BÁO CÁO CẬP NHẬT HAI NĂM MỘT LẦN LẦN THỨ NHẤT CỦA VIỆT NAM CHO CÔNG ƯỚC KHUNG CỦA LIÊN HỢP QUỐC VỀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

BÁO CÁO CẬP NHẬT HAI NĂM MỘT LẦN
LẦN THỨ NHẤT CỦA VIỆT NAM CHO
CÔNG ƯỚC KHUNG CỦA LIÊN HỢP QUỐC
VỀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

1


MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU.............................................................................................................19
TÓM TẮT.................................................................................................................... 20
CHƯƠNG 1................................................................................................................. 32
BỐI CẢNH QUỐC GIA..............................................................................................32
................................................................................................................................................................32
1.1. Điều kiện tự nhiênIỀU KIỆN TỰ NHIÊN..........................................................................................33
1.1.1. Vị trí địa lý.............................................................................................................................................33
1.1.2. Khí hậu và kịch bản biến đổi khí hậu ở Việt Nam.................................................................................33
1.1.3. Tài nguyên nước....................................................................................................................................35
1.1.4. Môi trường............................................................................................................................................35

1.2. KINH TẾ VÀ XÃ HỘIinh tế xã hội.....................................................................................................36
1.2.1. Dân số...................................................................................................................................................36
1.2.2. Nông nghiệp..........................................................................................................................................37
1.2.3. Lâm nghiệp............................................................................................................................................38
1.2.4. Công nghiệp..........................................................................................................................................40
1.2.5. Giao thông vận tải................................................................................................................................41
1.2.6. Năng lượng...........................................................................................................................................42
1.2.7. Tăng trưởng kinh tế..............................................................................................................................44
1.2.8. Y tế........................................................................................................................................................47
Số lượng bác sĩ, giường bệnh và số lượng cơ sở khám, chữa bệnh (bệnh viện, phòng khám đa khoa khu
vực, nhà hộ sinh, trạm y tế) ngày càng tăng và mở rộng để chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân

(Bảng 1.1917). Tuổi thọ trung bình của người dân Việt Nam năm 2012 là 73..............................................47
Bảng 1.19. Số bác sĩ, cơ sở khám, chữa bệnh và giường bệnh......................................................................47
Năm.................................................................................................................................................................47
2008................................................................................................................................................................47
2009................................................................................................................................................................47
2010................................................................................................................................................................47
2011................................................................................................................................................................47
2012................................................................................................................................................................47
Số bác sĩ...........................................................................................................................................................47
57.300.............................................................................................................................................................47
60.800.............................................................................................................................................................47
61.400.............................................................................................................................................................47
62.800.............................................................................................................................................................47
65.100.............................................................................................................................................................47
Bác sĩ bình quân / 10.000 dân.........................................................................................................................47
6,7...................................................................................................................................................................47
7,1...................................................................................................................................................................47
7,1...................................................................................................................................................................47
2


7,1...................................................................................................................................................................47
7,3...................................................................................................................................................................47
Số cơ sở khám,................................................................................................................................................47
chữa bệnh (chưa bao gồm cơ sở tư nhân)....................................................................................................47
13.460.............................................................................................................................................................47
13.450.............................................................................................................................................................47
13.467.............................................................................................................................................................47
13.506.............................................................................................................................................................47
13.523.............................................................................................................................................................47

Số giường bệnh...............................................................................................................................................47
219.800...........................................................................................................................................................47
232.900...........................................................................................................................................................47
246.300...........................................................................................................................................................47
266.700...........................................................................................................................................................47
275.100...........................................................................................................................................................47
Nguồn: Niên giám thống kê năm 2011, 2012, Tổng cục Thống kê 2012, 2013..............................................47
Trong những năm qua, Ngành y tế Việt Nam đã có nhiều nỗ lực trong việc kiểm soát, kiềm chế một cách
hiệu quả các dịch bệnh nguy hiểm (sốt xuất huyết, sốt rét, cúm A (H5N1, H1N1), sởi, viêm gan vi-rút, viêm
não vi-rút...)....................................................................................................................................................47
1.2.9. Giáo dục và đào tạo..............................................................................................................................47
Hệ thống giáo dục phổ thông kéo dài 12 năm và chia thành ba cấp gồm tiểu học (từ lớp 1 đến lớp 5), trung
học cơ sở (từ lớp 6 đến lớp 9) và trung học phổ thông (từ lớp 10 đến lớp 12)..............................................47
Bảng 1.20. Số giáo viên, học sinh và trường học phổ thông..........................................................................47
Năm học..........................................................................................................................................................47
2008-2009.......................................................................................................................................................47
2009-2010.......................................................................................................................................................47
2010-2011.......................................................................................................................................................47
2011-2012.......................................................................................................................................................47
2012-2013.......................................................................................................................................................47
Số giáo viên.....................................................................................................................................................47
(nghìn người)..................................................................................................................................................47
806,9...............................................................................................................................................................47
818,7...............................................................................................................................................................47
830,9...............................................................................................................................................................47
828,1...............................................................................................................................................................47
847,5...............................................................................................................................................................47
Số học sinh......................................................................................................................................................47
(nghìn người)..................................................................................................................................................47
15.127,9..........................................................................................................................................................47

14.912,1..........................................................................................................................................................47
14.792,8..........................................................................................................................................................47
14.782,6..........................................................................................................................................................47
14.747,1..........................................................................................................................................................47
3


