Bai_13_Diep_ngu_gvg__4__2_80d3c8afd8

PHỊNG GD & ĐT QUẾ VÕ

CHÀO MỪNG CÁC THẦY CƠ GIÁO
VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP

GIÁO VIÊN : NGUYỄN THỊ DUNG
MÔN DẠY: NGỮ VĂN
NĂM HỌC: 2018 - 2019


Tiết 54
Tiếng Việt

ĐIỆP NGỮ


VD 1:
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ :
“Cục ... cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
(Tiếng gà trưa - Xuân Quỳnh)

VD 3:
Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai ?

(Sau Phút Chia Li - Đoàn Thị Điểm)

VD 2:
Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu
Cơ gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều
....
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy.
( Gửi Em Cô Thanh Niên Xung
Phong - Phạm Tiến Duật )

VD 4:
Hồ Chí Minh mn năm!
Hồ Chí Minh mn năm!
Hồ Chí Minh mn năm!
Phút giây thiêng, Anh gọi Bác ba lần.
( Hãy nhớ lấy lời tôi -Tố Hữu)


VD
VD1:1:
Trên
Trênđường
đườnghành
hànhquân
quânxa
xa
Dừng

chân
bên
xóm
nhỏ
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng
Tiếnggà
gàaiainhảy
nhảyổổ: :
“Cục
“Cục......cục
cụctác
táccục
cụcta”
ta”
Nghe
xao
động
nắng
Nghe xao động nắngtrưa
trưa
Nghe
bàn
chân
đỡ
mỏi
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe
Nghegọi
gọivềvềtuổi

tuổithơ
thơ
(Tiếng
(Tiếnggàgàtrưa
trưa- -Xuân
XuânQuỳnh)
Quỳnh)
- -Nội
Nộidung:
dung:Âm
Âmthanh
thanhcủa
củatiếng
tiếnggà
gàtrên
trênđường
đườnghành
hànhquân
quân
VíVídụ
dụ Bộ
Bộphận
phậnlặp
lặplại
lại
lần)
VD
-“Nghe”(3 lần)
VD 11 -“Nghe”(3

Cấu
Cấutạo
tạo
- 1 từ
- 1 từ
-> Lặp đi lặp lại
-> Lặp đi lặp lại
1 từ.
1 từ.

Tác
Tácdụng
dụng
++Nhấn
Nhấnmạnh
mạnhấn
ấntượng
tượngcảm
cảmxúc
xúc
khi
nghe
tiếng
gà.
khi nghe tiếng gà.
+ Biểu cảm về tâm hồn thi sĩ nhạy
+ Biểu cảm về tâm hồn thi sĩ nhạy
cảm của người lính.
cảm của người lính.

*Thảo
*Thảoluận
luậnnhóm:
nhóm:33nhóm
nhóm
Theo
Theonội
nộidung
dungcâu
câuhỏi
hỏisau:
sau:
- -Xác
định
nội
dung
của
Xác định nội dung củađoạn
đoạnthơ?
thơ?
- -Chỉ
ra
bộ
phận
lặp
lại?
Chỉ ra bộ phận lặp lại?
- -Cấu
Cấutạo

tạocủa
củabộ
bộphận
phậnđó?
đó?
- -Tác
dụng?
Tác dụng?
++Nhóm
Nhóm1:1:VD
VD22
++Nhóm
Nhóm22: :VD
VD33
++Nhóm
Nhóm33: :VD
VD44

Bộ phận lặp lại
VíVídụ
dụ Bộ phận lặp lại

Cấu
Cấutạo
tạo

Tác
Tácdụng
dụng

VD

Bộ phận lặp lại

1

-“Nghe”(3 lần)

2

-“Rất lâu” (2 lần )
-“Khăn xanh” (2 lần)
-“Thương em” (2 lần)

Cấu tạo
Cấu tạo

- 1 từ
Lặp đi lặp lại
- 1 cụm từ
Lặp đi lặp lại

Tác dụng
Tác dụng

- Nhấn mạnh ấn tượng về cảm xúc khi
nghe tiếng gà.
- Nhấn mạnh thời gian xa cách.
- Nhấn mạnh số lượng nhiều, rất đơng.

- Nhấn mạnh tình cảm nhớ thương.

3

-“Thấy” (2 lần)
-“Ngàn dâu” (2 lần)

4

-“HCM muôn
năm” (3 lần)

=> ĐIỆP NGỮ

- 1 từ
Lặp đi lặp lại

- Cảm xúc buồn đau, sầu muộn của
người thiếu phụ.

