phẩm thừa từ quá trình chuẩn bị bữa ăn, phân
súc vật, xác động vật chết… Các loại này khi bị vứt xuố
ng lòng hồ sẽ xảy ra
Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
19

quá trình phân huỷ để giải phóng ra các chất gây ô nhiễm cho nước hồ. Cụ thể
hàm lượng Nitơ tổng, Phospho tổng, BOD, COD, dầu mỡ sẽ gia tăng đáng kể.
Bên cạnh đó các hợp chất chất gây mùi hôi thối như Amoniac, H
2
S,
Mercaptan… cũng được sinh ra từ quá trình này.
Một loại chất thải rắn khác cũng có khá nhiều trong lòng hồ là các chất
vô cơ hoặc các chất có nguồn gốc hữu cơ nhưng khó bị phân huỷ khác là bao
ni-lon, cao su. Loại chất thải rắn này thì không bị phân huỷ sinh học gây ô
nhiễm môi trường cho hồ nhưng lại làm mất mỹ quan, gây bồi lấp, làm hạn chế
đến quá trình tự làm sạch của hồ, cản trở dòng chả
y tự nhiên trong hồ và góp
phần gián tiếp gây ô nhiễm.
3.2. Đánh giá khả năng tự làm sạch của hồ:

- Diện tích tổng lưu vực của Đầm Rong vào khoảng 40.000m
2
, cụ thể:

Diện tích S=S1+S2+S3 Đơn vị tính 40.042,0
Đầm Rong 2 S1 m
2
12.700,0
Kênh dẫn S2 m
2
7.000,0
Âu thuyền S3 m
2
20.342,0

- Độ sâu trung bình ban đầu: 1,3m nhưng hiện nay hồ đã bị bồi lấp khá
nhiều, độ dày của lớp bùn đáy khoảng 0,5m nên độ sâu thực tế của hồ hiện nay
là 0,8m

Quang cnh h m Rong khi triu cng
- Lưu lượng nước vào hồ là tối đa là 9.377m
3
và trung bình là 7.344 m
3
- Nồng độ BOD trung bình của hồ là: 74 mg/l (đây là giá trị trung bình
của 4 mẫu nước thải tại miệng cống chính đổ vào Đầm Rong 2 được khảo sát
trong 2 ngày 14 và 15/12/2006).
- Nồng độ BOD mong muốn đạt được: 25mg/l (TCVN 5942-1995).
- Công thức tính toán khả năng tự làm sạch:

Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
20

ktLo
Le
+
=
1
1
(1); [3]
L
o
: Nồng độ BOD (mg/l) của nước thải đầu vào

L
e
: Nồng độ BOD (mg/l) của nước thải sau khi tự làm sạch
t: Thời gian lưu (ngày)
k: hệ số k bao gồm ảnh hưởng của hệ sinh khối và phụ thuộc vào
loại nước thải, Marais và Shaw đã tìm ra được hệ số thực nghiệm này đối với
nước thải sinh hoạt là k = 0,23ngđ
-1
.
Bảng kết quả tính toán khả năng tự làm sạch của hồ thông qua hiệu suất
xử lý của hồ như sau:
Kết quả ĐVT
Chiều sâu tối đa
của hồ (h=1,3m)
Chiều sâu hiện tại
của hồ (h=0,8m)
Thể tích lưu v
ự
c m
3
52
.
054
,
60 32
.
033
,
60
Đầm Ron

g
2 m
3
16.510
,
00 10.160
,
00
Kênh dẫn m
3
9.100,00 5.600,00
Âu thu
y
ền m
3
26.444
,
60 16.273
,
60
Thời gian lưu nước
tron
g
lưu v
ự
c n
g
à
y
5

,
55 3
,
42
Đầm Ron
g
2 n
g
à
y
1
,
7
6
1
,
08
Kênh dẫn n
g
à
y
0
,
9
7
0
,
60
Âu thu
y