Số Trường học.................................................................................................................................................47
phổ thông........................................................................................................................................................47
28.114.............................................................................................................................................................47
28.408.............................................................................................................................................................47
28.593.............................................................................................................................................................47
28.803.............................................................................................................................................................47
28.916.............................................................................................................................................................47
Nguồn: Niên giám thống kê năm 2011, 2012, Tổng cục Thống kê 2012, 2013..............................................48
Sau phổ thơng có các trường dạy nghề, trung cấp, cao đẳng và đại học. Thời gian đào tạo đại học từ 4 đến
6 năm tùy theo ngành nghề, đào tạo cao đẳng 3 năm. Sau đại học có đào tạo thạc sĩ và tiến sĩ. Bảng 1.21
thể hiện số lượng giảng viên, sinh viên và trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2008-2012.........................48
Bảng 1.21. Số giảng viên, sinh viên và trường đại học, cao đẳng..................................................................48
Năm.................................................................................................................................................................48
2008................................................................................................................................................................48
2009................................................................................................................................................................48
2010................................................................................................................................................................48
2011................................................................................................................................................................48
2012................................................................................................................................................................48
Giảng viên (nghìn người)................................................................................................................................48
60,7.................................................................................................................................................................48
69,6.................................................................................................................................................................48
74,6.................................................................................................................................................................48
84,1.................................................................................................................................................................48

87,2.................................................................................................................................................................48
Sinh viên..........................................................................................................................................................48
(nghìn người)..................................................................................................................................................48
1.719,5............................................................................................................................................................48
1.956,2............................................................................................................................................................48
2.162,1............................................................................................................................................................48
2.208,1............................................................................................................................................................48
2.178,6............................................................................................................................................................48
Số trường đại học và cao đẳng.......................................................................................................................48
393..................................................................................................................................................................48
403..................................................................................................................................................................48
414..................................................................................................................................................................48
419..................................................................................................................................................................48
421..................................................................................................................................................................48

Nguồn: Niên giám thống kê năm 2011, 2012, Tổng cục Thống kê 2012, 2013...................................48
Năm 2010, cả nước có 118 trường cao đẳng nghề, 280 trường trung cấp nghề, 810 trung tâm dạy
nghề và khoảng 1.000 cơ sở khác có dạy nghề. Số học sinh học nghề tuyển mới trong năm 2010 của
cả nước là 1.748 nghìn lượt, trong đó có 361 nghìn lượt học sinh cao đẳng, trung cấp nghề và 1.387
nghìn lượt học sinh sơ cấp nghề, học nghề thường xuyên..................................................................48
4


Tỷ lệ dân số từ 15 tuổi trở lên biết chữ năm 2010 là 93,7% và năm 2012 tăng lên 94,7%.................48
1.3. Chiến lược phát triển bền vữngHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG...........................................48
1.4. Sắp xếp tổ chức để xây dựng Báo cáo cập nhật hai năm một lần và chuẩn bị Thông báo quốc gia
của Việt NamẮP XẾP TỔ CHỨC ĐỂ XÂY DỰNG BÁO CÁO CẬP NHẬT HAI NĂM MỘT LẦN VÀ CHUẨN BỊ
THƠNG BÁO QUỐC GIA CỦA VIỆT NAM................................................................................................50
1.4.1. Thơng tin chung....................................................................................................................................50
1.4.2. Các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến công tác tổ chức..................................................51

1.4.3. Tổ chức xây dựng Báo cáo cập nhật hai năm một lần lần thứ nhất của Việt Nam cho UNFCCC.........52

CHƯƠNG 2................................................................................................................. 55
KIỂM KÊ QUỐC GIA KHÍ NHÀ KÍNH NĂM 2010.................................................55
2.1. Cơ cấu tổ chức kiểm kê quốc gia khí nhà kính...............................................................................55
2.2. Phương pháp luận, nguồn số liệu và hệ số phát thải....................................................................56
2.3. Đảm bảo và kiểm tra chất lượng....................................................................................................57
2.4. Kết quả kiểm kê quốc gia khí nhà kính năm 2010.........................................................................57
2.4.1. Các nguồn phát thải/hấp thụ chính......................................................................................................57
2.4.2. Kết quả kiểm kê khí nhà kính theo ngành.............................................................................................61
2.4.3. Tổng hợp phát thải/hấp thụ khí nhà kính năm 2010............................................................................75
2.4.4. So sánh phát thải khí nhà kính các năm 1994, 2000 và 2010...............................................................78

2.5. Ước tính phát thải khí nhà kính các năm 2020 và 2030................................................................83
2.5.1. Thơng tin chung....................................................................................................................................83
2.5.2. Kết quả ước tính phát thải....................................................................................................................90

Chương 3..................................................................................................................... 98
CÁC HÀNH ĐỘNG GIẢM NHẸ PHÁT THẢI KHÍ NHÀ KÍNH..............................98
3.1. Chuẩn bị thực hiện NAMA.............................................................................................................98
3.1.1. Thơng tin chung....................................................................................................................................98
3.1.2. Tình hình xây dựng các đề xuất NAMA ở Việt Nam..............................................................................99
3.1.3. Chuẩn bị thực hiện MRV.....................................................................................................................101

3.2. Thực hiện CDM.............................................................................................................................104
3.3. Thực hiện JCM và cơ chế khác.....................................................................................................106
3.4. Xây dựng các phương án giảm nhẹ khí nhà kính.........................................................................107
3.4.1. Các phương án giảm nhẹ khí nhà kính trong năng lượng..................................................................107
3.4.2. Các phương án giảm nhẹ khí nhà kính trong nơng nghiệp................................................................114
3.4.3. Các phương án giảm nhẹ khí nhà kính trong LULUCF.........................................................................118