- 1 câu
Lặp đi lặp lại

- Nhấn mạnh tình cảm của người
chiến sĩ dành cho Bác.

=> PHÉP ĐIỆP
NGỮ

=>

=>LÀM
LÀMNỔI
NỔIBẬT
BẬTÝ,
Ý,GÂY
GÂYCẢM
CẢMXÚC
XÚC
MẠNH.
MẠNH.


- GHI NHỚ 1: SGK tr 152
Khi nói hoặc viết, người ta có thể dùng biện pháp lặp
lại từ ngữ (hoặc cả một câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc
mạnh. Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ;
từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.


Bài tập 3 sgk tr153
Phía
Phíasau
saunhà
nhàem
emcó
cómột
mộtmảnh
mảnhvườn.
vườn.Mảnh
Mảnhvườn

vườnởởphía
phía
sau
saunhà
nhàem,
em,em
emtrồng
trồngrất
rấtnhiều
nhiềulồi
lồihoa.
hoa.Em
Emtrồng
trồnghoa
hoacúc.
cúc.
Em
Emtrồng
trồnghoa
hoathược
thượcdược.
dược.Em
Emtrồng
trồnghoa
hoađồng
đồngtiền.
tiền.Em
Em
trồng
trồnghoa

hoahồng.
hồng.Em
Emtrồng
trồngcả
cảhoa
hoalay
layơn
ơnnữa.
nữa.Ngày
NgàyPhụ
Phụnữ
nữ
quốc
quốctế,
tế,em
emhái
háihoa
hoasau
sauvườn
vườnnhà
nhàem
emtặng
tặngmẹ
mẹem.
em.Em
Emhái
hái
hoa
hoatặng
tặngchị

chịem…
em…
Phía
Phíasau
saunhà
nhàem
emcó
cómột
mộtmảnh
mảnhvườn.
vườn.Mảnh
Mảnhvườn
vườnởở
phía
phíasau
saunhà
nhàem,
em,em
emtrồng
trồngrất
rấtnhiều
nhiềulồi
lồihoa.
hoa.Em
Emtrồng
trồnghoa
hoa
cúc.
Em
trồng

hoa
thược
dược.
Em
trồng
hoa
đồng
tiền.
cúc. Em trồng hoa thược dược. Em trồng hoa đồng tiền.
Em
Emtrồng
trồnghoa
hoahồng.
hồng.Em
Emtrồng
trồngcả
cảhoa
hoalay
layơn
ơnnữa.
nữa.Ngày
NgàyPhụ
Phụ
nữ
quốc
tế,
em
hái
hoa
sau

vườn
nhà
em
tặng
mẹ
em.
Em
nữ quốc tế, em hái hoa sau vườn nhà em tặng mẹ em. Em
hái
háihoa
hoatặng
tặngchị
chịem…
em…
- -Các
Cáctừ
từngữ
ngữlặp
lặplại
lạikhơng
khơngcó
cótác
tácdụng
dụngbiểu
biểucảm
cảm->->
đoạn
đoạnvăn
văndài
dàidịng,

dịng,lủng
lủngcủng,
củng,khơng
khơnghay.
hay.
=>
=>Lỗi
Lỗilặp
lặptừ.
từ.


- GHI NHỚ 1: SGK tr 152
Khi nói hoặc viết, người ta có thể dùng biện pháp lặp
lại từ ngữ (hoặc cả một câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc
mạnh. Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ;
từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ.
- -Lưu
Lưuý:ý:
++Điệp
Điệpngữ
ngữlàlàthuật
thuậtngữ
ngữchỉ
chỉchung
chungcả
cảđiệp
điệptừ,
từ,điệp
điệpcụm

cụmtừ
từvà
vàđiệp
điệpcâu.
câu.
++Phân
Phânbiệt
biệtđiệp
điệpngữ
ngữvới
vớilỗi
lỗilặp.
lặp.
++Điệp
Điệpngữ
ngữđược
đượcsử
sửdụng
dụngtrong
tronglời
lờiăn
ăntiếng
tiếngnói
nóihàng
hàngngày,
ngày,trong
trongvăn
vănchương.
chương.

