Tiet 122 Noi voi con

Bài giảng môn: Ngữ văn 9
Giáo viên: Nguyễn Thị Tuyết Mai
Trờng THCS Yên Bắc


I. Giới thiệu chung:
1. Tác giả: Y Phương tên thật là Hứa Vĩnh Sước,
người dân tộc Tày. Sinh năm 1948, quê ở Trùng
Khánh – Cao Bằng
Từ năm 1993 ông là Chủ tịch Hội Văn
học nghệ thuật tỉnh Cao Bằng.

* Thơ của ông thể hiện tâm hồn chân thật, mạnh
mẽ, trong sáng.
Một số tác phẩm chính: Người núi hoa (1982),
Tiếng hát tháng giêng (1986), Lời chúc (1991),
Đàn then (1996), Thơ Y Phương (2002).


Nói với con
Chân phải bước tới cha

Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn

Chân trái bước tới mẹ

Sống trên đá không chê đá gập ghềnh

Một bước chạm tiếng nói

Sống trong thung(4) khơng chê thung nghèo đói

Hai bước tới tiếng cười

Sống như sơng như suối

Người đồng mình(1) u lắm con ơi

Lên thác xuống ghềnh

Đan lờ(2) cài nan hoa

Không lo cực nhọc

Vách nhà ken(3) câu hát

Người đồng mình thơ sơ da thịt

Rừng cho hoa

Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con

Con đường cho những tấm lịng

Người đồng mình tự đục đá kê cao q hương

Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới

Cịn q hương thì làm phong tục

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.

Con ơi tuy thơ sơ da thịt

Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa ni chí lớn

Lên đường
Khơng bao giờ nhỏ bé được
Nghe con.
( Y Phương (*), trong Thơ Việt Nam 1945-1985, Sđd)

- Thể thơ: Tự do.
- Nội dung chính:
Bài thơ mượn lời người cha nói với con để thể hiện tình cảm gia đình, quê
hương sâu nặng. Từ những kỉ niệm gần gũi, thiết tha mà nâng lên thành lẽ sống cao đẹp.
- Bố cục: Hai phần.
Phần 1: Từ "Chân phải ... tiếng cười"
Phần 2: Từ "Người đồng mình ... Nghe con"


I. Giới thiệu chung:
1. Tác giả: Y Phương tên thật là Hứa Vĩnh Sước,
người dân tộc Tày. Sinh năm 1948, quê ở Trùng
Khánh – Cao Bằng
Từ năm 1993 ông là Chủ tịch Hội Văn
học nghệ thuật tỉnh Cao Bằng.

* Thơ của ông thể hiện tâm hồn chân thật, mạnh
mẽ, trong sáng.

Một số tác phẩm chính: Người núi hoa (1982),
Tiếng hát tháng giêng (1986), Lời chúc (1991),
Đàn then (1996), Thơ Y Phương (2002).
2. Văn bản: “Nói với con” in trong cuốn “ Thơ Việt Nam” 1945 - 1985.

- Thể thơ: Tự do.
- Nội dung chính:
-

Bài thơ mượn lời người cha nói với con để thể hiện tình
cảm gia đình, quê hương sâu nặng. Từ những kỉ niệm gần gũi, thiết tha
mà nâng lên thành lẽ sống cao đẹp.
Bố cục: Hai phần.
Phần 1: Từ "Chân phải ... tiếng cười"
Phần 2: Từ "Người đồng mình ... Nghe con"


Người con được lớn lên trong tình
cảm gia đình như thế nào ?

Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười
+ Cách nói vừa kể vừa tả, hình ảnh cụ thể.

Em có nhận xét gì về

cách nói của tác giả qua
những dịng thơ trên ?

+ Khơng khí gia đình đầm ấm, quấn quýt, hạnh phúc.


Người đồng mình(1) yêu lắm con ơi
Đan lờ(2) cài nan hoa
Vách nhà ken(3) câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng
Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.
Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa ni chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh

Sống trong thung(4) khơng chê thung nghèo đói
Sống như sơng như suối
Lên thác xuống ghềnh
Khơng lo cực nhọc
Người đồng mình thơ sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao q hương
Cịn q hương thì làm phong tục
Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con

Người đồng mình(1) yêu lắm con ơi
Đan lờ(2) cài nan hoa
Vách nhà ken(3) câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng
Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.

- Sử dụng động từ, vừa miêu tả cụ
thể vừa nói lên sự cần cù, khéo léo, tươi
vui, gắn bó của người đồng mình.
- Cách nói ẩn dụ gợi tả vẻ đẹp thơ
mộng nghĩa tình của rừng núi quê
hương.
- Ngày bắt đầu xây nền móng cho
hạnh phúc gia đình.

Qua những dịng thơ trên em hiểu cha muốn nói
với con điều gì ?


Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn

Cách nói độc đáo thể hiện sự bền gan
vững chí của con người q hương mình.

Xa ni chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn

Sống trên đá khơng chê đá gập ghềnh
Sống trong thung khơng chê thung nghèo đói
(4)

Sống như sơng như suối
Lên thác xuống ghềnh
Khơng lo cực nhọc
Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao q hương
Cịn q hương thì làm phong tục

Hình ảnh cụ thể: sống trên đá, sống trong thung
Hồn cảnh sống vất vả, nghèo đói
Hình ảnh so sánh: sống như sông như suối
Cách sống mạnh mẽ, khoáng đạt, đầy nghị lực
Thành ngữ: lên thác xuống ghềnh
Cuộc sống gian truân, đầy thử thách
Người đồng mình mộc mạc, giản dị, giàu ý
chí.
Người đồng mình cần cù, kiên trì, tự lực
cánh sinh xây dựng quê hương


Người đồng mình(1) yêu lắm con ơi
Đan lờ(2) cài nan hoa
Vách nhà ken(3) câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng
Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.

Sống trong thung(4) không chê thung nghèo đói
Sống như sơng như suối
Lên thác xuống ghềnh
Khơng lo cực nhọc
Người đồng mình thơ sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao q hương
Cịn q hương thì làm phong tục

Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa ni chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá khơng chê đá gập ghềnh

Qua đoạn thơ trên em hiểu người cha
muốn nói với con điều gì ?


Qua các dịng thơ em hiểu người cha
mong muốn gì ở con?
Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con.


 Nghệ thuật:

Bố cục chặt chẽ, cách nói độc đáo.
Giọng điệu thiết tha, trìu mến.
Hình ảnh cụ thể, giàu sức gợi cảm, mộc mạc gần gũi với người miền núi.

 Nội dung:
Thể hiện tình yêu thương của cha mẹ đối với con và tình yêu quê hương
sâu nặng.
Thể hiện niềm tự hào về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ và truyền thống cao
đẹp của quê hương.


Ghi nhớ
Qua bài Nói với con bằng những từ ngữ,hình ảnh
giàu sức gợi cảm, Y Phương đã thể hiện tình cảm gia
đình ấm cúng, ca ngợi truyền thống cần cù, sức sống
mạnh mẽ của quê hương và dân tộc mình. Bài thơ giúp
ta hiểu thêm về sức sống và vẻ đẹp tâm hồn của một dân
tộc miền núi, gợi nhắc tình cảm gắn bó với truyền thống,
với q hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống.


Hướng dẫn về nhà
Học thuộc bài thơ.
Làm bài tập trong phần luyện tập sách giáo khoa trang 74.