CHƯƠNG 4............................................................................................................... 121
NHU CẦU TÀI CHÍNH, CƠNG NGHỆ, TĂNG CƯỜNG NĂNG LỰC VÀ TRỢ
GIÚP NHẬN ĐƯỢC CHO các HOẠT ĐỘNG BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU......................121
5


4.1. Khó khăn, khiếm khuyết...............................................................................................................121
4.1.1. Kiểm kê quốc gia khí nhà kính.............................................................................................................121
4.1.2. NAMA..................................................................................................................................................122
4.1.3. Áp dụng cơng nghệ ứng phó với biến đổi khí hậu..............................................................................122

4.2. Nhu cầu tài chính, cơng nghệ và tăng cường năng lực...............................................................124
4.2.1. Nhu cầu tài chính................................................................................................................................124
4.2.2. Nhu cầu cơng nghệ giảm nhẹ phát thải khí nhà kính.........................................................................126
4.2.3. Nhu cầu cơng nghệ thích ứng với biến đổi khí hậu.............................................................................127
4.2.4. Tăng cường năng lực..........................................................................................................................128

4.3. Trợ giúp đã nhận được cho hoạt động biến đổi khí hậu.............................................................128
KẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ.........................................................................................................................130
TÀI LIỆU THAM KHẢO..........................................................................................................................132
PHỤ LỤC...............................................................................................................................................135
Phụ lục I. Tóm tắt kết quả kiểm kê quốc gia khí nhà kính năm 2010.................................................135
Phụ lục II. Danh sách các dự án CDM của Việt Nam đã đăng ký quốc tế..........................................137
Phụ lục III. Danh sách các dự án nghiên cứu khả thi và trình diễn theo JCM....................................145
Phụ lục IV. Một số thơng tin chính về ba NAMA tại Việt Nam...........................................................149
Phụ lục V. Danh sách một số dự án giảm nhẹ phát thải khí nhà kính................................................158
tại Việt Nam từ năm 2008 đến nay có hỗ trợ quốc tế........................................................................158
TT..........................................................................................................................................................159
Tên dự án.............................................................................................................................................159

Cơ quan................................................................................................................................................159
tài trợ...................................................................................................................................................159
Kinh phí................................................................................................................................................159
(bao gồm vốn đối ứng)........................................................................................................................159
Thời gian..............................................................................................................................................159
bắt đầu.................................................................................................................................................159
thực hiện..............................................................................................................................................159
Bộ Tài nguyên và Môi trường..............................................................................................................159
Loại bỏ dần đèn sợi đốt thông qua chuyển đổi thị trường các sản phẩm chiếu sáng tại Việt Nam.159
WB........................................................................................................................................................159
6


3.382.500 USD.....................................................................................................................................159
2010.....................................................................................................................................................159
Đánh giá nhu cầu cơng nghệ tồn cầu giai đoạn đầu tiên (TNA).......................................................159
UNEP....................................................................................................................................................159
120.000 USD........................................................................................................................................159
2010.....................................................................................................................................................159
Tăng cường năng lực kiểm kê khí nhà kính tại Việt Nam...................................................................159
JICA.......................................................................................................................................................159
3.428.204 USD.....................................................................................................................................159
2011.....................................................................................................................................................159
Hợp tác về BĐKH (VNCLIP)..................................................................................................................159
DFID, WB..............................................................................................................................................159
4.200.000 USD.....................................................................................................................................159
2012.....................................................................................................................................................159
Tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện và sẵn sàng cho các hoạt động giảm nhẹ (FIRM)..........159
DANIDA................................................................................................................................................159
300.000 USD........................................................................................................................................159

2012.....................................................................................................................................................159
Tăng cường hợp tác và nghiên cứu về NAMA trong lĩnh vực chất thải rắn theo hướng MRV.........159
OECC.....................................................................................................................................................159
25.4000 USD (2.750.000 JPY)..............................................................................................................159
2012.....................................................................................................................................................159
Chuyển hóa rác thải thành tài nguyên cho các thành phố tại Việt Nam...........................................159
UNESCAP..............................................................................................................................................159
59.842 USD..........................................................................................................................................159
2013.....................................................................................................................................................159
Hỗ trợ NAMAs tại Việt Nam ...............................................................................................................159
BMUB...................................................................................................................................................159
7


4.000.000 EURO...................................................................................................................................159
(5.357.998 USD)...................................................................................................................................159
2014.....................................................................................................................................................159
Tăng cường năng lực thực hiện chiến lược quốc gia về BĐKH (CBICS)..............................................159
UNDP....................................................................................................................................................159
4.600.000 USD.....................................................................................................................................159
2014.....................................................................................................................................................159
Bộ Xây dựng.........................................................................................................................................159
Nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng trong các tòa nhà thương mại và nhà ở cao tầng tại Việt
Nam......................................................................................................................................................159
GEF thông qua UNDP...........................................................................................................................159
3.198.000 USD.....................................................................................................................................159
2013.....................................................................................................................................................159
Hợp phần Tiết kiệm năng lượng trong các tòa nhà thuộc dự án “Chuyển hóa các-bon thấp trong
lĩnh vực tiết kiệm năng lượng tại Việt Nam”......................................................................................159
Đan Mạch.............................................................................................................................................159