Bài
Bàitập
tậpnhanh:
nhanh:Tìm
Tìmvà
vàcho
chobiết
biếttác
tácdụng
dụngcủa
củađiệp
điệpngữ
ngữtrong
trong
khổ
thơ
cuối
bài
“Tiếng
gà
trưa”:
khổ thơ cuối bài “Tiếng gà trưa”:
Cháu
Cháuchiến
chiếnđấu
đấuhơm
hơmnay
nay
VìVìlịng

lịngu
uTổ
Tổquốc
quốc
VìVìxóm
làng
thân
xóm làng thânthuộc
thuộc
Bà
ơi,
cũng
vì
bà
Bà ơi, cũng vì bà
VìVìtiếng
tiếnggà
gàcục
cụctác
tác
ỔỔtrứng
hồng
tuổi
trứng hồng tuổithơ.
thơ.
(Tiếng
(Tiếnggà
gàtrưa
trưa––Xuân
XuânQuỳnh)

Quỳnh)
Bài
Bàilàm:
làm:
- -Vì -> (3 lần)
Vì -> (3 lần)
->->Tác
Tácdụng:
dụng:
++Làm
nổi
Làm nổibật
bậtmục
mụcđích
đíchchiến
chiếnđấu,
đấu,gây
gâycảm
cảmxúc
xúcmạnh.
mạnh.
++Thể
hiện
tình
u
gia
đình,
q
hương,
đất

nước
Thể hiện tình u gia đình, q hương, đất nướccủa
củangười
người
lính
và
khơi
gợi
sự
đồng
cảm
nơi
người
đọc.
lính và khơi gợi sự đồng cảm nơi người đọc.



VD 1:
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ :
“Cục ... cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ
(Tiếng Gà Trưa
- Xuân Quỳnh)

VD 3:

Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai ?
(Sau Phút Chia Ly
– Đoàn Thị Điểm)

VD 2:
Anh đã tìm em, rất lâu, rất lâu
Cơ gái ở Thạch Kim Thạch Nhọn
Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều
....
Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấ
(Gửi Em Cô Thanh Niên Xung Phong
- Phạm Tiến Duật )


Ví dụ

Điệp
Điệpngữ
ngữ

VD 1

- “Nghe”

VD 2

Cách
Cáchsắp
sắpxếp
xếp
Khơng
Khơngđứng
đứngcạnh
cạnh
nhau,
đứng
cách
nhau, đứng cách
qng.
qng.

Dạng
Dạngđiệp
điệpngữ
ngữ

->-> Điệp
Điệpngữ
ngữcách
cáchqng.
qng.

- “Rất lâu”
- “Khăn xanh”

Đứng
Đứngcạnh
cạnhnhau,
nhau,nối
nối
tiếp
nhau
tiếp nhau

->->Điệp
Điệpngữ
ngữ nối
nốitiếp.
tiếp.

Đứng
Đứngcuối
cuốicâu
câutrước
trước
và
đầu
câu
sau
và đầu câu sau

->->Điệp
Điệpngữ
ngữvòng
vòng

(chuyển
tiếp)
(chuyển tiếp)

- “Thương em”
VD 3

-“Thấy”
- “Ngàn dâu”?


- -Kết luận: ghi nhớ SGK tr 152
Kết luận: ghi nhớ SGK tr 152
Điệp
Điệpngữ
ngữcó
cónhiều
nhiềudạng
dạng: :
++Điệp
Điệpngữ
ngữcách
cáchqng
qng
++Điệp
ngữ
nối
tiếp
Điệp ngữ nối tiếp
++Điệp

Điệpngữ
ngữchuyển
chuyểntiếp
tiếp( (điệp
điệpngữ
ngữvịng
vịng).).


Bài
Bàitập
tập2:2: (sgk
(sgktr153):
tr153):
Tìm
Tìmđiệp
điệpngữ
ngữtrong
trongcác
cácvívídụ
dụsau
sauvà
vànói
nóirõ
rõđấy
đấylàlàđiệp
điệpngữ
ngữgì?
gì?
a.a. “Vậy

“Vậymà
màgiờ
giờđây,
đây,anh
anhem
emtơi
tơisắp
sắpphải
phảixa
xanhau.
nhau.Có
Cóthể
thểsẽ
sẽxa
xanhau
nhau
mãi
mãimãi.
mãi.Lạy
Lạytrời
trờiđây
đâychỉ
chỉlàlàmột
mộtgiấc
giấcmơ.
mơ.Một
Mộtgiấc
giấcmơ
mơthơi.”
thơi.”

