on tap bai 34 va 35 - SInh 9

UBND QUẬN HẢI CHÂU
TRƯỜNG THCS NGUYỄN HUỆ
TỔ: HĨA - SINH
ƠN TẬP MƠN SINH HỌC LỚP 9
Bài 34: Thối hóa do tự thụ phấn và do
giao phối gần
Bài 35: Ưu thế lai.


I. THỐI HĨA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN
1. Hiện tượng thối hóa:
1.1 Hiện tượng thối hóa do tự thụ phấn ở cây giao phấn:
- Các cá thể của thế hệ kế tiếp có sức sống kém dần: Phát triển chậm,
chiều cao giảm, năng suất giảm, bộc lộ đặc điểm xấu, dị dạng, bị chết
- Ví dụ: Giống ngô khi cho tự thụ phấn qua 7 thế hệ có biểu hiện thối
hóa như: chiều cao giảm, sinh trưởng phát triển chậm, năng suất thấp,
nhiều cây bạch tạng, bắp dị dạng kết hạt ít.

Hình 34.1. Hiện tượng thối hóa do tự thụ phấn bắt buộc ở ngơ


I. THỐI HĨA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN
1. Hiện tượng thối hóa:
1.2 Giao phối gần:

Khái Là sự giao phối giữa con cái sinh ra từ một cặp bố mẹ.
niệm Hoặc giữa bố mẹ với con cái.
Sinh trưởng phát triển kém
Biểu hiện

Sức đẻ giảm

Quái thai, dị tật bẩm sinh…

Ví dụ:


I. THỐI HĨA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN
1. Hiện tượng thối hóa:
1.3 Thối hóa là gì?

- Thối hóa là hiện tượng các thế hệ con cháu có sức sống kém dần,
bộc lộ tính trạng xấu, năng suất giảm…


I. THỐI HĨA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN
2. Ngun nhân của hiện tượng thối hóa.
- Là vì tạo ra các cặp gen lặn đồng hợp gây hại ( do tự thụ phấn bắt
buộc ở cây giao phấn hoặc do giao phối gần )
3. Vai trò của tự thụ phấn và giao phối gần trong chọn giống.
- Củng cố và duy trì 1 số tính trạng mong muốn
- Loại bỏ gen xấu ra khỏi quần thể.
- Tạo dòng thuần, thuận lợi cho việc đánh giá kiểu gen của từng dòng
- Chuẩn bị lai khác dòng.


II. ƯU THẾ LAI
1. Hiện tượng ưu thế lai:

- Ưu thế lai là hiện tượng cơ thể F1 có sức sống cao hơn, sinh
trưởng nhanh hơn, phát triển mạnh hơn, chống chịu tốt hơn, các
tính trạng năng suất cao hơn trung bình giữa hai bố mẹ hoặc vượt

trội cả hai bố mẹ.
2. Nguyên nhân của hiện tượng ưu thế lai:
- Ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở F1 vì lai hai dịng thuần chủng thì
con lai F1 có kiểu gen dị hợp do tập trung nhiều gen trội có lợi.
- Ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở F1 sau đó giảm dần qua các thế hệ
do tỉ lệ dị hợp giảm, tỉ lệ đồng hợp lặn tăng lên
- Để duy trì ưu thế lai dùng biện pháp nhân giống vơ tính (giâm,
chiết, ghép, ni cấy mơ…)


II. ƯU THẾ LAI
3. Phương pháp tạo ưu thế lai
 Ở cây trồng
o Lai khác dịng:
• Tạo 2 dịng tự thụ phấn rồi cho giao phấn với nhau.
• VD: Ở ngô, đã tạo được ngô lai F1 năng suất cao hơn 2530% so với giống hiện có.
o Lai khác thứ:
• Để kết hợp giữa tạo ưu thế lai và tạo giống mới. Đây là tổ
hợp lai giữa 2 thứ hoặc tổng hợp nhiều thứ của cùng 1 lồi
• VD: Giống lúa DT17 được tổ hợp lai giữa giống lúa DT10
với giống lúa OM80, cho năng suất cao của DT10 và chất
lượng gạo tốt của OM80


II. ƯU THẾ LAI
3. Phương pháp tạo ưu thế lai

 Ở vật nuôi: (dùng phương pháp lai kinh tế)
o Lai kinh tế là cho giao phối giữa cặp vật nuôi bố mẹ thuộc hai
dòng thuần chủng khác nhau, rồi dùng con lai F1 làm sản phẩm,

không dùng làm giống.
o VD: Ỉ Móng cái lai vơi lợn Đại Bạch cho con F1 có sức sống
cao, lợn con mới đẻ nặng từ 0,7- 0,8kg, tăng trọng nhanh, tỉ lệ
nạc cao hơn.


CỦNG CỐ BÀI HỌC
Hãy chọn câu trả lời đúng nhất
Câu 1: Để tạo ưu thế lai, khâu quan trọng đầu tiên là
A.lai khác dịng
B.lai kinh tê
C.tạo dịng thuần
D.lai phân tích
Câu 2: Để tạo ưu thế lai ở cây trồng người ta dùng
phương pháp
A.lai khác dòng
B.lai kinh tê
C.tạo dòng thuần
D.lai phân tích


CỦNG CỐ BÀI HỌC
Hãy chọn câu trả lời đúng nhất
Câu 3: Tại sao ưu thế lai giảm dần qua các thế hệ
A.vì các thế hệ sau tỉ lệ đồng hợp trội giảm dần và
khơng được biểu hiện.
B.vì các thế hệ sau tỉ lệ dị hợp giảm dần, đồng hợp lặn
tăng dần và biểu hiện các đặc tính xấu.
C.vì các thế hệ sau tỉ lệ đồng hợp trội tăng dần và biểu
hiện các đặc tính xấu.

D.vì các thế hệ sau tỉ lệ dị hợp giảm dần, đồng hợp trội
tăng dần và biểu hiện các đặc tính xấu.


CỦNG CỐ BÀI HỌC
Hãy chọn câu trả lời đúng nhất
Câu 4: Ngun nhân của hiện tượng thối hóa giống ở
cây giao phấn là
A.do giao phấn xảy ra ngẫu nhiên giữa các loài thực
vật.
B.do lai khác thứ.
C.do tự thụ phấn bắt buộc.
D.do lai giữa các dịng thuần có kiểu gen khác nhau.


CỦNG CỐ BÀI HỌC
Hãy chọn câu trả lời đúng nhất
Câu 5: Giao phối cận huyết là
A.giao phối giữa các cá thể khác bố mẹ.
B.giao phối giữa các cá thể có kiểu gen khác nhau.
C.giao phối giữa các cây có cùng kiểu gen.
D.giao phối giữa các cá thể cùng bố mẹ hoặc giao phối
giữa con cái với bố mẹ chúng.


CHÚC CÁC EM HỌC TỐT