TRƯỜNG THCS MINH DIỆU
MÔN: LỊCH SỬ 8
GV: Nguyễn Thị Huệ
Kiểm tra bài cũ:
? Nêu các chính sách khai thác thuộc địa về kinh tế lần thứ
nhất của thực dân Pháp ở Việt Nam (1897-1914)? Cho biết
mục đích của các chính sách đó?
-Nơng Nghiệp: Cướp đoạt ruộng đất, lập đồn điền
-Công nghiệp: Đầu tư khai mỏ (than và kim loại) và đầu tư
các ngành công nghiệp nhẹ.
- Thương nghiệp: độc chiếm thị trường Việt Nam, đặt ra
nhiều thứ thuế mới chồng lên thuế cũ.
- Giao thông vận tải: tăng cường xây dựng hệ thống giao
thông
=> Vơ vét sức người, sức của ở Việt Nam, làm giàu cho tư
bản Pháp.
Tiết 48 - Bài 29: CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC
ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP VÀ NHỮNG CHUYỂN
BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM.(tiếp theo)
I. Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp (1897-1914)
II. Những chuyển biến của xã hội Việt Nam:
Tiết 48 Bài 29. CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA
THỰC DÂN PHÁP VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ
HỘI Ở VIỆT NAM.(tiếp theo)
II. Những biến chuyển của xã hội Việt Nam:
1. Các vùng nơng thơn:
?Nơng thơn VN
? Thái
độkì
của
giaigồm
cấp
thời
này
này ntn?
những
giai cấp,
tầng lớp nào?
-
Địa chủ phong kiến:
+ Đa số đầu hàng, làm chỗ dựa, tay sai cho thực dân Pháp.
+ Một số địa chủ vừa và nhỏ có tinh thần yêu nước.
- Giai cấp nông dân:
Hình 99: Nơng dân Việt Nam trong thời kì Pháp thuộc
?Nhìn vào bức ảnh em có nhận xét gì về đời sống của giai
cấp nông dân Việt Nam thời Pháp thuộc?
“Đời sống nơng dân cũng chẳng hơn gì. Đất xấu canh tác thì lạc hậu,
do đó năng suất kém, sản lượng 1 ha ở châu Âu là 4.670 kg, ở Nhật
Bản là 3.250kg, ở Nam Dương (Inđônêxia) là 2.150 kg, cịn ở Đơng
Dương sản lượng chỉ có 1.214kg.
Người bản xứ đo ruộng đất bằng “mẫu”, chứ không đo bằng hécta.
Một mẫu đất tốt sản xuất khoảng 50 thùng thóc trị giá 24đ75. Trong số
tiền này, chính phủ đã trích thu 2đ10, khoảng 10%. Nhưng cày cấy mỗi
mẫu ruộng, người dân đã phải chi phí hết 28đ50 về tát nước, phân bón,
giống má, th trâu bị, nhân cơng, … Như vậy là lỗ vốn mất 3đ75.
… Suốt năm, phần lớn những người nơng dân phải ăn rau, ăn khoai.
Rất ít khi họ ăn cơm, chỉ trong những ngày giỗ Tết chẳng hạn thì họ
mới động đến hạt cơm quý giá ấy.”
( Hồ Chí Minh – Phong trào cách mạng ở Đơng Dương)
“Nửa đêm thuế thúc trống dồn
Sân đình máu chảy, làng thơn lính đầy.
Cha trốn ra Hịn Gai cuốc mỏ,
Anh chạy vào đất đỏ làm phu
Bán thân đổi mấy đồng xu
Thịt xương vùi gốc cao su mấy tầng.
Con đói lả ơm lưng mẹ khóc
Mẹ địu con đấu thóc cầm hơi
Kiếp nghèo cơm vãi, cơm rơi
Biết đâu nẻo đất phương trời mà đi”.
(Tố Hữu)
Nông dân tá điền (chiếm đa số)
Giai cấp nông dân:
Làm nghề phụ ở thành thị: cắt tóc,
ở vú, khuân vác… (dân nghèo
thành thị)
Vào hầm mỏ, đồn điền Pháp, Việt
bán sức lao động kiếm sống (Công
nhân)
Tiết 48 Bài 29. CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA
THỰC DÂN PHÁP VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ
HỘI Ở VIỆT NAM.(tiếp theo)
II. Những biến chuyển của xã hội Việt Nam:
1. Các vùng nông thôn:
* Địa chủ phong kiến:
+ Đa số đầu hàng, làm chỗ dựa, tay sai cho thực dân Pháp.
+ Một số địa chủ vừa và nhỏ có tinh thần u nước.
* Giai cấp nơng dân:
+ Số lượng đơng đảo, bị bóc lột nặng nề nhất và bị bần cùng hóa.
-> Họ sẵn sàng tham gia các cuộc đấu tranh giành độc lập
+ Một bộ phận nhỏ mất việc vào làm trong các hầm mỏ, đồn điền.
