sh8tiet17_tim_va_mach_mau13102018_2112201811

SINH HOC 8


KIỂM TRA BÀI CŨ
* Hệ tuần hoàn máu gồm những thành phần,
chức năng như thế nào?
- Hệ tuần hoàn gồm tim, máu và hệ mạch tạo
thành vịng tuần hồn nhỏ và vịng tuần hồn
lớn. Vịng tuần hồn nhỏ dẫn máu qua phổi,
giúp máu trao đổi O2 và CO2 Vịng tuần
hồn lớn dẫn máu qua các tế bào của cơ thể
để thực hiện sự trao đổi chất.


BÀI 17

TIM VÀ MẠCH MÁU


NỘI
NỘIDUNG:
DUNG:
I. Cấu tạo tim
II- Cấu tạo mạch máu
III- Chu kì co dãn của tim


I- CẤU TẠO CỦA TIM

1. Vị trí, hình dạng.

- Tim nằm giữa 2 lá
phổi, hơi lệch sang
bên trái.
- Tim hình chóp,
đỉnh quay xuống
dưới, đáy hướng lên
trên

Vị trí, hình
dạng của
tim?


Cung ĐM chủ
TM chủ trên
Tâm nhĩ phải
ĐM vành phải
Tâm thất phải
TM chủ dưới

TM phổi
ĐM phổi
Tâm nhĩ trái
ĐM vành trái
Tâm thất trái


I- CẤU TẠO CỦA TIM

2. Cấu tạo ngoài

-Màng tim: Bao bọc bên
ngồi tim bằng mơ liên kết.
-Động mạch vành : làm nhiệm
vụ dẫn máu nuôi tim


Thảo luận nhóm

Câu 1:
Dựa vào kiến thức đã biết, hình 16-1, hình 17-1, điền vào bảng sau
Bảng 17- 1 : Nơi máu được bơm tới từ các ngăn tim
Các ngăn tim co

Nơi máu được bơm tới

Tâm nhĩ trái co
Tâm nhĩ phải co
Tâm thất trái co
Tâm thất phải co
Câu 2: Căn cứ vào chiều dài quãng đường mà máu được bơm qua, dự
đốn xem ngăn tim nào có thành cơ tim dày nhất và ngăn tim nào có
thành cơ tim mỏng nhất?
Câu 3: Dự đoán xem giữa các ngăn tim và giữa tim với mạch máu
phải có cấu tạo như thế nào để máu chỉ bơm theo một chiều?


Bảng 17- 1 : Nơi máu được bơm tới từ các ngăn tim

Các ngăn tim co

Tâm nhĩ trái co
Tâm nhĩ phải co

Nơi máu được bơm
tới
Tâm thất trái
Tâm thất phải

Tâm thất trái co

Động mạch chủ

Tâm thất phải co

Động mạch phổi


Căn cứ vào chiều dài
quãng đường mà máu được bơm
qua, dự đốn xem ngăn tim nào có
thành cơ tim dày nhất và ngăn tim
nào có thành cơ tim mỏng nhất?
- Thành cơ tâm thất dày hơn thành cơ
tâm nhĩ vì tâm nhĩ phải co bóp đẩy
máu xuống tâm thất, cịn tâm thất
phải co bóp mạnh để tạo lực lớn nhất
để đẩy máu đến toàn bộ cơ thể.

-Thành cơ tâm nhĩ phải có thành cơ
tim mỏng nhất vì chỉ co bóp đẩy máu xuống tâm thất phải.

Dựa vào kiến thức đã biết, hình 16.1 và quan sát hình 17.1
điền vào bảng: Nơi máu được bơm tới từ các ngăn tim
Các ngăn
tim

Nơi máu được
bơm tới

ĐMC

Tâm nhĩ trái
Tâm thất trái
co
Tâm nhĩ
phải co

Tâm thất phải

Tâm thất trái
Động mạch chủ
co
Tâm thất
phải co

Động mạch phổi

TNP
TTP

ĐMP

TNT
TTT


Dự đoán xem giữa các ngăn tim và giữa tim với
mạch máu phải có cấu tạo như thế nào để máu
chỉ bơm theo một chiều?
- Giữa các ngăn tim và giữa tim với các mạch máu
đều có van để đảm bảo máu chỉ vận chuyển theo một
chiều nhất định.