ền n
g
à
y
2
,
82 1
,
74
Nồng độ BOD trong
lưu v
ự
c m
g
/l 38
,
36 48
,
91
Đầm Rong 2 mg/l 68,33 76,85
Kênh dẫn m
g
/l 83
,
39 89
,
68
Âu thu
y
ền m

g
/l 38
,
82 45
,
74
H
i
ệ
u suất xử l
ý

Đầm Rong 2 % 28,82 19,95
Kênh dẫn % 18
,
25 12
,
08
Âu thu
y
ền % 39
,
34 28
,
53
Qua kết quả đo đạc và tính toán cho thấy, khả năng tự làm sạch của hồ
với chiều sâu tối đa và chiều sâu hiện tại đều rất thấp. Như vậy, để cải thiện
chất lượng môi trường và tăng cường khả năng tự làm sạch của hồ cần kết hợp
nhiều giải pháp kỹ thuật cũng như các biện pháp quản lý chặ
t chẽ.

Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
21
PHẦN 4 – XÂY DỰNG GIẢI PHÁP QUẢN LÝ TỔNG HỢP
TẠI ĐẦM RONG
4.1. Các căn cứ pháp lý xây dựng Đề án Quản lý tổng hợp môi trường
Đầm Rong
Xác định công tác quản lý môi trường trên địa bàn quận Hải Châu theo
hướng phát triển bền vững là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của UBND
Quận Hải Châu. Các chính sách, văn bản pháp lý liên quan là nền tảng cho
việc xây dựng Đề án như sau:
− Luật Bảo vệ Môi trường Việt Nam (29/11/2005);
− Nghị định số 80/2006/NĐ-CP ngày 09/8/2006 của Chính ph
ủ về việc qui
định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo vệ môi trường;
− Các tiêu chuẩn Nhà nước Việt Nam về môi trường ban hành theo Quyết
định số 22/2006/QĐ-BTNMT ngày 18 tháng 12 năm 2006 của Bộ Tài nguyên
và Môi trường về việc áp dụng các tiêu chuẩn bắt buộc và Quyết định số
35/2002/QĐ- BKHCNMT ngày 25/06/2002 của Bộ KH,CN&MT;
− Quyết định số 142/2000/QĐ-UB ngày 29/12/2000 của UBND thành phố

ban hành Qui định về BVMT trên địa bàn thành phố Đà Nẵng;
− Chiến lược Bảo vệ môi trường thành phố Đà Nẵng đến năm 2010;
− Quyết định số 9780/QĐ-UBND ngày 20 tháng 12 năm 2005 của UBND
thành phố Đà Nẵng về việc phân cấp quản lý và xử lý ô nhiễm các hồ, đầm
trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.
4.2. Xác định các nguyên nhân gây ô nhiễm:
- Hiện tại hồ không thể thự
c hiện quá trình tự làm sạch. Nguyên nhân

chính là do lượng nước thải sinh hoạt của thành phố hiện nay đổ vào
lớn hơn khả năng tự làm sạch của hồ. Đặc biệt, tại các vị trí khu vực
Đầm Rong và kênh dẫn.
- Do hồ bị tác động của chế độ triều. Đặc biệt, vào thời điểm mùa khô,
cửa sông Hàn bị nhiễm mặn khá cao, nước mặn đã xâm nhập vào sâu
trong hồ
làm cho pH của nước hồ bị thay đổi (pH trung bình của
nước biển là xấp xỉ 8) đồng thời tiêu diệt hệ vi sinh vật làm sạch
nước thải trong hồ.
- Do lâu ngày không được nạo vét nên lớp bùn đáy trong hồ hiện nay
là khá dày. Điều này đã làm giảm thể tích hồ, dòng chảy hạn chế nên
sự khếch tán oxy kém cũng là một nguyên nhân gây nên ô nhiễm hồ.
Các chất độc sinh ra từ quá trình phân huỷ lớp bùn lắng c
ũng là một
nguyên nhân làm hạn chế vi sinh vật phát triển làm ô nhiễm nước hồ.
- Qua quan sát, hồ có dấu hiệu phú dưỡng, hàm lượng DO trong nước
hồ thấp, gây ức chế sự hoạt động của vi sinh vật.
- Do ý thức về bảo vệ môi trường của một số hộ trong khu vực còn
thấp nên vẫn còn tình trạng vứt rác, xác súc vật hay phân heo vào hồ.
Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
22
4.3. Xác định chức năng của hồ:
Nhằm xây dựng các giải pháp cải tạo môi trường Đầm Rong hiện nay,
các chức năng cơ bản của hồ cần được xác định như sau:
- Duy trì chức năng điều tiết nước mưa trong khu vực.
- Cải tạo hồ để tạo cảnh quan môi trường cho khu dân cư, làm nơi hóng
mát, tập thể dục cho dân cư xung quanh.
- Góp phần điều ti

