Bai_8_Guong_cau_lom

KIỂM TRA BÀI CŨ
HS1: Nêu tính chất của ảnh tạo bởi HS2: Nêu tính chất của ảnh tạo
gương phẳng?
bởi gương cầu lồi?
- Là ảnh ảo không hứng được trên
màn chắn
- Ảnh lớn bằng vật

- Là ảnh ảo không hứng được
trên màn chắn
- Ảnh nhỏ hơn vật

- Ảnh ảo cách gương một khoảng
cách bằng khoảng cách từ vật đến
gương
*Nhận xét: Ảnh tạo bởi gương phẳng và gương cầu lồi:
- Giống nhau: Đều là ảnh ảo, không hứng được trên màn chắn
- Khác nhau: Ảnh tạo bởi gương phẳng lớn bằng vật, ảnh tạo bởi gương
cầu lồi nhỏ hơn vật.


Nhóm các em có ba loại gương: Hãy tìm xem gương nào là gương cầu
lõm và mô tả thế nào là gương cầu lõm?.
Gương cầu lõm là gương có mặt phản xạ là mặt trong của một phần
hình cầu.
Liệu gương cầu lõm có tạo được ảnh của một
vật giống như gương cầu lồi khơng và gương
cầu lõm có tính chất gì mà có thể “thu” được
năng lượng Mặt Trời?

Thí nghiệm: Bố trí thí nghiệm như
hình 8.1. Hãy quan sát ảnh của cây nến
tạo bởi gương cầu lõm.
Đặt cây nến sát gương rồi di chuyển từ
từ ra xa gương, cho đến khi khơng
nhìn thấy ảnh đó nữa
C1: Ảnh của cây nến quan sát được
trong gương cầu lõm ở thí nghiệm trên
là ảnh gì? So với cây nến thì lớn hơn
hay nhỏ hơn?
Trả lời: Là ảnh ảo, lớn hơn cây nến

Hình 8.1


C2. Hãy bố trí thí nghiệm để so sánh ảnh ảo của một vật tạo bởi gương
cầu lõm với ảnh của cùng vật đó tạo bởi gương phẳng. Mơ tả cách bố
trí thí nghiệm. Nêu kết quả so sánh.

Gương phẳng

Gương cầu lõm

Kết luận:

Đặt một vật gần sát gương cầu lõm, nhìn vào gương thấy một
ảo ...... khơng hứng được trên màn chắn và.…….……vật.
lớn hơn
ảnh

* Quan sát ảnh của cây nến tạo bởi gương phẳng, gương cầu lồi và gương cầu lõm. Hãy
điền vào chỗ trống để so sánh sự giống và khác nhau về ảnh của cây nến?

Gương phẳng

Gương cầu lồi

Gương cầu lõm

ảnh ảo
- Giống nhau: Là…………..,
không hứng được trên màn chắn
lớn bằng vật
- Khác nhau: Ảnh tạo bởi gương phẳng …………..
nhỏ hơn vật
Ảnh tạo bởi gương cầu lồi …………………
lớn hơn vật
Ảnh tạo bởi gương cầu lõm ………………..
* Nhận xét: Ảnh tạo bởi gương cầu lồi < Ảnh tạo bởi gương phẳng < Ảnh tạo bởi gương cầu lõm


* Thí nghiệm: Dùng đèn pin chiếu một chùm tia sáng song song đi là
là trên một màn chắn, tới một gương cầu lõm (Hình 8.2). (Xem thí
nghiệm ảo )
Gương cầu lõm
Hội tụ

C3. Quan sát chùm tia phản xạ xem nó có đặc điểm gì?
Trả lời: Chùm tia phản xạ hội tụ tại một điểm trước gương.

Kết luận: Chiếu một chùm tia tới song song lên một gương cầu lõm, ta
hội tụ tại một điểm trước gương.
thu được một chùm tia phản xạ …………


C4. Hình 8.3 là một thiết bị dùng
gương cầu lõm hứng ánh sáng
mặt trời để nung nóng vật. Hãy
giải thích vì sao vật đó lại nóng
lên.
Trả lời: Mặt Trời ở rất xa ta nên
chùm sáng từ Mặt Trời tới gương
cầu lõm coi như chùm tia tới
song song, cho chùm tia phản xạ
hội tụ tại một điểm ở phía trước
gương. Ánh sáng mặt trời có
nhiệt năng cho nên vật để ở chỗ
ánh sáng hội tụ sẽ nóng lên.