1.000.000 USD.....................................................................................................................................159
2013.....................................................................................................................................................159
Xây dựng năng lực và hỗ trợ xây dựng kế hoạch hành động giảm nhẹ phát thải khí nhà kính trong
lĩnh vực sản xuất xi măng tại VN.........................................................................................................159
Quỹ Phát triển Bắc Âu (NDF)...............................................................................................................159
Nordic Dept Fund.................................................................................................................................159
1.650.000 EURO (~2.210.174 USD).....................................................................................................159
2014.....................................................................................................................................................159
Bộ Cơng Thương..................................................................................................................................159
Chương trình Tài chính các-bon..........................................................................................................159
WB........................................................................................................................................................159
257.000 USD........................................................................................................................................159
2009.....................................................................................................................................................159
Dỡ bỏ rào cản để thực thi có hiệu quả các tiêu chuẩn và nhãn năng lượng – BRESL.......................159
8


GEF.......................................................................................................................................................159
650.000 USD........................................................................................................................................159
2009.....................................................................................................................................................159
Thúc đẩy hiệu suất năng lượng trong công nghiệp thơng qua tối ưu hóa hệ thống và các tiêu chuẩn
quản lý năng lượng tại Việt Nam........................................................................................................159
GEF thông qua UNIDO.........................................................................................................................159
6.625.000 USD.....................................................................................................................................159
2011.....................................................................................................................................................159
Tiết kiệm năng lượng và sản xuất sạch hơn tại Việt Nam..................................................................159
GEF thông qua WB...............................................................................................................................159
4.150.000 USD.....................................................................................................................................159
2011.....................................................................................................................................................159
Hỗ trợ thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với BĐKH, lĩnh vực năng lượng và giao

thông....................................................................................................................................................159
Ngân hàng phát triển châu Á (ADB)....................................................................................................159
2.500.000 USD.....................................................................................................................................159
2012.....................................................................................................................................................159
Dự án Calculator 2050.........................................................................................................................161
Bộ Năng lượng và BĐKH Vương quốc Anh.........................................................................................161
137.000 GBP........................................................................................................................................161
(~ 230.000 USD)...................................................................................................................................161
2014.....................................................................................................................................................161
Nâng cao năng lực cho các ngành công nghiệp và thương mại Việt Nam nhằm kiểm sốt phát thải
khí nhà kính và tăng cường khả năng thích ứng với BĐKH................................................................161
Chương trình phát triển liên hợp quốc UNDP....................................................................................161
3.050.000 USD.....................................................................................................................................161
2012.....................................................................................................................................................161
Chuyển hóa carbon thấp trong lĩnh vực tiết kiệm năng lượng tại Việt Nam.....................................161
Bộ khí hậu, năng lượng và tòa nhà Đan Mạch....................................................................................161
65.000.000 DKK (Đồng Đan Mạch) (~11.678.067 USD)......................................................................161
9


2013.....................................................................................................................................................161
Bộ Giao thông Vận tải..........................................................................................................................161
Thử nghiệm vận tải Xanh (thuộc Hợp phần 3 - Dự án khu vực “Chương trình môi trường trọng điểm
và Sáng kiến hành lang bảo tồn đa dạng sinh học tiểu vùng Mê Công mở rộng - giai đoạn 2)........161
Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB)....................................................................................................161
400.000 USD........................................................................................................................................161
2013.....................................................................................................................................................161
Bộ Nơng nghiệp và Phát triển nơng thơn...........................................................................................161
Chương trình khí sinh học cho ngành chăn ni Việt Nam...............................................................161
Chính phủ Hà Lan thông qua Tổ chức Phát triển Hà Lan (SNV)..........................................................161

11.550.000 USD...................................................................................................................................161
2003.....................................................................................................................................................161
Nghiên cứu động thái phát thải KNK trên các hệ thống canh tác lúa nước......................................161
Công ty Sumitomo-Nhật Bản...............................................................................................................161
923.200.000 VND (~43.495 USD)........................................................................................................161
2009.....................................................................................................................................................161
Chương trình UN-REDD Việt Nam (giai đoạn 1).................................................................................161
UN-REDD..............................................................................................................................................161
4.200.000 USD.....................................................................................................................................161
2009.....................................................................................................................................................161
Hợp phần Phát triển chương trình khí sinh học thuộc Dự án QSEAP-BD..........................................161
Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB)....................................................................................................161
22.250.000 USD...................................................................................................................................161
2009.....................................................................................................................................................161
Nghiên cứu tiềm năng giảm thiểu phát thải khí nhà kính trong nơng nghiệp..................................161
JICA.......................................................................................................................................................161
1.628.000.000 VND (~76.700 USD).....................................................................................................161
2010.....................................................................................................................................................161

10


Nghiên cứu cơ chế thúc đẩy bảo tồn đa dạng sinh học thông qua REDD+: Thử nghiệm tại Việt Nam
..............................................................................................................................................................161
NORAD.................................................................................................................................................161
1.400.000 USD.....................................................................................................................................161
2010.....................................................................................................................................................161
Giảm phát thải từ rừng ở khu vực Châu Á – LEAF..............................................................................161
USAID...................................................................................................................................................161
3.600.000 USD.....................................................................................................................................161

