songnuoccamau_34201921

PHỊNG GIÁO DỤC QUẬN LONG BIÊN
TRƯỜNG THCS LONG BIÊN

Tiết 77

Sơng nước Cà Mau
Trích “Đất rừng phương Nam” – Đồn Giỏi
Giáo viên: Trần Thuý An


MỤC TIÊU BÀI HỌC

- Cảm nhận được sự phong phú và độc đáo của
cảnh thiên nhiên sông nước vùng Cà Mau
- Nắm được những nét đặc sắc trong nghệ
thuật miêu tả
-

Luyện kỹ năng sử dụng biện pháp so
sánh
Luyện kỹ năng quan sát tưởng tượng
nhận xét trong văn miêu tả

Hình thành, ni dưỡng tình cảm u
mến tự hào đối với q hương đất nước


I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Đồn Giỏi (1925-1989), bút danh

Nguyễn Hoài – Nguyễn Phú Lễ.
- Quê ở Châu Thành, Tiền Giang.
- Đề tài sáng tác: Viết về thiên
nhiên, cuộc sống và con người Nam
Bộ.
- Là một trong những cây bút viết
cho thiếu nhi để lại nhiều dấu ấn
nhất cho tới nay.
- Những tác phẩm chính: Người
Nam thà chết khơng hàng (1947) Kí
(1948), Chiến sỹ Tháp Mười (1949),
Cá bống mú (1956), Đất rừng
Phương Nam (1957).


I.Tìm hiểu chung:
1.Tác giả:
2.Tác phẩm:
a.Tiểu thuyết Đất rừng phương
Nam
- Viết năm 1957
- Gồm 20 chương
- Chuyển thể thành phim Đất
phương Nam (1997)

Chương 1: Xóm chợ nhỏ một vùng quê xa
lạ.
Chương 2: Trong tửu quán.
Chương 3: Ông lão bán rắn.
Chương 4: Đêm kinh khủng.

Chương 5: Ôn lại ngày cũ.
Chương 6: Bước đầu cuộc sống lưu lạc.
Chương 7: Gia đình bố ni tôi.
Chương 8: Đi câu rắn.
Chương 9: Đi lấy mật.
Chương
10:Đất
Trong
lềuphương
người đàn
ông
cô
Tiểu
thuyết
rừng
Nam
viết
độc 1957,
giữa rừng.
năm
là tác phẩm nổi bật nhất
Chương 11: Rừng cháy.
trong
quá trình sáng tác của Đồn Giỏi
Chương 12: Chạm trán với hổ.
Chương 13: Cái chết của Võ Tòng.
Chương 14: Mũi tên thù.
Chương 15: Phường săn cá sấu.
Chương 16: Qua Sróc Miên.
Chương 17: Sân chim.

Chương 18: Rừng đước Cà Mau.
Chương 19: Du kích trong rừng.
Chương 20: Lên đường chiến đấu.


TRÍCH ĐOẠN HAY NHẤT TRONG
PHIM “ĐẤT PHƯƠNG NAM”


I.
Tìm hiểu chung:
1.
Tác giả:
2.
Tác phẩm:
a.
Tiểu thuyết Đất rừng phương
b. Đoạn
Nam trích Sơng nước Cà Mau
- Xuất xứ: thuộc chương 18 của Đất
rừng phương Nam
- Thể loại: tiểu thuyết
- Ngôi kể: thứ nhất (lời nhân vật bé
An)
- Vị trí miêu tả: ngồi trên thuyền
- Bố cục: 3 phần
- Phương thức biểu đạt: miêu tả + tự
sự + thuyết minh + giải thích.
- Từ khó: cột đáy, thuyền chài, bến vận
hà

Chương 1: Xóm chợ nhỏ một vùng quê xa lạ.
Chương 2: Trong tửu quán.
Phần 3
Chương 3: Ông lão bán rắn.
Chương 4: Đêm kinh khủng. Cịn lại.
Phần 2
Chương 5: Ơn lại ngày cũ.
miêu tả cảnh
Chương 6: Bước đầu cuộc sốngchợ
lưuNăm
lạc. Căn
Tiếp
->
ban
Phần
1 7: Gia đình bố ni tơi.
Chương
mai
Từ
đầu ->8: Đi câu rắn.
Chương
miêu
tả
đơn
điệu 9: Đi lấy
Chương
mật.
cảnhlều
cụ người

thể đàn ông cô độc
Chương
10: Trong
miêu tả
giữaquang
rừng.
Chương
cảnh11: Rừng cháy.
Chương
chung12: Chạm trán với hổ.
Chương 13: Cái chết của Võ Tòng.
Chương 14: Mũi tên thù.
Chương 15: Phường săn cá sấu.
Chương 16: Qua Sróc Miên.
Chương 17: Sân chim.
Chương 18: Rừng đước Cà Mau.
Chương 19: Du kích trong rừng.
Chương 20: Lên đường chiến đấu.


I.Tìm hiểu chung:
Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sơng ngịi, kênh rạch càng
1.Tác giả:
bủa giăng
2.Tác
phẩm:chi chít như mạng nhện. Trên thì trời xanh, dưới thì nước
xanh, hiểu
chung
mình cũng chỉ tồn một sắc xanh cây lá. Tiếng
II.Tìm

chi quanh
tiết:
rì rào bất tận của những khu rừng xanh bốn mùa, cùng tiếng sóng
1.Quang cảnh chung:

rì rào từ biển Đơng và vịnh Thái Lan ngày đêm không ngớt vọng về
trong hơi gió muối – thứ âm thanh đơn điệu triền miên ấy ru ngủ
thính giác, càng làm mịn mỏi và đuối dần đi tác dụng phân biệt của
thị giác con người trước cái quang cảnh chỉ lặng lẽ một màu xanh
đơn điệu.

