TK VAN BAN NHAT DUNG

Quan sát những nhóm hình ảnh sau và cho biết mỗi
nhóm hình ảnh đó gợi nhớ tới văn bản đã học nào, thuộc
đề tài gì, ở lớp mấy trong chương trình THCS?




Đất là
mẹ
- Là nơi sản sinh,
nuôi sống muôn loài.
- Cái gì con ngưi
làm cho đất đai là
làm cho ruột thịt
của mình.
- Con ngi cần
sống hòa hợp với môi
trng, đất đai vµ






Gợi­nhớ­văn­bản:­Động­Phong­Nha­–­Ngữ­văn­6­–­Đề­tài:­Danh­lam­thắng­cảnh


Gợi­nhớ­văn­bản:­Cầu­Long­Biên­–­Chứng­nhân­lịch­sử­–­Ngữ­văn­6­–­Đề­tài:­
Di­tích­lịch­­sử

Đất là
mẹ
- Là nơi sản sinh,
nuôi sống muôn loài.
- Cái gì con ngưi
làm cho đất đai là
làm cho ruột thịt
của mình.
- Con ngời cần
sống hòa hợp với môi
Giưnhưvnưbn:ưBcưthưcaưthưlnhưdaưưưNgưvnư6ưưưti:ưMiưquanư
trng, đất đai vµ
hệ­giữa­thiên­nhiên­và­con­người.


Gợi­nhớ­văn­bản:­Thông­tin­về­Ngày­Trái­Đất­năm­2000­–­Ngữ­văn­8­–­Đề­tài:­
Môi­trường


Gợi­nhớ­văn­bản:­Ca­Huế­trên­sơng­Hương–­Ngữ­văn­7­–­Đề­tài:­Văn­hóa


Gợi­nhớ­văn­bản:­Ôn­dịch­thuốc­lá–­Ngữ­văn­8­–­Đề­tài:­Tệ­nạn­ma­túy­và­
thuốc­lá.


TỔNG KẾT PHẦN
VĂN BẢN NHẬT
DỤNG

* Khái niệm văn bản nhật dụng:
­ Khái­ niệm­ văn­ bản­ nhật­ dụng­ khơng­ phải­ khái­ niệm­ thể­ loại,­
cũng­khơng­chỉ­kiểu­văn­bản.­Nó­chỉ­đề­cập­tới­chức­năng­đề­tài­
và­tính­cập­nhật­của­nội­dung­văn­bản­mà­thơi.
Cập nhật­nghĩa­là­kịp­thời,­đáp­ứng­u­cầu­địi­hỏi­của­cuộc­
sống­hàng­ngày,­cuộc­sống­hiện­tại.­Tính­cập­nhật­được­thể­hiện:
-­ Chức­ năng:­ bàn­ luận,­ thuyết­ minh,­ tường­ thuật,­ miêu­ tả,­
đánh­giá...­Những­vấn­đề­hiện­tượng­của­đời­sống­xã­hội.
- Đề tài:­ phong­ phú­ (thiên­ nhiên,­ mơi­ trường,­ văn­ hóa,­ xã­
hội­...)
-­Giá­trị­văn­chương­cũng­là­yêu­cầu­quan­trọng­với­văn­bản­nhật­
dụng.


­­­­­­­­Câu­hỏi:­Hệ­thống­các­văn­bản­nhật­dụng­từ­lớp­6­đến­
lớp­9­theo­mẫu­sau
­Lớp
6
7
8
9

Tên­văn­bản

Nội­dung­chính

Xác­định­thể­loại­văn­bản,­phương­thức­biểu­đạt­của­các­văn­bản­nhật­dụng­
trong­chương­trình­Ngữ­văn­THCS
Biểu­cảm,­miêu­tả,­Ts
Thuyết­minh,­miêu­tả
Nghị­luận,­biểu­cảm
Biểu­cảm
Tự­sự
Tự­sự,­miêu­tả
Thuyết­minh,­miêu­tả
Nghị­luận
Bài­nghiên­cứu Thuyết­minh,­NL,­BC
Bài­báo
Nghị­luận
Nghị­luận,­biểu­cảm
Tiểu­luận
Nghị­luận,­biểu­cảm
Xã­luận
Cơng­bố
Nghị­luận
Bút­kí
Bút­kí
Thư­từ
Hồi­kí
Truyện­ngắn
Truyện­ngắn
Bút­kí
Thơng­báo

=>­VBND­được­trình­bày­dưới­hình­thức­văn­bản­đa­dạng,­kết­hợp­các­PTBĐ.

