KIỂM TRA BÀI CŨ
Cho các ví dụ sau:
1. Các con ong vò vẽ cùng sống trong một tổ.
2. Các con hổ trong vườn bách thú.
3. Các con kiến lửa trong một tổ.
4. Các giò phong lan treo trong vườn nhà.
5. Các loài động vật, thực vật sống trong cùng một
khúc sơng.
6. Một đồng cỏ.
a) Hãy cho biết ví dụ nào là quần thể sinh vật; ví dụ
nào là quần xã sinh vật?
b) Nêu các mối quan hệ sinh thái có thể có giữa các
lồi sinh vật trong các quần xã nói trên.
TRẢ LỜI
a) Các ví dụ là quần thể sinh vật và quần xã sinh
Vật là:
- Quần thể sinh vật: 1,3
- Quần xã sinh vật: 5,6
b) Các mối quan hệ sinh thái giữa các loài sinh vật
trong các quần xã .
- Quan hệ hỗ trợ:
+ Cộng sinh,
+ Hội sinh.
- Quan hệ đối địch:
+ Cạnh tranh;
+ Kí sinh - nửa kí sinh,
+ Sinh vật ăn sinh vật khác
-> Là mối quan hệ khác loài chủ yếu là quan hệ dinh
dưỡng.
CT CT
CT
QTSV A
QXSV
CT CT
CT
QTSV B
CT CT
CT
QTSV n
Là đơn
vị sinh
học gì ?
Khu vực sống
Tiết 50:
HỆ SINH THÁI
I- Thế nào là một hệ sinh thái?
Hình 50.1. Mơ tả một hệ sinh thái rừng nhiệt đới
THẢO LUẬN NHĨM (3 phút)
Nhóm 1: Những thành phần vơ sinh và hữu sinh có
thể có trong hệ sinh thái rừng?
Nhóm 2: Lá, cành cây mục và xác động vật là thức ăn
của những sinh vật nào?
Nhóm 3: Thực vật và động vật rừng có mối quan hệ
với nhau như thế nào?
Nhóm 4: Nếu như rừng bị cháy mất hầu hết các cây gỗ
lớn, nhỏ và cỏ thì điều gì sẽ xảy ra đối với các loài
động vật? Tại sao?
ĐÁP ÁN
Nhóm 1:
- Thành phần vơ sinh: đất, lá cây mục, nhệt độ, ánh
sáng, độ ẩm...
- Thành phần hữu sinh: thực vật (cây cỏ, cây gỗ...);
động vật (hươu, nai, hổ,...); VSV...
Nhóm 2: Lá và cành cây mục là thức ăn của các VSV
phân giải: vi khuẩn, nấm, giun đất..
Nhóm 3:
- Cây rừng là nguồn thức ăn, nơi ở, nơi trú ẩn, nơi sinh
sản, tạo khí hậu ơn hồ.... cho động vật sinh sống.
- Động vật ăn thực vật nhưng cũng góp phần phát tán,
thụ phấn và cung cấp phân bón cho thực vật.
Nhóm 4: Động vật ăn thực vật, thụ phấn, phát tán và
bón phân cho thực vật.
Tiết 50:
HỆ SINH THÁI
I- Thế nào là một hệ sinh thái?
- Hệ sinh thái bao gồm QXSV và khu vực sống của
quần xã (sinh cảnh).
Mối quan hệ giữa các
nhân tố vô sinh và hữu
sinh trong hệ sinh thái
rừng nhiệt đới được
thể hiện như thế nào?
Hệ
sinh
thái
rừng
nhiệt
đới
Vô sinh
Thực vật
Hữu
sinh
Động vật
Nấm, vsv,..
Môi trường sống (sinh
cảnh)
Quần xã sinh
vật
Tiết 50:
HỆ SINH THÁI
I- Thế nào là một hệ sinh thái?
- Hệ sinh thái bao gồm QXSV và khu vực sống của
quần xã (sinh cảnh).
- Trong hệ sinh thái, các sinh vật luôn luôn tác động
lẫn nhau và tác động qua lại với các nhân tố vô sinh
của môi trường tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh
và tương đối ổn định
Từ khái niệm hệ sinh
thái, có nhận xét gì về
mối quan hệ giữa
QXSV và HST?
Hệ
sinh
thái
rừng
nhiệt
đới
Vô sinh
Thực vật
Hữu
sinh
Động vật
Nấm, vsv,..
Môi trường sống
(sinh cảnh)
Quần xã sinh
vật
Từ khái niệm hệ sinh
thái, có nhận xét gì về
mối quan hệ giữa
QXSV và HST?
Hệ
sinh
thái
rừng
nhiệt
đới
Vô sinh
Thực vật
Hữu
sinh
Động vật
Nấm, vsv,..
Môi trường sống
(sinh cảnh)
Quần xã sinh
vật
Tiết 50:
HỆ SINH THÁI
I- Thế nào là một hệ sinh thái?
- Hệ sinh thái bao gồm QXSV và khu vực sống của
quần xã (sinh cảnh).
- Trong hệ sinh thái, các sinh vật luôn luôn tác động
lẫn nhau và tác động qua lại với các nhân tố vô sinh
của môi trường tạo thành một hệ thống hoàn chỉnh
và tương đối ổn định
Tiết 50:
HỆ SINH THÁI
I- Thế nào là một hệ sinh thái?
- HST hồn chỉnh gồm:
Thành phần vơ sinh: Đất, đá, mùn hữu cơ, lá rụng…
Thành phần hữu sinh:
+ SV sản xuất: là thực vật
+ SV tiêu thụ: gồm có ĐV ăn hoặc ký sinh trên TV và
ĐV ăn thịt hoặc ký sinh trên ĐV.
+ SV phân giải: như vi khuẩn, nấm….
HỆ SINH THÁI TRÊN CẠN
Rừng lá rộng ôn đới
Rừng mưa nhiệt đới
Đồng cỏ
Rừng thông
Sa mạc
HỆ SINH THÁI DƯỚI NƯỚC (NƯỚC MẶN)
Hệ sinh thái vùng biển khơi
Hệ sinh thái biển ven bờ
HỆ SINH THÁI DƯỚI NƯỚC (NƯỚC NGỌT)
Hệ sinh thái nước chảy (suối, sông)
Hệ sinh thái nước đứng (ao, hồ)
Hệ sinh thái nhân tạo:
Đồi cà phê
Đồi chè
Thành phố
Hồ Ba Bể
Cúc phương
Chùa hương
Tam đảo
Vịnh Hạ Long
Cần giờ
U minh
Trong thực tế, con người đã có những tác động nào
gây mất cân bằng sinh học trong các Hệ sinh thái?
Đốt rừng làm nương rẫy
Chặt phá rừng
Săn bắt, mua bán ĐV hoang dã
Q trình đơ thị hóa q nhanh,
thiếu quy hoạch
Theo em, chúng ta đã, đang và sẽ làm gì để bảo vệ
thiên nhiên?
Nghiêm cấm săn bắt, mua bán động vật hoang dã
Trồng cây gây rừng
Tuần tra bảo vệ rừng
Tiết 50:
HỆ SINH THÁI
I- Thế nào là một hệ sinh thái?
II- Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Chuỗi thức ăn