ết khí hậu, giảm bớt nhiệt độ không khí xung quanh
trong mùa hè oi bức.
4.4. Các giải pháp quản lý tổng hợp môi trường tại Đầm Rong
4.4.1. Cơ sở xây dựng và lựa chọn giải pháp:
* Tiêu chí môi trường
9 Đảm bảo cảnh quan khu vực hồ
9 Bảo đảm kỹ thuật xử lý cải tạo môi trường của hồ
9 Không gây tác động đến môi trường xung quanh khu vực
9 Đảm bảo các điề
u kiện giám sát môi trường theo quy định của luật môi
trường.
* Tiêu chí xã hội
9 Giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường khu vực
9 Cải thiện chất lượng cuộc sống cộng đồng dân cư
* Tiêu chí kinh tế
9 Chi phí đầu tư cải tạo hợp lý
9 Có hướng phát triển hoạt động kinh doanh, dịch vụ cho khu vực
Qua phân tích trên, chúng tôi xây dựng các giải pháp quản lý và giải
pháp kỹ thuậ
t dưới đây theo phân kỳ hàng năm, đảm bảo mục tiêu xử lý môi
trường tại hồ, duy trì chức năng của hồ.
4.4.2. Các giải pháp quản lý:
Hiện nay, công tác quản lý Đầm Rong được giao cho UBND quận Hải
Châu tại Quyết định 9780/QĐ-UBND thành phố Đà Nẵng ngày 20/12/2005.
Việc tăng cường quản lý vệ sinh môi trường, nâng cao nhận thức cộng đồng là
giải pháp hết sức cần thiết nhằm chấm d
ứt tình trạng xả thải chất thải vào hồ
hiện nay. Công tác quản lý sẽ giao cho các đơn vị sau:
a. Phòng Quản lý Tài nguyên và Môi trường Quận:
- Phối hợp với đơn vị thu gom và xử lý rác thải khu vực quận Hải Châu

bố trí các thùng thu gom rác công cộng xung quanh hồ để thuận lợi cho người
dân đổ rác, chấm dứt tình trạng xả chất thải rắn xuống hồ.
- Tiến hành quan trắc và đánh giá chất lượng môi trườ
ng nước hồ hàng
năm để theo dõi diễn biến từ đó có những biện pháp khắc phục kịp thời.
Chương trình quan trắc nước hồ 02 lần trong năm. Các chỉ tiêu đánh giá ô
nhiễm chính tại hồ gồm có:
Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
23
+ Môi trường nước: pH, độ đục, EC, TSS, BOD, COD, N tổng, P tổng,
Coliform, dầu mỡ, kim loại nặng.
+ Môi trường không khí: NH
3
, H
2
S, mùi hôi (điều tra, đánh giá cộng
đồng).
Dự toán và nguồn kinh phí thực hiện tại phần phụ lục./.
b. UBND Phường Thuận Phước và phường Thanh Bình:
- Thành lập Đội quản lý và chịu trách nhiệm quản lý hồ thuộc UBND
phường. Nhân sự của đội này nên sử dụng những người ở ngay khu vực hồ,
chú ý đến vai trò của tổ dân phố xung quanh khu vực hồ.
- Xây dựng 1 bản quy chế áp dụng cho các hộ dân s
ống trong khu vực về
công tác bảo vệ môi trường cho Đầm Rong và Âu thuyền Thuận Phước. Đội
quản lý hồ sẽ căn cứ vào bản quy chế này để thực thi nhiệm vụ.
- Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các đơn vị, hộ gia đình thải
chất thải vào hồ và có biện pháp xử lý nghiêm minh đối với người vi phạm.

