Bai 21

§21. NHIỆT NĂNG
(Vật lí 8)

GVBM: Dương Văn Giàu


1/ Phát biểu nội dung cấu tạo chất
- Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt gọi là
nguyên tử, phân tử.
- Giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách.
- Các nguyên tử, phân tử chuyển động không
ngừng.
- Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân
tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh.
2/ Hãy kể các dạng cơ năng
Hai dạng của cơ năng: động năng và thế năng.


Trong hiện tượng này
cơ năng quả bóng thay
đổi như thế nào?
Cơ năng quả bóng giảm
dần.


I/ NHIỆT NĂNG
II/ CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG
III/ NHIỆT LƯỢNG
IV/ VẬN DỤNG

I/ NHIỆT NĂNG

Thanh sắt ở nhiệt độ
bình thường

Fe Fe

Fe

Fe

Fe

Fe Fe

Fe

Fe

Fe Fe

Fe
Fe

Fe

Fe

Fe Fe

Fe

Fe

Fe

Mô hình chuyển động của các
phân tử sắt

Cơ năng của các phân tử ở dạng nào?
Cơ năng của các phân tử ở dạng động năng.
Nhiệt năng của một vật là gì?


I/ NHIỆT NĂNG
1/ Định nghĩa

 Nhiệt năng của một vật là tổng động năng của các phân
tử cấu tạo nên vật.


I/ NHIỆT NĂNG
2/ Mối quan hệ giữa nhiệt năng và nhiệt độ của vật


I/ NHIỆT NĂNG
2/ Mối quan hệ giữa nhiệt năng và nhiệt độ của vật

Thanh sắt ở nhiệt độ
bình thường

Fe Fe Fe Fe

Fe

Fe Fe Fe Fe

Fe

Fe Fe Fe Fe

Fe

Fe Fe Fe

Fe

Fe

Fe Fe Fe Fe Fe

Thanh sắt ở nhiệt độ cao

Fe Fe Fe Fe Fe
Fe Fe Fe Fe

Fe

Fe Fe Fe Fe Fe

Nhiệt độ càng cao

Các phân tử chuyển động càng
…. nhanh
càng lớn
Nhiệt năng của vật ….


I/ NHIỆT NĂNG
2/ Mối quan hệ giữa nhiệt năng và nhiệt độ của vật

Thanh sắt ở nhiệt độ
bình thường

Fe Fe Fe Fe

Fe

Fe Fe Fe Fe

Fe

Fe Fe Fe Fe

Fe

Fe Fe Fe

Fe

Fe

Fe Fe Fe Fe Fe

Thanh sắt ở nhiệt độ cao

Fe Fe Fe Fe Fe
Fe Fe Fe Fe

Fe

Fe Fe Fe Fe Fe

Nhiệt độ càng thấp

Các phân tử chuyển động càng chậm
Nhiệt năng của vật càng nho


I/ NHIỆT NĂNG
2/ Mối quan hệ giữa nhiệt năng và nhiệt độ của vật



Nhiệt độ của vật càng cao thì các phân tử cấu tạo nên
vật chuyển động càng nhanh và nhiệt năng của vật càng lớn
(và ngược lại)


I/ NHIỆT NĂNG

II/ CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG
1/ Thực hiện công

Thí nghiệm
1/ Cọ xát đồng
xu lên mặt bàn

Kết quả về đồng xu
Nhóm 1

Nhóm 2

Nhóm 3

Nhóm 4

Nóng lên

Nóng lên Nóng lên Nóng lên


I/ NHIỆT NĂNG
II/ CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG
1/ Thực hiện công
Đồng xu nóng lên, chứng tỏ nhiệt năng của đồng xu thay đổi
như thế nào?
Đồng xu nóng lên, nhiệt năng của đồng xu tăng.
Nguyên nhân làm tăng nhiệt năng của đồng xu?
Do thực hiện công.

I/ NHIỆT NĂNG
II/ CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG
1/ Thực hiện công
Tìm VD: Nhiệt năng của một vật tăng do thực hiện cơng.
• Quá trình thực hiện cơng:
tăng
- Nếu vật nhận công: nhiệt năng của vật………….
giảm
- Nếu vật thực hiện công: nhiệt năng của vật………….

Bơm xe đạp

Dùng búa máy đóng cọc


I/ NHIỆT NĂNG
II/ CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG
2/ Truyền nhiệt
- Nhúng đồng xu vào
nước nóng

Thí nghiệm
2/ Nhúng đồng
xu vào nước
nóng

Kết quả về đồng xu
Nhóm 1

Nhóm 2

Nhóm 3

Nhóm 4

Nóng lên

Nóng lên Nóng lên Nóng lên


I/ NHIỆT NĂNG
II/ CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG
2/ Truyền nhiệt
- Nhúng đồng xu vào
nước nóng
Đồng xu nóng lên, nhiệt năng của đồng xu thay đổi
như thế nào?
Đồng xu nóng lên, nhiệt năng của đồng xu tăng.
Do đâu mà nhiệt năng của đồng xu trong nước nóng
tăng?
Do nước nóng truyền nhiệt cho đồng xu.