Ấn tượng chung: sơng ngịi kênh rạch
chằng chịt
Màu sắc: Bao trùm bởi màu xanh bạt
ngàn của trời, của nước, của cây lá
Âm thanh: rì rào bất tận của lá và
tiếng sóng – thứ âm thanh đơn điệu
triền miên

Vùng sơng nước
Cà Mau hoang sơ,
hấp dẫn, nhuốm
Sự mênh mơng vơ tận
màu bí ẩn

Mài mòn đi sự sắc bén của các
giác quan


I.Tìm hiểu chung:

1.Tác giả:
2.Tác phẩm:
II.Tìm hiểu chi tiết:
1.Quang cảnh chung:
2.Quang cảnh cụ thể

Đơn điệu nhàm chán

Rạch Mái
Sống động
Giầm

Kênh
rạch

Miêu tả, thuyết minh, giải thích
Cà Mau

Kênh
Ba Khía

Kênh Bọ
Mắt

Vùng đất với thiên nhiên Sông Năm
phong phú hoang sơ, gắn Căn
liền với cuộc sống lao
động của con người Rừng đước

xã Năm

Căn


Thuyền
chúng
tơi chèo thốt qua kênh Bọ Mắt, đổ ra con sơng Cửa Lớn, xi về
I.Tìm hiểu
chung:
Năm
1.TácCăn..
giả: Dịng sơng Năm Căn mênh mông, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm
như
cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch
2.Tácthác,
phẩm:
giữa
những
đầutiết:
sóng trắng. Thuyền xi giữa dịng con sơng rộng hơn ngàn
II.Tìm
hiểu chi
thước,
trơng
bên bờ, rừng đước hiện lên cao ngất như hai dãy trường thành vô
1.Quang
cảnhhai
chung:
tận.
Cây đước
mọc

dài theo bãi, theo từng lứa trái rụng, ngọn bằng tăm tắp, lớp
2.Quang
cảnh cụ
thể:
này
chồng
lên lớp kia ơm lấy dịng sơng, đắp từng bậc màu xanh lá mạ, màu xanh
•Kênh
rạch:
rêu, màu xanh chai lọ...lồ nhồ ẩn hiện trong sương mù và khói sóng ban mai.
• Sơng Năm Căn và rừng đước:
- Động từ: thốt, đổ, xi
- Hình ảnh so sánh gợi cảm
- Bức tranh nhiều màu sắc
- Từ láy: mênh mông, ầm ầm,
tăm tắp, lồ nhồ

Khung cảnh dịng sơng Năm
Căn và rừng đước hiện lên vô
cùng sinh động, đầy màu sắc

Khả năng quan sát tỉ mỉ, nhạy cảm và tinh tế trong cảm
nhận và lựa chọn từ ngữ, hình ảnh miêu tả của tác giả.


-I.Tìm
Những
túpchung:
lều lá thơ sơ kiểu cổ
hiểu

nằm
1.Táccạnh
giả: những ngơi nhà gạch
văn
minh
hai tầng.
2.Tác
phẩm:
II.Tìm
hiểu
chi con
tiết:gái Hoa kiều
- Những
người
1.Quang
chung:
bán hàngcảnh
xởi lởi.
2.Quang
cảnh cụ
thể:
- Những người
Chà
Châu Giang
•bán
Kênh
rạch:
vải,
những bà cụ người
•Miên

Sơng bán
Nămrượu,
Căn và
đước:
vớirừng
đủ các
giọng nói líu lơ, đủ kiểu ăn vận
sặc sỡ…chợ Năm Căn:
3.Cảnh
- Những bến vận hà nhộn nhịp dọc dài
theo sông.
- Những ngôi nhà bè ban đêm, ánh đèn
măng - sông chiếu sáng như những khu
phố nổi.

Tả cụ thể, bao quát, chú ý
màu sắc, hình khối,âm thanh...
=> Chợ Năm Căn thật đông
vui, tấp nập, trù phú, độc đáo.

Sự hiểu biết tường tận,
gắn bó với con người và
vùng đất này, nói rộng ra
là lịng u thiên nhiên,
tình u q hương, đất
nước sâu sắc của Đồn
Giỏi.


I.Tìm hiểu chung:

1.Tác giả:
2.Tác phẩm:
II.Tìm hiểu chi tiết:
1.Quang cảnh chung:
2.Quang cảnh cụ thể:
3.Chợ Năm Căn:
III.Tổng kết:
1.Nội dung:
Cảnh sông nước Cà Mau có vẻ đẹp hùng vĩ, rộng
lớn, đầy sức sống, Chợ Năm Căn là hình ảnh cuộc
sống tấp nập, trù phú, độc đáo.
2.Nghệ thuật:
- Ngôi kể thứ nhất (tôi), trực tiếp quan sát, miêu
tả cảnh từ trên con thuyền.
- Sử dụng nhiều phương thức và thủ pháp miêu tả
(quan sát, so sánh, tưởng tượng), nhất là việc huy
động nhiều giác quan để cảm nhận và tô đậm các
ấn tượng.


* Hướng dẫn ôn tập
- Học ghi nhớ; học phần phân tích văn bản.
- Đọc lại văn bản; tìm đọc truyện “Đất rừng phương Nam”.
- Viết một đoạn văn khoảng 10 câu trình bày cảm nhận của
em về vùng Cà Mau qua bài “Sông nước Cà Mau”.

CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!