Tiet_48_Thanh_ngu_5438feeeae

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
CÁC THẦY, CÔ GIÁO VỀ DỰ TIẾT HỌC


3.
này,
các
tiếng
quan
hệ
nhau
về
mặt
2.
Những
từ
có
nghĩa
giống
nhau
hoặc
gần
4.
5.
6.
7.
8.
Những
T
Từ
ơi

đtừ
tốt
ờng
từ
thuộc
dùng
có
trong
nghĩa
để
loại
đ
trỏ
biểu
từ
trái
ờng
hoặc
này?
ng
thị
ăn
ợcvới
các
hỏi
nhau?
và
đ
ývề
nghĩa

ờng
ng
ời,
1. Trong
Giang
sơn
thuộc
loại
từ
âm
giống
nhau?
hoạtthanh?
đi
quan
là
động,
hệ,
từ ?dùng
tính
để
chất?
liên kết?

này?

1
2
3
4

5
6
7
8

T ừ H á n V i Ö t
T õ ® å n g n g h
Ü Ta õ
l ¸ y
T õ t r ¸ i n g h
ĩ Đa ạ i t ừ
T ừ g h é p
T ừ đ ồ n g â
Q u a mn h ệ t
ừ

Thành
NN
a t ngữ
hg h


Thành ngữ


Tiết 48

B. THÀNH NGỮ
I/ Bài học :
1.Thế nào là thành ngữ?

a.Ví dụ :SGK/144

4


Nhận
TH2:Thêm
TH1:Thay
xétthế
Nêu
ý nghĩa
của
TH3:Thay
đổi
một
mộtvài
vài
từtừcủa
cấu
tạo
cụm
lên
vị trítừ
các
từthác
ngữ
trong
khác
cụm
từ

cụm
từ
lên
xuống
ghềnh?
trong
cụm
từ?
vào
bằng
cụm
từtừ
khác?
?
thác
xuống
ghềnh ?

Lên thác xuống ghềnh

Cụm từ
có
cấu
tạo cố
định
THÀNH NGỮ

Ví dụ: Nước non lận đận một mình
Thân cị lên thác xuống ghềnh bấy nay
Lên núi xuống ghềnh.

Không thể thay thế
bằng từ khác.

Lên núi xuống rừng
Lên bờ xuống ruộng
Lên trên thác xuống dưới
ghềnh.

Khơng thể thêm
bớt từ ngữ.

Lên
caoxuống
xuốngthác.
ghềnh sâu.
Lênthác
ghềnh
Khơng thể hốn đổi vị trí
các từ.
Lên xuống ghềnh thác.

Nhận
Ý nghĩa
xét về
hồn
ý
chỉnh
nghóa
của

 Chỉ sự gian nan, vất vả,
khó khăn, nguy hiểm.


Tiết 48

B. THÀNH NGỮ
I/ Bài học :
1.Thế nào là thành ngữ?
a.Ví dụ :SGK/144
Lên thác xuống ghềnh -> sự
gian lao ,vất vả, nguy hiểm

Tìm những biến thể của các thành ngữ sau ?

- Đứng núi này trông núi nọ
 Đứng núi này trông núi kia
 Đứng núi này trông núi khác

-Nước đổ lá khoai
 Nước đổ lá môn
 Nước đổ đầu vịt

 Lưu ý:

Thành ngữ có cấu tạo cố định
nhưng vẫn có thể có những biến
đổi nhất định.
6

Tiết 48

B. THÀNH NGỮ
I/ Bài học :
1.Thế nào là thành ngữ?
a.Ví dụ :SGK/144
Lên thác xuống ghềnh -> sự
gian lao ,vất v, nguy him
b. Ghi nh 1/144

Vớ d :
Lên thác xuống
ghềnh
Chổ sự vất vả
gian truân trong
cuộc sống
=>khơng được hiểu trực
tiếp mà được suy ra từ
các phép chuyển nghĩa
như : ẩn dụ, so sánh…

Bùn lầy nước
đọng
Chỉ sự ẩm
thấp, bẩn
thỉu
=> Nghĩa được hiểu
trực tiếp từ các từ

ngữ.

nghóa hàm
nghóa
ẩn (nghóa
đen
bóng
)
-Nhanh
như chớp:Rất nhanh, chỉ trong khoảnh khắc
-> so sánh
- Đi guốc trong bụng: Hiểu ai đó một cách tường
tận -> nói quá


 Sự gian xảo, giả tạo, giả vờ tốt
bụng, nhân từ của những kẻ xấu.