( (Khánh
KhánhHồi)
Hồi)


Bài
Bàitập
tập2:2: (sgk
(sgktr153):
tr153):
Tìm
Tìmđiệp
điệpngữ
ngữtrong
trongcác
cácvívídụ
dụsau
sauvà
vànói
nóirõ
rõđấy
đấylàlàđiệp
điệpngữ
ngữgì?
gì?
a.a. “Vậy
“Vậymà
màgiờ
giờđây,
đây,anh

anhem
emtơi
tơisắp
sắpphải
phảixa
xanhau.
nhau.Có
Cóthể
thểsẽ
sẽxa
xanhau
nhau
mãi
mãimãi.
mãi.Lạy
Lạytrời
trờiđây
đâychỉ
chỉlàlàmột
mộtgiấc
giấcmơ.
mơ.Một
Mộtgiấc
giấcmơ
mơthơi.”
thơi.”
( (Khánh
KhánhHồi)
Hồi)
- -xa

xanhau:
nhau:

->->Cách
Cáchqng
qng
- -một
mộtgiấc
giấcmơ:
mơ: ->->Chuyển
Chuyểntiếp
tiếp
b.b.“Vậy
“Vậymà
màgiờ
giờđây,
đây,anh
anhem
emtơi
tơisắp
sắpphải
phảixa
xanhau.
nhau.Có
Cóthể
thểsẽ
sẽxa
xa
nhau
mãi

mãi.
Lạy
trời
đây
chỉ
là
một
giấc
mơ,
một
giấc
mơ
thơi.”
nhau mãi mãi. Lạy trời đây chỉ là một giấc mơ, một giấc mơ thơi.”
( (Khánh
KhánhHồi)
Hồi)
Một
Mộtgiấc
giấcmơ:
mơ:->->Nối
Nốitiếp
tiếp


- -Kết luận: ghi nhớ SGK tr 152
Kết luận: ghi nhớ SGK tr 152
Điệp
Điệpngữ
ngữcó

cónhiều
nhiềudạng
dạng: :
++Điệp
Điệpngữ
ngữcách
cáchqng
qng
++Điệp
ngữ
nối
tiếp
Điệp ngữ nối tiếp
++Điệp
Điệpngữ
ngữchuyển
chuyểntiếp
tiếp( (điệp
điệpngữ
ngữvịng
vịng).).
- -Lưu
Lư:ý:
Xác
Xácđịnh
địnhdạng
dạngđiệp
điệpngữ
ngữnối
nốitiếp

tiếpvà
vàđiệp
điệpngữ
ngữchuyển
chuyểntiếp
tiếpcần
cầnthận
thậntrọng.
trọng.



Bài tập 1:SGK/153: Tìm điệp ngữ và cho biết tác
giả muốn nhấn mạnh điều gì?
* Đoạn 1: Một dân tộc đã gan góc chống ách nơ lệ của Pháp
hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe
Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được
tự do ! Dân tộc đó phải được độc lập.
(Hồ Chí Minh)
**Điệp
Điệpngữ:
ngữ:
--“Một
“Mộtdân
dântộc
tộcđã
đãgan
gangóc”:
góc”:22lần
lần

--“Dân
“Dântộc
tộcđó
đóphải
phảiđược”:
được”:22lần
lần
**Tác
Tácdụng:
dụng:
--Nhấn
Nhấnmạnh
mạnhấn
ấntượng
tượngvề
vềcách
cáchnói
nóicủa
củaHồ
HồChí
ChíMinh,
Minh,về
vềbản
bản
chất
chấtkiên
kiêncường
cườngcủa
củadân
dântộc

tộcViệt
ViệtNam,
Nam,về
vềsự
sựtất
tấtyếu
yếugiành
giànhđộc
độc
lập
lậptự
tựdo.
do.
--Biểu
Biểucảm
cảmnơi
nơingười
ngườiđọc
đọcvề
vềlịng
lịngu
unước,
nước,tự
tựhào
hàodân
dântộc.
tộc.

Bài 3: SGK tr 153:
Phía sau nhà em có một
mảnh vườn. Mảnh vườn
ở phía sau nhà em, em
trồng rất nhiều loài hoa.
Em trồng hoa cúc. Em
trồng hoa thược dược.
Em trồng hoa đồng tiền.
Em trồng hoa hồng. Em
trồng cả hoa lay ơn nữa.
Ngày Phụ nữ quốc tế, em
hái hoa sau vườn nhà em
tặng mẹ em. Em hái hoa
tặng chị em…

*Chữa lại:
Phía sau nhà em có một
mảnh vườn. Em trồng rất
nhiều lồi hoa như: cúc,
thược dược, đồng tiền, hồng
và cả lay ơn nữa. Ngày Phụ
nữ quốc tế, em hái hoa sau
vườn tặng mẹ và chị …


Bài 4 : Viết 1 đoạn văn ngắn từ 3- 5 câu, có sử dụng điệp ngữ.