I/ NHIỆT NĂNG
II/ CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG
2/ Truyền nhiệt
Khi đó nhiệt năng của nước nóng thay đổi như thế nào?
Nhiệt năng của nước nóng giảm.
Tìm VD về thay đổi nhiệt năng của một vật bằng cách

truyền nhiệt.
Quá trình truyền nhiệt xảy ra khi hai vật có nhiệt độ như
thế nào?
Quá trình truyền nhiệt xảy ra khi hai vật có nhiệt độ khác
nhau tiếp xúc với nhau.


I/ NHIỆT NĂNG
II/ CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG
2/ Truyền nhiệt
Nhiệt chỉ có thể truyền từ vật có nhiệt độ nào sang vật có
nhiệt độ nào?
Nhiệt chỉ có thể truyền từ vật có nhiệt độ cao hơn sang
vật có nhiệt độ thấp hơn.
Quá trình truyền nhiệt dừng lại khi nào?
Quá trình truyền nhiệt dừng lại khi nhiệt độ của hai vật
bằng nhau.


I/ NHIỆT NĂNG
II/ CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG
Có hai
cách làm thay đổi nhiệt năng của một vật: thực
2/
Truyền
nhiệt
hiện công và truyền nhiệt.

Hàn kim loại

Bếp nung


I/ NHIỆT NĂNG
II/ CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG
III/ NHIỆT LƯỢNG
Vật
 Nhiệt
lượng là phần
nhiệt năng mà vậtVật
nhận thêm
Truyền
lạnhđược

nóng
hay mất
bới đi trong q
trình trùn nhiệt.
nhiệt
(nhiệt độ
(nhiệt
Ký hiệu: Q
thấp)
độ cao)
Nhiệt
Nhiệt
Đơn vị:năng
Jun (J)
giảm
năng tăng

(mất bớt
đi)

(nhận
thêm)

Nhiệt lượng


I/ NHIỆT NĂNG
II/ CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG
III/ NHIỆT LƯỢNG
IV/ VẬN DỤNG
C3: Nung nóng một miếng đồng rồi thả vào một cốc nước
lạnh. Hỏi nhiệt năng của miếng đồng và của nước thay đổi
như thế nào? Đây là sự thực hiện công hay truyền nhiệt?
Nhiệt năng của miếng đồng giảm dần, nhiệt năng của nước
tăng dần.
Đây là sự truyền nhiệt.


I/ NHIỆT NĂNG
II/ CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG
III/ NHIỆT LƯỢNG
IV/ VẬN DỤNG
C4: Hãy
Xoa hai
bàn
tay vào
nhau

thấy
nóng
C5:
dùng
những
kiến
thứctađã
họctay
trong
bàilên.Trong
để giải
hiện tượng
này đãnêu
có ra
sự ởchuyển
hóa năng lượng từ dạng
thích
hiện tượng
đầu bài?
nào sang dạng nào? Đây là sự thực hiện công hay truyền
Một phần cơ năng của quả bóng đã biến thành nhiệt năng
nhiệt?
của không khí gần quả bóng, của quả bóng và mặt sàn.
Có sự chuyển hóa cơ năng thành nhiệt năng. Đây là sự thực
hiện công.



 Phải mất nhiều thế kỉ, con người mới trả lời được câu hoi về bản chất
của nhiệt là gì? Vào đầu thế kỉ XVIII,người ta cho rằng nhiệt là một chất

đặc biệt gọi là “chất nhiệt”. Đó là một là một chất long vô hình, không có
trọng lượng, thấm sâu vào mọi vật và có thể truyền dễ dàng từ vật này
sang vật khác. Thuyết chất nhiệt có thể giải thích được mợt số hiện
tượng nhiệt trong đó có sự trùn nhiệt, nhưng khơng giải thích được
nhiều hiện tượng nhiệt khác trong đó có hiện tượng thay đổi nhiệt năng
bằng cách thực hiện công.

 Đồng thời với thuyết chất nhiệt còn có thuyết cho rằng bản chất của
nhiệt là do chuyển động của các hạt vật chất. Trong số những người ủng
hợ thút này có các nhà vật lí nổi tiếng như Niu–tơn , Ma–ri-ốt, Lô–mônô–xốp, Jun . Tuy nhiên cũng phải chờ đến đầu thế kỉ XIX, khi thuyết về
vật chất được cấu tạo từ các nguyên tử, phân tử ra đời người ta mới
công nhận bản chất của nhiệt là do chuyển động của các hạt vật chất cấu
tạo nên vật.


Lô-mô-nô-xốp (1711 -

Ma – ri - ốt


BT 1
BT2
BT3
BT4
HDVN