2011.....................................................................................................................................................161
Dự án REDD+ Điện Biên.......................................................................................................................161
JICA.......................................................................................................................................................161
2.100.000 USD.....................................................................................................................................161
2012.....................................................................................................................................................161
Nâng cao hiểu biết về tăng cường trữ lượng các bon rừng theo cơ chế giảm phát thải từ mất rừng
và suy thoái rừng (REDD+) (ENRICH) Hợp phần tại Việt Nam)...........................................................161
Bộ Môi trường, BTTN và An toàn Hạt nhân, Đức (BMU)...................................................................161
1.080.000 USD.....................................................................................................................................161
2012.....................................................................................................................................................161
Hỗ trợ chuẩn bị sẵn sàng thực hiện REDD+ ở Việt Nam....................................................................162
FCPF/WB..............................................................................................................................................162
3.800.000 USD.....................................................................................................................................162
2013.....................................................................................................................................................162
Chương trình UN-REDD Việt Nam, giai đoạn II...................................................................................162
UN-REDD..............................................................................................................................................162
30.000.000 USD...................................................................................................................................162
2013.....................................................................................................................................................162
Hỗ trợ nông nghiệp các bon thấp.......................................................................................................162
ADB.......................................................................................................................................................162
84.000.000 USD...................................................................................................................................162
11


2013.....................................................................................................................................................162
Tăng cường tính sẵn sàng cho các hoạt động giảm nhẹ phát thải khí nhà kính phù hợp với điều kiện
quốc gia - NAMA: Xây dựng năng lực cho Hệ thống Lương thực và Năng lượng tổng hợp tại Việt
Nam......................................................................................................................................................162
FAO.......................................................................................................................................................162
700.000 USD........................................................................................................................................162

2014.....................................................................................................................................................162

12


DANH SÁCH BẢNG
CHƯƠNG 1

CHƯƠNG 2

CHƯƠNG 3

CHƯƠNG 4

13


DANH SÁCH HÌNH
CHƯƠNG 1

CHƯƠNG 2

CHƯƠNG 3

14


TỪ VIẾT TẮT
AFD

Cơ quan Phát triển Pháp

AuSAID

Cơ quan Hỗ trợ phát triển quốc tế Ốt-xtrây-Australi-a

BAU

Kịch bản phát triển thông thường

BUR1

Báo cáo cập nhật hai năm một lần lần thứ nhất

CDM

Cơ chế phát triển sạch

CER

Chứng chỉ giảm phát thải được chứng nhận

CIDA

Cơ quan Hợp tác phát triển quốc tế Ca-na-đa

COD

Nhu cầu ơxy hóa học

COMAP

Mơ hình Q trình phân tích giảm phát thải toàn diện

COP

Hội nghị các bên tham gia UNFCCC

DANIDA

Cơ quan Phát triển quốc tế Đan Mạch

EB

Ban Chấp hành quốc tế về CDM

FAO

Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc

GDP

Tổng sản phẩm trong nước

GEF

Quỹ Mơi trường tồn cầu

IPCC

Ban liên Chính phủ về biến đổi khí hậu

JCM

Cơ chế tín chỉ chung

JICA

Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản

LEAP

Hệ thống quy hoạch các dạng năng lượng thay thế dài hạn

LPG

Khí đốt hóa lỏng

LULUCF

Sử dụng đất, thay đổi sử dụng đất và lâm nghiệp

MACC

Đường cong chi phí cận biên giảm phát thải

MRV

Đo đạc, báo cáo và thẩm định

NAMA

Hành động giảm nhẹ phát thải khí nhà kính phù hợp với điều kiện quốc
gia

O&M

Vận hành vào bảo trì

PoA

Chương trình hoạt động theo CDM
15


QA/QC

Đảm bảo/kiểm tra chất lượng

REDD

Giảm nhẹ phát thải khí nhà kính thơng qua hạn chế mất rừng và suy
thối rừng

REDD

Giảm nhẹ phát thải khí nhà kính thơng qua hạn chế mất rừng và suy
thoái rừng, quản lý bền vững tài nguyên rừng, bảo tồn và nâng cao trữ
lượng các-bon rừng

REDF

Quỹ phát triển năng lượng tái tạo

SP-RCC

Chương trình Hỗ trợ ứng phó với biến đổi khí hậu

UNDP

Chương trình Phát triển Liên hợp quốc

UNEP

Chương trình Mơi trường Liên hợp quốc

UNFCCC

Cơng ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu

USD

Đơ- la Mỹ

VNĐ

Việt Nam đồng

WB

Ngân hàng Thế giới

16


CƠNG THỨC HĨA HỌC
CH4

Mê-tan (methane)

CO

Các-bon mơ-nơ-xít (carbon monoxide)

CO2

Các-bon đi-ơ-xít-níc (carbon dioxide)

HFCs

Hy-đrơ-fluo-các-bon (hydrofluorocarbons)

NOx

Các ơ-xít ni-tơ (oxides of nitrogen)Ơxít Ni-tro-gen

N2O

Đi-nƠxít Ni-tơ ơ-xít (nitrous oxide)