- Tổ chức tuyên truyền cộng đồng dân cư thông qua buổi sinh hoạt tổ
dân phố về việc thực hiện bản quy chế bảo vệ hồ.
Nguồn kinh phí thực hiện được phân bổ cho UBND phường từ nguồn
ngân sách sự nghiệp hàng năm của Quận.
4.4.3. Các giải pháp kỹ thuật giảm thiểu ô nhiễm:
Mức độ ô nhiễm tại hồ hiện nay là ở mức rất cao. Hồ không còn khả
năng tự làm sạch do lượng nước thải vào hồ là khá lớ
n, đồng thời, diện tích của
hồ bị thu hẹp lại do lượng chất ô nhiễm, rác thải tích tụ dưới lòng hồ. Để đảm
bảo các chức năng của hồ là một hồ tự nhiên, đồng thời xử lý vấn đề ô nhiễm
môi trường hiện tại, tạo nên cảnh quan môi trường mới cho khu vực, cần phải
đầu tư một số giải pháp kỹ thuật, xây dự
ng và cải tạo hạng mục.
Dự kiến các giai đoạn đầu tư các giải pháp kỹ thuật như sau:
4.4.3.1. Giai đoạn 1:
Thực hiện trong năm 2008
1. Nạo vét toàn phần lòng hồ:

Nạo vét lấy đi lớp bùn đáy làm tăng thể tích của hồ sẽ làm cho quá trình
xử lý nước thải đạt hiệu quả cao hơn. Trong thành phần lớp bùn đáy chủ yếu là
chất hữu cơ lắng đọng từ nước thải, xác của sinh khối thực vật và vi sinh vật.
Đây chính là nguyên nhân của quá trình lên men yếm khí tạo ra mùi hôi. Việc
nạo vét làm sạch đáy hồ sẽ ngăn chặn được quá trình này, mùi hôi trong khu
vực sẽ giảm đáng kể. Sau khi loại bỏ lớp bùn đáy sẽ tạo điều kiện cho ánh sáng
xuyên sâu vào lòng hồ nên các quá trình tự làm sạch sẽ diễn ra mạnh mẽ hơn.
Dự kiến chia thành 03 đợt nạo vét hồ trong năm 2008, phương án nạo
vét từ phía ngoài cửa âu thuyền và đi dần vào phía trong kênh dẫn.
Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú

24
2. Làm song chắn rác:
Hiện nay có rất nhiều miệng cống đổ vào hồ mà không được lắp đặt lưới
chắn rác. Đây là một biện khá đơn giản, ít tốn kém nhưng đem lại hiệu quả rất
lớn trong việc giữ sạch hồ.
Tiến hành lắp đặt 15 song chắn rác tại các cống thải nước vào hồ (sau
này để xả nước mưa vào hồ).
3. Thả bèo lục bình vào hồ để x
ử lý ô nhiễm:
Các nghiên cứu đã cho thấy bèo lục bình có khả năng loại bỏ chất rắn lơ
lửng, giảm BOD, các hợp chất Nitơ và phospho trong nước thải sinh hoạt với
hiệu suất cao, góp phần giảm thiểu mùi hôi xung quanh khu vực. Tại thành phố
Đà Nẵng Bèo Tây đã được đưa vào xử lý nước thải cho hồ Thạc Gián – Vĩnh
Trung bước đầu đã cho kết quả rất khả quan. Tuy nhiên, nếu trồng ho
ặc để cho
bèo phát triển với mật độ quá dày thì sẽ sinh muỗi rất nhiều trong khu vực.

