bai 19, 20

§19, 20. MẠCH ĐIỆN
(Vật lí 7)

GVBM: Dương Văn Giàu


I/ DÒNG ĐIỆN, NGUỒN ĐIỆN

II/ CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN, DÒNG ĐIỆN
TRONG KIM LOẠI


Có điện thật là ích lợi và thuận tiện. Đèn
điện có thể bật, tắt dễ dàng; sáng trưng ngay
cả dưới trời mưa, gió. Ngồi ra cịn có quạt
điện, nồi cơm điện, máy thu thanh (rađiơ),
máy thu hình (tivi), máy lạnh, điện thoại và
nhiều thiết bị điện khác tạo cho cuộc sống
chúng ta tốt đẹp hơn. Các thiết bị này chỉ
hoạt động khi có dịng điện chạy qua.

dịng điện là gì?


I/ DÒNG ĐIỆN, NGUỒN ĐIỆN
1/ DÒNG ĐIỆN
Các thiết bị điện này chỉ hoạt động khi có dịng điện chạy qua.


I/ DỊNG ĐIỆN, NGUỒN ĐIỆN
1/ DỊNG ĐIỆN

C1: Hãy tìm hiểu sự tương tự giữa dòng điện và dòng nước
a

Làm nhiễm điện mảnh phim nhựa
bằng cọ xát

b

Đóng khóa, đổ nước
vào bình

nước
a/ Điện tích của mảnh phim nhựa tương tự như ..……
trong bình.


I/ DỊNG ĐIỆN, NGUỒN ĐIỆN
1/ DỊNG ĐIỆN
C1: Hãy tìm hiểu sự tương tự giữa dòng điện và dòng nước
c

d

A

B

Khi ta chạm bút thử điện, đèn bút thử
điện lóe sáng rồi tắt

Mở khóa, nước chảy qua ống một
lúc rồi ngừng chảy.

b/ Điện tích dịch chuyển từ mảnh phim nhựa qua bóng đèn đến tay
chảy
ta tương tự như nước..…….từ
bình A xuống bình B.


I/ DÒNG ĐIỆN, NGUỒN ĐIỆN
1/ DÒNG ĐIỆN

C2: Khi nước ngừng chảy,
ta phải đổ thêm nước vào
bình A để nước lại chảy
qua ống xuống bình B. Đèn
bút thử điện ngừng sáng,
làm thế nào để đèn này lại
sáng?

Để đèn này lại sáng, ta
cọ xát mảnh phim nhựa
này lần nữa.

a

b

Làm nhiễm điện mảnh
phim nhựa bằng cọ xát

c

Đóng khóa, đổ
nước vào bình

d

A

B

Khi ta chạm bút thử
điện, đèn bút thử điện
lóe sáng rồi tắt

Mở khóa, nước
chảy qua ống
một lúc rồi
ngừng chảy.


I/ DỊNG ĐIỆN, NGUỒN ĐIỆN
1/ DỊNG ĐIỆN

Nhận xét: Bóng đèn bút thử điện sáng khi
các điện tích………………qua
nó.
dịch chuyển
*Kết luận:

 Dịng điện là dịng các điện tích dịch
chuyển có hướng.
 Đèn điện sáng, quạt điện quay và các thiết
bị điện khác hoạt động khi có dịng điện chạy
qua.


I/ DÒNG ĐIỆN, NGUỒN ĐIỆN
1/ DÒNG ĐIỆN
2/ NGUỒN ĐIỆN

- Các nguồn điện có khả năng
gì?

 Nguồn điện có khả năng cung cấp
dòng điện để các dụng cụ điện hoạt
động.


I/ DÒNG ĐIỆN, NGUỒN ĐIỆN
1/ DÒNG ĐIỆN
2/ NGUỒN ĐIỆN

C3: Hãy kể tên các nguồn điện có trong hình và
một vài nguồn điện khác mà em biết

_

+

Bình Ắcquy
Pin trịn nhỏ
Pin vng
Pin tròn lớn
Pin cúc áo


I/ DÒNG ĐIỆN, NGUỒN ĐIỆN
1/ DÒNG ĐIỆN
2/ NGUỒN ĐIỆN

C3: Hãy quan sát hình và chỉ ra đâu là cực
dương, đâu là cực âm của mỗi nguồn điện này?

+

CỰC DƯƠNG

_ Đầu
Pin vuông:
loe là cực âm.

Pin cúc áo: đáy
bằng to là cực (+)

Đầu khum tròn
là cực dương

Mặt tròn nhỏ ở đáy
kia là cực (-)

CỰC ÂM

Pin tròn: Cực âm là hộp vỏ pin
Cực dương là núm nhỏ nhô lên


I/ DÒNG ĐIỆN, NGUỒN ĐIỆN
1/ DÒNG ĐIỆN
2/ NGUỒN ĐIỆN

 Các nguồn điện thường dùng là:
pin và acquy. Mỗi nguồn điện đều có
hai cực: cực dương (+), cực âm (-)


Nhà máy pin mặt trời

Điện gió

Nhà máy nhiệt điện

Nhà máy thủy điện


I/ DÒNG ĐIỆN, NGUỒN ĐIỆN
1/ DÒNG ĐIỆN
2/ NGUỒN ĐIỆN
- Mắc mạch điện gồm: nguồn điện (pin), cơng tắc, bóng đèn,
dây nối.