NH3

A-mơ-ni-ắc (ammonia)át

PFCs

Perfuorocarbons

SF6

Sulfur hexafluoride

ĐƠN VỊ
kg

Ki-lơ-gam

mm

Mi-li-mét

cm

Cen-ti-mét

m

Mét

km

m

2

Ki-lơ-mét
Mét vng

km2

Ki-lơ-mét vng

m3

Mét khối

t

Tấn

tCO2

Tấn các-bon đi-ơ-xit-níc

TOE

Tấn dầu tương đương

KTOE

Nghìn tấn dầu tương đương

W

t

kW

Ki-lơ-ốt

kWh

Ki-lơ-ốt giờ

MWh

Mê-ga-ốt giờ

ha

Héc-ta

BTU

Đơn vị nhiệt Anh

0

Độ C

C

MW

Mê-ga-oát
17


18


LỜI NĨI ĐẦU
Biến đổi khí hậu đang diễn biến ngày càng phức tạp, khó lường. Nếu
khơng có các hành động ứng phó kịp thời, biến đổi khí hậu sẽ là một trong
những hiểm họa nghiêm trọng nhất đối với nhân loại.
Là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương nhất do ảnh hưởng của
biến đổi khí hậu, Việt Nam đã và đang chủ động phát huy nội lực, kêu gọi hỗ trợ
quốc tế để tiến hành các hoạt động ứng phó với biến đổi khí hậu, xây dựng nền
kinh tế các-bon thấp theo hướng tăng trưởng xanh và bền vững; đồng thời tích
cực cùng cộng đồng thế giới phấn đấu thực hiện được mục tiêu cuối cùng của
Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (UNFCCC), đó là giữ
nhiệt độ trung bình tồn cầu tăng không quá 20C vào cuối thế kỷ này.
Thực hiện Quyết định số 2/CP.17 ngày 15 tháng 3 năm 2012 của Hội nghị
lần thứ 17 các Bên tham gia UNFCCC, Bộ Tài ngun và Mơi trường, đầu mối
của Chính phủ Việt Nam thực hiện UNFCCC và Nghị định thư Kyoto; cơ quan
thường trực của Ủy ban Quốc gia về biến đổi khí hậu đã chủ trì, phối hợp với
các Bộ, ngành liên quan xây dựng Báo cáo cập nhật hai năm một lần lần thứ
nhất của Việt Nam để gửi cho UNFCCC trong tháng 12 năm 2014. Việc hoàn
thành xây dựng báo cáo này góp phần thực hiện tốt nghĩa vụ của Việt Nam và
cam kết với các nhà tài trợ trong việc triển khai các chương trình biến đổi khí
hậu ưu tiên. Nội dung chính của báo cáo bao gồm: Bối cảnh quốc gia; kiểm kê

quốc gia khí nhà kính năm 2010 (thực hiện trong khuôn khổ Dự án “Tăng cường
năng lực kiểm kê quốc gia khí nhà kính tại Việt Nam” do Cơ quan Hợp tác quốc
tế Nhật Bản tài trợ); một số hoạt động giảm nhẹ phát thải khí nhà kính; nhu cầu
tài chính, cơng nghệ và tăng cường năng lực; hỗ trợ quốc tế đã nhận được cho
các hoạt động biến đổi khí hậu ở Việt Nam.
Bộ Tài nguyên và Môi trường trân trọng giới thiệu Báo cáo cập nhật hai
năm một lần lần thứ nhất của Việt Nam và đề nghị các cơ quan quản lý ở trung
ương, địa phương tham khảo bBáo cáo trong quá trình xây dựng, hoạch định các
chính sách, chương trình, kế hoạch ứng phó với biến đổi khí hậu tại Việt Nam.

Nguyễn Minh Quang
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường

19


TÓM TẮT

20


Thực hiện Quyết định số 2/CP.17 ngày 15 tháng 3 năm 2012 của Hội nghị
lần thứ 17 các Bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí
hậu (UNFCCC) và Quyết định số 44/QĐ-TTg ngày 08 tháng 01 năm 2014 của
Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài ngun và Mơi trường - cơ quan đầu mối của
Chính phủ Việt Nam thực hiện UNFCCC và Nghị định thư Kyoto, cơ quan
thường trực của Ủy ban quốc gia về biến đổi khí hậu đã chủ trì, phối hợp với các
Bộ, ngành liên quan xây dựng Báo cáo cập nhật hai năm một lần lần thứ nhất
của Việt Nam cho UNFCCC. Báo cáo gồm bốn chương:
- Chương 1: Bối cảnh quốc gia

- Chương 2: Kiểm kê quốc gia khí nhà kính năm 2010
- Chương 3: Các hành động giảm nhẹ phát thải khí nhà kính
- Chương 4: Nhu cầu tài chính, cơng nghệ, tăng cường năng lực và trợ
giúp nhận được cho các hoạt động biến đổi khí hậu.
BỐI CẢNH QUỐC GIA
Điều kiện tự nhiên
Vị trí địa lý
Việt Nam nằm trong vùng Đông Nam Á, phần lãnh thổ đất liền có tọa
độ từ 8°27’ đến 23°23’ vĩ Bắc, 102°8’ đến 109°30’ kinh Đơng, phía Bắc giáp
Trung Quốc, phía Tây giáp Lào và Căm-pu-chia; phía Đơng, Nam và Tây
Nam là Biển Đơng. Việt Nam có vùng biển rộng khoảng một triệu km 2 bao
gồm hai quần đảo Hoàng Sa (thuộc thành phố Đà Nẵng) và quần đảo Trường
Sa (thuộc tỉnh Khánh Hòa) cùng với hơn 3.000 hòn đảo lớn nhỏ ven bờ biển.
Lãnh thổ đất liền Việt Nam hình chữ S, với diện tích khoảng
331.051,40 km 2, trải dài 1.662 km từ Bắc đến Nam.Việt Nam có hai đồng
bằng lớn, nơi sản xuất và cung cấp lương thực, thực phẩm cho nhu cầu trong
nước và xuất khẩu, cũng là nơi dễ bị tổn thương do tác động của biến đổi khí
hậu là đồng bằng sông Cửu Long và đồng bằng sông Hồng.
Lãnh thổ đất liền Việt Nam hình chữ S , với có diện tích khoảng
331.051,40 km 2. Thủ đơ Hà Nội là Trung tâm chính trị, văn hóa, khoa học và
giáo dục của Việt Nam, có diện tích 3.323,6 km 2 và dân số 6,844 triệu người
với mật độ dân số là 2.059 người/km 2 (năm 2012). Thủ đô Hà Nội là Trung
tâm chính trị, văn hóa, khoa học và giáo dục.
Khí hậu và kịch bản biến đổi khí hậu ở Việt Nam
Việt Nam có khí hậu nhiệt đới gió mùa. Nhiệt độ trung bình năm cao nhất
là 27,70C và thấp nhất là 12,8 0C. Lượng mưa trung bình năm phổ biến từ 1.4002.400 mm.
Theo “Kịch bản biến đổi khí hậu, nước biển dâng cho Việt Nam” công
bố năm 2012, ở Việt Nam, theo kịch bản phát thải trung bình, vào cuối thế kỷ
21