Van thất động
Van 3 lá

Van 2 lá


I- CẤU TẠO CỦA TIM

3. Cấu tạo trong:

5

VAN ĐỘNG MẠCH

3

TÂM NHĨ PHẢI

6

VAN NHĨ THẤT

4

TÂM THẤT PHẢI

1

TÂM NHĨ TRÁI

2

TÂM THẤT TRÁI


I- CẤU TẠO CỦA TIM

3. Cấu tạo trong:
- Tim được cấu tạo bởi cơ tim và mô liên kết tạo
thành các ngăn tim và van tim.
- Tim có 4 ngăn

Tâm nhĩ phải ( thành cơ mỏng
nhất)
Tâm nhĩ trái
Tâm thất phải

Tâm thất trái ( thành cơ dày nhất)

- Các van tim giúp máu lưu thông theo 1 chiều


II- CẤU TẠO MẠCH MÁU

Cómạch
bao nhiêu
loạiĐộng
mạch máu
? Đó
là những
loạiMao
nào ?mạch
Có 3loại
máu:
mạch,
Tĩnh
mạch,


Quan sát hình 17-2, hãy hồn thành bảng sau:

Nội dung
1. Cấu tạo
Thành mạch
Lịng trong
Đặc điểm khác
2. Giải thích

Động Tĩnh Mao
mạch mạch mạch


II- CẤU TẠO MẠCH MÁU

- Mạch máu trong mỗi vòng tuần
hoàn đều gồm: Động mạch, tĩnh
mạch và mao mạch


III- CHU KỲ CO DÃN CỦA TIM
- Mỗi chu kỳ tim
gồm 3 pha.
Trong 1 chu kỳ tim:
0,1 giây,
- TN làm việc ......
0,7 ..... giây
nghỉ
0,3 giây,
- TT làm việc .......
0,5
nghỉ
..... giây

Một chu kỳ tim gồm
0,4
mấy pha?
- Tim nghỉ hoàn

toàn .......giây
75 chu kỳ co
- Một phút có ........
giãn tim (nhịp tim)


Dựa vào chu kì hoạt động của tim giải
thích tại sao tim hoạt động suốt đời mà
không bị mệt?

- Do thời gian hoạt động của tim là
0.4s, thời gian nghĩ ngơi 0.4s giúp
cơ tim được phục hồi mà không bị
mệt.


Hoạt động của các van tim trong sự vận
chuyển máu
Hoạt động của van

Các pha
trong chu kì Van nhĩtim
thất
Pha nhĩ co
Pha thất co
Pha dãn
chung

Van động
mạch

Mở

Đóng

Đóng

Mở

Mở

Đóng

Nơi máu chuyển tới

Máu từ tâm nhĩ
xuống tâm thất
Máu từ tâm thất
vào động mạch
Máu từ tĩnh mạch
về tâm nhĩ


III- CHU KỲ CO DÃN CỦA TIM

Tim co dãn theo chu kì. Mỗi chu kì gồm 3
pha: pha nhĩ co, pha thất co, pha dãn
chung.
Sự phối hợp hoạt động của của các thành
phần cấu tạo của tim qua 3 pha làm cho

máu bơm theo một chiều từ tâm nhĩ vào
tâm thất và từ tâm thất vào động mạch


7. Mười chu kỳ co gi·n cđa tim kÐo dµi mấy giây?
6. Lớp ngoài cùng của động mạch và tĩnh mạch đợc
cấu tạo bởi loại mô nào?
1
1 2
ộ N
4 M
5 6
ạ C
7 H
8
3 G
5. Ngn tim nào
có thành dày
N
1 H
2 Ü
3 4
T H
5 6
Ê 7
T
2
nhÊt?
4.Chu kỳ co gi·n
cña tim gåm 3

1
c ¬
2 3
t 4
I m
5
mÊy pha?

B
1 A
2 P
3 H
4 5
a

4
5

1
t â
2 m
3 4
t
6
7

h
5

6

ấ

7
T

8
t

m
1 2
ô

l
3

i
4

5
ê

1
T

9
r

1
á 1
i

0 1
n
6 K
7 ế
8 9
t

á M
3 G
4 5
I
2

Â
6

Y
7

1. Loại mạch nào có thành dày
2.
Loại van nào giúp máu chảy theo một chiều từ
nhất?
tâm nhĩ xuống tâm thất?
3. Loại cơ nào cấu tạo nên thành của
tim?


Học bài, hịan chỉnh bảng 17.2
Đọc mục “Em có biết”

Học các bài: 6, 8, 9, 13, 14, 15, 16.
chuẩn bị kiểm tra 1 tiết.