* CÁC BƯỚC
TIẾN HÀNH

- Nối dây dẫn từ
nguồn đến bóng đèn.
- Nối dây dẫn từ bóng
đèn đến cơng tắc(mở).
- Nối dây dẫn từ công
tắc đến nguồn


I/ DỊNG ĐIỆN, NGUỒN ĐIỆN
1/ DỊNG ĐIỆN
2/ NGUỒN ĐIỆN
- Đóng công tắc, nếu đèn không sáng, ngắt công tắc và kiểm
tra:

- Dây tóc bóng đèn.
- Phần tiếp xúc giữa đui
đèn với đế đèn, giữa các
đầu dây điện với các chốt
nối.
- Dây dẫn có đứt khơng.
- Nguồn điện (pin)


I/ DÒNG ĐIỆN, NGUỒN ĐIỆN
1/ DÒNG ĐIỆN
2/ NGUỒN ĐIỆN
3/ VẬN DỤNG

C4: Cho các từ và cụm từ sau đây: đèn điện,

quạt điện, điện tích, dịng điện. Em hãy viết ba
câu, mỗi câu có sử dụng hai trong số các từ,
cụm từ đã cho.
1/ Đèn điện sáng khi có dịng điện chạy qua.
2/ Quạt điện hoạt động khi có dịng điện chạy qua.
3/ Dịng điện là dịng các điện tích dịch chuyển có
hướng.


I/ DÒNG ĐIỆN, NGUỒN ĐIỆN
1/ DÒNG ĐIỆN
2/ NGUỒN ĐIỆN
3/ VẬN DỤNG

C5: Hãy

kể năm dụng cụ hay thiết bị điện
sử dụng nguồn điện là pin.
- Đèn pin, máy tính bỏ túi, máy ảnh tự động, đồng
hồ, điều khiển ti vi, điện thoại di động…


Ti vi dùng pin mặt trời

Máy bay chạy bằng pin mặt trời

Tàu thủy chạy bằng pin mặt trời

Điện thoại di động dùng pin mặt trời


BÀI TẬP

Bài 1: Em hãy điền từ, cụm từ thích hợp vào khoảng trống
điện tích dịch chuyển có hướng
-Dịng điện là dịng các
......................................................
cực dương(+) và cực âm(-)
hai
-Mỗi nguồn điện có......cực:
.........................................
mạch điện kín
-Dịng điện chạy trong ..........................bao
gồm các
hai cực
thiết bị điện nối liền với ................của
nguồn điện

bằng dây điện.


Em hãy chọn câu trả lời đúng

Bài 2: Đang có dịng điện chạy trong vật nào
dưới đây?
A/ Một mảnh nilơng đã được cọ xát.
B/ Chiếc pin tròn được đặt tách riêng trên bàn.

C/ Đồng hồ dùng pin đang chạy.
D/ Đường dây điện trong gia đình khi khơng sử
dụng bất cứ một thiết bị điện nào.


Em hãy chọn câu trả lời đúng

Bài 3: ( Bài 19.9 SBT)
Dụng cụ nào dưới đây không phải là nguồn điện?
A. Pin
B. Bóng đèn điện đang sáng.
C. Đinamơ lắp ở xe đạp
D. Acquy


Em hãy chọn câu trả lời đúng

Trong vật nào dưới đây đang có dịng điện
chạy qua?
A. Một thanh thủy tinh đã được cọ xát bằng vải lụa.
B. Một chiếc đèn pin mà bóng đèn của nó bị đứt dây tóc.
C. Một chiếc bút thử điện đặt trong quầy bán đồ điện.
D. Một chiếc điện thoại di động đang được dùng để nghe
và nói.


II/ CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN, DÒNG ĐIỆN
TRONG KIM LOẠI
1/ CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN
- Chất dẫn điện là gì?

- Chất cách điện là gì?
C1 Quan sát và nhận biết
1/ Các bộ phận dẫn điện
là: Dây tóc, dây trục,
hai đầu dây đèn, lõi dây,
hai chốt cắm
2/ Các bộ phận cách
điện là: Trụ thủy tinh,
thủy tinh đen, vỏ dây,
vỏ nhựa của phích cắm


II/ CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN, DÒNG ĐIỆN
TRONG KIM LOẠI
1/ CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN
Thí nghiệm

+

VËt cần xác
định

Hình
20.2

Vt cn xỏc nh
on dõy thộp
on dõy ng
V nha bọc dây điện
Đoạn ruột bút chì

Miếng sứ
Đoạn dây sắt
Vỏ gỗ bút chì

Má kĐp

Vật dẫn điện

Vật cách điện


II/ CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN, DÒNG ĐIỆN
TRONG KIM LOẠI
1/ CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN
Thí nghiệm

Thanh vật liệu bằng: nhựa, sứ, gỗ

Khơng cho dịng điện chạy qua - đèn không sáng