21: nhiệt độ trung bình năm tăng từ 2-3 0C; lượng mưa năm tăng phổ biến từ
2-7%; nước biển dâng trung bình tồn Việt Nam khoảng từ 57-73 cm.

22


Tài ngun nước
Việt Nam có hơn 2.360 con sơng với chiều dài trên 10 km, trong đó có
109 sơng chính và 13 hệ thống sơng lớn với diện tích trên 10.000 km 2. Tồn
quốc có 16 lưu vực songsơng, trong đó có 10 lưu vực với diện tích trên 10.000
km2 . Tổng lượng nước mặt của các lưu vực sông trên toàn lãnh thổ đạt khoảng
830-840 tỷ m3/năm. Tổng trữ lượng tiềm năng nước dưới đất có thể khai thác
của Việt Nam khoảng 63 tỷ m3 /năm.
Môi trường
Môi trường không khí, nước mặt và đất đang bị ơ nhiễm. Cơng tác bảo vệ
mơi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu được chú trọng. Nhiều chủ trương,
chính sách, văn bản quy phạm pháp luật về bảo vệ môi trường, ứng phó với biến
đổi khí hậu được ban hành và triển khai thực hiện.
Kinh tế và xã hội
Dân số
Năm 2010, dân số là 86,93 triệu người, mật độ dân số trung bình là 263
người/km2, tỷ lệ tăng dân số là 1,05%, tuổi thọ trung bình của người dân là 72,9.
Đến năm 2012, dân số là 88,77 triệu người và tuổi thọ trung bình của người dân
tăng lên 73.
Nơng nghiệp
Tổng diện tích đất sản xuất nông nghiệp năm 2010 khoảng 10,1 triệu ha,
chiếm khoảng 31% diện tích đất cả nước, trong đó tổng diện tích trồng lúa của
các vụ gieo trồng trong năm khoảng 7,5 triệu ha. Sản lượng lúa năm 2010 đạt 40
triệu tấn và năm 2012 đạt gần 44 triệu tấn. Lúa, ngô đảm bảo nguồn lương thực

tiêu dùng, an ninh lương thực trong nước và dành phần đáng kể để xuất khẩu.
Lâm nghiệp
Tổng diện tích rừng cả nước năm 2010 khoảng 13,4 triệu ha với tỷ lệ che
phủ rừng đạt 39,5%. Đến năm 2012, diện tích rừng đạt gần 13,9 triệu ha với tỷ
lệ che phủ rừng tăng lên 40,7%.
Công nghiệp
Từ năm 2009 đến 2012, giá trị sản xuất công nghiệp theo giá so sánh năm
2010 phân theo ngành công nghiệp và theo thành phần kinh tế đều tăng dần.
Giao thông vận tải
Ngành giao thông vận tải phát triển khá nhanh nhưng vẫn chưa đáp ứng
được nhu cầu ngày càng cao của xã hội. Giao thông đường bộ chiếm tỷ lệ cao
nhất trong vận chuyển người và hàng hóa, tiếp sau là giao thông đường thủy.
Năng lượng
Việt Nam thực hiện chủ trương đa dạng hóa các nguồn năng lượng, thúc
đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cùng với các chính sách khai thác
23


các nguồn năng lượng tái tạo ít phát thảiTổng tiêu thụ năng lượng sơ cấp tăng từ
53.365 KTOE năm 2008 lên 56.825 KTOE năm 2012. Tổng tiêu thụ năng lượng
cuối cùng tăng từ 43.202 KTOE năm 2008 lên 47.873 KTOE năm 2012.
Tăng trưởng kinh tế
Trong giai đoạn 2008-2012, GDP theo giá so sánh năm 2010 phân theo
khu vực kinh tế đều tăng dần, năm 2008 đạt 1.923.749 tỷ VNĐtỷ đồng và năm
2012 tăng lên 2.412.778 tỷ VNĐtỷ đồng. GDP bình quân đầu người năm 2010 là
1.168 USD và năm 2012 tăng lên khoảng 1.200 USD.
Y tế
Trong giai đoạn 2008-2012, s ố lượng bác sĩ, giường bệnh và số lượng
cơ sở khám, chữa bệnh tăng dần. Số bác sĩ năm 2008 là 57.300, năm 2010 là
61.400 và năm 2012 tăng lên 65.100. Số cơ sở khám, chữa bệnh năm 2008 là

