VẬT LÍ 9 chu de 2 Truyen tai dien nang di xa - may bien the

TRƯỜNG THCS TRẦN HƯNG ĐẠO


Đường dây tải điện Bắc-Nam ở nước ta có HĐT 500 000V. Đường
dây tải điện từ huyện đến xã có HĐT đến 15 000V. Đó là những
đường dây cao thế. Ở gần đường dây này rất nguy hiểm


Đường dây 500KV

Các dụng cụ điện trong nhà chỉ cần hiệu điện thế 220V. Vậy tại sao
lại phải xây dựng đường dây cao thế vừa tốn kém vừa nguy hiểm?


Ghi
bài

Giáo viên – DƯƠNG VĂN DIỄN


Để truyền tải điện năng đi xa người ta dùng phương
?tiện gì
Khi truyền tải điện năng đi xa bằng dây dẫn, có một phần
? Nguyên nhân gây ra hao hụt, mất mát đó là gì
.điện năng bị hao phí do tỏa nhiệt trên dây dẫn
Khi truyền tải điện năng đi xa bằng dây dẫn liệu có hao
?hụt, mất mát gì không


TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG ĐI XA
I. Sự hao phí điện năng trên đường dây truyền tải điện:

Khi truyền tải điện năng đi xa bằng đường dây dẫn sẽ có một
phần hao phí do tỏa nhiệt trên đường dây


TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG ĐI XA
I. Sự hao phí điện năng trên đường dây truyền tải điện:
1. Tính điện năng hao phí trên đường dây tải điện:
Giả sử cần truyền tải một cơng suất điện P bằng
một đường dây có điện trở R và đặt vào hai đầu
đường dây một hiệu điện thế U. Hãy lập công thức
xác định công suất hao phí

Php

do tỏa nhiệt phụ

thuộc như thế nào vào các yếu tố P, U, R?


TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG ĐI XA
I. Sự hao phí điện năng trên đường dây truyền tải điện:
1. Tính điện năng hao phí trên đường dây tải điện:
Cơng suất P của dòng điện theo U, I?

P  U .I

2
P
P
 I   I2  2

U
U

Cơng suất hao phí do tỏa nhiệt:
Php = RI2
Vậy

R.P
Php  2
U

2


TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG ĐI XA
I. Sự hao phí điện năng trên đường dây truyền tải điện:
1. Tính điện năng hao phí trên đường dây tải điện:
2. Cách làm giảm hao phí:
C1: Từ cơng thức tính cơng suất hao phí do tỏa nhiệt:

R.P
Php  2
U

2

Để truyền tải một công suất P xác
định, muốn giảm hao phí do tỏa nhiệt
thì có thể có những cách làm nào?

Cách 1: Giảm điện trở R
Cách 2: Tăng hiệu điện thế U


TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG ĐI XA
I. Sự hao phí điện năng trên đường dây truyền tải điện:
1. Tính điện năng hao phí trên đường dây tải điện:
2. Cách làm giảm hao phí:
Cách 1: Giảm điện trở R của dây:
Để tìm cách giảm điện trở R ta dựa vào công thức:

l
R 
S

Chất làm dây dẫn chọn trước và chiều dài đường dây không
đổi, vậy tăng S tức là dùng dây dẫn có tiết diện lớn, có khối
lượng, trọng lượng lớnđắt tiền, nặng, dễ gẫy, phải có hệ
thống cột điện lớn. Số tiền để tăng tiết diện S còn lớn hơn giá trị
điện năng hao phí - khơng thể thực hiện được


TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG ĐI XA
I. Sự hao phí điện năng trên đường dây truyền tải điện:
1. Tính điện năng hao phí trên đường dây tải điện:
2. Cách làm giảm hao phí:
Cách 2:Tăng U :Nếu tăng U hai đầu đường dây thì có lợi gì?
Muốn vậy cần phải giải quyết vấn đề gì?

Tăng U, cơng suất hao phí sẽ giảm rất nhiều.Vì cơng suất

hao phí tỉ lệ nghịch với bình phương hiệu điện thế.
Vậy phải chế tạo máy biến thế

Để làm giảm hao phí trên đường dây tải điện chúng ta
cần làm theo cách nào là tối ưu nhất?


TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG ĐI XA
I. Sự hao phí điện năng trên đường dây truyền tải điện:
1. Tính điện năng hao phí trên đường dây tải điện:
2. Cách làm giảm hao phí:
Kết luận:
Để giảm hao phí điện năng do tỏa nhiệt trên đường dây
tải điện thì tốt nhất là tăng hiệu điện thế đặt vào hai đầu
đường dây. Vì cơng suất hao phí do tỏa nhiệt tỉ lệ nghịch
với bình phương hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây


TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG ĐI XA
I. Sự hao phí điện năng trên đường dây truyền tải điện:
II. Vận dụng:
C4: Cùng một công suất điện P được tải đi trên cùng một
dây dẫn. So sánh cơng suất hao phí khi dùng hiệu điện thế
500.000V với khi dùng hiệu điện thế 100.000V?
Trả lời: Vì cơng suất hao phí tỉ lệ nghịch với bình phương
hiệu điện thế nên nếu hiệu điện thế tăng gấp 5 lần thì cơng
suất hao phí giảm 25 lần, tức là cơng suất hao phí khi
dùng hiệu điện thế 500 000V giảm 25 lần so với khi dùng
hiệu điện thế 100 000V.

TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG ĐI XA
I. Sự hao phí điện năng trên đường dây truyền tải điện:
II. Vận dụng:
C5: Trả lời câu hỏi nêu ra ở đầu bài học
Trả lời: Người ta phải xây dựng đường dây cao thế để giảm
cơng suất hao phí do tỏa nhiệt, giảm bớt khó khăn vì dây dẫn
quá to và nặng.


TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG ĐI XA
I. Sự hao phí điện năng trên đường dây truyền tải điện:
II. Vận dụng:
C6: Để truyền tải đi cùng một công suất điện, nếu
tăng hiệu điện thế ở hai đầu đường dây lên 2
lần thì cơng suất hao phí vì tỏa nhiệt sẽ:
•
A- Tăng 2 lần
•
B - Giảm 4 lần
•
C- Tăng 4 lần
•
D - Giảm 2 lần


TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG ĐI XA
?Vì sao có sự hao phí điện năng trên đường dây tải
điện?
?Nêu cơng thức tính hao phí điện năng? Cơng suất hao

phí điện năng có mối quan hệ như thế nào với hiệu điện
thế đặt vào hai đầu đường dây?
?Để giảm hao phí điện năng do tỏa nhiệt, ta chọn cách
nào là có lợi nhất?


Ta biết rằng khi tải điện đi xa thì cần dùng máy biến thế để
tăng thế khi đến nơi tiêu thụ thì phải giảm thế để tránh bớt
hao phí điện năng mặc dù sự nguy hiểm gia tăng. Vậy
máy biến thế có cơng dụng và ngun tắc hoạt đơng như
thế nào?

Máy biến áp tổ máy
thủy điện Sơn La

Máy biến áp 500 KV do doanh
nghiệp Việt Nam sản xuất


MÁY BIẾN THẾ
I- Cấu tạo và hoạt động của máy biến thế:
1. Cấu tạo:

Một số hình ảnh về máy biến thế




Cuộn sơ cấp


- Kí hiệu

Cuộn thứ cấp


MÁY BIẾN THẾ
I- Cấu tạo và hoạt động của máy biến thế:
1. Cấu tạo:
Lõi sắt (hay thép) có pha silic là những lá thép kỹ thuật điện
ghép lại.


MÁY BIẾN THẾ
I - Cấu tạo và hoạt động của máy biến thế:
1. Cấu tạo:
+ Gồm hai cuộn dây dẫn có số vịng khác nhau, đặt cách điện
với nhau:
- Cuộn sơ cấp (đầu vào): nối với nguồn.
- Cuộn thứ cấp (đầu ra): nối với tải.
+ Một lõi sắt (hay thép) có pha silic (thép kỹ thuật điện) chung
cho cả hai cuộn dây.
2. Nguyên tắc hoạt động
Nguyên lý má
máy biến
thế - Youtube


Quan sát lại nguyên lý hoạt động




MÁY BIẾN THẾ
I- Cấu tạo và hoạt động của máy biến thế:
1. Cấu tạo:
2. Nguyên tắc hoạt động
C1: Nếu đưa vào hai đầu của một cuộn
dây (gọi là cuộn sơ cấp) một hiệu điện
thế xoay chiều thì bóng đèn ở hai đầu
cuộn dây ra (gọi là cuộn thứ cấp) có
sáng lên khơng? Tại sao?
Trả lời: Đèn có sáng - Vì khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một
hiệu điện thế xoay chiều thì sẽ tạo ra trong cuộn dây đó một
dịng điện xoay chiều. Lõi sắt bị nhiễm từ trở thành một nam
châm có từ trường biến thiên ;
Số đường sức từ của từ trường xuyên qua tiết diện S của
cn dây thứ cấp biến thiên, do đó trong cuộn thứ cấp xuất
hiện dòng điện cảm ứng làm cho đèn sáng.


MÁY BIẾN THẾ
I- Cấu tạo và hoạt động của máy biến thế:
1. Cấu tạo:
2. Nguyên tắc hoạt động

C2: Hiệu điện thế xuất hiện ở hai đầu cuộn thứ cấp là hiệu
điện thế xoay chiều. Tại sao?
Trả lời: Đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế xoay
chiều thì trong cuộn dây đó có dịng điện xoay chiều chạy qua.

Từ trường trong lõi sắt luân phiên tăng giảm, vì thế số đường
sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn thứ cấp luân phiên tăng
giảm. Kết quả là trong cuộn thứ cấp xuất hiện một dòng điện
xoay chiều.Tức là hiệu điện thế ở hai đầu cuộn thứ là hiệu

điện thế xoay chiều.


MÁY BIẾN THẾ
I- Cấu tạo và hoạt động của máy biến thế:
II- Tác dụng làm biến đổi hiệu điện thế của máy biến thế:
Kết luận:

Hiệu điện thế ở hai đầu mỗi cuộn dây của máy biến
thế tỷ lệ với số vòng dây của mỗi cuộn:

U1 n1

U 2 n2
Khi hiệu điện thế ở cuộn sơ cấp lớn hơn hiệu điện thế ở
cuộn thứ cấp (U1 > U2) ta có máy hạ thế, cịn khi U1 < U2
ta có máy tăng thế.


MÁY BIẾN THẾ
I- Cấu tạo và hoạt động của máy biến thế:
II- Tác dụng làm biến đổi hiệu điện thế của máy biến thế:
III- Lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đường dây tải
điện:
HS tự đọc