Ném tiền qua cửa sổ
Tiêu pha lãng phí, hoang tàn, ngông cuồng.


 Chỉ hành vi lừa đảo, bịp bợm, dối trá.


..
..
....
....

....
....
....
....
....

gạo

- Rất

Chuột sa chĩnh
gạo
may mắn
, gặp đợc nơi sung sớng, ®Çy ®đ

n


Tiết 48

B. THÀNH NGỮ
I/ Bài học :
1.Thế nào là thành ngữ?
a.Ví dụ :SGK/143
Lên thác xuống ghềnh -> sự
gian lao ,vất vả, nguy hiểm
b. Ghi nhớ 1/144

? Giải thích nghĩa của thành ngữ :
Khẩu phật tâm xà

Khẩu -> miệng
Phật -> ông Phật
Tâm

-> lòng

Xà

-> rắn

=>Miệng nói từ bi
mà lòng thì độc
ác

Lưu ý: Muốn hiểu được
nghóa của thành ngữ
Hán Việt cần phải hiểu
được nghóa của các yếu
tố Hán Việt rồi từ đó


Tiết 48

B. THÀNH NGỮ
I/ Bài học :
1.Thế nào là thành ngữ?
a.Ví dụ :SGK/143
Lên thác xuống ghềnh -> sự
gian lao ,vất vả, nguy hiểm
b. Ghi nhớ 1/144

2. Sử dụng thành ngữ:
a.Ví dụ :SGK/144

Ví dụ :
a. Lá lành đùm lá rách
là truyền thống từ ngàn xưa
của dân tộc ta.

-> Chủ ngữ

b. Thân em vừa trắng lại vừa
tròn
Bảy nổi ba chìm với nước

-> Vị ngữ
non.

c. Anh đã nghó thương em như
(Hồ Xuân Hương)
thế thì hay là anh đào giúp
cho em một cái ngách sang
nhà anh ,phòng khi tối lửa
tắt đèn có đứa nào

-> bắt
Phụ ngữ
đến
nạt thì em chạy sang.
(Tô Hoài )

Tiết 48

B. THÀNH NGỮ
I/ Bài học :

Ví dụ :
Câu có sử dụng thành ngữ

Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non.

1.Thế nào là thành ngữ?
a.Ví dụ :SGK/143
Lên thác xuống ghềnh -> sự
gian lao ,vất vả, nguy hiểm
b. Ghi nhớ 1/144
2. Sử dụng thành ngữ:
a.Ví dụ :SGK/144
b. Ghi nhớ 2/144

Câu không sử dụng thành ngữ
Thân em vừa trắng lại vừa trịn
Cuộc đời lận đận,lênh đênh, trơi nổi
với nước non.

Giống: Cùng biểu thị một nội dung

Khác:
- Ngaén gọn hơn, hàm súc

hơn
- Tính hình tượng
,tính biểu cảm
cao


Tiết 48

B. THÀNH NGỮ
I/ Bài học :
1.Thế nào là thành ngữ?
a.Ví dụ :SGK/143
Lên thác xuống ghềnh -> sự
gian lao ,vất vả, nguy hiểm
b. Ghi nhớ 1/144
2. Sử dụng thành ngữ:
a.Ví dụ :SGK/144
b. Ghi nhớ 2/144
II. Luyện tập :
A. Ở lớp:
1. Bài 1/145: Tìm và
giải thích nghóa
thành ngữ :


a. Đến ngày lễ tiên vương ,các
lang mang sơn hào hải vị ,nem
công ,chả phượng tới ,chẳng
thiếu thứ gì . (Bánh chưng,bánh
giầy)