Mô hình thả Bèo Tây tại hồ đầm
Tại Đầm Rong, mật độ thả bèo chiếm 15-20% diện tích mặt hồ theo
từng mảng bè nổi trên mặt hồ. Bè được gia công bằng nhựa PVC để vừa đảm
bảo mỹ quan và sử dụng được lâu dài. Bè có kích thước 7*6m (600 dày 2,8m).
Giải pháp thả bèo tại hồ như sau:
+ Tổng diện tích bèo thả: 20%
+ Số lượng bè: 8-10 bè.
4. Quan trắc, kiểm soát chất lượng nước hồ:

Thực hiện quan trắc nhằm theo dõi tình trạng, diễn biến chất lượng môi
trường tại hồ định kỳ. Chương trình quan trắc nước hồ 02 lần trong năm. Các
chỉ tiêu đánh giá ô nhiễm chính tại hồ gồm có:
- Môi trường nước: pH, độ đục, EC, TSS, BOD, COD, N tổng, P tổng,

Coliform, dầu mỡ, kim loại nặng.
- Môi trường không khí: NH
3
, H
2
S, mùi hôi
Đề án Quản lý tổng hợp môi trường Đầm Rong - Thuận Phước, Đà Nẵng
Chủ đầu tư: UBND Quận Hải Châu
Đơn vị tư vấn: Công ty TNHH Đầu Tư và Phát Triển An Phú
25
4.4.3.2. Giai đoạn 2:
Thực hiện kể từ năm 2009 trở đi
1. Hệ thống tách dòng thoát nước thải sinh hoạt trong khu vực thải vào

hồ:

Đầm Rong vốn là một hồ tự nhiên nên có cấu tạo không thích hợp cho
việc xử lý nước thải. Để đảm bảo chức năng của hồ không trở thành hồ chứa
nước thải đô thị, cần đầu tư hệ thống tách dòng thải sinh hoạt thải vào khu vực
hồ. Đây là hạng mục liên quan đến công trình hệ thống vệ sinh thành phố hiện
do Ban quản lý Dự án thoát nước và v
ệ sinh môi trường thành phố thực hiện.
Kính đề nghị UBND thành phố xem xét, giao cho Ban Quản lý Dự án đưa vào
công trình thoát nước thành phố để thực hiện đồng bộ hệ thống.
2. Nạo vét bùn cống thoát nước bao quanh hồ định kỳ:

Tiến hành nạo vét khu vực cửa thông âu thuyền và các công thoát nước
mưa, đảm bảo hồ được lưu thông thường xuyên.
Tần suất nạo vét định kỳ 6 tháng /1 lần.
3. Duy trì vệ sinh môi trường thường xuyên tại hồ:

Sau khi thực hiện giải pháp tách các dòng thải đô thị vào khu vực hồ,
chất lượng nước trong hồ sẽ được cải thiện. Tuy nhiên, quá trình tự xử lý từ
các nguồn thải rò rỉ vào hồ, lượng nước mưa tồn đọng trong hồ, chất thải từ
bèo lục bình sẽ làm cho hồ bị ô nhiễm nếu không được xử lý thường xuyên.
Tiếp tục duy trì vệ sinh môi trường và quan trắc, đo đạ
c chất lượng môi trường
là cần thiết.
4.5. Khái toán kinh phí

- Chi phí thực hiện các giải pháp kỹ thuật được đầu tư 1 lần vào năm
2008. Dự toán này không tính đến chi phí đầu tư hạng mục hệ thống tách dòng
thải đô thị của khu vực về hệ thống xử lý nước thải thành phố (đề nghị đưa vào
nguồn xây dựng cơ bản thành phố - Ban Quản lý các dự án đầu tư
cơ sở hạ
tầng ưu tiên thành phố Đà Nẵng).
- Chi phí thực hiện các giải pháp quản lý được dự toán hàng năm.
- Nguồn kinh phí thực hiện Đề án: Đề xuất từ nguồn kinh phí sự nghiệp
môi trường hàng năm hoặc được huy động từ các tổ chức khác./.
Khái toán kinh phí thực hiện như sau:
STT

Hạng mục
Phân kỳ đầu tư
Ghi
chú
Năm 2008 Năm 2009
Từ năm
2010 trở đi

I Giải pháp quản lý 27.080.000 27.080.000 27.080.000