Gợi
Gợiý:ý:

1.1.Về
Vềnội
nộidung:
dung:
- -Đoạn
Đoạnvăn
vănviết
viếtvề
vềvấn
vấnđề
đềgì?
gì?
- -Có
Cótừ
từnào
nàolặp
lặplại?
lại?
-Từ
-Từngữ
ngữđó
đóđem
đemđến
đếntác
tácdụng
dụnggì?
gì?
2.2.Về
Vềhình
hìnhthức:

thức:
- -Có
Cócâu
câunêu
nêýkhái
kháiqt
qtđể
đểkể
kểhoặc
hoặctảtả
- -Các
Cáccâu
câucịn
cịnlại
lạitriển
triểnkhai
khaiý,ý,nhấn
nhấnmạnh
mạnhvào
vàochủ
chủđề,
đề,
có
cósử
sửdụng
dụngđiệp
điệpngữ.
ngữ.

Bài 4 : Viết 1 đoạn văn ngắn từ 5- 7 câu chủ đề về bạn bè, thầy cô, mái
trường, có sử dụng điệp ngữ.
Bài
Bàilàm:
làm:
(1)Tháng
(1)Tháng11,
11,tháng
thángtritriân.(2)
ân.(2)Hơn
Hơnlúc
lúcnào
nàohết,
hết,lịng
lịngcon
conlại
lạinhớ
nhớđến
đếnthầy
thầy
cơ,
cơ,những
nhữngngười
ngườilái
láiđị
địtrên
trêndịng
dịngsơng
sơngtritrithức.(3)
thức.(3)Con

Conxin
xinkhắc
khắcghi
ghihình
hình
ảnh
ảnhthầy
thầycơ
cơđêm
đêmđêm
đêmthao
thaothức
thứcbên
bêntrang
tranggiáo
giáốn.(3)
án.(3)Con
Conxin
xinkhắc
khắcghi
ghi
những
nhữngbài
bàihọc
họchay
haymà
màngày
ngàyngày
ngàythầy
thầycơ

cơcho
chochúng
chúngcon.(4)
con.(4)Con
Conxin
xinkhắc
khắc
ghi
ghicơng
cơngơn
ơnsâu
sâunặng
nặngnày
nàyđể
đểlàm
làmhành
hànhtrang
trangbước
bướcvào
vàotương
tươnglai.(5)Nhân
lai.(5)Nhân
ngày
ngày20.11,
20.11,ngày
ngàynhà
nhàgiáo
giáoViệt
ViệtNam,
Nam,con

conxin
xingửi
gửitới
tớitất
tấtcả
cảcác
cácthầy
thầycơ
cơ
ngàn
ngànlời
lờitritriân
ânchân
chânthành
thànhnhất.
nhất.
- -Điệp
Điệpngữ:
ngữ:“ “Con
Conxin
xinkhắc
khắcghi”
ghi”
->->Tác
Tácdụng:
dụng:Tình
Tìnhcảm
cảmtritriân
ânsâu
sâusắc

sắcvới
vớithầy
thầycơ
cơgiáo.
giáo.


BÀI TẬP 5: Xác định điệp ngữ trong những ví dụ
sau đây và cho biết nó thuộc dạng điệp ngữ nào?
1.

Một bếp lửa chờn vờn sương sớm,
Điệp ngữ
Một bếp lửa ấp iu, nồng đượm
cách
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa… quãng.
<hết>
2. Những lúc say sưa cũng muốn chừa,
Điệp ngữ
Muốn chừa nhưng tính lại hay ưa,
chuyển
Hay ưa nên nỗi khơng chừa được
tiếp.
Chừa được nhưng mà cũng chẳng chừa!
<hết>
Điệp ngữ
3. Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt.
nối tiếp.
<hết>

HƯỚNG DẪN HỌC TẬP:
* Đối với bài học ở tiết này:
- Học thuộc hai ghi nhớ (SGK /152)
- Làm bài tập 4 vào tập.
- Xem các ví dụ và bài tập đã minh họa trong bài học.
- Hoàn thiện bản đồ tư duy.
*Đối với bài học ở tiết tiếp theo:
- Đọc, soạn kĩ bài “Chơi chữ”.
+ Thế nào là chơi chữ.( trả lời câu hỏi 1,2,3 sgk)
+ Các lối chơi chữ.
+ Làm bài tập ở phần luyện tập