13.460, năm 2010 là 13.467 và năm 2012 tăng lên 13.523.
Giáo dục và đào tạo
Số giáo viên, học sinh, trường phổ thông và số giảng viên, sinh viên,
trường đại học, cao đăng giai đoạn 2008-2012 tăng dần. Tỷ lệ dân số từ 15
tuổi trở lên biết chữ năm 2010 là 93,7% và năm 2012 tăng lên 94,7%.
Chiến lược phát triển bền vững
Phát triển bền vững là yêu cầu xuyên suốt trong quá trình phát triển đất
nước. Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể trong ba lĩnh vực kinh
tế, xã hội và môi trường của phát triển bền vững. Tỷ lệ hộ nghèo giảm dần và
chỉ số phát triển con người được cải thiện qua các năm. Từ vị trí nhóm nước
nghèo, Việt Nam đã bước sang nhóm nước có thu nhập trung bình và hồn
thành một số mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ.
KIỂM KÊ QUỐC GIA KHÍ NHÀ KÍNH NĂM 2010
Trong năm 2010, tổng lượng phát thải khí nhà kính tại Việt Nam là
246,8 triệu tấn CO 2 tương đương (bao gồm lĩnh vực sSử dụng đất, thay đổi sử
dụng đất và lâm nghiệp (LULUCF)) và 266 triệu tấn CO 2 tương đương
(không bao gồm LULUCF). Phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực năng lượng
chiếm tỷ trọng lớn nhất là 53,06% của tổng lượng phát thải khi khơng tính
LULUCF, tiếp theo là lĩnh vực nơng nghiệp chiếm 33,21%. Phát thải từ các
lĩnh vực q trình cơng nghiệp và chất thải tương ứng là 7,96% và 5,77%.
Tổng hợp kết quả kiểm kê phát thải/hấp thụ khí nhà kính năm 2010
Đơn vị: nghìn tấn CO2 tương đương
CO2
Năng lượng
Các q trình cơng nghiệp
Nơng nghiệp
LULUCF

CH4

N2O

Tổng

Tỷ lệ
%

124.799,34

15.959,52

413,93

141.170,79

53,06

21.172,01

0

0

21.172,01

7,96

0

57.908,95

30.445,82

88.354,77

33,21

-20.347,59

1.011,51

117,48

-19.218,59

24


CO2
Chất thải

CH4

N2O

Tổng

Tỷ lệ
%

65,43

13.448,68

1.837,55

15.351,67

5,77

Tổng phát thải (không bao gồm
LULUCF)

146.036,78

87.316,15

32.696,31

266.049,24

100

Tổng phát thải (bao gồm
LULUCF)

125.689,19

88.327,66

32.813,79

246.830,64

Trong giai đoạn 1994-2010, tổng lượng phát thải khí nhà kính ở Việt
Nam (bao gồm LULUCF) tăng nhanh từ 103,8 triệu tấn CO2 tương đương lên
239,4 triệu tấn CO 2 tương đương, trong đó lĩnh vực năng lượng tăng nhanh
nhất từ 25,6 triệu tấn CO2 tương đương lên 141,2 triệu tấn CO 2 tương đương
và cũng là lĩnh vực phát thải nhiều nhất năm 2010.
So sánh tổng phát thải khí nhà kính các năm 1994, 2000 và 2010
Đơn vị: nghìn tấn CO2 tương đương
Lĩnh vực phát thải

1994
Tổng
phát thải

Năng lượng

2000
Tỷ lệ %

Tổng
phát thải

2010
Tỷ lệ
%

Tổng

phát thải

Tỷ lệ
%

25.637,09

24,7

52.773,46

35,0

141.170,79

53,1

3.807,19

3,7

10.005,72

6,6

21.172,01

7,9

Nơng nghiệp

52.450,00

50,5

65.090,65

43,1

88.354,77

33,2

LULUCF

19.380,00

18,6

15.104,72

10,0

-19.218,59

Chất thải

2.565,02

2,5

7.925,18

5,3

15.351,67

5,8

103.839,30

100,0

150.899,73

100,0

246.830,64

100,0

Các q trình cơng nghiệp

Tổng

Uớc tính tổng lượng phát thải khí nhà kính trong bốn lĩnh vực năng
lượng, nông nghiệp, LULUCF và chất thải vào năm 2020 là 465,9 triệu tấn
CO2 tương đương và vào năm 2030 tăng lên 760,5 triệu tấn CO2 tương đương.
Lĩnh vực năng lượng là nguồn phát thải khí nhà kính lớn nhất.
Phát thải khí nhà kính năm 2010 và ước tính phát thải cho các năm 2020 và 2030

Đơn vị: nghìn tấn CO2 tương đương
Năm

2010

2020

141.171

381.128

648.479

88.355

100.758

109.342

LULUCF

-19.219

-42.542

-45.302

Chất thải

15.352

26.581

48.008

225.659

465.925

760.527

Lĩnh vực
Năng lượng
Nơng nghiệp

Tổng

2030

CÁC HÀNH ĐỘNG GIẢM NHẸ PHÁT THẢI KHÍ NHÀ KÍNH
Chuẩn bị thực hiện NAMA
Cục Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu thuộc Bộ Tài ngun và
Mơi trường là đại diện đầu mối quốc gia đăng ký NAMA với Ban Thư ký
UNFCCC.
25