Sơn hào hải vị:
 Những món ăn ngon, q hiếm được lấy trên rừng, dưới biển.
Nem công chả phượng:
 Những món ăn ngon, q được trình bày đẹp.


b. Một hôm có người hàng rượu tên
b.
là Lí Thông đi qua đó .Thấy Thạch
Sanh gánh về một gánh củi lớn
,hắn nghó bụng : “ Người này khỏe
như voi .Nó về ở cùng thì lợi biết bao
nhiêu”. Lí Thông lân la gợi chuyện ,
rồi gạ cùng Thạch Sanh kết nghóa anh
em .Sớm mồ côi cha mẹ,tứ cố vô
thân nay có người săn sóc đến mình
,Thạch Sanh cảm động ,vui vẻ nhận
như voi: Sanh
 Rất )khoẻ.
lờiKhoẻ
. (Thạch



Tứ cố vơ thân:  Mồ côi, không anh em họ hàng, nghèo khổ.

Tiết 48

B. THÀNH NGỮ
I/ Bài học :
1.Thế nào là thành ngữ?
a.Ví dụ :SGK/143
Lên thác xuống ghềnh -> sự
gian lao ,vất vả, nguy hiểm
b. Ghi nhớ 1/144
2. Sử dụng thành ngữ:
a.Ví dụ :SGK/144
b. Ghi nhớ 2/144
II. Luyện tập :
A. Ở lớp:
1. Bài 1/145: Tìm và
giải thích nghóa
ngữhành
:
2. Bàithành
2/145 : Thực
miệng


Bài tập 2
Kể vắn tắt các truyền thuyết
và ngụ ngôn tương ứng để
thấy rõ lai lịch của các thành
ngữ: Con Rồng cháu Tiên, Ếch
ngồi đấy giếng, Thầy bói xem
voi.

Tóm tắt
truyện

Ếc
h
ngo
ài
đá
y
gie
áng


Tiết 48

B. THÀNH NGỮ
I/ Bài học :
1.Thế nào là thành ngữ?
a.Ví dụ :SGK/143
Lên thác xuống ghềnh -> sự
gian lao ,vất vả, nguy hiểm
b. Ghi nhớ 1/144
2. Sử dụng thành ngữ:
a.Ví dụ :SGK/144
b. Ghi nhớ 2/144
II. Luyện tập :
A. Ở lớp:
1. Bài 1/145: Tìm và

giải thích nghóa
ngữhành
:
2. Bàithành
2/145 : Thực
miệng

3. Bài 3/145 : in t
Lời ăn
tiếng nói

sơng
ã Một nắng hai

ã Ngày lành thángtốt

ã No cơm ấm
ỏo

chiế
ã Bách

n

bách thắng

ã Sinh
cơ
lËp nghiÖp

Củng cố: Sơ đồ tư duy


Bài cũ :
+ Học ghi nhớ
+ Làm bài
tập còn lại
Bài mới :
+ Soạn bài :
Cách làm bài
văn biểu cảm
về tác phẩm
văn học .
+ Đọc bài
văn /146
+ Trả lời câu
hỏi 2/147



Tiết 48

B. THÀNH NGỮ

Ví dụ: Nước non lận đận một mình
Thân cị lên thác xuống ghềnh bấy nay
Lên núi xuống ghềnh.

Không thể thay thế

bằng từ khác.

Lên núi xuống rừng.

Lên thác xuống ghềnh

Cụm từ
có
cấu
tạo cố
định
THÀNH NGỮ

Leo thác lội ghềnh.
Lên trên thác xuống dưới
ghềnh.

Khơng thể thêm
bớt từ ngữ.

Lên
caoxuống
xuốngthác.
ghềnh sâu.
Lênthác
ghềnh
Khơng thể hốn đổi vị trí
các từ.
Lên xuống ghềnh thác.

Ý nghĩa
hồn
chỉnh

 Chỉ sự gian nan, vất vả,
khó khăn, nguy hiểm.