Hình 8.3


* Thí nghiệm: Điều chỉnh đèn để tạo ra một chùm tia sáng phân kì xuất
phát từ điểm S (ở gần gương) tới một gương cầu lõm (Hình 8.4)
C5. Bằng cách di chuyển đèn pin, hãy tìm vị trí của S để thu
được chùm phản xạ là một chùm sáng song song.

S

Kết luận: Một nguồn sáng nhỏ S đặt trước gương cầu lõm ở một vị trí
phản xạ song song.
thích hợp, có thể cho một chùm tia …………...


S

Chùm tia sáng phân kỳ xuất phát từ điểm S thích hợp tới gương cầu lõm


*Giáo dục bảo vệ môi trường:
- Mặt Trời là một nguồn năng lượng. Sử dụng năng lượng
Mặt Trời là một yêu cầu cấp thiết nhằm giảm thiểu việc sử
dụng năng lượng hóa thạch (tiết kiệm tài ngun, bảo vệ mơi
trường)
- Một cách sử dụng năng lượng Mặt Trời đó là: Sử dụng
gương cầu lõm có kích thước lớn tập trung ánh sáng Mặt
Trời vào một điểm (để đun nước, nấu chảy kim loại, … )


Ứng dụng thực tế của gương cầu lõm là: Nung nóng vật, trong y tế,
làm gương trang điểm cho các diễn viên, làm các pha đèn(đèn pin,
đèn ơ tơ), kính thiên văn, ...


* Ghi nhớ:
* Ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm lớn hơn vật .
* Gương cầu lõm có tác dụng biến đổi một chùm tia

tới song song thành một chùm tia phản xạ hội tụ vào
một điểm và ngược lại, biến đổi một chùm tia tới phân
kì thích hợp thành một chùm tia phản xạ song song.


Tìm hiểu đèn pin:

ĐÈN PIN

GƯƠNG CẦU LÕM

C6. Xoay pha đèn đến vị trí thích hợp để thu được chùm phản xạ song
song từ pha đèn chiếu ra. Giải thích vì sao nhờ có pha đèn mà đèn pin
có thể chiếu ánh sáng đi xa mà vẫn sáng rõ?
Trả lời: Vì pha đèn là một gương cầu lõm nên khi xoay pha đèn đến vị
trí thích hợp ta sẽ thu được một chùm sáng phản xạ song song, ánh
sáng sẽ truyền đi xa được, không bị phân tán mà vẫn sáng rõ.


Bài tập 1. Khoanh tròn câu trả lời đúng. Ảnh ảo của một vật tạo bởi gương cầu lõm?

C7. Muốn thu được chùm sáng hội tụ từ đèn ra thì phải xoay pha đèn
A.đểNhỏ
vật đènB.raBằng
vật lại C.
hơn vật
D. Bằng nửa vật
chohơn
bóng
xa hay

gầnLớn
gương?
Bài tập 2. Vì sao nhờ có gương phản xạ, đèn pin lại có thể chiếu ánh sáng đi xa?
Trả lời:
được chùm sáng hội tụ từ đèn phát ra thì ta phải
Khoanh
trịnMuốn
câu trả thu
lời đúng.

xoay pha đèn để cho bóng đèn ra xa gương.
A. Vì gương hắt ánh sáng trở lại
B. Vì gương cho ảnh ảo rõ hơn

C. Vì đó là gương cầu lõm cho chùm phản xạ song song.
D. Vì nhờ có gương ta nhìn thấy những vật ở xa.
Bài tập 3. Cùng một vật lần lượt đặt trước ba gương, cách gương cùng một khoảng,
gương nào tạo được ảnh ảo lớn nhất? Khoanh tròn câu trả lời đúng:
A. Gương phẳng.
B. Gương cầu lõm
C. Gương cầu lồi
D. Không gương nào (ba gương cho ảnh ảo bằng nhau)