Tiết 48 Bài 29. CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA
THỰC DÂN PHÁP VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ
HỘI Ở VIỆT NAM.(tiếp theo)
II. Những biến chuyển của xã hội Việt Nam:
1. Các vùng nông thôn:
2. Đô thị phát triển, sự xuất hiện giai cấp tầng lớp mới:
Hải Phịng
Sài Gịn – Chợ lớn
Đơ thị trước khi Pháp xâm lược
Ga Hà Nội (năm 1900)
Nhà máy xi-măng Hải Phòng
Cảng sài gịn
Ngân hàng Đơng Dương (Ngân hàng
nhà nước hiện nay)
Hải Phịng
Hải Phịng
Nam định
Vinh
Huế
Quy Nhơn
Sài Gịn – Chợ lớn
Đơ thị trước khi Pháp xâm lược
Sài Gịn – Chợ lớn
Mĩ tho
Đơ thị Việt Nam đầu thế kỉ XX
Ga Hà Nội (năm 1900)
Nhà máy xi-măng Hải Phòng
Cảng sài gịn
Ngân hàng Đơng Dương (Ngân hàng
nhà nước hiện nay)
2. Đô thị phát triển, sự xuất hiện giai cấp, tầng lớp mới:
? Qua các bức ảnh và lược
đồ trên. Em có nhận xét gì
về tình hình đơ thị VN?
đầu thế kỉ XX.
- Nhiều đô thị mới xuất hiện và phát triển nhanh.
? Đô thị phát triển
những giai cấp, tầng
lớp nào mới xuất
hiện?
+ Tư sản
+ Tiểu tư sản
+ Công nhân
Tiết 48 Bài 29. CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA
THỰC DÂN PHÁP VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ
HỘI Ở VIỆT NAM.(tiếp theo)
II. Những biến chuyển của xã hội Việt Nam:
1. Các vùng nông thôn:
2. Đô thị phát triển, sự xuất hiện giai cấp tầng lớp mới:
- Nhiều đô thị mới xuất hiện và phát triển nhanh.
- Một giai cấp, tầng lớp mới xuất hiện và có địa vị kinh tế và
thái độ chính trị khác nhau:
+ Tư sản
+Tiểu tư sản
+ Công nhân
Giai cấp,
tầng lớp
Nghề nghiệp
Thái độ cách mạng
- Kinh doanh công
thương nghiệp.
-Thỏa hiệp với đế quốc
-Một bộ phận nhỏ có tinh thần dân
tộc.
Tiểu tư sản - Làm công ăn lương,
thành thị bn bán nhỏ.
- Tích cực tham gia cuộc vận động
cứu nước đầu thế kỉ XX
Tư sản
Công nhân - Bán sức lao động, làm - Kiên quyết đấu tranh chống giới
thuê.
chủ, đòi cải thiện đời sống.
Tư sản.
? Nhìn vào các hình ảnh họ gồm
những ai? Thái độ của họ đối với
cách mạng như thế nào?
Tiểu tư sản thành thị
Cơng nhân
Hình 100. Cơng nhân Việt Nam trong thời kì Pháp thuộc
?Qua bức ảnh trên. Em có nhận xét gì về điều kiện làm
việc và cuộc sống của công nhân?
?Dựa vào nghề nghiệp và thái độ cách mạng của các tầng lớp giai cấp
? Hãy hồn thành bảng tóm tắt sau cho phù hợp:
Giai cấp,
tầng lớp
Nghề nghiệp
Địa chủ
phong kiến
Kinh doanh ruộng
đất, bóc lột địa tơ
-Tay sai của đế quốc
- Một bộ phận nhỏ có tinh thần
u nước
Nơng dân
Làm ruộng, nộp tô
thuế
- Sẵn sàng tham gia đấu tranh
cách mạng
Tư sản
Kinh doanh công
thương nghiệp
-Thoả hiệp với đế quốc.
- Một bộ phận nhỏ có tinh thần dân
tộc.
Tiểu tư sản Làm cơng ăn lương,
buôn bán nhỏ
Công nhân
Bán sức lao động,
làm thuê
Thái độ cách mạng
- Tích cực tham gia các cuộc
vận động đầu thế kỉ XX
- Kiên quyết đấu tranh chống
giới chủ, đòi cải thiện cuộc
sống
II. Những biến chuyển của xã hội Việt Nam:
3. Xu hướng mới trong cuộc vận động giải phóng dân tộc
? Nêu điểm mới của xu
hướng cứu nước đầu
thế kỉ XX ? giải thích vì
sao?
Trí thức, nho học tiến bộ Việt Nam muốn cứu nước
theo con đường dân chủ tư sản
Củng cố
? Dưới thời Pháp thuộc, các giai cấp địa chủ phong kiến và
nơng dân có những thay đổi như thế nào?
? Cuối TK XIX đầu TKXX đô thị Việt Nam phát triển như thế
nào? Xã hội xuất hiện những giai cấp, tầng lớp mới nào?
Thái độ của họ đối với cách mạng giải phóng dân tộc như
thế nào?
? Xu hướng cứu nước đầu thế kỉ XX là gì?
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
•Bài vừa học:
+ Những biến đổi ở nơng thơn và thành thị Việt Nam sau chính sách
khai thác thuộc địa của thực dân Pháp.
( Nắm địa vị kinh tế, chính trị của các giai cấp tầng lớp trong xã hội
Việt Nam sau chính sách khai thác thuộc địa lần thứ nhất của Pháp)
Bài sắp học: Tiết 49 bài 30 : phong trào yêu nước chống Pháp
dầu thế kỉ XX đến năm 1918.
+ Đọc và tìm hiểu mục I
+ Tìm hiểu đơi nét về : Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh, Lương
Văn Can, Nguyễn Quyền ?
+ So sánh xu hướng cứu nước của Phan Bội Châu và Phan Châu
Trinh có gì giống và khác nhau.
+ Đơng kinh nghĩa thục có ảnh hưởng gì đến phong trào chống
Pháp của nước ta đầu thế kỉ XX.