Xỏcưnhưphngưthcưbiuưtưtrongưcỏcưvớưdưsau:
a. Cô giáo Tâm gỡ tay Thủy, đi lại phiá bơc më cỈp lÊy mét
qun sỉ cïng víi chiÕc bót máy lắp vàng a cho em tôi và
nói :
- Cô tặng em về trng mới em cố gắng học tập nhé !
Em vội đặt quyển sổ và cây bút lên bàn:
- Tha cô , em không dám nhận, em không cưđi học nữa.
- Sao vậy ? Cô Tâm sửng sốt .
- Nhà bà ngoại em ở xa trng học lắm. Mẹ em bảo sẽ sắm
cho em một thúng hoa quả để ra chợ ngồi bán .
- Trời ơi !, cô giáo tái mặt và nc mắt giàn giụa . Lũ nhỏ
cũng khóc mỗi lúc một to hơn.
(Cuc chia tay của những con búp
bê-­Phương­thức­biểu­đạt:­Tự­sự,biểu­cảm
– Khánh Hoài)


Xỏcưnhưphngưthcưbiuưtưtrongưcỏcưvớưdưsau:
Theo các nhà khoa học, bao bì ni lông lẫn vào đất làm cản
trở quá trình sinh trng của các loài thực vật bị nó bao quanh,
cản trở sự phát triển của cỏ dẫn đến hiện tng xói mòn ở các vùng
đồi núi. Bao bì ni lông vứt xuống cống làm tắc các ng cống
dẫn nc thải, làm tăng khả năng ngập lụt của các đô thị về mùa
ma. Sự tắc nghẽn hệ thống cống rÃnh làm cho muỗi phát sinh, lây
truyền dịch bệnh. Bao bì ni lông trôi ra biển làm chết các sinh
vật khi chúng nuốt phải. Đặc biệt bao bì ni lông màu đựng
thực phẩm làm ô nhiễm thực phẩm do chứa các kim loại nh chì,
ca-mi-đi gây tác hại cho nÃo và là nguyên nhân gây ung th phổi.

Nguy hiểm nhất là chất đi-ô-xin có thể gây ngộ độc, gây ngất,
khó thở, nôn ra máu, ảnh hng đến các tuyến nội tiết, giảm khả
năng miễn dịch, gây rối loạn chức năng, gây ung th và các dị
tật
bẩm
sinh
cho
trẻ
sơ
sinh.
(Thụng tin v ngy trỏi t nm
- Phng thc biu đạt: Thuyết minh


Xác­định­phương­thức­biểu­đạt­trong­các­ví­dụ­sau:
“…Có thế nói ít có vị lãnh tụ nào lại am hiểu nhiều về các dân tộc và nhân
dân thế giới, văn hóa thế giới sâu sắc như Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đến đâu
Người cũng học hỏi, tìm hiểu văn hóa, nghệ thuật đến một mức khá uyên
thâm. Người cũng chịu ảnh hưởng của tất cả các nền văn hóa, đã tiếp thu mọi
cái đẹp và cái hay đồng thời với việc phê phán những tiêu cực của chủ nghĩa
tư bản. Nhưng điều kì lạ là tất cả những ảnh hưởng quốc tế đó đã nhào nặn
với cái gốc văn hóa dân tộc khơng gì lay chuyển được ở Người, để trở thành
một nhân cách rất Việt Nam, một lối sống rất bình dị, rất Việt Nam, rất
phương Đơng, nhưng đồng thời cũng rất mới, rất hiện đại…”
(Phong cách Hồ Chí Minh – Lê Anh Trà)
- Phương thức biểu đạt: Nghị luận


"Khơng những đi ngược lại lí trí con người mà con đi ngược lại cả lí trí
tự nhiên nữa [...] Từ khi nhen nhóm sự sống trên Trái Đất, đã phải trải qua

380 triệu năm con bướm mới bay được, rồi 180 triệu năm nữa bông hồng
mới nở, chỉ để làm đẹp mà thôi. Cũng đã trải qua bốn kỉ địa chất, con người
mới hát được hay hơn chim và mới chết vì u. Trong thời đại hồng kim
này của khoa học, trí tuệ con người chẳng thể tự hào vì đã phát minh ra một
biện pháp, chỉ cần bấm nút một cái là đưa cả quá trình vĩ đại và tốn kém
hàng bao nhiêu triệu năm trở lại điểm xuất phát của nó”
(Đấu tranh cho một thế giới hịa bình, G.G. Mác- két. SGK Ngữ
Văn lớp 9, tập 1)
- Phương thức biểu đạt: Nghị luận